Franja

Πέρινθος, ἡ mesto v Trakiji ob Propontidi; preb. οἱ Περίνθιοι.

περί-οιδα pf. s prez. pom. [ep. inf. περιίδμεναι, plpf. 3 sg. περιῄδη] natančno poznam, dobro razumem, vem; τινός bolje poznam (vem) nego drugi, bolj sem vešč česa, nadkriljujem koga v vednosti.

περι-οικέω stanujem okoli, v bližini, τινά koga, τὸν Πόντον stanujem ob Pontu; ὁ περιοικῶν sosed.

περί-οικος 2, fem. περιοικίς, ίδος, ἡ 1. okoli stanujoč, bližen, soseden. 2. subst. a) ἡ περι-οικίς(sc. χώρα) okolica; b) ὁ περίοικος okoličan, naseljenec okoli česa, sosed; pl. οἱ περίοικοι periojki v Sparti (državljani, ki so bili osebno svobodni, a niso imeli državljanskih pravic).

περι-οράω (gl. ὁράω) 1. act. in pass. a) gledam, oziram se, τινά po kom, pričakujem kaj τί; b) gledam črez kaj, preziram, mirno gledam, trpim kaj, pripuščam, puščam v nemar, ne menim se za kaj τί, s pt. ἡμᾶς διαφθαρέντας, z inf. παριέναι. 2. med. oprezno se okrog oziram; a) pričakujem kaj, prežim na kaj ὁποτέρων ἡ νίκη ἔσται; b) τινός skrbim za koga, v skrbeh sem za; c) pomišljam se pri čem, bojim se, ogibljem se κινδύνους.

περι-πέλομαι d. m. ep. [pt. aor. 2 sinkop. περιπλόμενος] 1. vrtim se, pomikam se v krogu, περιπλομένων ἐνιαυτῶν v letih tekočih, v teku let. 2. ἄστυ obdajam, obkoljujem.

περιπέτεια, ἡ preobrat v dramatičnem dejanju, razvozlanje, peripetija; nepričakovana nesreča (dogodek).

περιπετής 2 (περι-πίπτω) 1. kdor pade okoli česa, objemajoč, περιπετέα ἐποιήσαντο σφίσι αὐτοῖσι, τὰ πρήγματα storili so, da se jim je obrnil položaj na zlo (o nagli izpremembi sreče), περιπετὴς γίγνομαί τινι zadenem na koga, padem komu v roke. 2. ἔγχος meč, na katerega se je kdo nabodel (v telo zaboden meč).

περι-πίπτω (gl. πίπτω) 1. padem okoli česa, črez kaj, na (v) kaj, navalim (planem) na koga, napadem τινί, zabredem, zaidem v nesrečo ἐπὶ συμφορήν, zapadem δουλοσύνῃ, ἀδίκοισι γνώμῃσι (krivični sodbi), πληγῇ prizadene mi kdo rano, rani me. 2. slučajno naletim na koga ali kaj τινί, τόπον, snidem se s kom, srečam koga; ἔν τισι udarim se s kom, ἐμαυτῷ spotaknem se nad seboj, postanem (sam) vzrok svoje nesreče, αὐτοὶ ἐν σφίσιν αὐτοῖς περιπεσόντες ἐσφάλησαν sami s seboj so trčili skupaj in so bili uničeni; ταρασσομένων τε τῶν νεῶν καὶ περιπιπτουσέων περὶ ἀλλήλας ker so se ladje zapletale in udarjale druga ob drugo.

περι-πλανάομαι pass. 1. blodim, potikam se, klatim se okoli. 2. neodločen sem v čem, omahujem τί.

περί-πλεως, ων [neutr. pl. περίπλεα] 1. prenapolnjen, zelo poln. 2. obilen, ξύλα v veliki zalogi.

περι-ρρέω [gl. ῥέω, impf. ep. περίρρεον] 1. tečem okoli česa, obtekam, oblivam τινά, τί. 2. a) razlivam se; b) doli zdrknem (zdrsnem), padem s česa na zemljo ἐλέφαντος, odpadem πέδαι. 3. sem v obilici, sem v zalogi, σοὶ περιρρείτω βίος imej v življenju vsega obilo, οὐδενὸς περιρρέοντος ker (dasi) ni bilo nič odveč.

περι-ρρήγνῡμι 1. act. strgam okoli in okoli, raztrgam NT. 2. med. (sc. ἐσθῆτα) pre-, strgam svojo obleko (v znak žalosti). 3. pass. lomim se, delim se ὁ Νεῖλος.

περισσεύω, at. περιττεύω (περισσός) 1. intr. a) sem v izobilju, nahajam se v obilici, sem obilen NT; τοσοῦτον Περικλεῖ ἐπερίσσευσεν tako velika sredstva je imel Periklej na razpolago; b) sem preobilen, nepotreben, τὰ περισσεύοντα τῶν λόγων nepotrebne besede; τὸ περισσεῦον (pre)ostanek, obilica, obilnost, τὸ περισσεῦον τῶν κλασμάτων, τὰ περισσεύσαντα κλάσματα ostali kosci NT; c) imam v obilici, obilujem, prekašam, nadkriljujem (z množico), imam daljšo bojno vrsto τινός; d) preostajam, odlikujem se s čim, množim se, rastem, sem večji τινί NT. 2. trans. obsipljem z bogastvom, obilno dajem, obogatim τινά τινι, τὶ εἴς τινα, pass. περισσευθήσεται imel bo v obilici (preveč) NT.

περι-στίζω [aor. περι-έστιξα] ion. 1. za-, natikam kaj na kaj τὸ τεῖχος. 2. postavljam (po vrsti) v krogu.

περι-σχίζω popolnoma razcepim, raztrgam; pass. cepim se, delim se, tečem na obeh straneh mimo česa, obtekam, ἔνθεν καὶ ἔνθεν ἐν κόσμῳ περιεσχίζοντο razdelili (razcepili) so se v redu na obe strani.

περι-σῴζω ohranjujem, rešim komu življenje (v boju), rešim iz nevarnosti τινά.

περι-τέλλομαι d. m. ep. poet. završujem svoj krog, potekam, dovršujem (ob)tek, περιτελλομένων ἐνιαυτῶν ko poteče leto, vsako leto, περιτελλομέναις ὥραις v teku (tekom) časa, ἂψ περιτελλομένου ἔτους ko je leto preteklo, ko se je leto povrnilo.

περι-τρέπω (tudi v tmezi) 1. trans. obračam; prevrnem, poderem, uničim, preprečim λόγον; spravim koga v kaj, εἰς μανίαν jemljem razum NT. 2. intr. in pass. v krogu se vrtim, obračam se.

περι-τροπέω (= περιτρέπω) samo pt. praes. ep. pogosto se obrnem, vrtim se v krogu ἐνιαυτός.