Franja

navíjati to wind (up), to coil (up), to roll up

navíjati uro to wind (up) a watch
navíjati cene to force (ali to bump) up prices, to put prices up
za tujce vedno navijejo cene they always put prices up for foreigners
navíjati za zmago kakega moštva šport to shout for a team
navíjati za domače moštvo šport to support the home team, to cheer one's team on; ZDA žargon to root for the home team
glasno navíjati za šport ZDA Kanada to yell for

navsezadnje

1. (čisto nazadnje) schließlich; (končno pa le) zu guter Letzt, letztendlich

2. (če prav premislimo) letzten Endes (navsezadnje ni on kriv za X letzten Endes ist er nicht [schuld] Schuld an X); am Ende (to je navsezadnje isto das ist am Ende dasselbe)

3. (a vendarle) letztlich (navsezadnje nekoristen letztlich nutzlos)

4. (saj) schließlich (navsezadnje je moj brat er ist schließlich mein Bruder)

nazíranje opinions pl, view; thinking; ideas pl; beliefs pl

biti enakega nazíranja glede vzgoje to share the same views on education

ne (kot samostoina nikalnica) no; nay; (navadno pri glagolu) not (npr. nisem I am not)

ne malo not a little
nikakor ne not at all, by no means
gotovo ne! certainly not
še ne not yet
ne več no more, (časovno) no longer
jaz tudi ne (strinjajoč se z nikalnim stavkom) (that goes for) me too!
ne manj kot... no less than...
ne samó... temveč tudi... not only... but also...
kaj ne? isn't it?
mislim, da ne I think not
ne... ne... neither... nor...
če ne if not, unless
če ne vidim pisma, ne verjamem unless I see (ali if I don't see) the letter I shall not believe it
ne da bi jaz vedel not that I know of
odgovoriti da ali ne to answer yea or nay
ne, kaj takega! well I never
reči, odgovoriti ne to answer in the negative, to decline, to refuse
ne morem, da ne bi (rekel) I must (say), I can't help (saying)
Je oče bolan? - Upam, da ne. I Father ill? - I hope not.
on ne govori angleško, jaz tudi ne he does not speak English, nor do I

nè

A) adv.

I.

1. (zanika glagolsko dejanje) non:
nič ne pomaga tajiti negare non serve a niente
(v zanikanem stavku je predmet v rodilniku) tu ne prodajajo zelenjave qui non vendono la verdura
naj se ne prenagli (izraža omiljeno željo, prepoved) non agisca con precipitazione

2. (z drugim stavčnim členom izraža nasprotje) non:
ne meni, tebi bo žal non rincrescerà a me, ma a te

3. (poudarja nasprotni pomen) non:
ne dosti vredno blago merce di non grande valore

4. pren. (izraža popravek) non:
lahko prideš, samo ne jutri puoi venire ma non domani

5. (v vprašalnih stavkih izraža domnevo) non:
ga ne bi kozarček? (non) gradirebbe un bicchierino?
si zadovoljen? Kako, da ne sei contento? Come no

6. (izraža nejevoljo, presenečenje) non:
kaj še nisi napravil naloge? non hai ancora fatto il compito?
ravno sem hotel na sprehod, kaj ti ne pridejo obiski! stavo per andare a passeggio quand'ecco visite
pa ne, da iščeš mene? (non) è che cerchi me? è me che cerchi?

II. elipt.

1. (izraža zanikanje, zavrnitev) no, non:
si ti poklical? Ne hai chiamato tu? No
si že truden? Še ne sei stanco? Non ancora
pog. ali se kaj bojiš? Prav nič ne, nikakor ne, res ne, še malo ne hai paura? Nient'affatto, nemmeno per sogno
ne, nikakor ne! pog., žarg. signornò, nossignore (nossignori, nossignora)

2. (zanika trditev prejšnjega stavka) no:
še danes bo dež. Upam, da ne pioverà oggi stesso. Spero di no

III.

