Franja

στόρνῡμι, στρώννῡμι NT στρωννύω [Et. lat. sterno, ere, stravi; slov. (pro)strem, -streti, (pro)stor, strm, nem. streuen. – Obl. fut. στορῶ in στρώσω, aor. ἐστόρεσα, ἔστρωσα, pass. pf. ἔστρωμαι, plpf. ἔστρωτο, aor. ἐστρώθην, ep. aor. στόρεσα]. 1. a) razgrinjam, razprostiram, razširjam, nastiljam, pri-, napravljam, postiljam λέχος, δέμνια, κλίνην; ἀνθρακιήν razgrinjam žerjavico; b) pokrivam, pogrinjam τί τινι, ὁδόν naredim, izravnam, posipljem (μυρσίνῃσιν), potlakam. 2. pren. a) potolažim, pomirim πόντον, ὀργήν; pass. κῦμα ἔστρωτο valovje se je bilo poleglo; b) φρόνημα ponižam.

στρατηγός, ὁ (στρατός, ἄγω) 1. vojskovodja, poveljnik, voditelj, vodja, načelnik. 2. v Atenah: strateg, katerih je bilo 10, najvišja vojaška oblast; v Rimu: pretor, στρατηγὸς ὕπατος = consul. 3. stotnik (tempeljske straže) NT, poglavar templja. 4. namestnik, upravitelj provincije, višji uradnik NT.

σύγ-κειμαι d. m. 1. ležim (sem) s kom skupaj. 2. (pf. pass. od συντίθημι) a) sem (sestavljen) zložen, sestojim iz česa ἔκ τινος; b) sem spisan, napravljen, narejen, izmišljen; c) sem dogovorjen s kom τινί, πρός τινα, inf.; σύγκειταί τινι dogovorjeno je s kom, συγκειμένου σφι ker je bilo ž njimi dogovorjeno, pt. συγκείμενος dogovorjen, določen, τὸ συγκείμενον (in pl.) dogovorjen kraj, dogovorjeno, dogovor; κατὰ τὰ συγκείμενα, ἀπὸ ξυγκειμένου λόγου, ἐκ τῶν συγκειμένων po dogovoru.

συμμορία, ἡ simorija t. j. davčna skupina ali davčni oddelek. V Atenah je bilo 20 takih skupin po 60 mož, ki so posojali državi denar ali gradili ladje in potem ta denar izterjavali pri državljanih; na čelu vsakega oddelka je bilo 15 najbogatejših meščanov.

συν-ίστημι [gl. ἵστημι, pf. pt. ep. συν-εσταώς, ion. συνεστεώς] A trans. I. act. in pass. 1. postavljam (spravljam) skupaj, sestavljam; a) združujem, skupljam, zgoščam; b) ščuvam, podpihujem, razvnemam ἐπί τινα, ἔς τι, ἐπί τινι; ἀντίπαλον ἐμαυτῷ postavljam si sovražnika nasproti. 2. a) seznanjam, predstavljam, priporočam τινά τινι; b) NT kažem ἀγάπην, potrjujem δικαιοσύνην, hvalim ἐμαυτόν, povzdigujem. 3. a) dokazujem, izpričujem, razlagam NT; b) urejam, snujem, ustvarjam, povzročujem ὀλιγαρχίαν, μαντικὴν ἐμαυτῷ pridobivam si, Ἀσίην ἐμαυτῷ podvržem si, θάνατον ἐπί τινι obsodim koga na smrt. II. med. sestavljam (spravljam) sebi skupaj, ustvarjam (napravljam, povzročujem, nabavljam) sebi. B intr. in med. I. 1. prihajam skupaj, shajam se, stopim skupaj, združujem se, držim se skupaj. 2. zbiram se, derem skupaj, πόλεμος vojska se začenja, λέχος τινί vdajam se komu, možim se s kom a) uprem se, zarotim se, οἱ συνεστῶτες zarotniki; b) trčim skupaj, spoprimem se, borim se, prepiram se; γνῶμαι mnenja si nasprotujejo, se ne ujemajo; c) moram se s čim boriti πόνῳ; zabredem v kaj, zapletem se v kaj τινί, λιμῷ pridruži se mi kot tovariš glad; d) postanem, nastanem, začenjam se, izbruhnem πόλεμος; τής μάχης συνεστώσης v začetku bitke. 3. a) stojim skupaj (pri, s kom), držim, ostanem skupaj; b) stojim trdno, συνεστηκώς τινι trden, samostojen v čem; trajam dalje, živim, sem (pri rokah), τοῦτο συνεστήκεε ta boj je trajal (trpel), πάντα συνειστήκει vse je bilo urejeno; c) ustavim se, postanem, prestanem (z vojsko); d) držim s kom, pomagam komu; e) sestojim, sestavljen sem iz česa.

