Franja

Zadetki iskanja

  • horizōn -ontis, acc. -onta, m (gr. ὁρίζων omejujoč)

    1. kolobar, ki deli nebo v dva enaka dela in s tem določa, kaj lahko vidimo in česar ne moremo, obzorje, horizont: Hyg., Sen. ph., Macr., M. (prim. Ci. De divin. 2, 44, 92).

    2. črta mejnica na sončni uri, potegnjena skozi središče, ki deli poldnevnik v dva enaka polkroga, horizont: Vitr.
  • industrie [-stri] féminin

    1. industrija

    industrie automobile, alimentaire avtomobilska, prehrambena industrija
    industrie aéronautique letalska i.
    industrie d'armement, de guerre vojna i.
    industrie d'art, artistique umetna obrt
    industrie d'assurance(s) zavarovalstvo
    industrie de base, primaire bazična i.
    industrie-clé féminin ključna i.
    industrie du bâtiment, de construction gradbeništvo
    industrie chimique, du cuir kemična, usnjarska i.
    industrie (des articles) de consommation i. potrošnega blaga
    industrie domestique domača i.
    industrie électrique, légère, lourde elektroindustrija, lahka, težka i.
    industrie gazière proizvodnja plina
    industrie horlogère urarska i.
    industrie hôtelière hotelirstvo, gostinstvo
    industrie des matériaux de construction i. gradbenega materiala
    industrie métallurgique kovinska i.
    industrie minière rudarstvo
    industrie papetière papirna i.
    industrie pétrolière i. nafte
    industrie porcelainière i. porcelana
    industrie privée zasebna i.
    industrie de produits finis i. dokončnih (finalnih) izdelkov
    industrie sidérurgique železarska i.
    industrie sucrière sladkorna i.
    industrie du tabac, textile tobačna, tekstilna i.
    industrie touristique, du tourisme turizem, tujski promet
    industrie de transformation, transformatrice, utilisatrice predelovalna i.
    industrie de verre, de vêtement steklarska, oblačilna i.
    industrie vinicole vinogradništvo
    branche féminin d'industrie industrijska veja, panoga
    chevalier masculin d'industrie slepar, goljuf, hohštapler
    foyer masculin d'industrie industrijsko središče
    la grande, la petite industrie i. na veliko, na malo

    2. vieilli spretnost; iznajdljivost; zvijačnost; (rokodelski) poklic, obrt

    3. industrijsko podjetje, tovarna

    nécessité est mère d'industrie stiska naredi človeka iznajdljivega
  • industríjski industrial

    industríjska banka industrial bank
    industríjska dežela, država industrial country
    industríjske delnice industrial shares pl, industrials pl
    industríjska firma industrial firm
    industríjski kartel (koncern, monopol, okoliš) industrial cartel (concern, monopoly, area)
    industríjski kralj, veljak industrial leader, captain of industry, ZDA pogovorno tycoon
    industríjsko mesto industrial (ali manufacturing) town
    industríjski obrat industrial (ali manufacturing) plant
    industríjske obveznice industrial bonds pl
    industríjske odplake industrial effluent
    industríjsko organizacijsko planiranje industrial engineering
    industríjski magnat pogovorno big shot, ZDA pogovorno tycoon
    industríjsko podjetje industrial enterprise (ali undertaking), factory, plant, works pl
    industríjski potencial industrial potential
    industríjsko podorčje industrial area (ali region)
    industríjski plin industrial gas
    industríjski proizvod industrial product, manufacture
    industríjska proizvodnja industrial production, industrial output
    industríjska psihologija industrial psychology
    industríjske rastline plants pl used for industrial purposes
    industríjska razstava industrial exhibition
    industríjska revolucija industrial revolution
    industríjsko središče industrial centre
    industríjski sejem industries fair
    industríjska strokovna zveza ZDA industrial association
    industríjska šola industrial school
    industríjska veja branch of industry, manufacturing branch, industrial division
    industríjska zbornica chamber of industry
    industríjska četrt (mestna) industrial estate
  • īnstar, n indecl. le kot nom. in acc. (iz instāre „obstati“; prvotno pomeni instar „obstanek“ jezička pri tehtnici) meton.

