opre|ti [é] (-m) opirati stützen (se sich) (na auf); roke, noge: stützen (auf), aufstützen (auf), lehnen (an), z vso silo: stemmen gegen; figurativno podatke, izvajanja: stützen auf, basieren (auf), (etwas) (den Daten, Ausführungen) zugrundelegen
opréti to support; (podpreti) to prop
opréti se na to lean on; to be based on, to recline on; to rely on
opréti appuyer, soutenir; adosser, arc-bouter, étayer, étançonner; accorer; -- se s'appuyer, s'adosser, s'arc-bouter, se soutenir
opreti roke na mizo, ob kolena appuyer les mains sur la table, sur les genoux
opreti strop z oporami étayer le plafond à l'aide d'étais, soutenir le plafond à l'aide d'étançons
opreti ladjo (v gradnji) z oporniki accorer un navire
opreti se z roko na rob mize s'appuyer de la main sur le bord de la table
opreti se ob s'appuyer contre
opreti se na zid s'arc-bouter contre un mur
izjava je oprta na dejstva (figurativno) la déclaration s'appuie sur les faits
opri se nase (figurativno) aide-toi toi-même
opréti oprèm (se) dov.
1. a (se) sprijini, a (se) rezema, a (se) propti
2. a (se) baza
opréti se oprem se
1. osloniti se: opreti se na koga
2. poštapiti se, osloniti se na štap, poduprijeti se o što, podupreti se
opréti se oprèm se dov., опе́ртися опру́ся док., зіпе́ртися -пру́ся док., упе́ртися упру́ся док.
abstützen podpreti, podpirati; opreti, opirati (auf na) (sich se)
adosser [adɔse] verbe transitif nasloniti; opreti (à, contre na); prizidati
adosser l'échelle contre un mur nasloniti lestev na zid
s'adosser à la porte nasloniti se (s hrbtom) na vrata
apoyar podpreti (se), nasloniti (se), opreti (se), pritiskati na; utemeljiti (prošnjo); braniti; pospeševati, dati poudarek
apoyar con citas z navedki podpreti
apoyarse en el bastón na palico se opirati
apoyarse contra la pared na zid (steno) se nasloniti
appoggiare
A) v. tr. (pres. appōggio)
1. prisloniti, nasloniti:
appoggiare una scala alla parete prisloniti lestev k zidu
2. položiti, postaviti:
appoggiare i bicchieri sul tavolo postaviti kozarce na mizo
appoggiare un colpo zadati slab udarec (v boksu)
appoggiare uno schiaffo primazati klofuto
appoggiare la voce su una parola z glasom podkrepiti besedo
3. pren. podpirati:
appoggiare un partito politico podpirati politično stranko
4. absol. šport poslati predložek (v nogometu)
B) ➞ appoggiarsi v. rifl. (pres. mi appōggio) opreti, opirati se, nasloniti se (tudi pren.):
appoggiarsi a un amico opreti se na prijatelja
appuyer [apɥije] verbe transitif opreti, podpreti; nasloniti; verbe intransitif sloneti, pritisniti (sur na); poudariti
appuyer sur quelque chose vztrajati na čem
s'appuyer sur opirati se na, naslanjati se na
s'appuyer sur quelqu'un (figuré) zanesti se na koga; popolnoma komu zaupati; sklicevati se na koga
appuyer une échelle contre un mur nasloniti lestev ob zid
appuyer la demande de quelqu'un podpreti prošnjo kake osebe
appuyer le pied sur la pédale pritisniti nogo na pedal
appuyer sur un mot poudariti besedo
appuyer sur le champignon (automobilisme, familier) dati plin
appuyer sur la détente sprožiti (puško)
appuyer sur la droite, à droite (automobilisme) zapeljati, zaviti na desno
(populaire) s'appuyer des aliments, des boissons jesti, piti
s'appuyer une corvée naložiti si kaj zaradi obveznosti, proti svoji volji
(populaire) s'appuyer quelque chose, de faire quelque chose (figuré) na vrat si kaj obesiti, nakopati si na glavo, nerad kaj narediti
je me suis appuyé tout le travail des absents nakopal sem si na glavo vse delo odsotnih
je me suis appuyé de venir jusqu'ici proti svoji volji sem prišel semkaj
auflehnen (stützen) opreti, opirati (sich se) (auf na); sich auflehnen gegen upirati se čemu/zoper kaj, upreti se
aufstützen opreti (na), einen Kranken: podpreti, podpirati; sich mit dem Ellbogen: opreti se
collocō (conlocō) -āre -āvī -ātum
I. (s polnim pomenom predloga)
1. skupaj (tja) postaviti (postavljati), pristaviti (pristavljati), sestaviti (sestavljati), namestiti (nameščati): tribunal suum iuxta C. Treboni, praetoris urbani, sellam collocavit C., his rebus collocandis … tempus dare C., coll. aliquid ad ignem Vitr., lecticam pro tribunali Suet., satis de illa re collocavi T. sem sestavil = sem spisal; pesn.: chlamydem coll., ut pendeat apte O. uravnati, tudi: coxam parum apte coll. Plin. iun.; ret. v red spraviti, urediti, urejeno (z)vezati: verba diligenter conlocata Ci. skrbno zvezane, verba conlocata Ci. besede v stavkovni zvezi, verba apte collocare Q., male collocatum κακοσύνϑετον vocant Q.
