Franja

ῥῑ́ψ, ῥιπός, ἡ [dat. pl. ep. ῥίπεσσι] ep. ion. šiba, mladika, prot(je), rogoz, loček, biček, trstje, pletenina iz ločja, rogoznica, štorja.

ῥύομαι d. m. [fut. ῥῡ́σομαι, aor. ἐρρυσάμην, ep. praes. inf. ῥῦσθαι, impf. iter. 2 sg. ῥύσκευ, aor. ῥυσάμην (tudi σσ), impf. 3 pl. ῥύατο, aor. 3 sg. ἔρρῡτο; NT aor. ἐρυσάμην, pass. ἐρύσθην] 1. k sebi potegnem, rešim, odrešim, osvobodim τινά, τί, ἔκ τινος, ὑπέκ τινος iz česa, ἀπὸ τοῦ πονηροῦ hudega NT, τινὰ μὴ κατθανεῖν smrti; νόσου ozdravim, ἐκ δουλοσύνης iz sužnosti, ἐπί τινι pod kakimi pogoji; ὁ ῥυόμενος odrešenik NT. 2. a) varujem, branim, ščitim, ὑπό τινος pred kom; b) popravim αἰτίας ἔργῳ; c) zakrijem μήδεα; d) zadržujem, oviram Ἠῶ.

ῥυτόν, τό čaša, rog, iz katerega se pije.

σάος [Et. iz σάϝος, τϝαϝος iz kor. tewā-, napeti, napihniti; gl. τύλη in σώκος] = σόος gl. σῶς.

σαρκο-παγής 2 (σάρξ, πήγνυμι) mesnat, iz mesa sestavljen; drugi: okamenel.

σεύω ep. poet. [Et. iz kor. qjeu-, vzbuditi, vzdigniti. – Obl. impf. ἔσσευον, aor. ἔσσευα, med. ἐσσευάμην; ep. impf. σεῦον, aor. σεῦα, σευάμην; σεύομαι: impf. ἐσσευόμην, aor. 2 med. ἐσσύμην, ἔσσυο, ἔσ(σ)υτο, σύτο, pt. σύμενος; pass. ἐσσύθην, pf. ἔσσυμαι, pt. ἐσσυμένος, plpf. ἐσσύμην, ep. med. praes. 3 sg. σεῦται]. I. trans. act. in med. 1. storim, da se kaj hitro giblje; a) zapodim, poženem, tiram pred seboj, gonim, podim, priganjam, ščuvam na ἐπί τινι; b) od-, prepodim, preženem, hitro odpeljem ἀπὸ χθονός; c) storim, da se ulije, izvabim αἷμα. 2. vihtim, mečem, lučam. II. intr. med. in pass. 1. a) hitro se gibljem (premikam), hitim, tečem, derem, drevim (se), vihram, planem iz česa; adv. ἐσσυμένως hitro, urno; b) πάλιν hitim nazaj; odhitim. 2. pren. žene me kaj, prizadevam si, hrepenim, želim, ἐσσύμενος zelo željen česa, pohlepen po τινός.

σημαίνω [fut. σημανῶ, aor. ἐσήμηνα, (-μᾱνα), pf. σεσήμαγκα, pass. pf. σεσήμασμαι, 3 sg. -ανται, inf. -άνθαι, pt. -ασμένος, aor. ἐσημάνθην, fut. σημανθήσομαι; med. fut. σημανοῦμαι, aor. ἐσημηνάμην; ep. fut. act. σημανέω, aor. σήμηνα] I. act. 1. zaznamenujem, označujem, zapečatim; πλῆθος obračam pozornost na. 2. a) dam znamenje, da se kaj izvrši, dam geslo, povelje (v vojni), dogovorim se s kom po znamenju, τὸ πολεμικόν dajem (s trobento) znamenje, ἀνακώρησιν za umik, impers. σημαίνει zatrobi se; b) sploh: dam povelje, zapovedujem, velim, ukazujem, sem komu gospodar (poveljnik) τινί, τινός (ep.), ἐπί τινι, z inf.; c) kažem, razglašam τί; d) o bogovih: dajem, pošiljam usodno znamenje, naznanjam prihodnost; o stvari: pomenjam. 3. a) javljam, naznanjam, sporočam (da se je kaj zgodilo) πρός τινα; s pt. Κρέοντα προσστείχοντα da se Kreon bliža; b) tolmačim, razlagam; c) dokazujem. II. med. 1. označujem kaj za svoje (za sebe), (za)pečatim si, dam si zapečatiti. 2. spoznavam iz znamenj, sklepam, domnevam.

