Franja

ubógati obedecer (koga a alg) ; prestar obediencia a alg

ubogati nasvete seguir (ali hacer caso de) los consejos (de alg), tomar consejo (de alg)
slepo ubogati koga obedecer incondicionalmente a alg
ne ubogati koga desobedecer a alg

upoštévati tener en cuenta; tener presente; considerar; prestar atención a; hacer caso de; tomar (ali tener) en consideración (kaj a/c)

ne upoštevati (prošnje) no tomar en consideración; desatender
upoštevaje (kaj) considerando (a/c)
upoštevaje, da ... considerando (ali teniendo en cuenta) que..., en atención a que...

izkázati mostrar, demostrar

izkazati čast komu rendir honor, honrar a alg
izkazati komu zadnjo čast rendir el último tributo a alg, acompañarle a alg a la última morada
izkazati saldo od arrojar un saldo de
izkazati uslugo komu prestar un servicio a alg, hacer un favor a alg
izkazati se (legitimirati se) presentar sus documentos de identidad (ali su documentación)
izkazati se (odlikovati se) distinguirse
izkazati se za (kot) resultar, mostrarse
sredstvo se je izkazalo kot neučinkovito el remedio ha resultado ineficaz
izkazati se za težavno resultar difícil
izkazati se za prijatelja mostrarse amigo
izkazati se za neutemeljeno (za točno) resultar infundado (exacto)
izkazati se hvaležnega mostrarse agradecido

nastopíti suceder; ocurrir; sobrevenir, surgir; presentarse; aparecer

nastopiti kot aparecer como
nastopiti delo empezar el trabajo
nastopiti službo empezar a prestar servicio
nastopiti kot priča deponer como testigo
nastopiti proti oponerse a, declararse contra
energično nastopiti mostrar firmeza
javno nastopiti presentarse en público
prvikrat nastopiti (gledališče ipd.) debutar, estrenarse
nastopiti kazen empezar a cumplir condena
nastopiti v tekmovanju (šp) participar en una competición

obrésti interés m ; rédito m

na obresti a interés, a rédito
navadne (oderuške, zamudne, od dolgov, od terjatev) interés m simple (usurario, moratorio, deudor, acreedor)
zaostale (zakonite, zapadle)obresti intereses m pl atrasados (legales, vencidos)
na visoke obresti a un (tipo de) interés elevado
obrestne obresti interés m compuesto, interés m de intereses, intereses m pl acumulados
delnice s 4 % obrestmi acciones f pl al cuatro por ciento
dvigniti (izračunati) obresti retirar (calcular) los intereses
dajati obresti producir intereses
posoditi na obresti prestar a interes
povrniti z obrestmi (fig) devolver con creces
živeti od obresti vivir de sus rentas

oderúški usurario

oderuška cena precio m usurario (ali abusivo)
oderuški kredit crédito m usurario
oderuška najemnina alquiler m usurario (ali abusivo)
oderuške obresti intrés m usurario
posojati na oderuške obresti prestar a usura (ali a interés usurario)

