Franja

Οἰνεύς, έως, ὁ, ion. -ῆος kralj v Ajtoliji, Tidejev in Meleagrov oče.

Οἰνιάδαι, οἱ mesto v Akarnaniji.

οἶνος, ὁ [Et. iz ϝοινος, sor. lat. vinum iz woinom, iz lat. nem. Wein, slov. vino] 1. vino; pl. vrste vina, κρίθινος in ἐκ κριθῶν pivo, παρ' οἴνῳ pri vinu, ἐν οἴνῳ v pijanosti. 2. NT omotno (čarodejno) vino, (o)mamilo.

Οἰνό-φυτα, τά mesto v Bojotiji.

Οἰόν, τό trdnjava v Arkadiji.

οἷος 3 (gl. ὅς) kakšen, kakov, kakršen; pogosto se sloveni s: kakor οἷος δ' Ἄρης πόλεμόνδε μέτεισιν, lat. qualis; stoji 1. v relativnih stavkih in se nanaša na korelativa τοῖος, τοιοῦτος, τοιόσδε, ἀοιδοῦ τοίου, οἷος ὅδ' ἐστίν kakršen je ta; οὐ γὰρ που τοίους ἴδον ἀνέρας, οἷον kakor; demonstrativ se tudi izpušča στιβαρώτερον οὐκ ὀλίγον περ ἢ (τοῖον) οἵῳ Φαίηκες ἐδίσκεον; οὐδὲν οἷον τὸ αὐτὸν ἐρωτᾶν nič ni tako dobro, kakor = najbolje je, ga vprašati. – včasih se asimilira z odvisnim sklonom, na katerega se nanaša: γνόντες τοῖς οἵοις ἡμῖν καὶ ὑμῖν χαλεπὴν εἶναι δημοκρατίαν da je ljudem kakor smo mi in vi, ljudem naše in vaše vrste; χαριζόμενος οἵῳ σοὶ ἀνδρί = ἀνδρὶ τοιούτῳ, οἷος σὺ εἶ; πρὸς ἄνδρας τολμηροὺς οἵους καὶ Ἄθηναίους = οἷοι καὶ Ἀθηναῖοί εἰσιν. 2. v zavisnih vprašanjih: οἶσθα, οἷος ἐκεῖνος ἀνήρ, ὁρᾶτε δὴ ἐν οἵῳ (v kakšnem nevarnem položaju) ἐσμέν, σκέψαι δὲ οἵῳ ὄντι μοι περὶ σὲ οἷος ὢν περὶ ἐμὲ ἔπειτά μοι μέμφῃ pomisli, kakšen sem jaz proti tebi in ti proti meni in mi vendar očitaš. 3. pri vzkliku: kakšen, kako velik (dober, neznaten, grozen itd.): οἷον ἔργον δέδρακας! οἷον ἔχεις ἐπίμαστον ἀλήτην! οἷον δή νυ θεοὺς βροτοὶ αἰτιόωνται! kaj vse pač očitajo ljudje bogovom! 4. kavzalno = ὅτι τοιοῦτος: ἐμακάριζον τὴν μητέρα, οἵων τέκνων ἐκύρησε ker (da) je imela takšne otroke; οἷ' ἀγορεύεις = ὅτι τοιαῦτα ἀγορεύεις, οἷά μ' ἔοργας = ὅτι τοιαῦτα; včasih stoji οἷος dvakrat: οἷ' ἔργα δράσας οἷα λαγχάνει κακά = da ga je po takšnih činih zadela takšna nesreča. 5. z inf. = ὥστε = da (ako stoji ali se lahko dostavi v prejšnjem stavku τοιοῦτος) takšen da, sposoben, zmožen: δοκεῖ μοι τὸ πολὺ τῶν ἀνθρώπων οἷον ἕπεσθαι; Σωκράτης τοιοῦτος ἦν, οἷος μηδενὶ ἄλλῳ πείθεσθαι ἢ τῷ λόγῳ; καλόν ἐστιν ἡ ἐπιστήμη καὶ οἷον ἄρχειν τῶν ἀνθρώπων; λέγειν οἷός τ' ἀνήρ. – οἷός τέ εἰμι (z inf.) morem, zmorem, mogoče mi je, sem sposoben, οἷόν τέ ἐστι ali οἷά τέ ἐστι mogoče je, dovoljeno je, sme se storiti, οἷόν τε ὄν dasi je bilo mogoče. 6. ojačuje superlativ: kar (= ὥς); ἀπέχθειαι οἷαι χαλεπώταται; ὄντος πάγου οἵου δεινοτάτου; ἀφόρητος οἷος κρυμός (= θαυμαστὸς ὅσος) čudovito hud mraz; ὡς οἷόν τε μάλιστα kar najbolj. 7. adverb. a) οἵως (redko): οἷος ὢν οἵως ἔχεις kak junak si in kakšna je tvoja usoda!; b) οἷον, οἷα kakor (da bi), takorekoč, kakor n. pr., kakor, ker pač (οἷον δή), οἷον ἀστέρα tako svetlo kakor zvezdni utrinek; s pt. = ἅτε (navaja stvarni vzrok) ker pač; pri števnikih: blizu, približno οἷον δέκα στάδιοι.

οἰο-χίτων, ωνος, ὁ, ἡ ep. v samem jopiču (brez plašča).

