Franja

κατα-τίθημι [fut. καταθήσω, aor. κατέθηκα, pl. κατέθεμεν itd.; ep. aor. κάτθεμεν, κάτθετε, κάτθεσαν, cj. καταθήομεν (-θείομεν), inf. κατθέμεν; aor. med. 1 pl. κατθέμεθα, 3 du. κατθέσθην, cj. κατθήομαι (-θείομαι)] I. act. 1. a) doli devljem, polagam, postavljam na tla, odlagam τὶ ἐπί τινος, ἐπί, ἔν τινι, εἰς Ἰθάκην postavljam na suho, τὸ στόμα πλησίον ὀφθαλμῶν postavljam, narejam blizu oči; b) izpostavljam (kaj) kot nagrado ἄεθλον, λέβητα; prirejam tekmo; c) ἐς μέσον Πέρσῃσι τὰ πρήγματα polagam oblast med P. kot skupno blago = vpeljem ljudovlado. 2. spravljam, shranjujem. 3. plačujem (dolg) δέκα τάλαντα, τιμήν, τί τινος kaj za koga, poravnam, izpolnjujem obljubo. II. med. 1. odlagam, polagam svoje stvari (sebi), porabim kaj za se, εἰς τὸ ἴδιον nalagam zase; ἐμαυτόν postavim sebi šator; ἀποστροφήν preskrbim si, osiguram si; τινὰ εἰς τόπον spravljam koga (od sebe) kam, εὐεργεσίαν izkazujem dobrote, χάριν zavezujem si koga, ugodim komu NT; κλέος osnujem si, pridobivam si; τὴν φιλίαν παρὰ τοὺς θεούς zaupam komu, izročam v varstvo; γνώμην izrekam svoje mnenje; θυμὸν ἔν τινι namerjam, obračam svoje nagnjenje kam; λύπας ἐγγυτέρω pomikam bliže k žalosti (kakor k radosti). 2. a) odlagam (s sebe) orožje, obleko; λείαν εἴς τι spravljam kam; b) shranjujem (si) za večerjo; c) pokopavam (mrtvece). 3. postavljam na stran, zanemarjam, ne brigam se za ποιητάς, τινὰ ἐν ἀμελείᾳ; πόλεμον opuščam, končavam, dovršujem; pass. odstranjen sem συμφορά.

κατα-φέρω, κατα-φορέω 1. act. a) med. doli nesem, spravim, vodim, peljem, odnesem Ἄϊδος εἴσω; b) ψῆφον glasujem, oddam glas = odobravam NT; c) πληγήν oplazim, udarim; d) poplačam. 2. pass. a) doli me zanese, priplovem, dospem v pristanišče εἴς τι; b) zrušim se, doli padem, doli se spuščam; c) ὕπνῳ trdo zaspim NT; d) λύχνος pogorim.

κατα-φοβέω (pre)strašim, pripravljam v strah.

κατα-φρονέω 1. a) malo cenim, zaničujem, preziram τινός, τινά; ἐπί τινι radi česa, εἴς τι z ozirom na kaj, v čem, ne bojim se koga τινός; b) imam prevzetne misli o čem, ravnam prezirljivo, sem prevzeten. 2. ion. mislim na kaj τί, menim (z inf.).

κατα-χέω [gl. χέω; ep. aor. κατέχευα, med. κατεχεύατο, κατέχυτο, κατέχυντο (s pas. pom.), pf. pass. 3 pl. ion. κατακεχύαται, pogosto v tm.] 1. act. a) doli vlivam, izlivam, polivam, δάκρυ prelivam solze, razlivam črez kaj χάριν τινί, po čem τινός, κατά τινος NT, βλέφαρα δάκρυσι rosim, oblivam s solzami; doli sipljem, stresam, sipljem kaj črez koga, posipljem koga, pustim, da pade, χιόνα pustim, da sneži, izpustim θύσθλα, doli mečem, τεῖχος εἰς ἅλα pogreznem v morje πέπλον ἐπ' οὔδει slečem in vržem na tla; b) obsipljem koga, πλοῦτόν τινι z bogastvom, ἐλεγχείην s sramoto, pripravljam koga v sramoto; c) razprostiram kaj nad kom ἀχλύν, ὁμίχλην τινί. 2. pass. doli tečem, izlivam se na (po) čem τινί, razprostiram se, zvrnem se doli, sem razlit ali nasut, doli padem εἰς ἄντλον. 3. med. a) pustim, da se raztopi, raztapljam χρυσόν; b) zlivam skupaj.

