Franja

Zadetki iskanja

  • mīsceō -ēre, mīscuī, mīxtum in (poznolat.) mīstum (indoev. kor. *mei̯k- mešati; prim. skr. mekṣáyati meša, gr. μίσγω, μείγνυμι (tudi μίγνυμι) mešam, aor. ἔμειξα, aor. pass. ἐμίγην, adv. μίγα, μίγδα pomešano, skupno, združeno, μιγάς -άδος zmešan, pomešan, sl. mesiti, mešati = lit. maišýti = let. màsît, stvnem. miscan = nem. mischen) Sklad: miscere aliquid re, tudi (poseb. metaf.) cum re, redko aliquid alicui rei.

    1. mešati, pomešati, zmešati (stvari, ki jih je mogoče zopet razstaviti, temperare = mešati stvari, ki se pomešane ne dajo več razstaviti oz. ločiti): Pl., Lucr., Col., Plin., Vulg., vina faece Falerna ali Falerna melle H., pix sulphure mixta S., mixtā cruor harenā V. = cruor harena mixtus S., vina cum Styge miscenda bibas O., sarkast. = umri!, pulvere campus miscetur V. prah zagrinja poljano, prah vzvihrava s polja; metaf. (z)mešati, zmesiti = združiti (združevati): Plin. iun., Vell., iram cum luctu O., falsa veris Ci., gravitatem modestiae Ci., sacra profanis H. za enako imeti, humanis divina L. mešati, gravitate mixtus lepos N., interdum miscentur tristia laetis O., fors et virtus miscentur in unum V., nec vero finis bonorum ex dissimilibus rebus misceri et temperari potest Ci. zmešati in priravnati (prilagoditi), haec ita mixta fuerunt, ut temperata nullo fuerint modo Ci. tako zmešano, da nikakor ni bilo prav urejeno.

    2. (z)mešati = spojiti (spajati), zediniti (zedinjati), združiti (združevati), pridružiti (pridruževati), povez(ov)ati: misceo lacrimis meas cum tuis O., tres legiones in unam T., civitatem nobis L., fletum cruori O., manūs T. podati si desnice, malis bonisque artibus mixtus T. zmes slabih in dobrih lastnosti = inter bona malaque mixtus T., mixto sonantem percutit ore lyram Val. Fl. z vokalno spremljavo, me nemus miscet dis superis H. pridružuje, interea mixtis (pričakovali bi mixtus) lustrabo Maenala nymphis V. pridružen, sanguinem et genus cum aliquo L. po zakonski zvezi, corpus cum aliquā Ci. telesno se združiti (združevati), imeti spolni odnos, mixtum genus V. (o Minotavru) mešanec, pol bik, pol človek, mixta deo mulier V. telesno združena z bogom, toda mixtus matre Sabella V. rojen v mešanem zakonu materi Sabelki; refl. in med.: se miscere viris V. pridružiti se, circa regem miscentur V. zbirajo se okrog kralja, conveniunt Teucri mixtique Sicani V. Tevkri in z njimi Sikani, fors et virtus miscentur in unum V. se združujeta, se povezujeta, m. se alicui O. telesno se (z)družiti s kom, imeti (s kom) spolni odnos; metaf.: alicuius animum cum suo, ut efficiat paene unum ex duobus Ci., curas cum aliquo Sen. ph. deliti s kom; occ. se miscere alicui ali alicui rei družiti se s kom, mešati se, spuščati se v kaj, udeležiti (udeleževati) se česa, biti deležen česa, biti udeležen pri čem: se m. partibus alicuius Vell., se m. hereditati paternae, negotiis Icti.