ταξι-άρχης, ου, ὁ ταξί-αρχος, ὁ (τάξις, ἄρχω) 1. taksiarh, podpoveljnik, ki je vodil oddelek vojske (100 pešcev ali konjenikov); polkovnik; pri Atencih je bilo 10 taksiarhov. 2. stotnik (centurio).

ταράσσω, at. -ττω [Et. iz θαράχjω, gl. θράσσω. – Obl. fut. ταράξω, fut. med. s pas. pom.] 1. act. zmešam, zmedem, pretresem, πόντον razburim, razburkam, ὕδωρ kalim NT. 2. a) spravljam v nered, vznemirjam καρδίαν NT, begam, strašim, plašim ἵππους; pass. sem nemiren (razburjen, zmešan) φρένας, osupnem, prestrašim se, plašim se, zgražam se; b) podpihujem, (na)ščuvam, povzročujem, vnemam, snujem, napravljam νεῖκος, πόλεμον. 3. pf. τέτρηχα sem razburkan, sem nemiren ali razburjen, ἀγορὴ τετρήχει zborovanje je bilo viharno.

τεχνικός 3 (τέχνη) 1. umetniški, umetelen, umeten. 2. vešč, izveden v strokovnjaški umetnosti. 3. pravilen, moder, οὐ τεχνικόν γ' ἂν εἴη bilo bi pač nespametno (nemodro).

τροπός, ὁ (τρέπω) jermen, s katerim je bilo pritrjeno veslo na veslarsko klop.

ὑπ-άρχω [fut. ὑπάρξω, pt. pf. pass. ion. ὑπαργμένος] 1. začnem, pričnem, dam prvi povod, sem prvi, ἀδικίης prvi delam krivico, τινός, τί, τινί s čim, τινὰ ἄδικα ποιῶν storim komu prvi krivico; οἷσπερ καὶ οἱ Λακεδαιμόνιοι ὑπῆρξαν s čimer (t. j. krivičnim ravnanjem) so tudi L. začeli; pass. ὑπῆρκτο αὐτοῦ začelo se je bilo s tem (z gradbo) že prej; τὰ ἐκ πατρὸς εἰς ὑμᾶς ὑπηργμένα kar je storil moj oče za vas. 2. a) izviram, nastanem, pridem komu v delež, zadenem koga εὔνοια παρά τινος, κλαύμαθ' ὑπάρξει τοῖς ἄγουσιν kazen bo zadela, πᾶσι ὑπάρχει τὸ μισεῖσθαι; b) sem, nahajam se, sem pri rokah (na razpolago), obstojim, sem gotov (pripravljen), τοιούτων ὑπαρχόντων dasi obstoje taki razlogi; ἃ δ' ὑπάρξαι δεῖ παρ' ὑμῶν za kar morate vi poskrbeti; τοὺς ὑπάρχοντας ἕκαστοι πολίτας vsak svoje državljane, προποιηθεῖσαι ὑπῆρχον bile so na razpolago, ker so bile prej zgrajene, τὰ δ' ἄλλα ὑπάρχει ostalo je izgotovljeno; pogosto = εἶναι: βέλτιστον ὑπάρχει, εὐμάρεια πόρου ὑπάρχει; τῷ χωρίῳ zapovedujem, vladam; c) sem koristen (naklonjen), sem na uslugo, pomagam komu τινί, χρείαν donašam korist; pt. ὑπάρχων pričujoč, sedanji, obstoječ, pri rokah; τὰ ὑπάρχοντα kar imam, imetje, premoženje NT; sredstva, (ugodne) razmere; pass. τὰ παρὰ τῶν θεῶν ἡμῖν ὑπηργμένα to, kar se nam je od bogov podelilo. 3. impers. ὑπάρχει (μοι) tako je, mogoče je, dovoljeno (mi) je, imam, pripade mi kaj, doleti me, v moji moči (oblasti) je, οὐχ ὑπάρχει εἰδέναι ni mogoče vedeti, ὑπάρχει σε μὴ γνῶναί τινα tako je, da te nihče ne pozna, ὡς ὑπῆρχε kakor je bilo ravno mogoče, ὡς ὑπάρχον μοι ker mi je bilo mogoče; ὑπάρχον ὑμῖν πολεμεῖν ker se morete (smete) vojskovati; s pt. ἐθέλοντας ὑπάρχειν = ἐθέλειν; slično: εἰδότας, ἐγνωσμένους; z inf. ἐπιχώριον εἶναι ὑπῆρχε navada je bila v oni deželi.