    1. enaka teža, enakotežje, ki se sloveni z: enako težak, ene (enake) teže, odtehta(va)joč; le metaf.: unum in me scelus est, quod te, scelerata, recepi; sed scelus hoc meriti pondus et instar habet O., omnia ex altera parte collocata vix minimi momenti instar habent Ci. morejo imeti komaj najmanjši pomen; od tod: Plato mihi unus est instar omnium Ci. odtehta vse, mi je vreden (mi velja) prav toliko kot vsi, unus ille dies immortalitatis mihi instar fuit Ci. mi je odtehtal … , ab his mittitur Gylippus solus, sed qui instar omnium auxiliorum erat Iust., mihi Pompeius meus instar est Alexandri Val. Max., id si accidat, mortis instar putamus Ci., štejemo za enako težak udarec, patrocinio vero se usos aut clientes appellari mortis instar putant Ci., instar ego perpetui congiarii reor affluentiam annonae Plin. iun. obilica žita se mi zdi kakor neprestan dar; ker se je denar prvotno tehtal, spada semkaj tudi reklo: munus fundi urbani instar Ci. enako težek = enakovreden (zato je, zatorej) kakor … ; le pesn. brez primerjalnega predmeta: quantum instar in ipso! V. kolikšna tehtnost je v njem! kakšna moška prikazen! kako veljaven mož!

    2. occ.
    a) enako število, enak po številu, prav toliko (česa) kakor: nunc is (Hector) innumeri militis instar habet O. nadomešča številne vojake, nadomešča zelo veliko število vojakov, cohortes quasdam, quod instar legionis videretur, esse post silvam C., milites duarum instar (= približno) legionum L., cohortium trium instar in terram exposuerat Auct. b. Alx., videretis vix duarum male plenarum legiuncularum instar in castris regis L., de Magonis (libris) dempsit instar librorum octo Varr., mearum epistularum nulla est συναγωγή; sed habet Tiro instar septuaginta Ci.
    b) enaka velikost, enake velikosti, enako velik, enolik, tako velik (tolik(šen)) kakor: Erana non fuit vici instar sed urbis Ci., Neapolis et Tycha, nomina ea partium urbis et instar urbium sunt L. so deli mesta, toda sami tako veliki kakor … , cybaea maxima triremis instar Ci., (navis) urbis instar habere videtur Ci., parvum instar eorum, quae spe ac magnitudine animi conceperat L. nepopolno nadomestilo, instar montis equus V., lumen clipei instar V., cuius (equi) instar pro aede Veneris Genetricis dedicavit Suet., agmen agens Clausus magnique ipse agminis instar V., cuius viri magnitudo multorum voluminum instar exigit Vell. zahteva več knjig obsegajoč popis, ea (epistula), quae voluminis instar erat Ci., quia aedes excelsiore loco positae instar arcis habere viderentur Val. Max., ambitus terrae totius ad magnitudinem universitatis instar brevis obtinet puncti Amm. ima velikost točke, je tako velik kot pika.
    c) enaka reč, eno in isto kakor, nadomestilo česa; pogosto se da sloveniti s kakor, enako kot: latere mortis erat instar turpissimae Ci. je bilo (pomenilo) isto kot smrt, instar muri hae saepes munimenta praebent C. kot nadomestilo zida, namesto zida, kakor zid; tako v primerah: exhorruit aequoris instar O., instar veris vultus tuus adfulsit populo H., duces reorum instar vinctos habet Cu., terra in medio posita quasi puncti instar obtinet Ci. tvori središče. — Poklas. ad instar z gen. prav tako kakor: aquae ad instar montis intumescentes Vulg., est namque vallis, quae continuis montibus velut muro quodam ad instar castrorum clauditur Iust., lactucae … , quae seminis enormi senecta ad instar scoparum in amaram caenosi sucūs cariem exolescunt Ap., ad instar speculi reddit imaginem gratiorem Ap., aedificavit in Iudā domos ad instar turrium Vulg.; z zaimkom: ad hoc instar (prav tako) mundi salutem tuetur deus Ap.
  • komunikacijsk|i (-a, -o) Kommunikations- (proces der [Kommunikationsprozeß] Kommunikationsprozess, satelit der Kommunikationssatellit, sistem das Kommunikationssystem, funkcija die Kommunikationsfunktion, središče das Kommunikationszentrum, sredstvo das Kommunikationsmittel)
    komunikacijski standard die Verständigungsnorm
    tehnika Fernmelde- (naprava die Fernmeldeeinrichtung)
    tajnost komunikacijskih sporočil das Fernmeldegeheimnis
  • kristal1 moški spol (-a …) der Kristall (kremenov Quarzkristall, svinčev Bleikristall, čašasti Becherkristall, snežni Schneekristall, umetni Zuchtkristall)
    …kristala Kristall-
    (dvojček der Kristallzwilling, habitus die Kristalltracht, der Kristallhabitus, središče Kristallmittelpunkt)
    …kristalov
    (gojenje die Kristallzüchtung, kombinacija die Kristallkombination, merjenje die Kristallometrie, die Kristallmessung)
  • krivinsk|i (-a, -o) Krümmungs- (krog der Krümmungskreis, radij der Krümmungshalbmesser, Krümmungsradius, središče der Krümmungsmittelpunkt)
    letalstvo krivinski let der Kurvenflug
  • križarski pridevnik
    1. v zgodovinskem kontekstu (o verski odpravi) ▸ keresztes
    križarski vitez ▸ keresztes lovag, keresztes vitéz
    križarska trdnjava ▸ keresztes erőd
    križarska vojska ▸ keresztes sereg, keresztes hadsereg
    križarski grad ▸ keresztes vár
    križarski red ▸ keresztes rend
    križarski pohod ▸ keresztes hadjárat
    Središče parka je lepo ohranjeni križarski grad iz dvanajstega stoletja. ▸ A park közepén egy szépen fennmaradt 12. századi keresztes vár áll.