    3. (z)mešati = (z)mesti, (z)mešati, v zmešnjavo spraviti (spravljati), spraviti (spravljati) v nered: cervorum turbam V., miscent se maria V. postaja razburkano, maria caelo ali caelum terramque V. hud vihar vzbuditi; od tod preg.: caelum ac terras m. L. velik hrup zagnati (zaganjati), hudo razgrajati, podobno: quis caelum terris non misceat et mare caelo Iuv.; omnia flammā ferroque m. L. napolniti (napolnjevati), preplaviti (preplavljati), domum gemitu V. tarnati po vsej hiši, moenia miscentur luctu V. žalost se širi po vsem mestu, pacem duello miscuit H. je zamenjal; od tod misceri aliquo ali aliquā re spremeniti (spreminjati), preobraziti (preobražati) se v koga ali kaj: mixtus Enipeo Taenarius deus Pr.; abs.: fallit ubique mixta Venus Stat. Poseb. (v političnem ali nravstvenem pomenu) (z)mesti, (z)mešati, v zmešnjavo spraviti (spravljati), spraviti (spravljati) v nered, vznemiriti (vznemirjati), (raz)rušiti: civitatem Ph., malis contionibus rem publicam Ci., omnia S. vse obrniti na glavo, preobrniti (preobračati), spremeniti (spreminjati), omnia infima summas paria fecit, turbavit, miscuit Ci., plura Ci. vnesti še več nemira, še več zmede, plurima N. veliko zmešnjavo narediti, vse obrniti na glavo, vse spraviti v nered, omnia armis tumultuque Vell., ea miscet et turbat, ut … Ci. dela tako zmešnjavo in tako spletkari, da … , miscent, turbant mores mali Pl.

    4. mešaje narediti (delati), pripraviti (pripravljati): alicui miscere mulsum Ci. ep., poculaque inventis Acheloia miscuit uvis V., venenum mixtum in poculo ferre L., lurida terribiles miscent aconita novercae O. strupene pijače iz omeja, Veientana mihi misces Mart.; meton.: pocula alicui O. pijačo; metaf. vzbuditi (vzbujati), povzročiti (povzročati), dvigniti (dvigati), vne(ma)ti, prirediti (prirejati): animorum motūs dicendo miscere Ci., ignes miscent murmura V. mešata se blisk in grom, incendia miscet V. zažiga vse krog in krog, m. proelia V. ali certamina L. ali manūs Pr. spoprije(ma)ti se, coetūs, seditiones T., volnera inter sese miscent tauri V. si zadajajo med seboj (drug drugemu) rane.

    Opomba: Soobl. mīscō -ere, od tod imper. miscite: Aug.
  • ob-turbō -āre -āvī -ātum (ob in turbāre)

    1. v nered spraviti (spravljati), (z)mešati, (z)mesti, (z)begati: equus … clamore territus (splašen) quosdam occurrentium obturbavit T., hostes denso agmine o. T.; occ.
    a) (s)kaliti: proculcatione aquam Plin.
    b) prevpiti, prekričati: obturbabatur militum vocibus T.; abs.: obturbabant patres T. so hrumeli zoper to; pass. brezos.: obturbatur, obstrepitur Plin. iun.

    2. metaf. (z)motiti, v besedo seči (segati) komu: Pl., ne me obturba et tace Ter., necubi lectorem vel auditorem obturbaret vel moraretur Suet., quam (sc. solitudinem) non obturbavit Philippus Ci. ep. ni zmotil, ni prekinil; occ. omotíti (omótiti), omamiti (omamljati): me scriptio et litterae (pisanje in branje) non leniunt, sed obturbant Ci. ep.
  • per-mīsceō -ēre -mīscuī -mīstum ali mīxtum (per in mīscēre)

    1. (pre)mešati, zmešati, pomešati: Ca., Col., Iust., Pr., Plin. idr., generi cruorem cum sanguine soceri O., naturam cum materiā Ci., clamor ululatu permixtus Cu., p. alicui ensem Sil. zabosti koga; o osebah: cum suis fugientibus permixti C., lixae permixti cum militibus S., permixti fugientibus L., viginti milibus e toto exercitu permixtis magis quam electis T.; metaf. (z)mešati = združiti (združevati), spojiti (spajati): ne tuas sordes cum clarissimorum virorum splendore permisceas Ci., fructūs acerbitate permixti Ci., ubi ira et aegritudo permixta sunt S., consiliis alicuius permixtus T. zapleten v načrte, povezan z naklepi.

