Franja

περι-μηχανάομαι d. m. ep. [3 pl. praes. περιμηχανόωνται, impf. περιμηχανόωντο] izmišljam, nameravam, zelo zvijačno snujem, pripravljam τί τινι.

περι-νέω ion. in -νηέω ion. 1. kopičim, nalagam okoli. 2. kupoma obdajam, obkrožujem kaj s čim τί τινι.

περι-οράω (gl. ὁράω) 1. act. in pass. a) gledam, oziram se, τινά po kom, pričakujem kaj τί; b) gledam črez kaj, preziram, mirno gledam, trpim kaj, pripuščam, puščam v nemar, ne menim se za kaj τί, s pt. ἡμᾶς διαφθαρέντας, z inf. παριέναι. 2. med. oprezno se okrog oziram; a) pričakujem kaj, prežim na kaj ὁποτέρων ἡ νίκη ἔσται; b) τινός skrbim za koga, v skrbeh sem za; c) pomišljam se pri čem, bojim se, ogibljem se κινδύνους.

περι-πλανάομαι pass. 1. blodim, potikam se, klatim se okoli. 2. neodločen sem v čem, omahujem τί.

περι-πλέκω [aor. pass. περιεπλάκην, ep. περιπλέχθην] 1. act. ovijam kaj okrog česa τί τινι. 2. pass. ovijam se okrog česa, oklepam se česa, objemam.

περι-πλέω okoli jadram; vozim se, plovem okoli česa, objadram τί.

περι-ρρέω [gl. ῥέω, impf. ep. περίρρεον] 1. tečem okoli česa, obtekam, oblivam τινά, τί. 2. a) razlivam se; b) doli zdrknem (zdrsnem), padem s česa na zemljo ἐλέφαντος, odpadem πέδαι. 3. sem v obilici, sem v zalogi, σοὶ περιρρείτω βίος imej v življenju vsega obilo, οὐδενὸς περιρρέοντος ker (dasi) ni bilo nič odveč.

περι-σπάω 1. act. na vseh straneh vlečem proč, odtegujem, odvračam, πόλεμον prestavljam (drugam). 2. pass. veliko si dam opraviti, preveč se bavim s čim περί τι NT. 3. med. snemam si τιάραν.

περισσεύω, at. περιττεύω (περισσός) 1. intr. a) sem v izobilju, nahajam se v obilici, sem obilen NT; τοσοῦτον Περικλεῖ ἐπερίσσευσεν tako velika sredstva je imel Periklej na razpolago; b) sem preobilen, nepotreben, τὰ περισσεύοντα τῶν λόγων nepotrebne besede; τὸ περισσεῦον (pre)ostanek, obilica, obilnost, τὸ περισσεῦον τῶν κλασμάτων, τὰ περισσεύσαντα κλάσματα ostali kosci NT; c) imam v obilici, obilujem, prekašam, nadkriljujem (z množico), imam daljšo bojno vrsto τινός; d) preostajam, odlikujem se s čim, množim se, rastem, sem večji τινί NT. 2. trans. obsipljem z bogastvom, obilno dajem, obogatim τινά τινι, τὶ εἴς τινα, pass. περισσευθήσεται imel bo v obilici (preveč) NT.

περι-στείχω [aor. ep. περίστειξα] stopam (hodim) okrog česa, obstopam τί.

περι-στεφανόω, περι-στέφω ovijam, venčam, obdajam od vseh strani, okrožujem τί τινι.

περι-σῡλάω popolnoma (povsem) oropam, okradem; pass. περισυλάομαί τι ukrade mi kdo kaj.

περι-τείνω napnem okrog česa, razpnem črez kaj τὶ περί τι, τινί.

περι-τίθημι (ep. samo v tmezi) 1. act. a) (raz)postavim okrog česa, obdam, ogrnem, oblačim, ovijam okoli česa, devljem na kaj, natikam τινί τι; b) pridevam, dajem, podeljujem ἀρχήν, κράτος, pripravljam komu, delam, prizadevam, ἀτιμίαν sramoto. 2. med. devljem nase, ogrinjam si, devljem si na glavo, oblačim si, nosim.

περι-φεύγω (v tmezi) ep. uidem, ubežim, izognem se τί.

περι-φράζομαι med. ep. skrbno preudarjam, razmišljam o čem τί.

πήγνῡμι [Et. kor. pag', pritrditi, lat. pango, pepigi (iz pe-pag-ī), pagus, compages, pax, paciscor, palus (iz paxlos), slov. paž (iz pagjo), pažiti, paz = Fuge; nem. fügen, Fuge, Fach, ein-fach. – Obl. fut. πήξω, aor. ἔπηξα, med. πήγνυμαι, pf. πέπηγμαι, aor. ἐπάγην, fut. παγήσομαι, adi. verb. πηκτός, pf. 2 act πέπηγα, plpf. ἐπεπήγειν, ep. aor. pass. ἐπήχθην, πάγην, 3 pl. πάγεν, πῆχθεν, 3 sg. kor. aor. med. ἔπηκτο]. I. trans. act. in pass. 1. pritrjujem, pribijam, pričvrstim, zabijam, nasajam, natikam κεφαλήν τινι, ἐπί τι, ὄμματα upiram oči v, ὅρον postavljam, napravljam. 2. spajam, narejam, tešem, gradim νῆας, σκηνήν; med. tešem si, narejam si ἅμαξαν, σκηνάς. 3. storim, da kaj zamrzne (zmrzne, ozebe, odreveni), strdim. II. intr. 1. zapičim se, sem pritrjen (zabit), tičim; pf. čvrsto (neomajljivo) stojim πρήγματα; ἔγχεα sulice so zapičene v tla; obtičim δόρυ, δοῦρα. 2. zamrznem, zledenim ὕδωρ, otrpnem, odrevenim γοῦνα, strdim se, postanem trd ἅλες.

