spomínjati
spomínjati na kaj to be reminiscent of something; to be redolent of something
spomínjati koga na kaj to remind someone of something, to put something in someone's mind
on me spominja na mojega brata he reminds me of my brother
to nas spominja na dom this reminds us of home
spomínjati se to recall to mind, to remember, to recollect (koga someone), arhaično to bethink oneself (da... that...)
medlo, slabo se spomínjati to have a dim memory of
če se prav spominjam if I remember right(ly), if my memory serves me right
ne spominjam se, kaj smo videli I have no recollection of what we saw
se ne spominjam, da bi bil o tem kaj slišal I do not recollect having heard anything about it, pogovorno I don't remember hearing anything about it
spomínjati mentionner; faire penser à, rappeler, évoquer
spominjati koga na kaj rappeler quelque chose à quelqu'un, remémorer quelque chose à quelqu'un, remettre quelque chose en mémoire à quelqu'un
spominjati se se souvenir de quelqu'un, de quelque chose, se rappeler quelqu'un, quelque chose
tega se ne spominjam več cela ne m'est plus présent à l'esprit (ali à la mémoire)
če se prav spominjam si je me souviens bien, si j'ai bonne mémoire
kolikor se spominjam autant que je m'en souvienne, (literarno) autant qu'il m'en souvienne
spominja me na mojega očeta il me fait penser à mon père, il me rappelle mon père
spomínjati (-am) | spómniti (-im)
A) imperf., perf.
1. ricordare, rammentare, richiamare alla memoria:
to me spominja na nekdanje dni questo mi ricorda i bei vecchi tempi
2. spominjati na somigliare a, rammentare:
njegova soba spominja na brlog la sua stanza somiglia a una tana
B) spomínjati se (-am se) | spómniti se (-im se) imperf., perf. refl.
1. ricordare, rammentare; ricordarsi di, risovvenirsi di:
spomniti se matere ricordarsi della madre
2. (praznovati, obhajati) commemorare, celebrare:
letos se bomo spomnili pesnikove dvestoletnice quest'anno si celebrerà il bicentenario della nascita del Poeta
spomínjati
spominjati koga na kaj recordar a/c a alg; traer a la memoria a/c a alg
spominjati se česa recordar a/c, acordarse de a/c
če se prav spominjam si mal no recuerdo, si no estoy trascordado
kolikor se spominjam que yo recuerde; según puedo recordar
to me spominja na neko zgodbico esto me recuerda cierta historia
ne se več dobro spominjati trascordarse de a/c
to močnó spominja na Cankarja esto recuerda mucho a Cankar
spomínjati se -am se nedov., здога́дуватися -дуюся недок., зга́дуватися -дуюся недок., прига́дуватися -дуюся недок., помина́ти -на́ю недок., прига́дувати -дую недок., нага́дувати -дую недок.
dēscendō -ere -scendī -scēnsum (dē in scandere)
I.
1. dol iti (priti, prihajati, stopiti), spustiti (spuščati) se: consul se cum praesidio descensurum esse dixit Ci., descendere (namreč z voza) uxorem ac pueros iussit L. Izhodišče z adv.: d. inde Pl., alicunde Tert.; z abl. (s česa): equo S. fr. razjahati, aggeribus Alpinis V., caelo V., H., O., Castalio antro O., plaustro Val. Max.; s praep.: de Palatio Ci., de Capitolio, de tribunali, de caelo L., caelo ab alto V., ex equo Ci. ali ex equis L. - Smer: huc N., illuc Gell., illo Sen. ph. tjakaj, in Piraeum N., in naves C., in flumen Cu., ad naviculas nostras Ci., ad mare H., ad inferos Sen. ph., ad litus Suet., Ostiam d. Suet. pluti; pren.: descendere ad ipsum ordine perpetuo O. zasledovati do njega samega; pesn. z dat.: d. nocti Sil. v noč podzemlja, Erebo Sil.
2. occ.
a) voj. dol (navzdol), t. j. z gorskega v nižinski svet, s hribov v dolino, iz središča dežele proti obali iti, korakati, napotiti se: Xerxes in Graeciam descendit N., d. ex superioribus locis in planitiem C., in aequum locum C., in aequum L., Sabinum exercitum praedatum in agros Romanorum descendisse L., d. ad Alexandriam L., ab Alpibus V., in Phoenicen Cu.; brezos.: descensum est in aciem, in campum L.
b) in forum (redk. ad forum) descendere L. dol na trg iti, priti, prihajati (ker so bile hiše v Rimu večinoma na gričih, forum pa v nižini); tudi abs.: hodie non descendit (sc. in forum) Antonius Ci. danes Antonija ne bo na trg, mirari primo, quod non descenderet (sc. in forum) tribunus L., se … cum armatis descendisse L.; podobno: descendere in rostra Ci., in campum (Campum, sc. Martium) H., ad comitia Suet.
c) leči (legati) z žensko ali moškim (zaradi spolne združitve): Cat. (CXII, 2), Iuv. (XI, 164).
— II. pren.
