Franja

pròst libre; franco ; (oproščen, izvzet) exento ; (neodvisen) independiente ; (brezplačen) gratuito ; (brez stroškov) sin gastos ; (nezaseden, soba, sedež) libre ; (službeno mesto) vacante ; (poštnine) franco de porte

prosti čas tiempo m libre, horas f pl desocupadas, horas de ocio
prost dan día m libre, día feriado, (v šoli) día de asueto
prost popoldan tarde f de asueto
dati prosto (v šoli) dar asueto
prosta vstopnica billete m de favor, (gledališče) entrada f gratuita
prost prevod traducción f libre
prosto (službeno) mesto puesto m vacante
proste vaje gimnasia f sueca, ejercicios m pl gimnásticos sin aparatos
prosti stil (šp) estilo m libre
prosti strel (nogomet) golpe m franco
prosta vožnja (potovanje) viaje m gratuito
prost vstop entrada f libre
pod prostim nebom a cielo descubierto, a la intemperie, (ponoči) al sereno
na prostem a cielo abierto, al aire libre
igre na prostem juegos m pl al aire libre
gledališče (predstava, kino) na prostem teatro m (representación f, cine m) al aire libre
bazen (kopanje) na prostem piscina f (baños m pl) al aire libre
prosta cona zona f libre
danes imamo prosto hoy tenemos vacación, (v šoli) no hay clase
imeti prosto hrano in stanovanje recibir comida y alojamiento gratuitamente
imeti proste roke (fig) tener carta blanca, tener campo libre
imeti prosto izbiro poder escoger a su gusto
pustiti komu proste roke (fig) dejar a alg el campo libre, dar carta blanca a alg

prostó

prósto imeti prostó to have time off
danes imamo prostó (v šoli) we have no lessons today, we've got today off
na prostó stopiti to step into the open
na prostem in the open air

prostó libremente

prosto! (naprej!) ¡adelante!
danes imamo prosto hoy tenemos vacación, (v šoli) hoy no hay clase

próstor room; space; (sedež) seat; (razstavni) site; (površina) area; (področje) tract, region

próstor! make way!, give way!, clear the way!
brezzračni próstor vacuum
življenjski próstor living space
zaradi pomanjkanja próstora for lack of space
trgovski próstori business premises pl
društveni próstori a society's premises
ni več próstora there is no room left
próstora je za vse there is room for all
vsi próstori so zasedeni all the places are taken
napraviti próstor za koga to make room for someone, to clear the way for someone
rezervirati próstor to book a seat
niti toliko próstora ni, da bi se človek obrnil there's not room enough to swing a cat
potreben bi bil mnogo večji prostor, kot (pa) je na voljo it would require much more space than is available here (ali than you've got here)
omejenost, pičlost próstora shortage of space
kazenski próstor šport penalty area

protékcija (prednost) favouritism, discrimination in favour (of), partiality (for, to); backstairs influence, pull

ne želim (ne potrebujem) protékcije I want no favours
on mora uživati veliko protékcijo he must have a friend at court

próti against

próti (prefiks) anti-, counter-; (smer) towards, to, in the direction of, on, for; contrary to; (čas) about, by, ZDA around; pravo, šport versus (krajšava: v. ali vs.); (v primeri z) compared with
za in próti for and against, pro and con
sredstvo próti remedy for
próti vetru against the wind
próti koncu meseca towards the end of the month
próti šesti uri about six o'clock
Avstralija próti Angliji Australia versus England
próti nam against us
próti mojemu prepričanju (volji) against my conviction (will)
próti pričakovanju unexpectedly, suddenly
próti potrdilu o prejemu on receipt
próti toku against the tide
próti vodi up the river
próti zakonu against the law, illegally, unlawfully
próti zdravemu razumu preposterously, absurdly
próti mojim ukazom contrary to my orders
to je dobro próti glavobolom it's good for headaches
to je próti mojim navadam it is against (ali contrary to) my usual practice
jaz sem próti I am opposed to it
bilo je 30 glasov za predlog, 40 pa próti there were 30 votes for and 40 against
próti meni je bil zelo prijazen he was very kind to me
sem 100% próti I am dead against it
to je próti mojemu prepričanju this runs counter to my convictions
boriti se próti toku to struggle against the tide
delovati próti to counteract, to neutralize, (preprečiti) to thwart, to frustrate, to balk (ali baulk), to baffle
boriti se próti premoči to fight against odds
dvigniti oči próti nebu to look up to heaven
držati pismo próti luči to hold a letter up to the light
glasovati próti to vote »no«
enotno, složno glasovati próti to vote down
glasovati próti predlogu to vote against a motion
nimam nič próti temu I don't mind it, I have no objection to it
nimam nič próti kajenju I don't object to people smoking
ne morem nič reči próti I can say nothing to the contrary
govoriti za in próti to speak pro and con
iti próti domu to head for home (ali homewards)
iti próti severu to go towards the north (ali northwards)
vojska gre próti mestu the army is marching on the town
izpustiti próti kavciji to release on bail
marširati próti sovražniku to march against the enemy
ležati z obrazom próti zemlji to lie face downwards (ali on one's face)
nahujskati brata próti bratu to set brother against brother
napravil sem to próti svoji volji I did that against my own inclination
pluti próti vetru to sail against the wind
porini klavir próti zidu! push the piano up against the wall!
stavim 10 próti 1, da... I bet you ten to one that...
vzdržati próti sovražniku to hold out against the enemy

