Franja

uslúga service; favour; kindness; good turn

biti komu na uslúgo to be at someone's service
na uslúgo sem vam I am at your service
popolnoma sem vam na uslúgo I am wholly at your service
vas smem prositi za (neko) uslúgo? may I ask a favour of you?
imam prošnjo za posebno uslúgo I have a special favour to ask
izkazati, napraviti, storiti uslúgo to do (ali to render, to bestow) a favour (ali a service)
mi hočete napraviti uslúgo? will you do me a service?
napraviti dobro (slabo) uslúgo komu to do someone a good (a bad) turn
ponuditi svojo uslúgo to offer (ali to tender) one's services
povrniti uslúgo to repay (ali to pay back) a good turn, to return a favour
koristiti uslúge to utilize services
uslúga za uslúgo one good turn deserves another
veseli me, da sem vam lahkó na uslúgo (ob tej priliki) I am glad to be of service to you (on this occasion)

usmíliti se compadecerse (ali apiadarse) (koga de alg) ; tener compasión con alg, tener piedad de alg

usmili se me! ¡ten piedad de mí!
bog se usmili! ¡Dios mío!; ¡qué disgracia!
ona poje, da se bog usmili fam (ella) canta que es una desgracia

usóda fate, destiny, fortune; lot; fatality; doom; zastarelo weird

boginje usóde Destinies pl, Fates pl, the Weird (ali Fatal) Sisters pl
moja usóda (pogovorno) my lot
vera v usódo fatalism
usóda mi je šla na roko (figurativno) fate played into my hands
boriti se proti usódi to fight against destiny
dati si vedeževati svojo usódo to have one's fortune told
deliti s kom usódo to cast (ali to throw) in one's lot with someone
deliti s kom isto usódo to share the same fate with someone
usóda ga preganja fate pursues him
usóda me povsod zasleduje fate pursues me everywhere
odločiti o usódi koga to decide (ali to fix) someone's fate
izzivati, skušati usódo to tempt providence
izzivati svojo usódo to tempt one's fate
sprijazniti se s svojo usódo to reconcile oneself to one's fate (ali to one's lot), to become reconciled with one's fate (ali one's lot)
vdati se v svojo usódo to resign oneself to one's fate, zastarelo (škotsko) to dree one's weird
zapečatiti usódo koga to seal someone's fate
njegova usóda je zapečatena his fate is sealed
zlobna usóda cruel (ali baleful) fate

usójen

tako mi je usojeno c'est ma destinée, ce sort m'est échu
ni mi bilo usojeno, da il ne m'a pas été donné (ali accordé) de

usójen

usojeno mi je bilo ha sido mi destino
ni mi bilo usojeno no me fue dado, no he tenido la suerte (de)

uspéti to succeed (v in); to be successful; to prove successful, to meet with success; to gain one's ends; to manage, to achieve, to contrive

ne uspéti to fail
uspéti v življenju to make one's way in the world
uspelo mi je priti tja I contrived to get there
načrt ni uspel the plan did not succeed
pri svojem zadnjem izpitu ni uspel he failed in his last examination
ni nam uspelo, da bi jih videli we did not succeed in seeing them
pri svojem poskusu nisem uspel I was not successful in my attempt
njegova gledališka igra ni uspela his play failed (ali pogovorno was a flop, flopped)

uspéti salir bien; dar (buen) éxito

uspelo mi je (dognati) he logrado (ali conseguido) (averiguar), he llegado a (averiguar)

ústa mouth

od úst do úst from mouth to mouth
skozi úst medicina per os, by the oral route
z odprtimi ústi with open mouth
polna ústa a mouthful
sama ústa so ga (figurativno) he is a boaster (ali a braggart)
nima kaj v ústa dati he hasn't a crust of bread to eat
(slab) duh ima iz úst his breath smells
ni odprl úst (figurativno) he didn't open his mouth, he didn't speak a word
komu od úst odtrgovati (hrano) to stint someone
otrokom odtrguje mleko od úst he is stingy with his children's milk, he keeps his children short of milk
pritrgovati si od úst to stint oneself
njegovo ime je šlo od úst do úst his name was freely bandied about
položiti komu besede v ústa to put (ali to place) words into someone's mouth
besedo ste mi vzeli iz úst you have taken the words out of my mouth
zamašiti, zapreti komu ústa to shut (ali to stop) someone's mouth, to silence someone
živeti iz rok v ústa (figurativno) to live from hand to mouth