πίμπλημι [Et. kor. pelē = poln biti; lat. pleo, plere, plenus; slov. poln (iz pl̥nos); nem. voll (stvn. fol); sor. πλῆ-θος (iz plē-dh), lat. plebs, plus, ris, plurimus, nem. Volk. – Obl. 3 pl. πιμπλᾶσι, impf. ἐπίμπλασαν, fut. πλήσω, aor. ἔπλησα, pf. πέπληκα, pass. pf. πέπλησμαι, aor. ἐπλήσθην, fut. πλησθήσομαι, ep. praes. imp. 2 sg. πίμπληθι, aor. πλῆσα, pass. 3 pl. πλῆσθεν, med. kor. aor. 3 sg. πλῆτο, 3 pl. πλῆντο, fut. inf. πλησέμεν; ion. πίπλημι, pt. πιπλάς, impf. pass. 3 pl. ἐπιπλέατο]. 1. act. (na)polnim, τί τινος (τινι) kaj s čim. 2. pass. napolnim se, τινός s čim a) poln sem česa, nasitim se, sem nasičen, sit sem česa; b) NT o času: potečem, izpolnim se. 3. med. napolnjujem za se τί τινος, utešim, potolažim, zadovoljim.

πιπρᾱ́σκω [fut. at. in ion. se nadomešča z ἀποδώσομαι, πωλήσω, aor. z ἀπεδόμην, ἐπώλησα, pf. πέπρᾱκα, pass. πέπρᾱμαι, fut. 3 πεπρᾱ́σομαι, aor. pass. ἐπρᾱ́θην, adi. verb. πρᾱτός; ion. πιπρήσκω, πέπρημαι, ἐπρήθην, vzpor. obl. περάω, πέρνημι] prodajam (v sužnost) τινά ali τί, τινός za kaj, izdajam; pf. pass. sem prodan ali izdan, πεπραμένος ὑπὸ τὴν ἁμαρτίαν suženj greha NT.

πῑ́πτω [Et. fut. πεσέομαι iz πετέομαι, sor. πέτομαι, ποταμός. – Obl. fut. πεσοῦμαι, aor. ἔπεσον, pf. πέπτωκα, ep. fut. πεσέομαι, inf. πεσέεσθαι, aor. πέσον, cj. 3 sg. πέσῃσι, inf. πεσέειν, pf. pt. πεπτεώς, poet. πεπτώς; NT aor. ἔπεσα, pf. 2 sg. πέπτωκες, 3 pl. πέπτωκαν]. 1. a) padem (na tla), zvrnem se, zgrudim se ἐπὶ χθονί, ἐπὶ γᾷ, χαμαί, (πρὸς) πέδῳ, χαμάδις, ἔρᾱζε, πεδίῳ, ὑπὸ ἄξοσι pod kolesa, ἐν κονίῃσιν v prah, μετὰ ποσσὶ γυναικός rodim se, ἐκ, ἀπό τινος padem s česa, εἴς τι treščim (o blisku); metafor. οὐ χαμαὶ πεσεῖται ne bo ostalo brez uspeha; b) vržem se, skočim, planem ἐκ νηός (z ladje v morje); planem (navalim) na kaj, napadem ἐνὶ νήεσσι, ἐν βουσί, πρὸς μῆλα, περὶ ξίφει nasadim se na meč; c) padem v boju, ὑπό τινος od koga, νέκυες πίπτοντες, οἱ πεπτωκότες (v boju) padli vojaki, ὑπ' Ἀτρείδῃ vsled udarcev Atridovih. 2. a) zrušim se, poderem se σκληρὰ φρονήματα, poginem γένος, uničijo me, podležem, trpim škodo, ἡ πόλις οὐκ ἂν ἔπεσε τοιοῦτον πτῶμα mesto bi ne bilo doživelo takšnega poraza, μεγάλα πρήγματα πίπτει ὑπὸ ἡσσόνων velika podjetja propadajo vsled manjših, αὐτὸς ὑπ' ἐμωυτοῦ sam sem vzrok svojega padca, πολλὰ στρατόπεδα ἔδη ἔπεσε ὑπ' ἐλασσόνων je bilo premaganih od manjših; b) padem, grešim NT, motim se (Pl. Fajd. 100 e), ἀπὸ δόξης motim se v upanju. 3. a) zaidem, zabredem (v kaj) ἐς κακόν, ἐς ἀνάγκας, δυσπραξίαις, αἰσχύνῃ; ἐς δάκρυα uderejo se mi solze, εἰς ὕπνον zaspim, εἰς ἔρον τοῦ μαθεῖν obide me želja izvedeti; ποῖ γνώμης πέσω kaj naj pomislim; b) ἔκ τινος padem iz česa, ἐκ θυμοῦ izgubim naklonjenost (ljubezen) koga, τοὔμπαλιν φρενῶν zopet izgubim razum. 4. a) poležem se ἄνεμος πέσε, ὁ κλῆρος ἔπεσε ἐπί τινα kocka je padla za koga; b) pripeti se mi kaj, zadene me kaj, τὰ πεπτωκότα usoda, nesreča Evr. Hip. 718; c) izidem (iztečem) se, obnese se mi kaj, posreči se mi kaj καθαρμός, τῇ πεσέεται ἡ μάχη kako se bo končala bitka.