okó (očésa) n

1. anat. occhio:
brisati si, drgniti, meti si oči asciugarsi, strofinarsi, sfregarsi gli occhi
škiliti na eno oko essere guercio di un occhio
biti slep na eno oko essere cieco di un occhio
pomežikniti z očesom ammiccare con l'occhio
izbuljene, krmežljave, lepe, motne, objokane, podplute, poševne oči occhi strabuzzati, cisposi, belli, torbidi, bagnati di lacrime, lividi, obliqui
mrtve, ugasle oči occhi spenti
bleščeče oči occhi splendenti
daljnovidne, kratkovidne oči occhi presbiti, miopi
pren. paziti na koga kot na punčico svojega očesa custodire qcn. come la pupilla dei propri occhi
pren. imeti mačje oči avere occhi di gatto
ne moči ločiti, odmakniti, odtrgati oči od koga non poter distogliere gli occhi da qcn.
upreti oči v koga fissare uno negli occhi
spogledljivo zavijati oči fare gli occhi dolci (a)
pasti oči na kom,čem mangiarsi qcn., qcs. con gli occhi
bliskati, streljati z očmi fulminare con gli occhi
zatiskati si oči pred non voler sapere
zatisniti obe očesi chiudere ambedue gli occhi (su)
ne spustiti koga iz oči sorvegliare qcn. a vista, non perdere di vista qcn.
mrena je padla z oči il velo è caduto dagli occhi
spanec leze na oči il sonno appesantisce le palpebre
stopiti komu pred oči presentarsi al cospetto di qcn.
bíti v oči saltare agli occhi; essere un pugno nell'occhio
metati komu pesek v oči gettare fumo, polvere negli occhi a qcn.
pogledati resnici v oči guardare la verità in faccia
biti na očeh essere evidente, essere in vista
gledati na kaj s treznimi očmi osservare qcs. con distacco
preleteti kaj z očmi gettare uno sguardo su qcs.

2. (oseba glede na sposobnost opazovanja)
skrivati se radovednim očem nascondersi dai curiosi
žensko oko takoj opazi la donna vede subito
oko strokovnjaka, umetnika occhio d'esperto, d'artista

3. agr. gemma; bot.
krompirjeva očesa occhi della patata
očesa pri trti occhi, gemme della vite
FRAZEOLOŠKA/TERMINOLOŠKA RABA:
kurje oko callo
gastr. jajce (ocvrto) na oko uovo all'occhio di bue, uovo al tegame
vsake oči imajo svojega malarja de gustibus non est disputandum
kamor oči nesejo, so sama polja i campi si stendono a perdita d'occhio
ne moči zatisniti očesa non poter chiudere occhio
ne verjeti lastnim očem non poter credere ai propri occhi
imeti oči na pecljih curiosare, essere molto curiosi
izkopati, izpraskati komu oči cavare gli occhi a qcn.
gledati iz oči v oči koga guardare qcn. dritto negli occhi
pogovarjati se na štiri oči parlarsi a quattr'occhi
posojati denar na lepe oči prestar soldi per i begli occhi di qcn.
gledati smrti v oči essere in pericolo di morte
biti črn pod očmi, imeti kolobarje pod očmi avere le occhiaie
črno se mi dela pred očmi mi sento mancare
poslušati z očmi in ušesi ascoltare molto attentamente, essere tutto orecchie
ko so prišli iz taborišča, so jih bile same oči tornati dal campo di concentramento erano ridotti all'ombra di se stessi
agr. cepljenje na oko innesto a occhio
očesa v siru occhi del formaggio
min., avt. mačje oko occhio di gatto
rad. magično oko occhio magico
navt. oko sidrne verige occhio di cubia
meteor. orkansko oko occhio del ciclone
zool. pikčasto oko occhio frontale
zool. sestavljeno oko occhio composto
min. tigrovo oko occhio di tigre
oko za oko, zob za zob occhio per occhio, dente per dente
PREGOVORI:
daleč od oči, daleč od srca lontano dagli occhi, lontano dal cuore
vrana vrani ne izkljuje oči lupo non mangia lupo
med slepimi blažen, kdor vidi na eno oko in terra di ciechi beato chi ha un occhio
česar oko ne zagleda, srcu ne preseda occhio non vede, cuore non duole
oko je okno v srce l'occhio è lo specchio dell'anima
strah ima velike oči la paura fa novanta