ústa boca f

polna usta (zalogaj) bocada f
odprtih ust con la boca abierta
na široko odpreti usta quedar boquiabierto, fam quedar patidifuso
iti od ust do ust andar de boca en boca
na vsa usta povedati decir lo que le viene a la boca de alg; no tener pelos en la lengua
morati nasititi mnogo ust tener que mantener muchas bocas
ne odpre ust no dice esta boca es mía
ne odpreti ust no despegar los labios
nakremžiti usta torcer la boca, hacer una mueca
(na)šobiti usta poner morro
imeti neprijeten vonj iz ust tener mal aliento
iz mojih ust ne bo prišla nobena beseda no diré una sola palabra
pritrguje si od ust se lo quita de la boca
vzeli ste mi besedo iz ust me ha quitado de la lengua la palabra; me ha quitado la palabra de la boca
zamašiti komu usta tapar la boca a alg
živeti od ust do ust vivir al día

ustáviti to stop, to put a stop to; to bring to a standstill, to stay; to arrest, to cease; to bring to a halt; to suspend; to check; to hold up

ustáviti se to stop, to halt; to come to a standstill (ali hold-up)
ustáviti delo to stop (ali to suspend, to cease) work, to strike; (pogovorno) to knock off work
ustáviti kri to staunch blood
ustáviti krvavitev rane to stop a wound
ustáviti plačo to withold someone's salary, to stop someone's pay
ustáviti plačila to stop payments
ustáviti (štopati) avto to stop a car
ustáviti sovražnosti to suspend hostilities
ustavil me je na ulici he stopped me in the street
ustavili so mu pokojnino his pension (ali allowance) has been stopped
ustáviti napredovanje sovražnika to halt an enemy advance
ustavili so ga sredi njegovega govora he was interrupted right in the middle of his speech
ustáviti vlak, stroj to stop a train, a machine
zdravnik je ustavil krvavenje the doctor staunched the flow of blood
ves promet je bil ustavljen all traffic was stopped, (začasno was suspended)
biti ustavljen (ne moči naprej) to be at a stop
nenadoma se ustáviti to stop short, to stop dead
popolnoma se ustáviti to come to a full (ali dead) stop
on se ne bo pred ničemer ustavil he'll stop at nothing
ura se mi je ustavila my watch has stopped
se ta vlak ustavi v Kranju? does this train stop at Kranj?
za nekaj dni se bom ustavil v Parizu I am going to stay a few days in paris

ustávljati (-am) | ustáviti (-im)

A) perf., imperf.

1. fermare, arrestare:
avto ustaviti pred hišo fermare l'auto davanti alla casa
ustaviti ranjencu kri arrestare il sangue del ferito
ustaviti motor, stroj fermare il motore, la macchina

2. fermare, interrompere; sospendere:
ustaviti dobavo, pomoč, prodajo sospendere, interrompere la fornitura, gli aiuti, la vendita
ustaviti časopis cessare di pubblicare il giornale
avt. znak ustavi il segnale stop
jur. ustaviti postopek interrompere l'azione (giudiziaria, penale)
voj. ustaviti ogenj cessare il fuoco

B) ustávljati se (-am se) | ustáviti se (-im se) perf., imperf. refl.

1. fermarsi, arrestarsi:
hodi težko, zato se večkrat ustavi cammina con difficoltà, perciò si ferma spesso
ura se je ustavila l'orologio si è fermato
v tem hotelu se večkrat ustavim mi fermo spesso in quest' hotel

2. (v 3. os. upreti, upirati se) ripugnare, stomacare, schifarsi:
meso se mu je ustavilo si è schifato della carne

3. star. (upirati, upreti se) opporsi, ribellarsi:
ustaviti se predlogu opporsi alla proposta
FRAZEOLOŠKA/TERMINOLOŠKA RABA:
zdelo se je, da se je čas ustavil sembrava che il tempo si fosse arrestato
pogled se mu ustavi na neznancu lo sguardo si sofferma sul volto di uno sconosciuto
srce se ji je ustavilo, ko ga je zagledala al vederlo ebbe un tuffo al cuore
kadar se ti delo začenja ustavljati, prenehaj in se odpočij quando il lavoro comincia a schifarti, ti viene a noia, fermati e riposa un po'

ustrézati to suit; to answer, to meet, to correspond; ➞ ustreči

ponudba ustreza povpraševanju the supply meets the demand
to bo ustrezalo mojim zahtevam, željam this will suit my requirements
to vino mi ne ustreza (prija) this wine does not suit me
če ti to ustreza if it suits you
ti ustreza (= ti je prav) priti jutri? does it suit you to come tomorrow?