    2. lahko izraža negativen odnos (goreč; zagrizen) ▸ kardcsörtető, elvakult, fanatikus
    križarska miselnost ▸ elvakult gondolkodás, fanatikus gondolkodás
    križarska gorečnost ▸ fanatikus vakbuzgóság, elvakult buzgalom
    V Seulu je Bushev križarski govor naletel na ostro odklonitev. ▸ Bush kardcsörtető beszédét Szöulban élesen elítélték.
    Te pobude se s strani nekaterih predstavljajo s pravo križarsko gorečnostjo in sovraštvom. ▸ E kezdeményezéseket egyesek igazi fanatikus vakbuzgósággal és gyűlölettel telve terjesztik elő.

    3. (o križarjenju) ▸ tengerjáró
    križarska ladja ▸ tengerjáró hajó
    križarski turizem ▸ tengerjáró turizmus
    Tudi velike križarske ladje, ki plovejo po Karibskem morju, pogosto obiščejo otok. ▸ A Karib-tengeren közlekedő nagy tengerjáró hajók is gyakran megállnak a szigeteknél.
  • krog1 [ó] moški spol (-a …)

    1. linija in lik: der Kreis (tudi matematika), -kreis (barvni Farbkreis, enotski matematika Einheitskreis, matematika glavni Großkreis, Hauptkreis, matematika krivinski Krümmungskreis, mali Nebenkreis, geografija poldnevniški Meridiankreis, Längenkreis, matematika očrtani Umkreis, pričrtani Ankreis, geografija širinski Breitenkreis, matematika včrtani Inkreis, vodilni Leitkreis)
    koncentrični krogi množina konzentrische Kreise množina
    četrt kroga der Viertelkreis
    kvadratura kroga die Quadratur des Kreises
    … kroga Kreis-
    (oblika die Kreisform, obseg der Kreisumfang, površina der Kreisinhalt, premer der Kreisdurchmesser, središče der Kreismittelpunkt)
    v obliki kroga in Kreisform, kreisförmig

    2. tehnika der Kreis, der Umlauf, der Kreislauf; letalstvo der Kreis, die Schleife; -kreis ( tehnikadelilni Teilkreis, kotalni Wälzkreis, elektrika krmilni Steuerkreis, nihajni Schwingungskreis, Schwingkreis, tehnika obračalni Wendekreis, tehnika osnovni Grundkreis, letalstvo sodčkasti Rollenkreis, tehnika temenski Kopfkreis, elektrika tokovni Stromkreis, fizika uglaševalni Abstimmkreis, astronomija veliki Großkreis, tehnika vznožni Fußkreis, elektrika zaporni Sperrkreis; šport, letalstvo ciljni Zielkreis)