οἰστράω, οἰστρέω (οἶστρος) poet. [aor. ᾤστρησα, poet. οἴστρησα] 1. trans. izpodbodem, dražim, raztogotim, razjarim, τινὰ ἐκ δόμων μανίαις razjarim koga tako, da plane v blaznosti iz hiše. 2. intr. besnim, razsajam.

Οἴτη, ἡ gora v Tesaliji; adi. Οἰταῖος; preb. οἱ Οἰταῖοι.

Οἰχαλία, ἡ, ion. -ίη 1. mesto v Tesasaliji ob Peneju; adv. Οἰχαλίηθεν iz Ojhalije; subst. ὁ Οἰχαλιεύς, ῆος (preb.). 2. mesto na Evboji.

οἴω, ὀῑ́ω navadno med. οἴομαι, ep. ὀῑ́ομαι in οἶμαι [Et. iz ὀϝις-jο-μαι (= po ptičjem letanju soditi), lat. omen (strlat. osmen iz owis-men). – Obl. 2 sg. οἴει, impf. ᾠόμην, fut. οἰήσομαι, aor. ᾠήθην, οἰηθῶ, ep. ὀίσατο in ὠίσθην]. 1. slutim, domnevam, sumim, sumničim, pričakujem, bojim se, nadejam se, upam τί, inf., acc. c. inf, μή s cj.; θυμὸς ὀίσατό μοι srce je zaslutilo, ὀίσατο κατὰ θυμόν zaslutil, začutil je, zazdelo se mu je; ὀίεταί μοι ἀνὰ θυμόν slutim, dozdeva se mi v srcu. 2. mislim, menim, verujem z inf. ali acc. c. inf a) nameravam, hočem, imam namen z inf., οἴομαι δεῖν smatram za potrebno; b) v sredi stavka: mislim, menim (lat. opinor), ὡς ἐγὦμαι kakor mislim, ako se prav spominjam; c) v odgovorih: razume se, seveda, kajpada.

ὀκρί-βας, αντος, ὁ (ὄκρις ost, βαίνω) oder (v gledališču).

ὄλβιος 3 (ὄλβος) oblagodarjen, srečen, blažen, bogat, premožen, sijajen, τὰ ὄλβια velika sreča, blagoslov, τὰ ὀλβιώτατα največja sreča; ὄλβια ζάω živim v blagostanju.

ὀλίγος 3 [Et. sor. λοιγός] comp. ὀλ(ε)ίζων, sup. ὀλίγιστος 1. adi. malo (njih); malo število, neznaten, majhen, kratek (o času), nizek, plitev (o reki), slab, tih (glas) Včasih ga je treba prevesti s premalo: ἐόντων αὐτῶν ὀλίγων ἀλέξασθαι τὸν Mήδων στρατόν premalo jih je bilo, da bi mogli odbiti, δέκα νῆες ὀλίγαι ἀμύνειν premalo jih je, da bi pomagale. 2. subst. οἱ ὀλίγοι manjšina, oligarhi; boljari, plemenitniki (ki so na čelu oligarhiške države); ὀλίγον nekaj malega, ὀλίγα malo imetja, κατ' ὀλίγους v malih oddelkih. 3. adverbialne zveze: a) ὀλίγον (τι), ὀλίγῳ malo, nekoliko, za malo, ὀλίγῳ πρότερον (ὕστερον) le malo prej (pozneje); b) ὀλίγου za malo, skoraj, malodane, tudi ὀλίγου δεῖν skoraj, malodane, ὀλίγου εἰς χιλίους skoraj do tisoč; c) ὀλίγα redkoma; d) δι' ὀλίγου ne daleč, v majhni razdalji, blizu, v kratkem, kmalu potem, δι' ὀλίγων na kratko, v malo besedah NT; e) εἰς ὀλίγον na majhen prostor, ἐς ὀλίγον ἀφίκετο τὸ στράτευμα νικηθῆναι malo je manjkalo, pa bi bila vojska premagana; f) ἐν ὀλίγῳ v kratkem (času), skoraj NT, na majhnem prostoru; ἐν ὀλίγοις μέγας ποταμός reka velika kakor malokatera druga; g) ἐξ ὀλίγου hitro, nenadoma; h) ἐπ' ὀλίγα (πιστός) v malem (zvest) NT; i) παρ' ὀλίγον skoraj, komaj; παρ' ὀλίγον ποιοῦμαι malo cenim; j) κατ' ὀλίγον po malem, polagoma. 4. adv. ὀλίγως komaj, malo poprej NT.

Ὀλιζών, ῶνος, ἡ primorsko mesto v Magneziji.

Ὀλοοσσών, όνος, ἡ mesto v severni Tesaliji.

Ὄλουρος, ὁ trdnjava v Ahaji.

Ὀλόφυξος, ἡ mesto v Trakiji; preb. Ὀλοφύξιοι, οἱ.

Ὀλυμπία, ἡ, ion. Οὐλυμπία kraj v Elidi ob Alfeju s slavnim Zevsovim svetiščem; Ὀλυμπίαζε v Olimpijo.

Ὀλυμπιάς, άδος 1. fem. k Ὀλύμπιος. 2. subst. ἡ a) olimpijada, doba štirih let (čas od ene olimpijske svečanosti do druge); b) olimpijske igre; c) zmaga v olimpijskih igrah, Ὀλυμπιάδα ἀνελέσθαι ali νικᾶν priboriti si zmago v olimpijskih igrah.