Franja

zaobjémati (-am) | zaobjéti (-jámem) imperf., perf. abbracciare, cingere; comprendere:
zaobjeti dekle abbracciare la ragazza
kaj vse zaobjema kak pojem cosa comprende un concetto
mesto je zaobjemalo visoko obzidje la città era cinta da alte mura

zapeljáti (voz) to drive, (z vozom) to carry; figurativno to seduce; (prevarati) to mislead (v into), to lead astray; (zvabiti) to entice, to allure; (preslepiti) to ensnare

zapeljáti deklè to seduce a girl, to get a girl into trouble
zapeljal sem se z avtom k prijatelju I ran my car over to my friend's
ki se da (lahko) zapeljáti seducible, temptable

zaprosíti

zaprositi za kaj solicitar a/c, pedir a/c, reclamar a/c; (formalno) requerir
zaprositi za pomoč pedir auxilio
zaprositi za dopust pedir (ali solicitar) permiso (ali licencia)
nujno zaprositi koga, da ... rogar encarecidamente a alg que... (subj)
zaprositi deklè za roko pedir (ali solicitar) la mano de una joven

zasnúbiti pedir en matrimonio

zasnubiti deklè pretender a una muchacha, pedir (ali solicitar) la mano de una joven

zatréskan

biti zatréskan v deklè to be infatuated with (ali to be swept off one's feet by) a girl

zazijáti (-ám)

A) perf.

1. pren. spalancarsi, aprirsi

2. pejor. spalancare la bocca, il becco

3. (zazehati) sbadigliare

4. pejor. urlare, gridare
FRAZEOLOŠKA/TERMINOLOŠKA RABA:
pren. iz oči je zazijal strah gli occhi tradivano la paura
pren. pred njim je zazijalo težko vprašanje un difficile problema gli si parò davanti

B) zazijáti se (-ám se) perf. refl. guardare fisso:
(zaljubiti se) zazijati se v dekle innamorarsi di una ragazza

zbohôtiti se (-im se) perf. refl. crescere rigoglioso;
po pobočju se je zbohotil teloh il pendio era tappezzato di ellebori
pren. zbohotila se je v lepo dekle s'è fatta una bella ragazza

zmŕzniti (-em) | zmrzováti (-újem) perf., imperf.

1. gelare, gelarsi, assiderarsi; tr. congelare:
voda zmrzne pri 0 °C l'acqua gela a 0° C
zmrzniti (zamrzniti)
živila congelare i viveri

2. morire (di freddo), gelarsi (parti del corpo)

3. pren. gelarsi:
ko sem čakal zunaj, sem čisto zmrznil aspettando di fuori mi sono gelato

4. žarg. chiudere (l'attività), fallire:
podjetje je zmrznilo la ditta è fallita
že v prvem letniku šole je zmrznil ha abbandonato gli studi dopo neanche il primo anno

5. pren. estinguersi, dileguarsi, svanire:
njegovo zanimanje za dekle je zmrznilo il suo interesse per la ragazza svanì

6. (zmrzovati) aver freddo:
obleci plašč, da ne boš zmrzoval metti il cappotto così non avrai freddo

zonegáviti (-im) perf. (izraža dejanje, ki se noče imenovati) abs. dire, farfugliare;
zonegaviti s čim aggiustare qcs.
zonegaviti skladbo assassinare un brano musicale
zonegaviti večerjo pasticciare, abborracciare la cena
FRAZEOLOŠKA/TERMINOLOŠKA RABA:
pren. dekle se je zonegavilo s tujcem la ragazza ha avuto una relazione con un forestiero

zôr zóra m (t. zor, perz.)
1. moč: nije moguće da toliki zor klone
2. nasilje, sila: te na ata poletje, samovoljno, bez nikakva -a
3. hitrost, naglica: od silnoga -a strpali se u jedno klupko i pješaci i konjanici
4. stiska, težava: ne brini, harambašo, ako vam do zorova dode, hajte k Cern
5. zor junak lep junak; zor djevojka brhko dekle; nazor neskl. prid. silen: sedam brata, svi nazor, kao lavi

zrásti (zrástem)

A) perf.

1. crescere; farsi; nascere:
zrasti v dolžino, v višino crescere in lunghezza, in altezza
zrasla je v lepo dekle s'è fatta una bella ragazza
zrasel mu je prvi zob gli è cresciuto il primo dentino
po dežju je zraslo veliko gob dopo la pioggia sono cresciuti molti funghi
zrasti na vasi, pri starih starših crescere in campagna, dai nonni
zrasti v izobilju, v revščini crescere nell'agiatezza, nella miseria

2. (postati večji po obsegu, po številu; doseči višjo stopnjo) crescere; aumentare, salire; pren. farsi, maturare (in):
trebuh mu je zrasel gli è cresciuta la pancia
zraslo je število zaposlenih è cresciuto, è aumentato il numero degli occupati
pritisk je zelo zrasel la pressione è salita, è aumentata di molto
cene so zrasle sono saliti i prezzi
umetniško zrasti maturare artisticamente, in sede artistica

3. pren. (nastati) nascere, sorgere:
zrasla je nova tovarna è nata una nuova fabbrica
tu bodo zrasli stanovanjski bloki qui sorgeranno case popolari

4. (pokazati se, postati viden) comparire, disegnarsi:
iz teme je zrasla postava nel buio si disegnò una figura