φανερός 3 in 2 (φαίνω) 1. a) viden, očiten, svetel, jasen, razločen; b) javen, pred očmi vseh, znan, οὐσία nepremično premoženje; τὴν ψῆφον φανερὰν διαφέρω javno glasujem, φανερὸν ποιῶ τινα razglasim NT. 2. odličen, ugleden, znamenit, slaven πάντων φανερώτατος ἐγένετο, φανεραὶ πόλεις, φανερὸν μηδὲν κατεργάζεσθαι. 3. s pt. ἐπισπεύδων φανερὸς ἦν očitno je (bilo, da je) delal z vnemo na to, ἐπιβουλεύων φανερός ἐστι očitno je, da zalezuje, θύων φανερὸς ἦν znano je bilo, da je daroval; tudi s ὅτι in ὅπως: φανεροὶ γιγνόμενοι, ὅτι ποιοῦσιν; ὅσα μὴ φανερὸς ἦν, ὅπως ἐγίγνωσκεν o čemer ni bilo znano, kako je mislil. 4. subst. τὸ φανερόν kar je očitno, vidno, plan, javnost, odlično mesto; navadno v zvezi s predlogi: ἐκ τοῦ φανεροῦ (ἀφίσταμαι) iz javnosti, izpred oči ἀποφεύγω; ἐν τῷ φανερῷ εἰμι, παρέχω ἐμαυτόν javno se pokažem (nastopim); ἐς τὸ φανερόν na plan, v javnost, pred oči vseh τὸν σῖτον φέρω, ἀποδύντες vpričo vseh, αἱ ἐς τὸ φανερὸν λεγόμεναι αἰτίαι javno povedani razlogi, ἐς τὸ φανερὸν ἔρχομαι pridem na svetlo, razglasim se NT, ἐς τὸ φανερὸν ἄγω spravim na svetlo, razglasim, ἐς τὸ φανερὸν καθίστημί τινα postavim koga na odlično mesto; ἐπὶ φανεροῖς ξυνήλθομεν sešli smo se v mnenju, da je vse jasno. 5. adv. φανερῶς javno, očitno, odkrito, vpričo vseh, razločno.

