Franja

púška carabina f ; voj fusil m ; (lovska, na šibre) escopeta f (de caza)

puška risanica fusil m rayado
ogenj iz pušk fuego m de fusilería
strel iz puške disparo m (ali tiro m) de fusil; balazo m
piramida pušk (voj) pabellón m de armas
postaviti puške v piramide formar pabellones
nabiti (sprožiti) puško cargar (disparar) el fusil
vreči puško v koruzo (fig) echar la soga tras el caldero
strojna puška fusil m ametrallador

quemarropa

a quemarropa iz neposredne bližine (strel); nenadoma; v obraz (nekaj reči)

quicio moški spol tečaj (vrat)

salir de su quicio (fig) priti iz svojega običajnega teka
fuera de quicio ves iz sebe, razburjen

rába uso m ; aplicación f

v rabi en uso
za takojšnjo rabo pronto para usarse
za vsakdanjo rabo para uso diario
navodilo za rabo modo m de empleo; instrucciones f pl para el uso, para uso interno (za notranjo ozir. externo za zunanjo rabo)
za nobeno rabo ne biti no servir para nada
biti iz rabe estar fuera de uso, no usarse ya, ser anticuado
priti iz rabe caer en desuso
priti v rabo comenzar a ser empleado, generalizarse (el uso)
za poljubno (vsako) rabo para todos los usos

radovédnost curiosidad f

iz radovednosti por curiosidad
zbuditi komu radovednost excitar la curiosidad de alg

raer* na-, o-strgati; zbrisati

raer de la memoria izbrisati iz spomina
raerse ponositi se (obleka)

ravnotéžje equilibrio m (tudi fig)

stabilno (labilno) ravnotežje equilibrio estable (inestable)
držati (izgubiti, zopet vzpostaviti, motiti) ravnotežje mantener (perder, restablecer, alterar) el equilibrio
zopet najti ravnotežje volver a hallar el equilibrio
biti v ravnotežju estar en equilibrio
spraviti v ravnotežje (iz ravnotežja) equilibrar (desequilibrar)
držati si (medsebojno) ravnotežje equilibrarse

razdálja distancia f

(med)osna razdalja (med 2 osema) distancia entre ejes
varnostna razdalja (promet) distancia prudencial
zavorna razdalja distancia recorrida con freno echado
v razdalji (petih km) a una distancia (de cinco kilómetros)
na kratko (dolgo) razdaljo a corta (larga) distancia
iz ustrezne razdalje a respetable distancia

rázlog razón f , motivo m ; móvil m ; causa f ; porqué m

iz tega razloga por esta razón, con este (ali tal) motivo; por este motivo
iz očitnih (razumljivih) razlogov por razones obvias (fáciles de comprender)
iz obrazloženih razlogov por las razones expuestas
iz razloga, da ... (ker ...) a causa de; porque
in sicer (to) iz utemeljenih razlogov y con fundada razón por ello
iz kakšnega razloga? ¿por qué razón?, ¿por qué motivo?
iz zdravstvenih razlogov por motivos (ali razones) de salud
brez vsakega razloga sin (ningún) motivo; inmotivadamente; sin (ninguna) razón
razlogi za sum motivos m pl de sospecha
odločilen razlog factor m decisivo
opravičevalen razlog argumento m justificativo, jur causa f de justificación
(to je) razlog več razón de más
ni razloga za razburjanje no hay motivo para alterarse
(ne) imeti razlog(a) za ... (no) tener motivo para
dati razlog za dar lugar a, dar pie para, dar motivo a (ali para)
navesti kot razlog invocar como razón

razmere condiciones f pl ; circunstancias f pl ; situación f

ekonomske razmere situación económica
klimatske razmere condiciones climatológicas
vremenske razmere condiciones atmosféricas (ali meteorológicas)
v teh razmerah en estas circunstancias
izhajati iz skromnih razmer ser de origen humilde
prilagoditi se razmeram acomodarse a las circunstancias
živeti v udobnih razmerah vivir desahogadamente
živeti preko svojih razmer gastar más de lo que los ingresos permiten

razváda mala costumbre f ; vicio m

iz (gole) razvade de (ali por) vicio
odvaditi koga razvade quitar un vicio a alg
privzeti razvado, navzeti se razvade contraer un vicio

razvíden evidente, claro, manifiesto; obvio

iz tega je razvidno, da ... ello muestra que... ello pone de manifiesto que... de ello se infiere (ali deduce) que...