provocírati provocar

(ne)provociran napad una agresión (no) provocada

pŕst, pŕsta anat dedo m

nožni prst dedo m del pie
prst me boli tengo un dedo dolorido, tengo un panadizo
dati jih komu po prstih darle a alg en los nudillos
držati prste proč od guardarse de tocar a/c, no meterse en el asunto
gledati komu (ostro) na prste (fig) vigilar de cerca (ali no perder de vista) a alg, mirar a alg las manos
gristi si prste (od jeze) morderse los dedos
iti po prstih ir (ali andar) de puntillas
imeti kaj v malem prstu (fig) tener a/c en la punta de los dedos, saber a/c por los dedos
imeti svoje prste zraven (pri čem) estar mezclado en el asunto, fam andar en el ajo
(na)šteti na prste contar por los dedos
oblizovati si prste za čem chuparse los dedos de gusto con a/c; comerse los dedos por a/c
opeči si prste quemarse los dedos, (fig tudi) pillarse los dedos
s prstom ne migniti no mover ni un dedo
položiti prst na rano poner el dedo en la llaga
oviti koga okoli prsta fam meterse a alg en el bolsillo
lahko ga okoli prsta oviješ (fig) se puede hacer con él lo que se quiera; es blando como la cera
svoje prste v vse vtikati (fig) meter los dedos en todo
pomoli mu prst, pa bo zagrabil celo roko dale el dedo y se tomará la mano; entra por la manga y sale por el cabezón
postaviti se na prste nog empinarse sobre los pies

rába use; usage

v rábi in use
v splošni rábi in common use
ne v rábi out of use, disused
s trajno rábo with use
(dober) za rábo (uporaben) fit for use
govorna rába (colloquial) usage
navodila za (upo)rabo directions pl, instructions pl for use
za nobeno rábo good for nothing
on ni za nobeno rábo he is good for nothing, he is no good (at anything)
ne biti v rábi to be out of use, to be disused
biti vsak dan v rábi to be in daily use
to ni za nobeno rábo this is of no use
priti v splošno rábo to come into general use
priti iz rábe to fall (ali to pass) out of use, to fall into disuse

rába uso m ; aplicación f

v rabi en uso
za takojšnjo rabo pronto para usarse
za vsakdanjo rabo para uso diario
navodilo za rabo modo m de empleo; instrucciones f pl para el uso, para uso interno (za notranjo ozir. externo za zunanjo rabo)
za nobeno rabo ne biti no servir para nada
biti iz rabe estar fuera de uso, no usarse ya, ser anticuado
priti iz rabe caer en desuso
priti v rabo comenzar a ser empleado, generalizarse (el uso)
za poljubno (vsako) rabo para todos los usos

rábiti to use, to make use of; to avail someone (of)

čému rabi to? what is this for?
to se je mnogo rabilo this has seen much service
ne se več rábiti to be out of use, to fall into disuse, to be disused (ali discarded, discontinued)
rábiti se to be used (ali in use, employed)
tega avtomobila ne rabim (= ne potrebujem, nimam kaj početi z njim) I have no use for this car
vsak dan se rábiti to be in daily use

