Franja

ὑπερ-μενέων, οντος ep., ὑπερ-μενής 2 ep. (μένος) 1. premogočen, presilen. 2. prevzeten.

ὑπέρ-ογκος 2 (ὄγκος) 1. zelo nabrekel, otekel κνήμη, preobsežen, prevelik NT; pretiran; ὑπέρογκον σχῆμα καθίστημι odkazujem (postavljam na) previsoko mesto. 2. prevzeten, ošaben, τὸ ὑπέρογκον ponos, samozavest; velikodušnost.

ὑπέρ-οπλος 2 ep. prevzeten, ošaben, ohol, predrzen, zloben.

ὑπερ-όπτης, ου, ὁ (ὑπερ-οράω) poet. 1. zaničevalec, preziralec. 2. adi. ohol, prevzeten, ošaben τινί.

ὑπεροπτικός 3 ὑπέρ-οπτος 2 poet. kdor prezira, prevzeten, ošaben, ohol, ὑπέροπτα πορεύομαι hodim po pregrešnih potih.

ὑπερ-φρονέω (ὑπέρ-φρων) 1. sem prevzeten, ošaben, ponosen, τινί na kaj NT. 2. preziram, zaničujem, malo cenim τινά, τί ali τινός.

ὑπέρ-φρων 2 (φρονέω) 1. blagega srca, visokomiseln, visokodušen, τὸ ὑπέρφρον blagosrčje, velikodušnost. 2. prevzeten, ošaben, ohol.

ὑπερ-χλῑ́ω, -χλιδάω poet. sem zelo ponosen, prevzeten, ošaben.

ὑψηλός 3 (ὕψι) 1. visok, visokoležeč, strm, τὸ ὑψηλόν višava, τὰ ὑψηλά nebo, višine; adv. ὑψηλά visoko. 2. a) vzvišen, odličen, povzdignjen, krasen; b) prevzeten, ponosen, ošaben κομπέω.

ὑψηλο-φρονέω prevzetujem, sem prevzeten NT.

φιλό-τῑμος 2 (τιμή) 1. častihlepen, častilakomen, slavohlepen, marljiv, prizadeven, vnet, τὸ φιλότιμον častihlepnost; περί τινα radodaren, φιλοτίμως ἔχω ἔν τινι sem slavohlepen v čem, πρός τι marljivo (vneto) si prizadevam za kaj. 2. gizdav, bahav, prevzeten, ponosen ἐπὶ σοφίᾳ.

φῡσάω, ion. φῡσέω [Et. kor. phu-s-, slov. pihati (iz pyhati, h iz s), puh, puhati] 1. intr. puham, piham, vejem, bučim, sopiham, στόμασι z usti, αἷμα dehtim po krvi. 2. trans. a) napihnem, napnem, πρόβατα ἀποδαρέντα καὶ φυσηθέντα napihujem (nagačene) ovčje kože; pass. napihnem se, sem prevzeten ἐπί τινι; b) storim, da švigne ali curlja, poženem kvišku αἷμα ἄνω ἐκ πληγῆς, μένος μέλαν = αἷμα Sof. Aj. 1412; c) piham, piskam, trobim κόχλους.

φῡσιόω (= φυσιάω) napihujem; pass. napihujem se, postajam prevzeten NT.

φύω [Et. lat. sor. fui, futurus, slov. biti (iz by-ti), sem, bivati, nem. (ich) bin, bauen (stvn. būan), gršk. φύσις, φυτόν, φῦλον. – Obl. ῠ pred vok., ῡ pred kons.; fut. φῡ́σω, aor. ἔφῡσα, ep. impf. 3 sg. φύεν; intr. in med. φύομαι, fut. φῡ́σομαι, aor. ἔφῡν, cj. 3 sg. φύῃ, 3 pl. φύωσι, opt. φυίη, φύη, inf. φῦναι, pt. φῡ́ς, pf. πέφῡκα; ep. impf. med. φύοντο, aor. 3 sg. φῦ, 3 pl. ἔφῡν, redupl. aor. ἐπέφῡκον, pf. 3 pl. πεφῡ́κασι, πεφύᾱσι, pt. masc. πεφυῶτες, -ῶτας, fem. πεφυυῖα, plpf. πεφῡ́κεε(ν), NT pt. φυέν, fut. φυήσεσθαι]. I. act. 1. trans. storim, da kaj nastane, storim, da raste ali uspeva; povzročam, pripravljam πόνους τινί, ustvarjam, podelim φρένας τιvί; poganjam, rodim, donašam; ἄδηλα spravljam na dan, πώγωνα puščam si rasti brado, dobivam brado; γλώσσαν dobim, φρένας izpametujem se (Sof. El. 1463 postanem prevzeten), δόξαν napihnem se; ὁ φύσας oče, οἱ φύσαντες starši, ἡ ἡμέρα φύσει σε dan bo pokazal tvoj rod (kdo te je rodil). 2. intr. sem, postanem, rastem Il. I 149, NT Hebr. 12, 15. II. pass. 1. nastanem, rastem, rodim se, sem kakega rodu, izhajam od koga τινος, ἐκ, ἀπό τίνος, τὰ φυόμενα rastline, τὰ ἐκ τῆς γῆς φυόμενα zemeljski pridelki, μέγα πρᾶγμα velika nevarnost nastaja, ἔν τ' ἄρα οἱ φῦ χειρί stisnil mu je roko, ὀδὰξ ἐν χείλεσι vgriznem se v ustnice; aor. ἔφυν postal sem. 2. (pf. πέφυκα) sem od narave tak, sem sposoben za kaj, sem (bistroumen), οἱ τὰ σώματα πρὸς ὥραν (οἱ τὰς ψυχὰς πρὸς τὴν ἀρετὴν) εὖ πεφυκότες od narave bogato obdarjeni z lepimi telesi (z lepim dušami), οὕτως πεφυκότων v teh (takih) razmerah, ἄνθρωπος πεφυκώς človek, kakor je od narave ustvarjen, ὁ ἄνθρωπος πέφυκεν ὑπερφρονεῖν je po svoji naravi nagnjen k ošabnosti, πολὺ ῥᾷον ἔχοντας φυλάττειν ἢ κτήσασθαι πέφυκε πάντα naravno je, da je lažje; δένδρα πεφυκότα čvrsto ukoreninjena drevesa τὰ τοῖς ἵπποις πεφυκότα (ἡδέα) naravi konj (konjem) primerno.

χαῦνος 3 in 2 [Et. iz χάϝ-νος, gl. χάος] 1. zevajoč, ohlapen; slab, oslabel. 2. napihnjen, nadut, ničemuren, zanikaren, ohol, prevzeten, nespameten.

χαυνόω (χαῦνος) napravljam prevzetnega, napihujem; pass. napihujem se, sem prevzeten.

χλιδάω poet. sem mehkužen (razsipen, prevzeten), baham se, šopirim se, ἐπί τινι s čim.