    2. (z)mesti, (z)mešati, (z)broditi, (z)bloditi, (z)meštráti, (z)begati, spraviti (spravljati) v nered: Fl., omnia, Graeciam Ci., iura divina et humana C., divina et humana S., quo furibunda (sc. dea) domum monstro permisceat omnem V., dominus permixtus (zblojen) dolore Ap. Od tod adv. pt. pf. permīxtē pomešano: Aug., p. cum partibus implicari, dicere Ci.
  • perturbateur, trice [-türbatœr, tris] adjectif ki dela nered, kali mir; masculin, féminin nemirnež, rušilec miru, rogovilež

    on chassa de la salle une poignée de perturbateurs izgnali so iz dvorane nekaj, peščico rogoviležev
  • per-turbō -āre -āvī -ātum (per in turbāre)

    1. čisto (povsem) (z)mešati, (z)mesti, vnesti (vnašati) zmedo, v nered spraviti (spravljati), vznemiriti (vznemirjati), (z)motiti: aciem S., ordines C., aetatum ordinem Ci., condiciones pactionesque periurio Ci. prelomiti.

    2. metaf.
    a) vznemiriti (vznemirjati), (z)motiti: provinciam Ci., otium Ci., civitas seditionibus perturbata Ci.
    b) razburiti (razburjati), duševno vznemiriti (vznemirjati), (z)begati, (z)mešati: his rebus vehementissime perturbor Ci., animo perturbari C., incommodo perturbari C.; z odvisnim vprašalnim stavkom: perturbantur: copias ne educere an … praestaret C. v razburjenosti ne vedo, ali bi … — Od tod adj. pt. pf. perturbātus 3, adv.

    1. viharen, buren, nemiren: perturbatissimum genus tempestatis Sen. ph.

    2. metaf.
    a) zmeden, zmešan: ita confusa est oratio, ita perturbata Ci., vox Sen. ph., tempora Ci. burni časi, ea efficere non perturbate Ci. v neredu, zmešano, perturbate dicere Corn., muta animalia perturbate et indisposite moveri Sen. ph. vsevprek; subst. pl. n: perturbata et confusa cernere Ci. zmedene in zblojene sanjske prikazni.
    b) razburjen, osupel, zaprepaden, zbegan, zblojen, zbloden: numquam vidi hominem perturbatiorem metu Ci. bolj zaprepadenega, neque eram occupatus neque perturbatus Ci., vultus L. zblojen.
  • pétaudière [-djɛr] féminin, figuré, familier skupina ljudi, ustanova, v kateri vlada nered, zmeda, anarhija, v kateri vsakdo ukazuje
  • porèmetiti -īm (se) zmešati, zmotiti, skaliti (se), pripraviti (priti) v nered: poremetiti mir, zdravlje; njegovu karijeru poremeti golema nesreća; poremetio je pameću zblaznel je
  • razléčenost ž razbacanost, nered gdje leži sve unakrst
  • razvašériti -vàšārīm
    I. razmetati, narediti nered, semenj
    II. razvašeriti se gl. razbaškariti se
  • revolver [-ue-, pp revuelto] znova obrniti, obračati, sem in tja premikati, stresti; prekopati; (s)kaliti (vodo); v nered spraviti; razburiti, (na)ščuvati, podpihovati; preriti, prebrskati, prelistati; spreti; zamotati, zaviti; vejati (žito); premisliti; (pre)mešati

    revolver bien dobro premešati
    revolver cielo y tierra vse moči zbrati
    revolver los papeles brskati po papirjih
    revolver la pasta testo gnesti
    revolver con el molinillo žvrkljati, raztepati
    revolver en la mente, revolver entre sí tuhtati (pri sebi)
    eso revuelve el estómago človeku se obrača želodec ob tem
    revolverse premikati se sem in tja, ganiti se
    revolverse contra el enemigo spet navaliti na sovražnika
    no puede uno revolverse aquí človek se še ganiti ne more tu
  • ruffle2 [rʌfl] prehodni glagol & neprehodni glagol
    nabrati; nakodrati; valoviti (vodno površino); (na)mršiti; razkuštrati (lase); (na)ježiti, (na)sršiti (perje)
    figurativno razdražiti, vznemiriti, razburiti, razburkati, zmesti (koga); spraviti v nered, skaliti, pokvariti (komu) dobro razpoloženje
    neprehodni glagol
    nagubati se, nabrati se, namršiti se, nakodrati se; pomečkati se
    figurativno vznemiriti se, razburiti se, razburkati se, razdražiti se; šopiriti se, postavljati se, hvaliti se, bahati se, širokoustiti se, košatiti se, predrzno se vesti