φέρω [Et. lat. fero, ferre; nem. gebären (stvn. beran, nositi), slov. berem, brati, nabiram; lat. fors, feretrum, -fer, fer-tilis; nem. Bahre, Bürde, frucht-bar. – Obl. fut. οἴσω, aor. ἤνεγκα, -ον, pf. ἐνήνοχα, pass. ἐνήνεγμαι, -νεγξαι, -νεγκται, aor. ἠνέχθην, fut. ἐνεχθήσομαι, οἰσθήσομαι, adi. verb. οἰστός, οἰστέος, φερτός; med. fut. οἴσομαι (tudi pass.), aor. ἠνεγκάμην, -όμην, imp. ἐνεγκοῦ – ep. praes. cj. 3 sg. φέρῃσι, imp. 2 pl. φέρτε, inf. φερέμεν, impf. φέρον, iter. φέρεσκε, fut. act. inf. οἰσέμεν; aor. act. ἤνεικα, ἔνεικα, inf. ἐνεικέμεν, ἐνεῖκαι, med. ἠνεικάμην in ἐνεικάμην, aor. mixt. imper. οἶσε, οἰσέτω, οἴσετε, inf. οἰσέμεν(αι) ion. aor. inf. οἶσαι, pass. pf. ἐνήνειγμαι, aor. ἠνείχθην. – vzpor. obl. φορέω, ep. praes. cj. 3 sg. φορέῃσι, inf. φορέειν, φορῆναι, φορήμεναι; impf. φόρεον, iter. φορέεσκε, aor. φόρησε; NT fut. φορέσω, aor. ἐφόρεσα]. I. act. trans. 1. a) nosim, imam na sebi ἱμάτιον, χερμάδιον, ὅπλα sem oborožen, κοῦρον γαστέρι nosim pod srcem, ἄψοφον βάσιν = ἀψόφως βαίνω; b) prinašam, τὶ πρός τινα kaj h komu; pt. φέρων pogosto = s, z: πρέσβεις ἦλθον δῶρα φέροντες z darili, ἦλθον τὰ ὅπλα φέροντες z orožjem; pt. φέρων stoji tudi pogosto za natančni opis dejanja: ἔγχος ἔστησε φέρων prinesel je sulico in jo je postavil, σῖτον παρέθηκε φέρουσα prinesla je jed in jo je postavila pred njega; c) pren. prenašam, pretrpim, vzamem nase λυγρά, κακά, τύχας, τὰς διατριβάς prenašam, ῥᾷστα τὸν βίον, συμφορήν; ἀλγεινῶς, χαλεπῶς φέρω težko prenašam, težko mi dé, žalosten sem, zamerim, nejevoljen sem, tudi z dat. τῷ πολέμῳ, ἐπὶ τῇ πολιορκίῃ; o jedi: prenašam, prebavim ἐσθίουσι πλείω ἢ δύνανται φέρειν. 2. a) (nosim in) premikam, odnesem, odpeljem πόδες μιν ἔφερον, μένος ἰθύς τινος grem naravnost nad koga; o ladji: vozim, pripeljem ἐνθάδε, ἐπὶ πόντον; o vetru: ženem, podim ἄνεμος νῆας (ἄνεμος φέρων ugoden veter); zanesem ἄελλαι ἐπὶ πόντον, podim semtertja ἔνθα καὶ ἔνθα, raznesem πῦρ, odnesem ἔπος; ἅρμα vlečem, vozim, peljem πόλινδε. – pass. α.) meče, zanaša, podi me kdo ἀνέμοις φέρομαι, φέρομαι τῇ ἐπιθυμίᾳ žene (prevzame) me poželenje; β.) padam, tečem, letim πᾶν δ' ἦμαρ φερόμην, ἧκε φέρεσθαι vrgel ga je, da je padel; πόδα προέηκε φέρεσθαι izpustila je nogo, da je padla, ὁμόσε drevim, planem na kaj ἐπί τινι, εἰς, ἐπί τινα, κατὰ τῶν πέτρων zvrnem se (padem) s skale, δρόμῳ πρός τινα v skoku dirjam proti komu; o konju: ἵππος βίᾳ φέρεται uide, uteče; ἐπὶ τῷ ἅρματι vozim se; φυγῇ εἴς τινα bežim h komu, ὅποι γῆς gl. ὅποι; τὸ βέλος διπλάσιον φέρεται sega (nese) dvakrat tako daleč; part. φερόμενος naglo, hitro, urno, nenadoma; φερόμενοι ἐσέπιπτον hitro so