ušésa ears pl

do ušésa up to the ears
preko ušésa over (head and) ears
do ušés zaljubljen head over heels in love
šumenje v ušésih buzzing in the ears, medicina tinnitus
ušésa me bolijo I have (the) earache
naleteti na gluha ušésa to find (to fall on) deaf ears
moja svarila so naletela na gluha ušésa my warnings fell on deaf ears
preko ušés je zadolžen he is up to his eyes (ali ears) in debt
napeti, napenjati ušésa to prick up (ali to strain) one's ears
naviti komu ušésa to warm someone's ears
povleči koga za ušésa to pull (ali to tug) someone's ears
poslušati na vsa ušésa (figurativno) to be all ears
prišlo mi je na ušésa it came to my hearing
pridigati gluhim ušésom to fall on deaf ears
konj striže z ušési the horse twitches his ears
vleči na ušésa to prick up one's ears
zamašiti, mašiti si ušésa to stop (up) one's ears
zardeti do ušés to blush to the roots of one's hair; to blush to one's ears
v ušésih mi zveni, šumí my ears are ringing (ali are burning)
stene imajo ušésa (figurativno) the walls have ears, arhaično little pitchers have long ears

utegníti (-em) perf., imperf. (z nedoločnikom)

1. (imeti možnost) potere, essere possibile:
zdaj se ne utegnem igrati s teboj adesso non posso giocare con te

2. (izraža možnost uresničitve dejanja) potere:
pri našem delu to utegne zelo koristiti nel nostro lavoro ciò può essere di grande utilità

3. (izraža verjetnost):
danes še utegne deževati mi sa che oggi pioverà
ne pij več, utegne ti škoditi non bere più, può farti male
kakih osemdeset let utegne imeti sarà sull'ottantina

utéha consolation ženski spol , réconfort moški spol

slaba uteha une faible consolation, une piétre consolation, un maigre réconfort
to mi je v uteho c'est une consolation pour moi

utéha consolación f ; consuelo m ; confortación f

slaba uteha un menguado consuelo
to mi je v uteho eso me consuela; eso es un consuelo para mí

utrpéti (-ím) | utrpévati (-am) perf., imperf.

1. poter fare a meno, non essere indispensabile:
te knjige ne morem utrpeti non posso fare a meno di questo libro, il libro mi è indispensabile

2. subire; sopportare; riportare:
utrpeti izgube, škodo subire perdite, danni
utrpeti razne nevšečnosti sopportare vari inconvenienti
v nesreči utrpeti hude poškodbe riportare gravi lesioni nell'incidente

užíten (-tna -o) adj.

1. commestibile, mangiabile, mangereccio; edule:
užitni deli rastlin le parti commestibili delle piante
užitna goba fungo mangereccio, edule
užiten ali strupen edule o tossico

2. pren. mangiabile, godibile; passabile, piacevole:
film se mi zdi užiten il film mi sembra passabile
jur. užitna pravica diritto all'usufrutto
zool., gastr. užitna klapavica mitilo, cozza, nareč. peocio (Mytilus edulis)
zool. užitna srčanka cuore di mare (Cardium edule)
bot. užitni mavrah morchella, spugnola (Morchella vulgaris)

užíti (užíjem) | užívati (-am) perf., imperf.

1. mangiare, consumare; prendere:
danes še nisem ničesar užil oggi non ho preso ancora niente

2. godere, godersi, assaporare:
uživati družinske radosti assaporare le gioie della famiglia

3. provare, sentire; gustare, gustarsi:
užiti strah, veselje provare paura, gioia
uživati ob glasbi gustarsi un brano di musica

4. (kot upravičenec prejemati; imeti) fruire, beneficiare; godere, avere:
uživati rento, pokojnino fruire di una rendita, della pensione
uživati olajšave godere di facilitazioni
uživati enake pravice kot drugi avere gli stessi diritti degli altri
uživati imuniteto godere dell'immunità

5. (biti deležen česa ugodnega) godere, avere:
uživati podporo, zaupanje godere dell', avere l'appoggio, la fiducia di

6. godersela, passarsela:
mi sedimo doma, sosedje pa uživajo noi ce ne stiamo seduti a casa, mentre i vicini se la spassano

7. provar piacere, godere:
uživati v, ob kajenju provar piacere a fumare, godere del fumo
uživati lepoto godere la bellezza, della bellezza
uživati mir, srečo godere la pace, la felicità
uživati plačilo v nebesih essere premiati in cielo, in paradiso
uživati prostost, svobodo essere in libertà, essere liberi
pog. uživati mamilo drogarsi, impasticcarsi
uživati v opravljanju sguazzare nei pettegolezzi
uživati v kosilu fare onore al pranzo

v en; a; dentro de; entre

v Madridu (v mestu, v inozemstvu) en Madrid (en la ciudad, en el extranjero)
v daljavi a lo lejos
v naši sredini entre nosotros
v somraku entre dos luces
v španščini en español
v taktu a compás
v korist a favor (de)
v njegov prid a su favor
v starosti 20 let a la edad de veinte años
v letu 1978 en (el año) 1978
v januarju en enero
v teh dneh estos días
v vsem mojem življenju en toda mi vida
v kratkem en breve
pasti sovražniku v roke caer en manos del enemigo
odpotovati v Pariz partir por (ali para) París