Franja

ugrabíti (-im) | ugrábljati (-am) perf., imperf.

1. rapire; sequestrare; dirottare:
zločinci so ugrabili ženo industrialca i banditi hanno rapito la moglie dell'industriale
ugrabiti koga za izsiljevanje sequestrare qcn. a scopo di estorsione
ugrabiti letalo dirottare un aereo

2. rapire, ghermire, predare, rubare:
lisica je ugrabila kokoš la volpe ghermì una gallina

uōvo m (f pl. -va)

1. (živalsko) jajce, jajčece; ikra

2. (kokošje) jajce:
bianco, chiara d'uovo beljak
rosso d'uovo rumenjak
uovo affogato, in camicia kulin. poširano jajce
uovo benedetto pirh
uovo à la coque kulin. v mehko kuhano jajce
uovo sbattuto kulin. stepeno jajce
uovo sodo kulin. v trdo kuhano jajce
uovo strapazzato kulin. ocvrto jajce
uovo al tegame kulin. jajce na oko
l'uovo di Colombo pren. Kolumbovo jajce
la gallina dalle uova d'oro pren. kokoš, ki nese zlata jajca
pasta all'uovo kulin. jajčne testenine
pelle d'uovo jajčna kožica; tekstil fino platno za perilo
testa d'uovo iron., slabš. intelektualec
cercare il pelo nell'uovo pren. iskati dlako v jajcu
è come bere un uovo pren. nič lažjega
essere pieno come un uovo pren. biti poln kot boben
guastare, rompere le uova nel paniere pren. zmešati štrene

3. ekst.
uovo di cioccolato, pasquale čokoladno jajce
uovo di neve kulin. snežna kepa
uovo da rammendo goba za krpanje
PREGOVORI: meglio un uovo oggi che una gallina domani preg. bolje vrabec v roki kot golob na strehi

valeč [é] (-a, -e) Brut- (kokoš die Bruthenne, ptica der Brutvogel)

vôden -dna, -o water(-); aquatic; aqueous

vôdni avtobus water bus
vôdna drča water chute
vôdni jarek (kanal) ditch, dyke
vôdni jez weir
vôdno letalo seaplane, ZDA hydroplane
vôdna kaplja drop of water
vôdna kokoš water hen
vôdni mehurček (na koži) water blister
vôdni mlin water mill
vôdna moč waterpower
vôdni napajalnik water pillar
vôdna ondulacija water wave
vôdna para water (ali aqueous) vapour, water gas
vôdna pipa tap, pipe
vôdna podgana water rat, water vole
vôdni plaz waterflood
vôdni prah water dust
vôdna (plovna) pot waterway, water route
vôdna površina, vôdno površje surface of water; sheet of water
vôdna rastlina water plant
vôdne smuči water skis pl
vôdno steklo water glass
vôdni šport aquatic sport
vôdni športi pl aquatics pl (s konstr. v sg ali pl)
vôdni stolp, rezervoar water tower
vôdni tok watercourse
vôdna turbina water turbine
vôdna ura tehnika water clock
vôdna vila (nimfa) water nymph
vôdna ptica waterfowl, pl -l, -ls, aquatic bird

zakol [ô] moški spol (-a …) die Schlachtung (domači Hausschlachtung, prisilni Notschlachtung, na črno Schwarzschlachtung)
… za zakol Schlacht-
(kokoš das Schlachthuhn)
zrel za zakol schlachtreif
dan zakola der Schlachttag

zijáti (-ám) imperf.

1. essere disgiunto, spalancato; essere aperto:
rana zija la ferita è aperta

2. aprirsi:
pod njimi je zijal prepad sotto di loro si apriva un precipizio

3. avere aperto, spalancato il becco; aver aperta, spalancata la bocca:
kokoš zija od žeje la gallina tiene aperto il becco dalla sete

4. pejor. fissare con lo sguardo, guardare fisso

5. pejor. urlare, strillare:
kaj tako zijaš, saj nismo gluhi perché (mai) strilli, non siamo mica sordi
zijati nad kom sgridare qcn.
FRAZEOLOŠKA/TERMINOLOŠKA RABA:
zijati od začudenja spalancare la bocca dalla sorpresa
zijati v časopis leggere il giornale
pren. zijati v zrak bighellonare
zijati kot tele v nova vrata guardare con fare stranito
PREGOVORI:
čim več ima, po več zija chi più ha, più vuole

ὄρνις, ιθος, ὁ, ἡ [Et. slov. or-el, orla, nem. Aar (stvn. aro), Adler (iz edler Aar). – Obl. acc. sg. ion. ὄρνιθα, at. ὄρνιν, ep. dat. pl. ὀρνίθεσσι, acc. pl. ὄρνις, ὄρνεις]. 1. ptica. 2. petelin, kokoš (κερσαῖος), pišče; pl. ptice, perutnina. 3. ki pomeni usodo, usodna ptica, znamenje. 4. ptičji semenj.

нести nesti, nositi; prinašati;
и. убыток trpeti škodo;
н. службу opravljati službo;
от окна несёт od okna piha, vleče;
н. наказание sedeti kazen;
несёт гарью diši po smodu;
от него несёт водкой smrdi po žganju;
лошади несут konji so se splašili;
он несёт вздор kvasi neumnosti;
курица несёт яйца kokoš nese jajca;
ребёнка несёт otrok ima (hudo) drisko;

щипать, щипнуть ščipati, ščipniti;
щ. курицу skubsti kokoš;
мороз щиплет щёки mraz reže v lica;
горчица щиплет gorčica peče