    3. (kolobar) der Zirkel; ljudi okrog česa: der Zirkel, der Kreis, der Ring
    filozofija hermenevtični krog hermeneutischer Zirkel
    šport okrog jahalne steze: der Zirkel; šport na tarči: der Ring
    šport krogi množina gimnastika: Ringe množina
    ples v krogu der Kreistanz, der Reigen

    4.
    šport cirkus: polni krog der Überschlag
    pomorstvo jadranje: prvi/drugi/tretji krog erster/ zweiter/dritter Umlauf

    5.
    živalski krog der Tierkreis
    znamenje živalskega kroga das Tierkreiszeichen

    6.
    začarani krog der Teufelskreis (znajti se v začaranem krogu in einen Teufelskreis geraten, priti iz začaranega kroga aus dem Teufelskreis wieder herauskommen, den Teufelskreis durchbrechen)

    7. ukazi:
    na desno krog! rechts um!
    na levo krog! links um!
    |
    krog se zapira der Kreis schließt sich
    v krogu im Kreise, okoli česa: ringsum
    plesti v krogu rundstricken
    vrteti se v krogu sich im Kreise drehen (tudi figurativno)
  • króg (-a)

    A) m

    1. mat. circolo, cerchio:
    opisati krog descrivere un cerchio
    obseg, ploščina kroga circonferenza, superficie del cerchio
    polmer, premer središče kroga raggio, diametro, centro del cerchio
    pren. kvadratura kroga la quadratura del cerchio

    2. (kar je tej krivulji podobno) cerchio; evoluzione; giro; lit. girone:
    v krogu hoditi, bloditi girare in cerchio
    postaviti se v krog mettersi, disporsi in cerchio
    letalo je zarisalo širok krog l'aereo descrisse un'ampia evoluzione
    krog obzidja il cerchio delle mura

    3. cerchia; circolo; entourage:
    krog strokovnjakov cerchia di esperti, di addetti ai lavori
    knjiga namenjena širokemu krogu bralcev un libro destinato a un'ampia cerchia di lettori
    praznovati božič v krogu družine fare Natale nella cerchia dei familiari
    finančni, gospodarski krogi circoli finanziari, economici
    kaj zvedeti iz dobro obveščenih krogov sapere qcs. da ambienti, da circoli ben informati

    4. (področje, sfera) sfera, campo, ambito;
    krog raziskovanja sfera, campo di ricerca

    5. šport. krogi anelli

    6. šport. giro; pedana (circolare) di lancio;
    prehiteti koga za en krog doppiare uno

    7. pren.
    začarani krog circolo vizioso
    FRAZEOLOŠKA/TERMINOLOŠKA RABA:
    imeti kroge pod očmi avere le occhiaie
    ogniti se koga v velikem krogu fare un ampio cerchio attorno a
    posesti v krogu sedere in cerchio
    pred očmi se mu delajo krogi vede le stelle
    tisk. barvni krog disco dei colori
    elektr. električni, magnetni, nihajni krog circuito elettrico, magnetico, oscillatorio
    šport. olimpijski krogi cerchi olimpici
    astr. živalski krog zodiaco
    geogr. polarna kroga i circoli polari
    krog kandidatov la rosa dei condidati
    šport. izločilni krog turno eliminatorio

    B) króg adv. star. attorno:
    voj. (na) levo krog! front'a sinist!