rábiti usar; hacer uso de ; (uporabljati) utilizar, emplear, servirse de

ta beseda ni več v rabi esta palabra ya no se usa

račún cálculo m ; (blagovni) factura f ; (hotelski, v restavraciji) cuenta f

na račun a cuenta
na račun koga por cuenta de alg
na tuj račun por cuenta ajena
neplačan račun cuenta pendiente
pretirano visok račun cuenta abusiva
skupen račun cuenta común
okrogel račun cuenta redonda
neporavnani računi cuentas atrasadas
imetnik tekočega računa cuentacorrentista m
tekoči račun cuenta corriente
odprt račun cuenta abierta
predložitev računa presentación f de una factura
dajanje, polaganje računov rendición f de cuentas
zaključek računa cierre m (ali balance m ali saldo m) de una cuenta
pregled, revizija računov revisión f de cuentas
na Vaš račun in riziko por su cuenta y riesgo
račun je v redu la cuenta está bien
dajati račun(e) rendir cuenta(s)
z njim imam še račun (z njim bova še orala) tenemos que echar un párrafo (ali un parrafito) aparte
izstaviti račun hacer una cuenta, extender una factura
kvitirati račun firmar el recibí
obremeniti, zapisati na račun koga poner (ali cargar) en la cuenta de alg
to gre na moj račun eso corre de (ali por) mi cuenta
plačati (poravnati) račun pagar (saldar) una cuenta
pregledati račun revisar una cuenta
prekrižati komu račune desbaratar (echar a rodar) los planes de alg
prevzeti na svoj račun tomar por su cuenta
priti na svoj račun hallar su cuenta en (a/c); ver satisfechos sus deseos
zmotiti se v računih equivocarse en sus cálculos; no salirle a alg la cuenta
živeti na račun koga drugega vivir a cuenta de otro
točni računi ohranijo dobre prijatelje cuentas claras honran caras; las cuentas claras hacen buenos amigos
delati račun brez krčmarja hacer la cuenta sin la huéspeda; no contar con la huéspeda

ràd con mucho gusto, gustosamente

srčno rad con sumo gusto, con mil amores, (rade volje) de buen grado, de buena gana; gustoso
(jaz) bi rad vedel ... desearía saber..., quisiera saber..., me gustaría saber
rad imeti koga querer a alg
to rad verjamem! ¡ya lo creo!
rad kaj imeti gustar a/c
rad kaj storiti hacer con gusto a/c
jaz rad potujem me gusta viajar
kaj bi radi? ¿qué desea usted?
rad vidim, da ... me gusta que (subj)
me zna rad imeti (ironično) que se vaya a la porra
tega nimam rad no es de mi gusto
rad bom to napravil lo haré gustoso

rajnki pridevnik
1. starinsko (umrli) ▸ elhunyt, megboldogult6. aprila je družina rajnke gospe truplo prevzela in ga odpeljala na upepelitev. ▸ Április 6-án az elhunyt nő családja átvette a holttestet és krematóriumba szállítatta.
Sopomenke: rajni

2. literarno (nekdanji) ▸ egykoriSopomenke: rajni

rávno² adv.

1. proprio, precisamente; tanto; solamente:
ravno on je to storil è stato proprio lui
si iskal mene? Ravno tebe volevi me? Precisamente!
ravno toliko vem kot ti ne so (tanto) quanto te

2. (v nikalnih stavkih izraža omejitev) proprio:
ni ravno najbolj pameten non è proprio il più intelligente

3. (za izražanje dejanja iz najbližje preteklosti) proprio, appena:
vlak je ravno odpeljal il treno è appena partito

4. (za izražanje istočasnosti) proprio, ○:
ravno odhajal je, ko sem prišel era (proprio) sul punto di partire quando sono venuto

5. (natanko) esattamente, precisamente:
danes je ravno deset let od materine smrti sono esattamente dieci anni dalla morte della mamma
zakaj naj plačam ravno jaz?! perché dovrei pagare proprio io?!
pog. to ravno ne questo proprio no, non proprio
ti se pa ravno spoznaš na te stvari? e tu ti intenderesti di queste cose?
ravno treba ti je bilo iti ven dovevi proprio uscire!

rávno justamente; precisamente

ravno sedaj ahora precisamente
ravno takrat precisamente entonces
ravno to iščem eso es justamente lo que busco
(ona) ni ravno lepa no es precisamente una belleza
ravno to sem hotel reči justamente eso iba a decir yo
ravno je hotel oditi estaba a punto de irse, ya iba a marcharse

razbúriti razbúrjati to excite, to agitate, to rouse; to irritate; to alarm, to upset, to stir up

razbúriti, razbúrjati se to get excited (ali upset, alarmed) about something, to excite someone, to get excited, to lose one's temper, to go up in the air, to work someone up
ne razburjaj se! don't get excited!, take it easy!, (pogovorno) keep your hair on!
on se nikoli ne razburi he never gets flustered (ali excited)
razbúriti, razbúrjati se za prazen nič to fly into a rage for no reason, to fly into a temper for nothing

razbúriti, razbúrjati agitar; alterar; perturbar

razburiti se agitarse, enfadarse, incomodarse; excitarse, irritarse; fam sulfurarse
razburiti se zaradi alterarse por
ne razburjaj se no te incomodes!
hitro se razburiti enfadarse por poco

razčêsniti (-em) perf.

1. (razklati) spaccare, fendere

2. (odpreti) aprire;
glavo ti bom razčesnil, če ne umolkneš se non stai zitto ti spacco la faccia
ne, pa če se razčesneš no e poi no
razčesniti se od jeze schiantare dalla rabbia