σησάμινος 3 iz sezama narejen.

σήσαμον, τό sesam (rastlina, koje seme so jedli ali pa napravljali iz njega olje).

σιδήρεος, έα, ion. ep. -έη, εον, skrč. σιδηροῦς, ᾶ, οῦν, ep. tudi σιδήρειος 1. iz železa, železen, jeklen. 2. pren. a) trd, trdosrčen, okruten; b) močen, trajen, neomajen, neprenehljiv ὀρυμαγδός.

σίδηρος, ὁ, dor. σίδᾱρος 1. železo, jeklo. 2. meton. a) kar je iz železa narejeno, železnina, železno orodje, orožje, meč; b) prodajalnica železa, železarija.

Σῑδών, ῶνος, ἡ mesto v Feniciji; preb. ὁ Σιδών, όνος, in Σιδώνιος, ep. Σιδόνιος; Σιδονίη ἡ dežela okrog Sidona; adv. Σιδονίηθεν iz Sidona.

Σιμωνίδης, ου, ὁ 1. lirski in elegijski pesnik s Keja (556-467). 2. jambski in elegijski pesnik iz Amorga.

σκοπιάζω (σκοπιά) ogledujem okrog, prežim, stražim, iz-, zapazim, zasledim τινά, τί.

σοφίζω (σοφός) [aor. ἐσόφισα, pass. pf. σεσόφισμαι, aor. ἐσοφίσθην, plpf. 3 ἐσεσόφιστο] 1. act. (iz)modrim, spametujem, (po)učim koga NT. 2. med. a) sem pameten ali moder, σοφιζόμεσθα τοῖσιν δαίμοσιν οὐδέν nasproti bogovom je naša modrost ničeva; b) pametno si izmišljam, modro uredim (naredim) τινί τι; modrujem, pametno preudarjam. 3. pass. δεῖ σοφισθῆναι, ὅπως treba je pametno izmisliti (izmodrovati), kako, σεσοφισμένος izmišljen NT.

Σπάρτη, ἡ glavno mesto v Lakoniji; adv. Σπάρτηθεν iz Sparte, Σπάρτηνδε v Sparto; preb. ὁ Σπαρτιᾱ́της, fem. ἡ Σπαρτιᾶτις.

σπαρτός 3 (σπείρω) posejan, vsejan, ἄνδρες iz zmajevih zob (ki jih je posejal Kadem) nastali Sparti = Tebanci.

σπάω [Et. lat. spatium, kor. spē(i), razširjati se. – Obl. fut. σπάσω, aor. ἔσπασα, pf. ἔσπακα, pf. pass. ἔσπασμαι, aor. ἐσπάσθην, fut. σπασθήσομαι, adi. verb. σπαστός; ep. aor. σπάσα, med. pt. σπασσάμενος]. I. act. in pass. 1. vlečem, vlačim, potegnem, izderem ξίφος; izvinem, izpahnem μηρόν. 2. proč potegnem, odtrgam, (iz)pulim κόμην. 3. preslepim, prevaram πειθώ. 4. raztrgam, razmesarim. II. med. 1. potegnem zase, izderem svoj meč NT, ἐσπασμένος τὸ ξίφος z golim mečem. 2. vlečem k sebi ἔγχος, izpahnem si τὸν μηρόν.

σπλάγχνον, τό, nav. pl. 1. drob(ovje); pos. srce, pljuča, jetra. 2. meso in kri, sorodstvo, σῶν ἐκ σπλάγχνων iz tvojega rodu. 3. NT srce, čut, mišljenje, misel.

στά-διος 3 (ἵστημι) stoječ, ὑσμίνη, μάχη in ἡ σταδίη bitka iz bližine, spopad, praska, majhen boj, boj iz bližine.