napadali, ἥξει φερόμενα τὰ κακά hitro bo prišla nesreča, ᾠχόμην φερόμενος ἀπὸ τῆς ἐλπίδος bil sem nenadoma razočaran; γ.) uspevam, imam uspeh, srečno se iztečem, νόμοι οὐ καλῶς φέρονται slabo se godi zakonom, καλῶς (εὖ) φέρομαι dobro se mi godi, κακῶς φέρομαι slabo je z menoj, slabo se mi godi; b) odnesem, u-, pograbim τεύχεα, ἔναρα, grem si po kaj τεύχεα παρά τινος, φάρμακα; pos. α.) pridobim, več dosežem, μισθόν dobivam plačo, imam korist; β.) ἄγω καὶ φέρω robim in plenim, oropam do golega, zasužnjim; c) α.) nosim kam, pri-, donašam, dajem, δῶρα, plačujem φόρον, μισθόν; ψῆφον glasujem, χάριν izkazujem ljubav, ustrezam, storim kaj komu na ljubo; toda Sof. O. T. 764 χάριν φέρω izkaže se mi milost, hvaležen mi je kdo; pren. prispevam, pripomorem εἴς τι; β.) prinašam vest, sporočam, javljam μῦθον, ἀγγελίαν; φέρεται(lat. fertur) govori se, baje; pos. govorim o čem, pripovedujem, κλέος razširjam; pass. εὖ φέρομαι sem na dobrem glasu; oppos. πονηρῶς φέρομαι sem na slabem glasu; d) α.) nosim, rodim, donašam καρπόν NT, φάρμακα, ὥρια πάντα; abs. ἡ γῆ φέρει zemlja je rodovitna; donašam korist, δόξαν vzbujam mnenje; β.) nosim v sebi; τὸ πᾶν τοῦ πολέμου αἱ νέες φέρουσι odločitev boja je odvisna od ladij; γ.) naredim, povzročim, pripravim τὸ σωθῆναι, κακά, νίκην, πόλεμον vnamem, ὥσπερ τὸ δίκαιον ἔφερε kakor je zahtevala pravičnost. II. act. intr. 1. žene (podi) me kdo, hitim, φέρουσα(sc. ἑαυτήν) ἐνέβαλε νηῒ φιλίῃ z vso silo (naravnost) se je zagnala na prijateljsko ladjo. 2. a) razprostiram se, segam do λιμήν, ležim proti čemu ἡ ἐπὶ θάλασσαν φέρουσα χώρη; b) o potu (tudi brez ὁδός): vodim, peljem kam ὁδὸς φέρει ἐς ἱρόν, αἱ ἐς τὴν πόλιν φέρουσαι πύλαι, ἡ πρὸς ἕω ἐπὶ Σοῦσα φέρει; c) nanašam se na kaj, merim (kažem) na kaj, ἡ γνώμη ἔφερε mnenje je bilo, τοῦ στρατηγοῦ ὁ νόος ἔφερε poveljnik je menil (mislil), da, αἱ γνῶμαι τὸ αὐτὸ ἔφερον so isto mislili; d) sem (služim) za kaj εἰς ἄκεσιν, φέρει ἐς αἰσχύνην sem v (delam) sramoto, τὰ πρὸς τὸ ὑγιαίνειν φέροντα kar pripomore k zdravju; e) τὸ ἐκ θεῶν φέρον božja volja, usoda; f) imper. φέρε prinesi; nav. kot adv. daj(te)! hajdi(te)! urno! kvišku! φερ' εἰπὲ δή μοι daj, povej mi, povej mi no! φέρε ἀκούσω povej (da slišim), φέρε δὴ ἴδωμεν poglejva torej! III. med. 1. od-, prinašam zase (s seboj), ugrabim si, jemljem s seboj, grem si po kaj, οἶνον pijem, zauživam; prinesem s seboj ὕδωρ, ποδάνιπτρα, nosim s seboj φορβήν, σῖτον οἴκοθεν prinesem si z doma, φέρομαί τι ἐν χεροῖν nosim kaj v svojih rokah. 2. pridobivam si, prejemam, imam, dobivam (dosežem) zase δῶρα, δέπας, πλέον več dobim ali dosežem, μάντις πλέον φέρεται je modrejši.