    C) prep. star. (okrog, okoli) attorno; circa:
    smehljaj mu igra krog ust un sorriso si disegna attorno alle labbra, le labbra si atteggiano a sorriso
  • krógeln (-lna -o) adj. della sfera, sferico:
    krogelna kapica calotta sferica
    krogelna plast sezione sferica
    krogelni izrez spicchio sferico
    krogelni odsek segmento sferico
    krogelno središče centro della sfera
    elektr. krogelno iskrilo spinterometro normalizzato
    krogelno valovanje onde sferiche
    krogelno zrcalo specchio sferico
  • krogl|a1 [ó] ženski spol (-e …) die Kugel (tudi matematika); šport der Hammerkopf; pri kegljanju: die Kegelkugel
    krogla na vrhu stolpa (jabolko) gradbeništvo, arhitektura der Turmknauf
    oblika: die Kugelform; (obla) der Ball (ognjena der Feuerball, zemeljska Erdball); -kugel (biljardna Billardkugel, cela Vollkugel, enotska matematika Einheitskugel, gravirna Gravierkugel, kovinska Metallkugel, kristalna Kristallkugel, za bowling Bowlingkugel, z luknjami Lochkugel, nebesna Himmelskugel, steklena Glaskugel, svetilna Leuchtkugel, včrtana Inkugel, votla Hohlkugel)
    … krogle Kugel-
    (oblika die Kugelgestalt, središče der Kugelmittelpunkt, met šport das Kugelstoßen, metalec šport der Kugelstoßer, površina die Kugeloberfläche, premer Kugeldurchmesser)
    okrogel kot krogla kugelrund
  • kroglin [ó] (-a, -o) matematika Kugel- (odsek der Kugelsektor, der Kugelabschnitt, središče der Kugelmittelpunkt)
  • kultúren cultural; cultured; civilized

    zelo kultúren človek a very cultured man
    kultúrno delo cultural work
    kultúrna izmenjava cultural exchange
    kultúrni film educational (ali instructional, documentary) film
    kultúrna zgodovina history of civilization
    kultúrno središče cultural centre
    kultúrna država (narod) civilized state (nation)
  • latus3 -eris, n (prim. lātus2)

    1. stran, bok, lákotnica
    a) človeškega telesa: latus offendisse vehementer Ci., cuius latus ille mucro petebat Ci., inter latera nostra sica illa versabitur Ci., lateris dolor Ca., Ci. ali laterum dolor H. zbadanje, (z)bodljaj, mutare latus V. leči na drugo stran, offendit te circumfusa turba lateri meo L., lateri adhaerere gravem dominum L. „da jim visi za vratom (diha za vrat) hud tiran“, „da jim diha silnik za tilnik“, lateri alicuius haerere ali iunctum esse Iust. držati se koga, ne ganiti se od koga, vellere latus digitis O. (po)cukati koga ob strani (da bi ga spomnil na kaj), artifices lateris O. umetniki v stranskem telesnem gibanju = baletni plesalci, baletniki, latus gladio haurire, hostis latus subiecto mucrone haurire Cu., latus ense haurire Sil., latus mucrone confossum ali transfossum Aur., dextrum latus Suet., excreverat etiam in dexteriore latere eius caro Suet., latere convulso Suet.; latus pri govornikovem telesnem gibu: laterum inflexione hac forti ac virili Ci., virili laterum flexione Ci., in dextrum ac laevum latus Q.; latus za izražanje spolne združitve: latus componere lateri Luc. ap. Non., latus et vires affere puellis O.; kot borilni t.t.: latus dare (alicui) Val. Fl. (nasprotniku) (po)kazati nezavarovano stran, izpostaviti se (mu); od tod pren.: saepe dabis latus nudum Tib., tako tudi: malo latus obdere apertum H., ne adulatoribus latus praebeas Sen. ph., imperii nudum latus ostendere Fl.; naspr. latus alicuius ali alicui tegere L., Auct. b. Alx., Suet. ali latus alicui claudere Iuv. zaslanjati (varovati) komu (levo) stran, iti komu ob (levi) strani; poseb. o varovancih, ki so spremljajoč svoje zaščitnike stopali ob njihovi levi strani: utne tegam Dumae latus? H., podobno: alicui latus dare Sen. ph. ali alicui latus cingere (o dveh ali več osebah) L., O. ali alicuius latera cingere (o dveh) L., patriciis iuvenibus latera saepire L. ograjevati (obdajati) se s patricijskimi mladeniči; preg.: tecto latere abscedere Ter. celo kožo odnesti, celo glavo odnesti; ab alicuius latere numquam discedere Ci. nikdar ne zapustiti koga, sedere ad latus praetoris Ci. sedeti ob pretorju, biti pretorjev prisednik (prim. moderni naslov „adlátus“ in sl. „pribočnik“); ab latere alicuius esse biti eden izmed spremljevalcev (prijateljev, zaupnikov, iz bližine) koga: insontes (?) ab latere tyranni L., cum ad perniciem eius etiam ab latere ipsius pecuniā sollicitaret hostis Cu. ko je skušal ljudi iz njegove okolice podkupiti z denarjem, ille tuum dulce latus Mart. ki ti je bil tako iskreno vdan; poseb. sorodstvo, zlasti stranska sorodstvena linija, stranski rod, stransko pokolenje: latus omne divinae domus Stat., a meo tuoque latere Plin. iun., ex latere uxorem ducere Paul. (Dig.), ex lateribus cognati Paul. (Dig.). stranski sorodniki.
    b) živalskega telesa: cuius (sc. equi aēnei) in lateribus fores essent Ci., latera ac ventres hauribant supter equorum cornibus (sc. tauri) Lucr.