κατ-εικάζω 1. act. ion. narejam koga sličnega, vidim, da je sličen; slutim, menim, domnevam. 2. pass. poet. sem sličen, τινί τι komu v čem.

κατ-ειλέω ion. [aor. pass. κατειληθείς] skupaj seženem, zaprem, zaklenem v kaj ἔς τι.

κάτ-ειμι [pt. κατιών, ep. impf. κατήιεν = κατῄει, aor. med. καταεισάμην] κατ-έρχομαι [fut. κατελεύσομαι, aor. ep. poet. κατήλυθον, inf. κατελθέμεν] 1. doli pojdem, prihajam, stopim Οὐλύμποιο, ἐξ οὐρανοῦ, Ἴδηθεν, ποταμόνδε, pridem iz dežele v mesto πόλινδε, priplovem iz morja v pristanišče εἰς λιμένα, ἐπί νῆα; grem v podzemlje, umrem Ἄϊδος εἴσω, Ἄϊδόσδε, δόμον Ἄϊδος; ἀπὸ τοῦ ἡλίου κατῄει θερμόν solnce je izžarevalo gorkoto; εἰς πόλεις pridem v mesta. 2. doli tečem πεδίονδε, razlijem se, poplavim. 3. vrnem se domov (iz pregnanstva) φυγάδες. 4. nastanem, vzdignem se ἄνεμος. 5. dospem, pridem do koga (komu do ušes); ὀνείδεα zasramovanje prodira v srce. 6. o zraku, skali, strelah: padem, zadenem.

κατ-είργω, ion. κατ-είργνῡμι κατ-έργω, ep. κατ-έργνῡμι, vzpor. obl. καθ-είργνῡμι [impf. ep. κατεέργου, aor. καθ-εῖρξα, pf. καθεῖργμαι] 1. a) skupaj zganjam, stiskam, pritiskam, spravljam v stisko, τινί s čim; b) silim, omejujem, zaklepam, zapiram εἴς τι; c) nazaj potiskam, odganjam, podim kam ἐς τὰς νέας. 2. zadržujem, oviram τινά.

κατ-ένωπα ep. κατ-ενώπιον NT adv. (ἐνωπή) ravno nasproti, v obraz, v oči, vpričo koga, pred kom (koga) τινός.

κατ-εξουσιάζω imam v oblasti, rabim svojo oblast proti komu, gospodujem nad kom τινός NT.

κατ-ερύω ep., ion. κατ-ειρύω [aor. κατ-είρῠσα, pf. pass. κατείρυσμαι] doli vlačim, potegujem (ladje v morje) εἰς ἅλα, vlečem na suho ναυήγια ἐς Σαλαμῖνα.

κατ-ευνάζω, κατ-ευνάω ep. poet. [aor. κατεύνησα, opt. κατευνάσειεν, aor. pass. 3 pl. κατεύνασθεν, pf. κατηύνασται] 1. act. devljem (v posteljo, k počitku), uspavam; pren. pomirjujem, utolažim (bolečine). 2. pass. uležem se k počitku, zaspim.

κατ-ευτρεπίζω (zopet) spravim v red, zopet uredim.

κατ-ευτυχέω srečen sem v čem.

