Franja

gnáti ženem
I.
1. goniti: gnati živino na pašo; patrola je gnala ujetnike
2. tjerati (ter-): voda žene mlinska kolesa; burja je gnala oblake proti jugu
3. tjerati, prisiljavati: celo otroke ženejo k težkemu delu
4. pokretati: gnati stroj
5. govoriti sve jedno te jedno: on žene svojo, kako je nedolžen
6. pupati, pupiti, klijati: drevo že žene; kal žene
7. pretjerivati: stvar so gnali predaleč; gnati stvar do konca
tjerati mak do kraja; preveč si ženeš k srcu
previše uzimaš stvar k srcu
II. gnati se nastojati svim silama, naprezati se: gnati se z delom, z učenjem

gomezíca ž
1. žmarci, srsi, jeza, trnci, mravci: -e so mi šle po hrbtu
2. voda koja se pomalo cijedi (ced-) iz pukotina ili ispod snijega (sne-) te obliva liticu

goníti gonim
I.
1. tjerati (ter-), pokretati: voda goni mlin in žago
2. tjerati: goniti konja
3. goniti: goniti sovražnika
4. gaziti, nogama pritiskivati: goniti meh
5. tjerati; prisiljavati: goniti na delo
6. tjerati: ostani, saj te nikdo ne goni
7. goniti, tvrdoglavo ostajati pri svome, jedno te isto govoriti; venomer eno in isto goni
8. navoditi: goniti vodo na svoj mlin
9. hajkati: pes goni
II. goniti se
1. tjerati se: psica zajklja, mačka se goni
2. voditi se: krava se goni
3. tražiti pastuha, pastuva: kobila se goni

jezbíca ž brana uz obalu rijeke (re-), potoka koja usmjerava (-smer-) vodu te čuva obalu od odronjavanja

končáj m
1. sufiks: končaj -ar v besedi mlinar
2. muzički znak za kraj kompozicije
3. da bi te končaj da te đavo nosi

kôza zoologija chèvre ženski spol, familiarno bique ženski spol ; (mladica) chevreau moški spol , chevrette ženski spol , cabri moški spol, familiarno biquet, -te moški spol, ženski spol

divja koza chamois moški spol; (orodje) chevalet moški spol, baudet moški spol
koze (medicina) petite vérole, variole ženski spol
da bo volk sit in koza cela pour ménager la chèvre et le chou

lastnorôčno adv. di propria mano, di proprio pugno, manu propria (m. p.); pog. da me, da te ecc.; da solo, senza aiuto alcuno:
lastnoročno bom odnesel pismo na pošto porterò da me la lettera alla posta

míljenček, -nka favori,-te moški spol, ženski spol , préféré,-e moški spol, ženski spol , enfant gâté(e) moški spol, ženski spol

nevemkater|i [é,é] (-a, -o) irgendwelcher; der/die/das x-te

nikár nikarta nikarte pril.
1. nemoj -te: nikar še ne hodi
nemoj da ideš; nikarta ne hodita
(dvoj.) nemojte otići; nikarte se ne jokajte
(mn.) nemojte plakati
2. a kamoli: še videl ga nisem, nikar z njim govoril
3. ni, niti: nikar kaplje ne dam; ni se pokazala nikar meglica
4. kao zabrana u vezi s neodređenim glagolskim oblikom: nikarte mene Turku dati
nemojte mene Turčinu davati
5. nikar se me ne boj ne boj me se; nikarte tako
nemojte, prestanite tako

odpádnik, -ica dissident moški spol , -te ženski spol ; (od vere) apostat moški spol , -e; renégat moški spol , -e ženski spol ; (tudi politično) , (vojaški) déserteur moški spol , transfuge moški spol

postati odpadnik (politično) déserter (ali abandonner) le parti, (versko) apostasier, renier (sa foi)

opravljívec, -vka médisant moški spol , -te ženski spol , diffamateur moški spol , -trice ženski spol , homme moški spol cancanier, femme ženski spol cancanière, potinier moški spol , -ière ženski spol , caqueteur moški spol , -teuse ženski spol , la trompette du quartier

podrézati -žem
1. posjeći (-se-), potkresati: podrezati z nožem
2. skratiti: podrezati konju rep
3. podrezati čebele podrezati košnicu, saće te izvaditi med

políti to pour (vodo, tekočino na water, liquid on); to water; (prašno cesto) to lay te dust, to water (the street)

potepênec, -nka, potepín, -nka vagabond,-e moški spol, ženski spol , voyou, -te moški spol, ženski spol, familiarno galvaudeux, -euse moški spol, ženski spol, popularno trimardeur moški spol

potepenček jeune vagabond
potepinsko življenje vie ženski spol vagabonde

rezír -ja m daska s sječivima (se-) ravnomjerno (-mer-) raspoređenima te pletari na njoj pripremaju vitke

slovenístika ž slovenistika, proučavanje slovenskoga, slovenačkoga jezika i njegove literature te kulture

suhoróbarstvo s suhorobarstvo, suvorobarstvo, kućna radinost u Ribnici u Dolenjskoj, izrađuju se predmeti od drveta, kao kašike, rešeta i sl., te posuđe od gline

svój (svôja -e)

A) adj.

