Franja

Zadetki iskanja

  • tēmō1 -ōnis, m (indoev. baza *tengh- vleči, raztegovati, napenjati iz kor. *ten- vleči; prim. stvnem. dīhsala = nem. Deichsel, sl. tegniti)

    1. ojé, ójnica: Varr., V., Col. idr., aureus axis erat, temo aureus O.; occ. gredelj: P. F., (sc. aratri) temo V.

    2. pesn. meton.
    a) voz: de temone Britannico excidet Arviragus Iuv.
    b) ozvezdje Voz: Enn. ap. Varr., O., Stat., Lucan. idr., Arctophylax … quasi temoni adiunctam prae se qualit Aretum Ci. poet.

    3. metaf. dolg drog: omnesque transversis sex temonibus quasi vacerrae inter se ligantur Col., corpus laqueatum et distentum temonibus obligatur Col.
  • оглобля f ojnica;
    повернуть оглобли oditi praznih rok
  • шатун m

    1. potepuh;

    2. (teh.) ročična ojnica
  • cohus (cous) -ī, m

    1. odprtina na jarmu starorim. pluga, v katero se vtika ojnica: Varr.

    2. votlina: Varr., vix solum complere cohum terroribus caeli Enn.
  • in-cohō (slabše in-choō) -āre -āvī -ātum (prim. cohus; za Verija Flaka je incohare agr. t. t.: cohus „držalec“, „oprijemalec“ je votlina [luknja] na ižesu, starorimskem plugu, v katero se vtika ojnica; torej „incohare“ = „ojnico vtakniti v plug“, „za oranje pripraviti“; od tod metaf.) pričeti, zače(nja)ti: Pl., Plin. idr., praeclare incohata multa, perfecta non plane Ci., si idem extrema persequitur, qui incohavit Ci., i. novum delubrum Ci., templum L., Ci. začeti graditi, osnovati, absolvere eam partem statuae, quae incohata erat Ci.; od tod: cum incohatur luna (o mlaju) aut impletur (o polni luni) T., incohare aras V. začeti žrtvovati na žrtvenikih, annum i. T. nastopiti leto; z inf.: Lucr., Lucan.; poseb.: začeti pismeno ali ustno: Q., Stat., quas res gessimus, … hic versibus incohavit Ci. je začel slikati, mihi nuper incohasti de oratoribus Ci. si začel govoriti o … , incohante Caesare T. ko je začel (v senatu) o tem govoriti. — Od tod adj. pt. pf. incohatus 3 le začet = nedovršen, nepopoln, nedokončan: i. cognitio Ci., verba incohata et incondita Gell., perfecta anteponuntur incohatis Ci.; adv. incohātē začet(n)o: Aug.