1. pog. (kot dodatna nikalnica krepi zanikanje) non... neanche:
ne popusti niti za las non cede neanche di un capello

2. (kot pleonastična nikalnica za izražanje osebne prizadetosti) non:
počakal bom, dokler ne pride attenderò finché non viene
razen če ne (izraža izvzemanje) non:
gremo na vrh, razen če se ne bojiš andiamo sulla cima, ammenocché tu non abbia paura

IV. (v vezniški rabi)

1. ne samo, ne le ... ampak tudi non solo... ma anche:
ni le svetoval, ampak je tudi pomagal non si limitò a dar consiglio ma fu anche prodigo di aiuti

2. ne da bi (izraža način, kako poteka dejanje nadrednega stavka) senza (neanche):
odšel je, ne da bi spregovoril besedo se ne andò senza (neanche) profferir parola

3. ne (drug) kakor; če ne (za izvzemanje) non... di, che; se non:
nič ni lepšega kakor zvestoba non c'è niente di più bello della fedeltà
kdo drug, če ne on, bi si to upal chi altri se non lui lo avrebbe osato

4. če ne (za izražanje grožnje) se no:
tiho, če ne ... zitti, se no...

V. (v medmetni rabi izraža začudenje) no, ma no:
ne, se je začudil ma no, disse meravigliato
lep ali ne, meni je všeč bello o no, a ma piace
fant, ne bodi len, zgrabi za palico in zamahne il giovane, senza pensarci su due volte, afferra un bastone e giù botte
pren. (izraža ogorčenje) da te ni sram! non ti vergogni!
hvala! Ni za kaj grazie! Non c'è di che
o tem ni, da bi govoril non è il caso di parlarne
(izraža prepoved) da mi ne hodiš po travi non calpestare l'erba
če se je vrnil? Ne da bi vedel mi chiedi se è tornato? No, che io sappia

B) nè konj. né:
nima ne očeta ne matere non ha né padre né madre
ne bo ga ne danes ne jutri non ci sarà né oggi né domani
ne reči ne bev ne mev non dir parola, non dir né ai né bai
pren. ne bati se ne biriča ne hudiča non aver paura né di diavoli né di verziere
ne marati za koga ne malo ne dosti non sopportare uno
ne moči ne naprej ne nazaj non potersi muovere, non avere chance alcuna
nadlog ni ne konca ne kraja le disgrazie sembrano non voler finire

nebésa (raj) heaven, paradise

deveta nebésa (figurativno) the Heaven of heavens
kakor v nebésih, tako na zemlji on earth as it is in heaven
(pri omenjanju pokojnega) Bog mu daj sveta nebés! may God rest his soul!
priti v nebésa to join the angels
v sedmih nebésih in the seventh heaven
sveta nebés! good heavens!, by heaven!
hvaliti koga do nebés to praise someone to the skies

nebésa cielo m ; rel reino m de los cielos

sveta nebesa! ¡Dios mío!
on je v devetih nebesih está en el séptimo cielo
iti (priti) v nebesa ir al (ganar el) cielo

nedélja Sunday; Lord's Day

ob nedéljah on Sundays
prihodnjo (zadnjo) nedéljo next (last) Sunday
v nedéljo zvečer on Sunday evening
vsako nedéljo every Sunday
cvetna (velikonočna, binkoštna, bela, pustna) nedélja religija Palm (Easter, Whit, Low, Shrovetide) Sunday
ni vsak dan nedélja (figurativno) Christmas comes but once a year

nedólžen innocent (of); (nekriv) not guilty, guiltless; blameless; harmless; guileless; (deviški) virgin, chaste, maidenly, immaculate; (naiven) naive

nedólžno jagnje innocent lamb
nedólžno (neškodljivo) zdravilo a harmless remedy
po nedólžnem innocently
lahko dokažem, da sem nedólžen I can prove (that) I am innocent
proglasiti koga za nedólžnega to pronounce someone innocent, to bring in a verdict of not guilty (ali a not-guilty verdict), to acquit, to discharge, to vindicate someone
on nikakor ni nedólžen (brez krivde) he is by no means blameless

nèdopovedljív indicible, ineffable, inexprimable

nedopovedljivo infiniment, extrêmement, on ne peut plus, à la folie

nedovóljen¹ (prepovedan) not allowed; prohibited; forbidden; illicit; taboo

dostop, vstop nedovóljen! no admittance!
nezaposlenim vstop nedovóljen! no admittance except on business!