κατ-έχω [tudi v tm.; fut. καθέξω, κατασχήσω, aor. κατέσχον, pf. κατέσχηκα, adi. verb. καθεκτέον; ep. aor. κατέσχεθον, 3 sg. κάσχεθε; ep. ion. vzpor. obl. κατ-ίσχω, κατα-ΐσκω in κατ-ισχάνω] I. trans. 1. act. in pass. a) α.) držim (pri tleh), κεφαλήν povešam, ἐν χεροῖν τινα držim v rokah; β.) pri-, zadržujem τινά, τί, γέλωτα, δάκρυ, τὸ μὴ δακρύειν, ὀργήν zatiram, brzdam, krotim ἐμαυτόν; prikrivam διάνοιαν, φθόνον; odlagam ἀναγωγήν; γ.) prebijem, prenašam ἡμέραν, βίον; δ.) ohranim, držim λόγον, τὸ καλόν, παραδόσεις NT, γνώμῃ imam v mislih, ohranim v spominu; pass. zadržuje me kdo, bivam, mudim se kje ἔν τινι, περί τι okrog česa; b) obračam, vodim ladjo kam, dam ladjo kam peljati ναῦν ἔς τι; c) imam v oblasti, posedujem; α.) obdržim τὰ πρήγματα, dobim, imam τάφον, ἀρχήν, κλέος priborim si; β.) polastim se τὸ Καδμείων πέδον, osvojim si, zasedem ἀκρόπολιν, ἐχυρά; γ.) vladam Ὀλύμπου αἴγλαν, χθόνα, πλῆθος; δ.) pokrivam κόνις νέκυν, νὺξ οὐρανόν, γαῖα, αἶά με κατέχει zemlja me pokriva, sem pokopan; o bogovih: varujem, ščitim γῆν; ε.) napolnjujem πεδίον ἀλαλητῷ, δυσφημίαις στρατόπεδον, oglušujem θόρυβοι ἡμᾶς; ζ.) razumem, umevam, vem; η.) o stanju in stvareh: zgrabim, lotim se, φθορὰ δόμον tare, muči; navdušim τινά; pass. sem navdušen (aor. med. κατασχόμενος ima pas. pomen Pl. Phaedr. 244e), κατέχομαι ἀνάγκῃ sila me pritiska, δίψει žeja me muči, νοσήματι sem bolan NT, οὐρανὸς νεφέεσσι κατείχετο nebo je bilo oblačno. 2. med. a) držim pred seboj, po-, zakrivam si πρόσωπον, pokrivam se ἑανῷ; b) stiskam, καρδίαν ἔρωτι κατείχετο (Φαίδρα) njeno srce je prevzela ljubezen, v njenem srcu je plamtela ljubezen; c) zadržim, pridržim si χρήματα. II. intr. 1. jadram, plovem, veslam proti εἴς τι, izkrcam se, priplovem kam, εὖ srečno dospem k zvršetku, prinašam srečo. 2. sem, bivam, mudim se kje (tudi med.). 3. a) trajam, trpim; o vetru: neprestano vejem, ὄμβρος κατασχών trajen dež; b) vladam, obstajam, sem, λόγος κατέχει govorica je, govori se, pripoveduje se, τὰ πράγματα κατέχοντα obstoječe razmere; κατέχων držeč = vztrajno; c) pritiskam, prodiram βάλλοντες, πάντῃ.

κατ-ίσχω (vzp. obl. h κατ-έχω) 1. intr. doli prihajam, razširjam se s česa σέλας κατίσχει ἐξ οὐρανοῦ. 2. trans. a) za-, pridržujem ἵππους; med. pridržujem pri sebi γυναῖκα; b) imam v oblasti, rabim, obdelujem, pasem se, οὐ ποίμνῃσιν καταΐσχεται ne pasejo se po njem goveda; c) namerjam, obračam kam νῆας ἐς πατρίδα γαῖαν.

κατ-οικέω I. act. 1. trans. a) stanujem, bivam v čem τόπους, zaselim πόλιν; b) dobro uredim, upravljam Ἀθήνας. 2. intr. stanujem, živim, naselim se ἔν τινι. II. med. naselim se, nastanim se, prebivam; pf. stanujem, ležim.

κατ-όπιν, κατ-όπισθε(ν) adv. 1. kraj. (od)zadaj, za hrbtom, γίγνομαι pridem komu za hrbet τινός. 2. čas. zatem, pozneje, v bodoče, λιπέσθαι τινός zaostati za kom.

κατοπτρίζομαι med. (κάτοπτρον) gledam v zrcalu, jasno gledam NT.