    2.
    a) meton. bok kot mesto, kjer je središče moči, sile, sl. kolk, ledje (ledja), pri govorniku tudi pljuča, prsi, sploh moč, sila: tu istis faucibus, istis lateribus, ista gladiatoria totius corporis firmitate tantum vini in Hippiae nuptiis exhauseras, ut … Ci., quae vox, quae latera, quae vires huius unius criminis querimoniam possunt sustinere? Ci., neque enim ex te umquam es nobilitatus, sed ex lateribus et lacertis tuis (o atletu Milonu) Ci., latera, fauces, linguam intendere Ci., vocis sonus, latera, vires Ci., cum legem Voconiam voce magna et bonis lateribus suasissem Ci. na vse grlo, na vso moč, invalidum l. O., dum … vox ac latus praeparetur Q., voci laterique consulere Plin. iun.
    b) (pesn.) sinekdoha vse, celotno telo: longāque fessum militiā latus H., brevi latere ac pede longo est H. tršat, Europe niveum doloso credidit tauro latus H., metiri latus H. rast, latus summisit in herba O., latus in fulvis deponit harenis O., penna latus vestit O., latera contubernio eius defessa Suet.; tudi o osebi sami: hoc latus H. „(ta) moja glava“ = jaz (= hic ego).

    3. metaf. stranica, stran, plat, bok (katerega koli predmeta, naspr. frons, tergum): latus unum castrorum C., insula, cuius latus unum est contra Galliam C., ex utraque parte lateris C. z obeh strani (sc. nekega griča), fossa directis lateribus C., latere ex utroque infraque superque Lucr., ab utroque viae latere L., Macedoniae latus, quod ab Illyrico patet L., haud procul ab latere castelli S., latus mundi H. del, latus dextrum domus H., nudum remigio latus H. ladjin bok, prora … undis dat latus V. bok, ubi pulsarunt noviens latera ardua fluctus O., si inclinata sunt et abierunt in latus (sc. navigia) Sen. ph., ab lateribus terrae Sen. ph. na straneh, l. Capitolii Suet., ex omni latere circumplexa (sc. turris) igni Gell., l. Armeniae, Ciliciae, Isauriae, Antiochiae, Alanorum Amm.; latus = stran sveta, del sveta: l. australe, occiduum, septentrionale Amm.; poseb. kot voj. t.t.
    a) bok, krilo vojske: equites (naves) ad latera disponere C., ad latus apertum hostium constitui C., lateribus circumfunditur equitatus Cu., veritus, ne in frontem simul et latera suorum pugnaretur T., latus dextrum Sorapio agebat, lateraque nudantes intecta, nudatis equitatus sui lateribus Amm.; od tod: nostros latere aperto aggressi C. ali aperto latere legiones circumvenire C. ali ne aut a fronte aut ab latere adgrederentur L. ali ex lateribus aggredi S. „z boka“, sl. (z napadalčevega stališča) „v bok“, „na boku“ oz. „na bokih“, „na krilih“, a tergo, (a) fronte, (a) lateribus tenebitur, si in Galliam venerit Ci. (od) zadaj, (od) spredaj, z boka (bočno); latera = ordines (bojne) vrste: consertis lateribus Amm.; pren.: ut non tam concurrere nubes frontibus adversis possint quam de latere ire Lucr.
    b) kot mat. t.t. stranica kakega geom. lika: absolutus laterum (sc. crystalli) levor est Plin., quare nascatur (sc. crystallus) sexangulis lateribus, non facile ratio invenitur Plin., triangula plus aequis lateribus quam inaequalibus Q., in data linea triangulum aequis lateribus constituere Q.
  • Massilia -ae, f (Μασσαλία) Masílija (zdaj Marseille), naselbina jonskega mesta Fokaje (v Mali Aziji), staro, slavno trgovsko središče v Narbonski Galiji, glavno mesto galske province, ki ni bilo podložno rimskemu namestniku, ampak samoupravno, dokler mu ni Cezar po osvojitvi l. 49 vzel teh predpravic; s tem se je začel propad mesta: C., L., Ci., Lucan., T., Plin., Sil., Iust. Od tod adj. Massiliēnsis -e masíl(ij)ski: mores Pl. razkošne, sil Plin. divja kumina; subst. pl. Massiliēnsēs -ium, m Masíl(ij)ci, preb. Masilije: C., Ci. Massiliōticus 3 masíl(ij)ski: os Rhodani Plin. Massilitānus 3 masíl(ij)ski: (v tmezi) Massili portant iuvenes ad litora tanas Enn.; subst. Massilitānum -ī, n (sc. vinum) masíl(ij)sko vino: Mart.; pl. Massilitānī -ōrum, m Masíl(ij)ci: Vitr.
  • medio polovičen, pol, na pol