5. (postati s čim skladna celota) integrarsi

6. (pokazati razburjenje) sbottare, esplodere:
tako ne boš govoril z mano, je zrasel non ti permetto di parlarmi in questo tono, sbottò
FRAZEOLOŠKA/TERMINOLOŠKA RABA:
pren. od sreče je zrasel do neba gli pareva di toccare il cielo col dito dalla felicità
pri tem delu ti bo zrasla brada per finire questo lavoro ti ci vorrà molto tempo
greben mu je zrasel, peruti so mu zrasle gli è cresciuta la cresta
to ni zraslo na tvojem zelniku non è farina del tuo sacco
pog. zrasti komu čez glavo non aver più paura, soggezione di qcn., non sentir ragione
zrasti v nekoga očeh crescere nella stima di qcn.

B) zrásti se (zrástem se) | zráščati se (-am se) perf., imperf. refl.

1. crescere insieme, concrescere; unirsi, fondersi:
cepič se je dobro zrasel l'innesto è cresciuto bene
sorodne panoge so se med seboj zrasle i settori affini si sono fusi

2. pren. (začeti, začenjati skladno obstajati) integrarsi:
mesto se je zraslo z zaledjem la città si è integrata nel retroterra

zvrtogláviti (-im) perf.

1. far girare la testa, far venire il capogiro

2. precipitare:
zvrtoglaviti v prepad precipitare nel burrone

3. confondere, frastornare; scombussolare:
zvrtoglaviti neizkušeno, naivno dekle confondere, frastornare la ragazza inesperta, ingenua

žénska woman, pl women

žénska (deklè) za vsa dela maid of all work
sovražnik žénsk woman-hater, misogynist
svetska žénska woman of the world
za tem tiči (kaka) žénska, tu ima žénska prste vmes (figurativno) there is a woman involved here
sovraštvo do žénsk misogyny
ki sovraži žénske misogynous
žénske pl women pl, females pl, womenfolk
moje žénske (pogovorno) my womenfolk
letati za žénskami (figurativno) to philander, (pogovorno) to chase after skirt

živáhen lively, vivacious, vivid; brisk, animated; alert

živáhno deklè vivacious girl, (pogovorno) lively lass
živáhna domišljija vivid (ali lively) imagination
živáhen promet busy traffic
živáhna ulica busy street
v živáhnem pogovoru in animated conversation
povpraševanje je zelo živáhno (the) demand is brisk
trgovina je živáhna trading is brisk

živáhen (-hna -o) adj.

1. vivo, vivace, allegro:
živahni otroci bambini vivaci

2. brioso, vispo, arzillo:
živahen starček arzillo vecchietto
živahno dekle vispa ragazza
živahen otrok frugolo; rampichino, sbarazzino

3. vivace, movimentato, animato:
živahen trg, živahna ulica una piazza, una strada animata, movimentata

4. mosso, brioso, nervoso, esuberante:
živahen pogovor un discorso brioso
živahna hoja andatura nervosa
živahen tempo tempo mosso
živahna polemika schermaglia

5. brioso, acceso, brillante, fantasioso:
živahna barva colore brioso
živahen vzorec disegno fantasioso

6. (zelo dejaven) attivo

7. (velik, pogost) forte, intenso, sostenuto:
živahno povpraševanje po izdelkih forte domanda di prodotti

γυνή, γυναικός, ἡ [Et. iz gwonā, slov. žena iz gwenā, stvn. quena (Weib) iz gwena. – voc. γύναι] ženska; nevesta, žena, soproga, gospodarica, gospodinja; pl. dekle; pregn. slabotna, umrljiva ženska.

παρθένος, ἡ [Et. iz παρ-θένος, kor. gwhen, bujen, cvetoč; sor. εὐθένεια] devica, deklica, dekle, mlada žena, θυγάτηρ deviška hčerka; adi. deviški, čist, nedolžen, ὁ παρθένος samec, neoženjenec NT.

кисейный iz muselina;
кисейная барышня zast. iron. nežna gospodična, malomeščansko dekle, gos

козырь m adut (pri kartah); (pren.) prednost, ugodnost; (lj.) bogat, imeniten človek;,
ходить козырем ponosno hoditi;
к. дёвка brhko dekle

красный rdeč; (zast.) lep; ( lj. poet. ) svetel; (zast.) paraden, časten;
к. лес smrekov in jelov gozd;
красное дерево mahagonovec; tisa;
красная девица (lj.) lepo dekle; (pren.) sramežljiv, skromen fant;
красная горка bela nedelja;
красная доска tabla časti;
к. зверь zver z dragocenim krznom;
красная медь čisti baker;
к. ряд (zast.) vrsta trgovin z manufakturo;
к. товар (zast.) manufaktura;
красное сдовцо duhovita beseda;
красная цена этому 3 рубля to je vredno največ 3 rublje;
попасть под красную шапку (zast.) biti poklican v vojsko;
красно говорить lepo govoriti;
красное солнышко ljubo sončece;
красная строка nova vrsta, nov odstavek;
красная рыба hrustančnica (brezkostna riba);
к. угол kot v kmečki izbi, kjer vise svete podobe; častni prostor;
красный хлеб pšenica;
прошли красные денёчки minili so lepi časi
красоваться izstopati s svojo lepoto; (gov.) biti zaverovan vase; blesteti