razvídeti inferir (iz de) ; juzgar (iz por) , colegir (iz de)

iz tega razvidimo, da ... de ello se infiere que...

realizar [z/c] uresničiti, izvesti, ostvariti, realizirati; vnovčiti

realizar un deseo, un proyecto uresničiti željo, načrt
realizar en dinero vnovčiti
realizar un viaje iti na pot
realizarse uresničiti se, (iz)vršiti se

recobrar zopet nazaj dobiti; dohiteti (zamujeno)

recobrar el conocimiento, recobrar el sentido zavesti se, spet k sebi priti (iz omedlevice)
recobrar las fuerzas, recobrar la acción zopet k sebi priti
recobrar lo perdido dohiteti zamujeno
recobrar su sangre fría spet zadobiti hladnokrvnost
recobrarse opomoči si, spet k sebi priti
recobrarse de una enfermedad opomoči si od bolezni
recobrarse de un daño odškodovati se za prizadeto škodo

recoger [g/j] zopet vzeti, (s)prejeti; prijeti, ujeti; zbrati, skupaj znesti; zožiti; pobrati, shraniti; zavetje nuditi; zapreti (blazneža); spodrecati

recoger el aliento sapo zadržati
recoger cartas pobrati pisma (iz nabiralnika)
recoger los frutos pobrati poljske sadeže
recoger informes (sobre) zbirati podatke (o), poizvedovati (o)
recoger velas uiti, pobrati jo
de ello recojo que... iz tega sklepam, da ...
recogerse skrčiti se, uskočiti se; omejiti se; rešiti se; spat iti, leči; iti v samoto
recogerse temprano zgodaj spat iti
¿a qué hora se recoge V.? kdaj hodite spat?

réd

1. (urejenost) orden m ; regla f

v redu en orden, bien ordenado, (potni list, dokument) en regla
zaradi reda para el buen orden
po abecednem (kronološkem) redu por orden alfabético (cronológico)
besedni red orden de las palabras
dnevni red orden del día (tudi fig)
hišni red reglamento m (ali régimen m) interior de la casa
javni red orden público
socialni red orden social
vozni red horario m de trenes
vrstni red sucesión f, orden m
cesta I. reda carretera f de primer orden
izpitni red reglamento m de exámenes
cestni prometni red reglamento m de tráfico
v dobrem redu (teh) en buen estado de funcionamiento
v najlepšem redu perfectamente, en el mejor orden
ne biti v redu (teh) no funcionar
biti na dnevnem redu estar al orden del día, (fig) ser cosa corriente
dati na dnevni red incluir en el orden del día
črtati (umakniti) z dnevnega reda retirar del orden del día
preiti na dnevni red pasar al orden del día
držati v redu mantener en orden (ali en buen estado)
iti v gosjem redu ir en fila india
motiti red perturbar (ali alterar) el orden
pozvati k redu llamar al orden
prinesti red v kaj poner orden en a/c
priti iz reda salir del orden; perturbarse; teh desarreglarse
spraviti v red ordenar; poner (ali colocar) en orden; regularizar; arreglar; normalizar
(zopet) vzpostaviti red (r)establecer el orden

2. (odlikovanje) orden f ; condecoración f ; medalla f , cruz f

red hlačne podveze Orden f de la Jarretera
podeliti komu red conceder a alg una condecoración, condecorar a alg

3. (cerkveni itd.) orden f

meniški redovi órdenes f pl monásticas
malteški red orden f de Malta
nemški viteški red (hist) Orden Teutónica
viteški red orden f de caballería
templjarski red orden f del Temple
stopiti v frančiškanski red ingresar en la Orden Franciscana

4. (šolska ocena) nota f

prinesti slabe rede (iz šole) traer malas notas

remover [-ue-] odstraniti, oddaljiti, odstaviti; premešati; razburiti, razburkati

remover los humores (fig) spraviti iz mira
remover de izriniti iz
remover obstáculos odstraniti zapreke
remover el sello uradno odpečatiti

renacer [-zc-] znova zaživeti, znova se roditi, preroditi se; zopet nastati, zopet vzcveteti

renacer a la vida novo življenje začeti
renacer de sus cenizas (fig) iz pepela se roditi

resumírati (povzeti) resumir

rešenec iz brodoloma el rescatado de un naufragio