2. occ.
a) (osebe pri drugih) namestiti (nameščati), nastaniti (nastanjevati), naseliti (naseljevati): comites eius apud ceteros hospites conlocantur Ci., cives sese Thermis conlocarant Ci. so se bili nastanili; pren.: Socrates philosophiam devocavit e caelo et in urbibus conlocavit Ci., eum in amplissimo consilio c. Ci. prište(va)ti, tuas virtutes in deorum numero conlocatas vides Ci., eos inter mimorum greges c. Ci. prištevati krdelom glumačev.
b) (ljudi, ljudstva pri drugih) naseliti (naseljevati), bivališča jim dodeliti (dodeljevati), odkaz(ov)ati: multitudinem in agris N., colonias in agris Ci., Boios in finibus suis C., Ubios super Rheni ripam T., Suebos in proximis Rheno agris Suet.
c) (vojake) nastaniti (nastanjevati), naseliti (naseljevati): exercitum in Aulercis, in hibernis C., ibi praesidium C., quattuor legiones in Belgio Hirt., exercitum in provinciam S., singulas cohortes Puteolis et Ostiae Suet., classem Miseni Suet. usidrati.
č) žensko za ženo da(ja)ti: homini levi filiam conlocavit Ci., virgines in matrimonio (redk. in matrimonium) c. Ci., virgines in amplissimarum familiarum matrimoniis c. Ci., c. propinquas suas nuptum in alienas civitates C., matrem homini nobilissimo C.; pass.: cum virgo nubilis propter paupertatem collocari non posset N. se ni mogla omožiti; pren.: aedilitas recte conlocata Ci. pravemu možu poverjena.
d) denar naložiti (nalagati), vložiti (vlagati) na obresti, vtakniti (vtikati) v kaj: curavit, ut in eo fundo dos conlocaretur Ci., in ea provincia pecunias magnas collocatas habent Ci., c. duas fenoris partes in agris per Italiam T., duas patrimonii partes in solo Suet.; pren.: beneficium apud bonos Ci., bene apud istum munera Ci.; sinekdoha za kaj uporabiti (uporabljati), potrošiti, v (na) kaj obrniti (obračati): patrimonium in rei publicae salute Ci. v domoljubne namene, c. in amore adulescentiam suam Ci., quaesturam suam in me conservando Ci., omne suum studium in doctrina et sapientia Ci., miliens sestertium in munificentia T.
e) refl. vda(ja)ti se čemu, poda(ja)ti se na (v) kaj, ukvarjati se, pečati se s čim, posvetiti (posvečati) se čemu: palam sese in meretricia vita c. Ci., totum se in cognitione et scientia Ci. —
II. (z oslabljenim pomenom predloga. Cum sicer svojega pomena nikdar povsem ne izgubi; zdaj se namreč nanaša na več pojmov, zdaj izraža, da k tistemu, kar je že pripravljeno (na razpolago), pristopa še kaj; tega se v slovenščini popolnoma ne zavedamo).
1.
a) (o stvareh) (tja) postaviti (postavljati), položiti (polagati), da(ja)ti: cum eo ventum erat, lecticae conlocabantur Ci., c. armamenta L. obesiti na jadrnik, saxa atque materiam disponere collocareque Q.; kam? ali kje? ubi tigna collocentur C.; nav. z in in abl.: tabernacula conlocari iussit in litore Ci., Libertatis simulacrum in domo mea conlocabas Ci., saxa et trabes in muro c. C., toda: in tabernam vasa et servos c. Pl.; redk. z ante: c. simulacrum ante Minervam C.; pesn. s samim abl.: c. oculos pennis O.
b) (o bitjih) posaditi (posajati) koga, ponuditi mu sesti, postaviti ga kam: aliquem in cubili (in lecto) Ci. ali in lectum c. Ter., aliquem suis manibus in curru Ci. posaditi lastnoročno na voz, aliquem iuxta se latere dextro Suet.; occ. (voj.) postaviti (postavljati), ponamestiti (ponameščati), razvrstiti (razvrščati): impedimenta in tumulo C., tormenta quibusdam locis Hirt., ballistas scorpionesque ante frontem castrorum Auct. b. Afr., praesidia S., certis locis cum ferro homines conlocati Ci., c. duas legiones et omnia auxilia in summo iugo C., insidias bipertito in silvis C. zasedo nastaviti, milites angustius C. bolj na gosto namestiti, aciem triplicem Auct. b. Afr., equitatum Cu., in prima acie ante signa elephantos L., pro vallo legiones Hirt.; tudi v nevojaškem pomenu: servum ad Pompeium interficiendum conlocaverat Ci., c. Miloni insidias Ci., in cella Concordiae armatos, latrones, sicarios Ci.
2. pren.
a) položiti (polagati), postaviti (postavljati), opreti (opirati) na kaj, na koga: in animis vestris omnes triumphos meos condi et conlocari volo Ci. želim, da se dobro shranijo, spem c. in eventu, in alicuius eloquentia Ci., in aliquo magnam spem dignitatis suae Ci., omnia sunt conlocata in usu cotidiano Ci. vse je oprto, vse sloni na …
b) v kak položaj spraviti (spravljati), privesti (privajati): c. aliquem in otium Pl., aliquem in tuto conl. Ci. na varno spraviti, rem alicuius in tuto T. zavarovati.