1. (o stvareh)
a) (o gorah, gozdovih, stavbah) spuščati se, zniževati se: mons descendit in aequum O., montis altitudo descendit Sen. ph., caeduae silvae cum ipso monte descendunt Plin. iun., theatrum ingentibus rimis descendit et hiat Plin. iun. se pogreza.
b) (o vodovju) α) dol (navzdol) teči, izli(va)ti se, razli(va)ti se: d. ex Cerauniis montibus, Nilus descendens, Nilus diu simplex saevusque descendit Mel., mare intumescit et in campos descendit Cu., d. in pontum Sil. β) upasti (upadati): non magis ablatis umquam descenderit aequor, quam nunc crescit, aquis Lucan., subeat crebro descendatque Plin. (o vodovodu).
c) (o črevesni vsebini) = izločiti (izločati), iztrebiti (iztrebljati) se: olera celeriter descendunt Cels., quod descendit Cels. iztrebki, si cibus non descendat Plin.
č) (dol) pasti (padati), odpasti (odpadati): descendit fulmen in terram Plin., uvae descendunt Varr.
d) (o oblačilih, laseh) (valovito) spuščati se, prosto padati: sinus vestis … descendit infra genua Cu. sega, capilli descendentes ab aure Petr.
e) (o orožju) uperiti se, zariniti se, prodreti (prodirati): ferrum in corpus descendit L., totum descendit in ilia ferrum O., in caput descendit arundo Lucan., in iugulos gladii descendebant Fl.; od tod pren.: quod verbum in pectus Iugurthae altius … descendit S. je globlje v srce prodrla, non prius … curam in animos patrum descensuram (esse) L. da se očetom skrb ne bo prej prikradla v srce, qui (deorum metus) cum descendere ad animos … non posset L., quaecumque in animum descenderunt Sen. rh., toto descendit corpore pestis V. se je razpasla, si quid … scripseris, in Maeci descendat iudicis aures H. pridi … Meciju na uho.
f) (o glasovih in zlogih) spuščati se, zniž(ev)ati se, padati: vox attollitur concitatis affectibus, compositis descendit Q., syllabae leniores, quae a longis in breves descendunt Q.; est … quiddam … quoque (= et quo) tamquam sonorum gradibus descenditur Ci. spušča se kakor po tonski lestvici.
2. (o osebah)
a) v kaj poda(ja)ti se, spustiti (spuščati) se, za kaj odločiti (odločati) se, na kaj prista(ja)ti, v kaj privoliti, do česa poniž(ev)ati se: in certamen, ad ludum adulescentium, ad accusandum, ad inimicitias, ad omnia Ci., ad vim atque arma, ad verborum contumelias, ad eiusmodi consilium, ad sententiam alicuius, ad innocentium supplicia C., preces d. in omnes V., d. ad preces Sen. tr., in causam, ad extremum (ultimum) auxilium L., ad praemia H., ad curas Plin. iun., in foedissimum vitae genus Iust.; brezos.: eo contemptionis descensum, ut … T.
b) (po rodu) od koga izhajati, izvirati: a patriciis Dig., a Metellis Lamp.; od tod subst. pt. pr. dēscendentēs -ium, m sorodniki spodnje vrste (naspr. ascendentes): Paul. (Dig.); pren. (o stvareh) izvirati, prihajati: ratio … a Platone descendens Plin.
3.
a) descendere ab aliquo od koga odstopiti (odstopati): quantum ille ab antiquis descenderat Q.
b) in sese descendere = sam sebe preizkušati: nemo in sese temptat descendere Pers.
c) descendere ad aliquid (o draguljih) čemu podoben biti, na kaj spominjati: d. ad hyacinthos Plin.
Opomba: Star. pf. dēscendidērunt: Lab. ap. Gell.
exprŏbrō -āre -āvī -ātum (ex in probrum)
1. očitati, oponašati; abs.: quor (= cur) exprobras? Pl., hoc non exprobrandi causā dicam Ci., circumstabant armati hostes exprobrantes L., dulcis … esse debet, non exprobrans sonus Q. zadirajoč se; z acc. rei: Pl., casus bellicos Ci., ea (vitia) in adversariis Ci., ea ipsa L., aetatem Sen. ph., ea velut excusando T., mutuo flagitia, versiculis praesentia mala Suet.; z dat. personae poleg acc. rei ali personae: haec hosti, alicui periurium L., fugam amico, vitia puellis O., eadem ei in convivio Cu., libertinum ei proavum Suet., victoriam hostibus domitis Fl.; z de: desine de uxore mihi exprobrare N. očitke mi izrekati glede … ; z ACI: pergin servom me exprobrare esse? Pl., exprobrantibus consulibus nihilo plus sanitatis in curia quam in foro esse L., tamquam vivendo exprobrarent interfectum esse Rubellium Plautum T.; s quod in cj.: quasi exprobrare (videntur), quod in vita maneam Ci. ep., Pompeio … a multis exprobratum est, quod … eius postea filiam … in matrimonium recepisset Suet.
2. occ. očitajoč omeniti (omenjati), spominjati, naštevati, kazati na kaj: aut queruntur semper aliquid aut etiam exprobrant Ci., odiosum sane genus hominum officia exprobrantium Ci., illi exprobrabant sua quisque belli merita cicatricesque acceptas L., exprobrantes suam quisque alius alibi militiam L., nec exprobranda (beneficia) apud memores L., exprobrare ingrato meritum O., plurimi detrita tegmina et nudum corpus exprobrantes T., nudant universi corpora, cicatrices ex vulneribus, verberum notas exprobrant T.
participate [pa:tísipeit]
1. prehodni glagol
deliti (čast, slavo with s)
2. neprehodni glagol
biti deležen, udeležiti se (in česa)
sodelovati (in pri čem, with s kom)
imeti lastnost česa, imeti nekaj skupnega, spominjati (of na)