    the ruffled seas razburkano morje
    to ruffle one's feathers nasršiti se, naježiti se
    don't ruffle your feathers! figurativno ne razburjaj se! pomiri se!
    to ruffle s.o.'s temper pokvariti komu dobro razpoloženje (voljo)
    the wind ruffled the waves veter je kodral valove
  • saccager [sakaže] verbe transitif (o)pleniti; opustošiti; figuré, familier spraviti v nered

    les ennemis ont saccagé la ville sovražniki so oplenili mesto
    les cambrioleurs ont tout saccagé chez lui vlomilci so premetali vse pri njem, na njegovem domu
  • scombussolio m (pl. -ii) velik nered, zmešnjava
  • scompaginare

    A) v. tr. (pres. scompagino)

    1. zmotiti, spraviti v nered

    2. raztrgati (knjigo, zvezek)

    B) ➞ scompaginarsi v. rifl. (pres. mi scompagino) razpasti, razpadati
  • scompigliare v. tr. (pres. scompiglio)

    1. spraviti v nered; razmetavati; kuštrati (lase)

    2. pren. zmesti
  • scomporre*

    A) v. tr. (pres. scompongo)

    1. razstaviti, razstavljati

    2. mat. razstaviti, razstavljati

    3. spraviti, spravljati v nered

    4. vznemiriti, vznemirjati; zbegati, zmesti

    B) ➞ scomporsi v. rifl. (pres. mi scompongo) zmesti se, zbegati se
  • sēditiōsus 3, adv. (sēditiō)

    1. uporen, uporniški, vstajniški, odporniški, puntarski, rovarski, nemiren, nemir(e) povzročajoč, nered(e) spodbujajoč, ščuvalen, hujskaški: Q. idr., civis, cives, tribuni plebis CI., vulgus, magistratūs S., triumviri seditiosissimi CI., seditiosissimus quisque ignavus T., contionibus seditiose concitatis CI., seditiose in contione interrogari CI., quicumque aliquid seditiose dixerat L., turbide et seditiose tractaverit exercitūs Piso T., eo seditiosius agebant T.; o stvareh: contiones CI., oratio C., voces L., T., CU., tribunatus L., Saturnini SUET., seditiosior contio ASC.; subst. n pl.: seditiosa disserebant T.

    2. državnim (državljanskim, političnim) nemirom izpostavljen, nemiren, buren, viharen: seditiosa ac tumultuosa vita CI.
  • shuffle2 [šʌfl] prehodni glagol & neprehodni glagol
    mešati (karte), pomešati (se), zmešati, napraviti nered; izmotavati se, izgovarjati se, biti dvoličen; pri hoji podrsavati (z nogami), vleči noge za seboj, vleči se; porivati sem in tja; menjavati mesto (položaj, držo), vrteti se

    to shuffle the cards mešati karte; figurativno menjati vloge; poskušati nov način, spremeniti svojo taktiko
    to shuffle with one's feet vleči noge za seboj, podrsavati z nogami pri hoji
    to shuffle into one's clothes zlesti v (svojo) obleko
  • skódrčati -am razbarušiti, dovesti u nered: skodrčana brada; skodrčane misli
  • snafu [snæfú:] ameriško, sleng

    1. pridevnik
    kaotičen, v neredu, v zmešnjavi

    2. samostalnik
    kaos, popoln nered, zmešnjava

    3. prehodni glagol
    spraviti v popoln nered (zmedo), v kaos