φοβερός 3 (φόβος) 1. strašen, strahovit, grozen, grozovit; τῶν φοβερῶν ὄντων τῇ πόλει γενέσθαι ἡγεμών povzročitelj nesreč, o katerih se je bilo bati, da zadenejo mesto; μάλα φοβεροὶ ἦσαν, μὴ ποιήσειαν zelo se je bilo bati, da bodo storili. 2. plašljiv, strašljiv, bojazljiv, boječ; τὸ φοβερόν strah.

φυλακτήριον, τό 1. stražni stolp, straža, stražnica, zastražen kraj, z vojsko zasedeno mesto. 2. branilo za odvrnitev hudega, amulet (listek iz pergamena, na katerem je bilo napisanih nekaj vrstic iz sv. pisma) NT.

φῡ́λ-αρχος, ὁ (φυλή, ἄρχω) 1. filarh, predstojnik ali načelnik atiške občine. 2. podpoveljnik konjištva (bilo jih je deset, iz vsake občine eden).

χράω [Et. iz χρήjω, gl. χρή. – Obl. act. ion. χρέω, ep. χρείω in χρήω, vzpor. obl. κίχρημι; at. pr. in impf. χρῇς, χρῇ, ἔχρη, ion. χρᾷς, χρᾷ, χρᾶν, χρέωσα, fut. χρήσω, aor. ἔχρησα, pf. κέχρηκα, pass. κέχρη(σ)μαι, aor. pass. ἐχρήσθην – med. ion. χρέωμαι; at. χρῶμαι, χρῇ, χρῆται, χρῶ, χρῆσθαι, χρώμενος, ἐχρῶντο; ion. χρᾶται, χρᾶσθαι, ἐχρᾶτο, imp. χρέω, pt. χρεώμενος, impf. 3 pl. ἐχρέωντο (poleg tega: χρῆται, χρέεται, χρέο, χρῆσθαι, χρέεσθαι, χρεόμενος, ἐχρέοντο), fut. χρήσομαι, aor. ἐχρησάμην, pf. κέχρημαι, fut. 3 κεχρήσομαι, aor. pass. ἐχρήσθην, adi. verb. χρηστός, -τέος]. I. act. 1. poet. zahtevam, želim, hočem ἃ χρῇς, εἴτε χρῇ θανεῖν. 2. dajem komu v porabo, podelim, posodim τινί τι, ἄρτους NT. 3. naznanim božji izrek, prorokujem τί, τινί τι, τινός o čem, ὡς γάρ οἱ χρείων μυθήσατο Φοῖβος, τὸν Ἀπόλλω ταύτην τὴν γῆν χρῆσαι οἰκεῖν A. mu je po proročišču to deželo odkazal za bivališče; pass. prorokuje se mi, pride mi (dobim) prorokovanje, ταῦτά σφι χρηστήρια ἐχρήσθη to se jim je prorokovalo, τὸ κεχρησμένον κακόν (θάνατος) prorokovano, napovedano zlo (smrt), τὸ χρησθέν, τὰ χρησθέντα prorokovanje, izrek proročišča, χρησθὲν αὐτῷ τοῦτο παθεῖν ker mu je bilo prorokovano. II. med. 1. potrebujem, želim si česa, hrepenim, koprnim po čem τινός; pt. pf. κεχρημένος potreben, hrepeneč po γάμου. 2. vzamem na posodo, izposodim si kaj τὶ παρά τινος. 3. dam si prorokovati, izprosim si božji izrek, vprašam proročišče za svet τινί, περί (ἀμφί) τινος, ψυχῇ Τειρεσίαο. 4. rabim, poslužujem se česa, imam; pass. αἱ νῆες ἐς τὸ μὲν ἐποιήθησαν, οὐκ ἐχρήσθησαν se niso porabile za to, za kar so bile narejene; pos. a) porabim za kaj, obrnem v kaj, τί χρήσεσθε(sc. Θηβαίοις) kaj bodete počeli, ἠπόρει, ὅ τι χρήσαιτο ni vedel, kaj bi počel, εἴτε τί ἄλλο χρήσωνται ali kaj naj z njimi narede; χρῷ μοι ὅ τι ἂν βούλῃ ravnaj (postopaj) z menoj, kakor te je volja, ὅ τι χρήσηται τῷ παρόντι πρήγματι kaj naj počne v pričujočem položaju; b) τινί rabim kaj, imam, poslužujem se česa, ἀληθείᾳ govorim resnico, βοῇ καὶ κραυγῇ kričim, συμφορᾷ, συντυχίᾳ, εὐτυχίᾳ imam srečo, sem srečen, ὠνῇ καὶ πράσει kupujem in prodajam, θείῃ πομπῇ χρησάμενος pod božjim spremstvom, μόρῳ umrjem, ὀργῇ χρωμένη v jezi, θαλάσσῃ vozim se po morju, θυσίαις prinašam žrtve, νόμοις držim se zakonov, τοῖς πράγμασιν dobro porabim priliko, οἰωνοῖς opazujem, τοῖς δεινοῖς καλῶς dobro se obnašam v nevarnosti, ὁμολογίᾳ ujemam se (soglašam) s kom; φρεσὶ γὰρ κέχρητ' ἀγαθῇσιν imel je, νιφετῷ trpim vsled snega, τοῖς ἀγαθοῖς izvršujem, delam dobro, ἀρετῇ kažem se hrabrega; c) občujem, družim se, ravnam, postopam s kom, οἱ χρώμενοι αὐτῷ njegovi prijatelji, φιλικώτερόν τινι prijazneje ravnam s kom, τινὶ διδασκάλῳ imam koga za učitelja, ταῖς τέχναις ταύταις παραπετάσμασιν ἐχρήσαντο so jih rabili kot pretvezo, χράομαί τινι ὡς ἀνδρὶ ψεύστῃ ravnam s kom kakor z lažnivcem, imam koga za lažnivca, ὡς φίλῳ, τινὶ πειθομένῳ (πιστῷ) imam koga za prijatelja, spoznam koga za poslušnega (zvestega), ὡς πολεμίῳ τινί ravnam s kom kakor s sovražnikom, sovražno nastopam proti komu, τοῖς θεοῖς imam bogove za prijatelje (za zaveznike).

