amphorālis -e (amphora) ki drži mero amfore: vas Plin.
amure [amür] féminin, marine vrv, ki drži spodnji kot jadra na strani, s katere prihaja veter
anhaftend držeč se, ki se drži..., adheziven
ápnica ž jama gdje se drži vapno, kreč
arcitenēns , star. arquitenēns, -entis (arcus = arquus in tenēre)
1. ki drži, nosi lok; kot subst. arcitenēns -entis, m f lokonosec, lokostrelec, lokostrelka, Apolonov in Dianin vzdevek: arquitenens Pythius Apollo Naev. ap. Macr., arquitenens Latonius Hostius ap. Macr., arquit. dea Naev. ap. Macr., Acc. ap. Non., deus arcitenens O., arquitenēns Diana et Apollo Arn.; subst. (abs.): Arquitenēns Acc. ap. Non., pius Arcitenens V.
2. kot subst. m ozvezdje Strelec: Ci. (Arat.).
attenant, e [atnɑ̃, t] adjectif mejni, soseden; ki se drži (česa), ki je zraven
chambre féminin attenante sosedna soba
la maison et le hangar attenant hiša in lopa, ki je zraven
attenant à tik ob, tik pri
être attenant à mejiti na
backstay [bǽkstei] samostalnik
vrv, ki drži jambor; zatega
figurativno oporišče
bail2 [beil] samostalnik
roč, obroč
avstralsko okvir, ki drži kravino glavo pri molži; pregraja (v hlevu)
zgodovina grajski dvoriščni zid; grajsko dvorišče
bearing-rein [bɛ́əriŋrein] samostalnik
uzda, ki sili konja, da drži glavo pokonci
budžonósac -sca m kdor se s silo drži na oblasti
bur1 [bə:] samostalnik
bodica, bodičasta lupina
botanika repinec
figurativno človek ki se koga drži kot klop, vsiljivec
cìmēnta ž (it. cimenta)
1. pločevinast kozarec, ki drži do 2 deci
2. ekspr. človek prazne glave; ulubiti koga kao -u pretepsti koga
convellō -ere -vellī (-vulsī Sen. ph.) -vulsum (-volsum)
1. izruti (izruvati), izdreti (izdirati), podreti (podirati), odtrgati, iztrgati, raztrgati, strgati, potrgati s česa, porušiti, razvaliti: Ca., Lucr., Lucan., Stat., caudam equi Val. Max., claustra ianuae, carceris Val. Max., convulsis repagulis Ci., tu gradus Castoris convellisti Ci., c. pedem mensae O., nullam partem munitionum convellere posse Hirt., c. alterius (arboris) lentum vimen V., non hiemes illam (aesculam), non flabra neque imbres convellunt V., ne torrens fundamenta (villae) convellat Col., c. spolia hostium affixa templis Val. Max.; redk. z živimi obj.: teneros convellere fetus O. iz telesa iztrgati, splaviti (splavljati), convulsi laniatique centuriones T. S čim? z abl. instrumenti: vectibus infima saxa turris C., glebam vomere Cat., arboris fetus duro ferro V. odrezati, radices aratro, sarculo Plin., dapes avido c. dente O. razmle(va)ti; v pass.: convolsum remis rostrisque tridentibus aequor V. razrvano, septem (naves) convulsae undis Euroque V. razbite, razpokane, Iuppiter (Jupitrov kip) nullis convellitur procellis Plin. Od kod? s samim abl.: c. suā robora terrā O., turrim altis sedibus V., Roma prope convulsa sedibus suis Ci., mihi domus ipsa nutare convulsaque suis sedibus ruitura supra videtur Plin. iun.; s praep.: Herculem ex suis sedibus Ci., simulacrum Cereris e sacrario Ci., viridem ab humo silvam V. zeleno grmovje iz prsti izruvati, ab terra funem V. odvezati; pren.: aliquem ex suis paene hortulis convellere deducereque in Academiam Ci.; occ.
a) voj. c. signum, aquilam Val. Max. ali (nav.) signa Ci., L., Val. Max., Suet. ali vexilla T. vojaško znamenje, orla, vojaška znamenja, zastave iz zemlje izdreti (izdirati) = dvigniti (dvigati), odpraviti (odpravljati) se (na pot), odriniti.
b) ude raztegniti (raztegovati) α) pri padcu kak ud (člen) izpahniti si, izviniti si: artūs Lucr., armos Col. Od tod subst. pt. pf. convulsī -ōrum, m ki so si kak ud izpahnili (izvinili): Plin.; convulsa -ōrum, n izpahi, izvini: Plin. β) na natezalnici izviniti, izpahniti (izpahovati), nategniti (nategovati): omnia (membra) laniata, omnes partes convulsae sunt Sen. rh., convolsis laceratisque membris Sen. Rh.
c) convellī od krča držan biti, krč drži (trga, zvija) koga, kaj, komu kaj: convulso latere Suet., fauces convulsae Q. krču podvrženo.
č) besede nategniti (nategovati): verba Sen. ph.
2. pren. tako rekoč iz stikov iztrgati, koga ali kaj z njegove poti (iz njegovega tira) spraviti (spravljati), od tod stres(a)ti, pretres(a)ti, spodkopa(va)ti, omaj(ev)ati, razmajati, razdrmati, pogubiti (pogubljati), upropastiti, zatreti (zatirati), uničiti (uničevati): desine molle … verbis convellere pectus O. pretresati (trgati) mi čuteče srce, c. acta Dolabellae, statum civitatis Ci., cuncta auxilia rei publicae labefactare convellereque Ci., si eam opinionem ratio convellet Ci., c. Caesaris gratiam Hirt., vires aegri Cels., priscae consuetudinis auctoritatem Val. Max., fidem legionum, castrorum decus (čast) T. Od kod? z de: quae (epistulae) me convellerunt de pristino statu Ci. ep. so me spravila iz … V pass.: quo iudicio convolsam penitus scimus esse rem publicam Ci., caede Messalinae convulsa principis domus T., domus eorum convulsa T. spodmaknjena, discordiā nepotes suos convelli T. da se umaknejo … z mirne poti složnosti, cum Tiberius … vi dominationis convulsus … sit T. s svoje poti spravljen.
dagli2 inter. drži ga! po njem!:
dagli al ladro! držite tatu!
dagli oggi, dagli domani daj danes, daj jutri
e dagli! že spet!
dàvran, dàvrana medm. (t. davran) dial., zastar. drži se, ne daj se, ne pusti, ne boj se
desètačka ž sod, ki drži deset veder
devetàkinja ž sod, ki drži devet veder
devètōrka ž sod, ki drži devet veder
držáč m držalac, onaj koji što drži: pri okopavanju z okopalnikom je bil za -a
dvadesetàkinja ž sod, ki drži dvajset veder