pomóč ayuda f ; auxilio m ; socorro m ; asistencia f ; apoyo m

na pomoč! ¡socorro!; ¡auxilio!; ¡a mí!
s pomočjo koga con la ayuda de alg
z božjo pomočjo con la ayuda de Dios
brez tuje pomoči sin ayuda de nadie
denarna pomoč ayuda económica
medsebojna pomoč ayuda mutua, socorro mutuo
prva pomoč socorro de urgencia
postaja prve pomoči caseta f de socorro
kriki, klici na pomoč gritos m pl (ali voces f pl) de socorro
zdravniška pomoč asistencia médica
iti (priteči) komu na pomoč ir (acudir) en socorro a alg
prositi (koga) za pomoč pedir socorro (ali auxilio) a alg; pedir ayuda a alg
klicati na pomoč llamar en ayuda
nuditi komu pomoč socorrer (ali auxiliar) a alg, prestar ayuda (ali auxilio) a alg, asistir a alg
prva pomoč (na cesti) primeros auxilios m pl (en carretera)
nudíti prvo pomoč komu prestar a alg los primeros auxilios, (pri ranjencih) curar de primera intención, hacer la prima cura (ali la cura de urgencia)
ti si mi v lepo pomoč! (ironično) ¡bonita ayuda tengo en tí!

poróštvo fianza f ; garantía f ; (kavcija) caución f , fianza f

dati poroštvo afianzar; garantizar; dar (ali prestar) fianza (ali garantía) (za por)

poslúšati escuchar

poslušati kaj escuchar a/c, prestar atención a a/c
poslušati koga escuchar (ali hacer caso) a alg; (ubogati koga) obedecer a alg
poslušati radio escuchar la radio
poslušati nasvet atender el consejo de alg
poslušaj! ¡escucha!

posvetíti¹ consagrar; sanctificar ; (knjigo) dedicar

posvetiti se čemu dedicarse a a/c, consagrarse a a/c
posvetiti pozornost prestar atención (čemu a a/c)
namen posvečuje sredstva el fin justifica los medios

pozórnost atención f ; cuidado m ; (do žensk) galantería f

majhna pozornost (darilo) un pequeño obsequio
zbujajoč pozornost vistoso, espectacular; (barva) chillón, (obleka) llamativo
posvetiti svojo pozornost na, k dedicar su atención a, prestar atención a
obsul jo je s svojo pozornostjo la colmó de atenciones
zbuditi, pritegniti pozornost atraer la atención

prijáteljski amigo; amistoso; amigable

(po) prijateljsko amigablemente
prijateljska igra (šp) partido m amistoso
prijateljski pakt pacto m amistoso
prijateljski obisk visita f amistosa
prijateljska pogodba tratado m de amistad
prijateljske vezi lazos m pl de amistad
izkazatí prijateljsko uslugo prestar un servicio de amigo

soglásje concordancia f ; acuerdo m ; unanimidad f ; armonía f ; conformidad f

v soglasju z de acuerdo con, en armonía con
v soglasju s predpisi conforme a lo prescrito
spraviti v soglasje poner de acuerdo con; armonizar (ali poner) en armonía con
dati svoje soglasje dar (ali prestar) su conformidad
v soglasju z navodili de acuerdo con las instrucciones

tláka hist servidumbre f (feudal); prestación f personal

tlaki podvržen sujeto a prestación personal
delati tlako prestar trabajo personal

uslúga favor m ; servicio m

medvedja (slaba) usluga un flaco servicio
na uslugo sem Vam estoy a su servicio
prosim Vas za (neko) uslogo le pido a usted un favor
izkazati, narediti uslugo komu hacer un favor a alg, prestar (ali rendir) un servicio a alg
ponuditi svoje usluge ofrecer sus servicios
prijateljska usluga servicio m de amigo
vrniti uslugo corresponder a un favor
napraviti slabo usluga komu hacer un flaco servicio a alg

zastáva² (zastavek) pignoración f ; prenda f

v zastavo za en prenda de
dati (vzeti) v zastavo dar (tomar) en prenda
izposoditi si (posoditi) proti zastavi tomar (prestar) dinero sobre una prenda
odkupiti zastavo rescatar una prenda
posojilo proti zastavi préstamo m pignoraticio