needín disunited; disagreeing; discordant

needíni so si they are at variance
biti needín gledé to be at variance with someone over something, to disagree with someone about (ali on) something
needínost disunity

negotóvost uncertainty; doubt; suspense; insecurity; doubtfulness, dubiousness

v negotóvosti in suspense
biti v negotóvosti (ne se moči odločiti) to be in suspense
mučna negotóvost agony of suspense
vse je boljše kot negotóvost! anything is better than suspense!
držati koga v negotóvosti to keep someone in suspense
napraviti skok v negotóvost to take a leap in the dark
muči ga negotóvost he is on tenterhooks, the suspense is killing him

nékaj something; some, any; prislov somewhat; (nekoliko) a little, a bit

nékaj denarja some money
nékaj knjig some books
nékaj novega something new
nékaj tega some of this
nékaj kratov several times, a couple of times
za nékaj časa for some time
nékaj takega something of the kind, this kind of thing
to je nékaj zame that's what I want
nékaj je na tem there is something in that
lahko dobim nékaj tega kolača? may I have some of this cake?
nékaj je treba storiti something must be done
to mi bo vzelo nékaj časa that will take me some time
če nimaš denarja, ti ga dam nékaj if you have no money, I will give you some
gre mi nékaj na bolje I am getting on rather better
nékaj ljudi se je že drsalo tam there were some people skating already
dal ji je brošo ali nékaj takega (podobnega) he gave her a brooch or something of the kind

nékaj (nečésa)

A) pron. qualcosa, qualche cosa, una cosa; alcunché; un certo, un non so che:
počakaj, da ti nekaj povem aspetta che ho da dirti una cosa
nekaj malega pojesti mangiare qualcosa, qualche cosetta
nečesa podobnega še ni videl cose così non aveva mai visto prima
pren. on pa je nekaj lui è un pezzo grosso, ha un incarico importante
nekaj je na teh govoricah in queste voci ci sarà pur qualcosa
nekaj mi pravi, da se ne bo dobro končalo qualcosa mi dice che la faccenda non finirà bene
imata nekaj med sabo i due filano; i due hanno conti in sospeso
dekle ima nekaj z njim la ragazza se la vede con lui
evf. ptič je nekaj naredil l'uccello ci ha cacato
imeti se za nekaj boljšega credersi chissà chi
ne znati spraviti skupaj nekaj besed non saper mettere insieme tre parole
v zadevi je nekaj sumljivega nella faccenda c'è un non so che di losco
PREGOVORI:
boljše nekaj kakor nič meglio qualcosa che niente

B) nékaj adv.

1. un poco, un po', alcuni (-e), vari (-e):
nekaj dni me ne bo v službo sarò assente un po' di giorni, alcuni giorni
prodam hišo z nekaj zemlje vendo la casa con un po' di terreno
poslopje je nekaj zidano, nekaj iz lesa l'edificio è parte murato, parte in legno

2. pren. un po', un tantino, alquanto:
kar nekaj potrti so videti sembrano un po' scoraggiati

3. pren. (izraža veliko mero) molto, grande:
njegova beseda nekaj zaleže la sua parola ha molto peso
FRAZEOLOŠKA/TERMINOLOŠKA RABA:
pren. dati nekaj nase vestirsi con cura
pren. nekaj se držati na koga essere arrabbiati con, avercela con
nekaj več ali manj suppergiù, più o meno

nenavádnež (čudak) a queer (ali eccentric) person; an original (ali odd) fellow

on je nenavádnež he is a queer fish, he is a bit of a card

neozdravljív past (all) cure, incurable; without a cure

on je neozdravljív he is past (ali beyond) recovery

nèpoboljšljív incorrigible; invétéré

on je nepoboljšljiv il est incorrigible, familiarno il mourra dans sa peau

nepomémben insignificant; unimportant; trivial

on je čisto nepomémben človek he ss a mere cipher
nepomémbna izguba a trivial loss

nepopísan en blanco

nepopisan list hoja f en blanco
pustiti nepopisano dejar en blanco
on je nepopisan list (fig) nada se sabe de él