χρεώ, οῦς, ἡ χρειώ ep. [dat. χρειοῖ] (χρή) 1. potreba, sila, stiska, hrepenenje, želja, τινός po kom; χρεοῖ ἀναγκαίῃ vsled silne potrebe; ἦ τι μάλα χρεώ zares, bilo je zelo potrebno (da sta prišla), ἵν' οὐ χρεὼ πείσματός ἐστιν kjer ni potreba vrvi. 2. χρεώ ἐστι (γίγνεται, ἵκει, ἱκάνει) potreba je (nastane, nastopi) = χρή; veže se z acc. osebe in gen. stvari: ἐμὲ χρεὼ γίγνεται νηός potrebujem ladje, οὔ τί με ταύτης χρεὼ τιμῆς ne potrebujem te časti; τίπτε δέ σε χρεώ čemu potrebuješ to?

χρή [Et. iz kor. g'herē(i), poželeti; sor. χαίρω, χάρις, χρεῖος (iz χρῆjος), χρῆμα, χρεία (iz χρηίη). – Obl. pravzaprav subst. (= potreba, gl. χρεώ), ki se veže z glagolom εἰμί; cj. χρῇ, opt. χρείη, inf. χρῆναι, pt. χρεών, impf. (ἐ) χρῆν, fut. χρῆσται in χρήσει]. 1. treba je, mora (dolžan je) kdo, sme se, prav je z acc. c. inf. ali z inf. χρὴ μὲν τὸν μῦθον ἀποειπεῖν, χρή σε πόλεμον παῦσαι moraš. 2. usojeno je ὡς μητρὶ μὲν χρείη με μειχθῆναι, κεἰ χρή με παντελῶς θανεῖν. 3. χρή μέ τινος potrebujem česa, μυθήσειαι, ὅττεό σε χρή kaj potrebuješ; οὐ δέ τί σε χρὴ ἀφροσύνης ni treba, da bi bil nespameten, τί με χρὴ μητέρος αἴνου kaj mi je treba mater hvaliti. 4. (ἐ) χρῆν treba bi bilo z inf. ali acc. c. inf.

ὥσ-περ adv. 1. kakor ravno, kakor pač, prav kakor bi, kakor na primer; ὥσπερ εἶχεν (ἔτυχε) kakor je ravno bil, takoj, neutegoma; s pt. ὥσπερ δέον kakor da je treba, ὥσπερ ἐξόν kakor da bi bilo mogoče. 2. skoraj, takorekoč ὥσπερ ὑπέμνησέν με, ἡ διάνοια ὥσπερ κεκαθαρμένη.

быть biti, obstajati; dogajati se; delež.
будучи v uradnem jeziku in v pomenu ko ...
будучи профессором, он преподавал ko je bil profesor, je učil;
у тебя есть книга imaš knjigo;
пища есть jesti imam;
будь, что будет naj bo, kar bo; naj se zgodi kar koli;
быть так prav, naj bo tako;
и был таков in je izginil;
не будь он здесь ko bi ne bilo njega tu;
была не была na slepo srečo;
как же быть? kaj je storiti?,kaj sedaj?;
быть беде hudo bo!;
быть дождю deževalo bo!;
быть по сему tako naj bo!, dobro!, prav!;
так и быть zastran mene;
будет с тебя dovolj imaš