    medio billete polovična vozovnica, otroška vozovnica
    punto medio središče
    medio hermano polbrat
    media hora pol ure
    una hora y media ura in pol
    media latinidad vulgarna latinščina
    media luna polmesec; Arg rogljič(pecivo)
    media naranja polovica oranže; fig zakonska polovica
    media noche polnoč
    era media mañana bilo je sredi dopoldneva
    ¡ni media palabra! nobene besede več! velja!
    medio tiempo (šp) polčas
    medio vacío, medio desnudo na pol prazen, nag
    edad media, media edod srednji vek
    de edad media srednjeveški
    de media edad srednje starosti
    velocidad media srednja (poprečna) hitrost
    dos y medio dva in pol
    por término medio v poprečju, poprečno
    tonto y medio čisto prismojen, neumen
    a medio abrir priprt
    a medio asar pol pečen
    a medio camino na pol pota
    a media luz v polsenci
    a medio vestir na pol oblečen
    a media voz poglasno
    son las tres y media ura je pol štirih
    dar media vuelta obrniti se
    ¡media vuelta a la derecha! na desno okrog!
    dormido a medios na pol speč
  • meka samostalnik
    (središče dogajanja) ▸ Mekka
    igralniška meka ▸ szerencsejátékosok Mekkája
    nakupovalna meka ▸ vásárlók Mekkája
    filmska meka ▸ filmesek Mekkája
    turistična meka ▸ turisták Mekkája
    meka igralništva ▸ szerencsejátékok Mekkája
    meka zabave ▸ szórakozás Mekkája
    veljati za meko zabavne industrije ▸ a szórakoztatóipar Mekkájának számít
    V nekdanji igralniški meki ZDA bo tako ostalo le še osem igralniških hotelov. ▸ A szerencsejátékok egykori Mekkájában az USA-ban így már csak nyolc kaszinóhotel marad.
    Sopomenke: Meka
  • Meka samostalnik
    1. (mesto v Savdski Arabiji) ▸ Mekka
    romanje v Meko ▸ zarándoklat Mekkába
    prebivalec Meke ▸ Mekka lakosa

    2. (središče dogajanja) ▸ Mekka
    igralniška Meka ▸ szerencsejátékosok Mekkája
    teniška Meka ▸ tenisz Mekkája
    filmska Meka ▸ filmesek Mekkája
    turistična Meka ▸ turisták Mekkája
    Pariz je Meka umetnosti in mesto neizmernih možnosti! ▸ Párizs a művészetek Mekkája és a végtelen lehetőségek városa!
  • mésten de (la) ville, des villes, citadin; municipal, urbain

    mestna četrt quartier moški spol
    mestna hiša hôtel moški spol de ville, mairie ženski spol
    mestna knjižnica bibliothèque ženski spol municipale
    mestni ljudje citadins moški spol množine, gens moški spol množine de la ville
    mestno prebivalstvo population ženski spol urbaine
    mestno središče centre moški spol de la ville
    mestno življenje vie ženski spol citadine (ali des villes)