1. (izraža svojino osebka) mio, tuo, suo, nostro, vostro, loro; proprio:
posodil ti bom svoj avto ti presto la mia auto
obleci svoj novi plašč mettiti il tuo nuovo cappotto
obdelovati svojo zemljo lavorare la propria terra

2. (izraža splošno pripadnost osebku) proprio, suo:
doseči svoj namen raggiungere il proprio scopo
šel je v pokoj na svojo željo fu pensionato di sua volontà
izboljšati svoj položaj migliorare la propria posizione

3. (izraža sorodstveno, družbeno razmerje do osebka) mio, tuo, suo ecc., proprio:
razvajati svoje otroke viziare i propri bambini
ljubiti svojo domovino amare la propria patria
obiskal bom svoje starše andrò a trovare i miei genitori

4. (izraža izhajanje od osebka, stalno povezanost z osebkom) mio, tuo ecc. proprio:
s svojim delom se je vsem prikupil col suo lavoro ha conquistato le simpatie di tutti
imam svoj stalni prostor pri mizi ho un mio posto fisso a tavola

5. (izraža ustreznost) mio, tuo ecc., proprio:
dati, spraviti kaj na svoje mesto mettere qcs. al proprio posto

6. (izraža posebnost, drugačnost glede na ljudi, stvari iste vrste) mio, tuo ecc., proprio:
imeti svoj način govorjenja, pisanja avere un proprio modo di parlare, di scrivere
imel je svojo držo aveva un suo portamento

7. pog. (izraža približnost) un, su:
sod drži svojih sto litrov la botte conterrà un cento litri
mož ima svojih sedemdeset let sarà sulla settantina

8. (poudarja besedo, ki se nanjo nanaša) suo:
kriza je dosegla svoj vrh la crisi raggiunse il suo apice
program ima svoje slabe strani il programma ha dei lati deboli

9. za svojo osebo (izraža omejitev) quanto a me, a te, a lui, a lei...; per me, per te, per lui ecc.:
za svojo osebo priznam, da mi je vseeno per me fa lo stesso
trener je bil sam za svojo osebo prepričan, da bodo zmagali quanto all'allenatore, era convinto che avrebbero vinto

10. sam svoj (neodvisen, samostojen) libero, indipendente:
biti sam svoj gospodar essere padroni di sé
FRAZEOLOŠKA/TERMINOLOŠKA RABA:
svoj čas, svoje čase una volta, prima
imeti svoj dan essere in gran forma, avere successo
ne videti česa še svoj živi dan non aver visto mai qcs.
biti vreden svojega denarja avere un prezzo conveniente; pren. valere oro (più dell'oro)
priti k svojim andare dai parenti, andare a trovare i familiari
izreči svoj ne respingere, rifiutare
bibl., pren. v potu svojega obraza si služi kruh si guadagna il pane col sudore della sua fronte
pren. znati o pravem času pristaviti svoj piskrček saper trovare il proprio tornaconto
pren. biti pravi otrok svoje dobe essere figlio del proprio tempo
pren. ne moči iz svoje kože non poter cambiar pelle
pren. vsaka stvar ima svoje meje per ogni cosa ci sono dei limiti
pren. stvari gredo svojo pot la faccenda procede bene, normale
delati na svojo roko fare di testa propria, a insaputa o senza il consenso degli altri
pren. vzeti stvari v svoje roke fare da sé, decidere da soli
pren. ne kazati svojih let portare bene gli anni
pren. hoditi svoja pota andare per la propria strada
živeti po svoje vivere a modo proprio

B) svój (svôja -e) m, f, n pren.
dajati vsakemu svoje dare a ognuno ciò che gli spetta (il suo)
pren. vedno gnati svojo non sentir ragione
dobiti svoje avere ciò che si merita
odsedeti svoje scontare la pena
žganje je kmalu opravilo svoje i fumi dell'alcol si fecero presto sentire; il bere lo portò presto alla tomba
naj le pride, da mu povem svoje ben venga, così gli dico quel che si merita
pog. odsedeti svoje (svojo kazen) scontare la pena
dekle že ima svojega (fanta) la ragazza l'ha già il fidanzato
biti pri svojih stare con (propri) familiari

šentflorjánstvo s kulturna, politička i moralna ograničenost te neiskrenost palanačkih mogućnika u Sloveniji u doba prije Prvog svjetskog rata