Franja

izposodíti (posoditi) to loan, to lend (komu to someone), to lend out, to advance

izposodíti proti obrestim to lend money at interest
izposodíti si kaj to have the loan of something, to borrow something
si lahko izposodim tvoje kolo? may I borrow your bike?
izposodíti si knjigo iz knjižnice to borrow (ali to take out) a book from the library

izpostáviti izpostávljati to expose (tudi fotografija); to put out, to set out, to lay open to; (življenje) to expose, to imperil, to endanger, to jeopardize

izpostáviti, izpostávljati dežju to expose to the rain
izpostáviti, izpostávljati svoje življenje nevarnosti(m) to endanger one's life
izpostáviti, izpostávljati se čemu to expose oneself to something, pogovorno to stick one's neck out
ne želim se izpostáviti, izpostávljati njegovi kritiki I don't want to subject myself to his criticism
izpostáviti, izpostávljati se posmehu to subject oneself to ridicule

izpostáviti (-im) | izpostávljati (-am)

A) perf., imperf.

1. esporre (tudi ekst.); mettere:
izpostaviti novorojenčke esporre i neonati
izpostaviti tatu na sramotilni oder mettere il ladro alla gogna

2. pren. mettere in rilievo

3. mat. anteporre (alla parentesi il fattore comune)

B) izpostáviti se (-im se) | izpostávljati se (-am se) perf., imperf. refl. esporsi

izpríčati to attest; to testify; to prove; to bear witness (kaj to something); to witness (to something); (pismeno) to certify

to lahko izpričam I can testify to it
izpríčati alibi to prove an alibi
izpríčati pod prisego to testify on oath
izpríčati svoje obžalovanje to testify one's regret

izpúšen d'échappement

izpušna cev tuyau moški spol d'échappement
izpušni plin(i) gaz moški spol množine d'échappement
izpušni ventil soupape ženski spol d'échappement

izrábiti izrábljati to use; to turn to account; (okoristiti se) to take advantage of, to profit by, to make the best (ali most) of

dobro izrábiti, izrábljati to put something to (a) good use
izrábiti, izrábljati rudnik to exploit a mine
dobro izrábiti, izrábljati čas pesniško to improve the shining hour
izrábiti, izrábljati priliko to take the opportunity, arhaično to improve the occasion (ali opportunity)
izrábiti, izrábljati lahkovernost to play upon someone's credulity
izrabil bom prvo dano mi priložnost I shall take advantage of the first opportunity, I shall profit by the first opportunity offered
izrabljati delovno silo, delavce to exploit the workers (ali the workforce), to employ sweated labour
izrábiti, izrábljati položaj, priložnost (figurativno) to strike while the iron's hot, to make hay while the sun shines

izràz (-áza) m

1. espressione (tudi ekst.); termine; parola, vocabolo:
uporabljati izbrane, jasne, vsakdanje izraze usare espressioni scelte, chiare, semplici
grob, vulgaren, zastarel izraz parola grossolana, volgare, antiquata
strokovni izrazi termini tecnici

2. (zunanja podoba, zlasti obraza, oči) espressione; aria:
čuden, otožen izraz (obraza) un'espressione strana, malinconica (del volto)

3. pl. izrazi (kar kaže, izraža kaj) espressione, sensi:
sprejmite izraze (globokega) sožalja, spoštovanja voglia(-te) accogliere l'espressione del mio più profondo cordoglio, voglia(-te) gradire i sensi del mio più profondo rispetto
priti, prihajati do izraza trovare espressione, manifestarsi
dobiti, najti svoj izraz esprimersi
dati izraz dare espressione, esprimere, sfogare

izráziti to express; to utter; to convey (the meaning); to be expressive (of); to phrase; to voice; (čustva) to express, to betoken, to reveal, to manifest; (formulirati) to put into words, to word

izráziti mnenje to express an opinion
izráziti svoja čustva to give voice to one's feelings
izráziti svojo misel to speak one's thought
izráziti sočutje z to express sympathy with
izráziti željo to voice one's desire
izráziti svoje začudenje to express one's surprise
izráziti stališče, da... to express the view that...
izráziti se to express oneself (v tem smislu to that effect)
jasno se izráziti to be explicit
jasno se izráziti, da... to make it clear that...
ne znam se izráziti I cannot find the appropriate words (ali terms)
ne vem, kako bi se ízrazil I don't know how to put it
ne najdem besed, da bi izrazil svojo misel I can't find words to convey my meaning
to se ne da izráziti that cannot be conveyed in words
lepota, ki je ni moč izráziti pesniško a beauty that beggars description
izráziti se energično o čem to express oneself strongly on something
dolgovezno, na široko se izráziti to expatiate (o on, upon)

izrázje (-a) n

1. (izrazi, besede) espressioni, parole

2. lessico; termini:
medicinsko, tehnično izrazje il lessico, i termini della medicina, della tecnica

izríniti (-em) | izrívati (-am) perf., imperf.

1. spingere, cacciare fuori

2. cacciare, scacciare; espellere

3. sopprimere:
parniki so izrinili jadrnice le navi a vapore soppiantarono i velieri

iztískati (-am) | iztísniti (-em) imperf., perf.

1. spremere; cacciar fuori:
iztisniti limono spremere il limone
pren. iztiskati besede dire, pronunciare tra i denti

2. pren. cavare, spillare (denaro)

3. metal. estrudere

iztŕgati to tear (to draw, to jerk, to wrench) out; to extract

iztŕgati komu kaj to snatch something from someone, to wrest something from someone, to tear something from someone, to wrench something (away) from someone
iztŕgati se iz, od to disengage oneself ffom
s silo sem mu iztrgal nož (iz rok), preden je mogel udariti I wrenched the knife from him before he could strike
iztrgali so mu torbo iz roke the bag was snatched from his hands
iztŕgati koga iz krempljev smrti to snatch someone from the jaws of death
iztrgala nam ga je prezgodnja smrt he was snatched away from us by premature death
iztŕgati list iz knjige to tear a page out of a book

izvêsti (izvedem) to carry out, to carry through, to perform, to execute, to accomplish, to achieve, to effect, to carry into effect, to bring to effect; to realize; to consummate; to bring about, to put into execution; to bring to pass; (načrt, naročilo) to carry out, to execute, to perform (naročilo an order); glasba to perform, to execute, to play, to sing; to recite

nisem sposoben, ne morem tega izvêsti I am not able to manage that (ali bring it off)
upam, da bom to izvêdel I hope to manage

izvíti to wrench (from), to wrest from

(s silo) sem mu izvil nož iz roke I wrenched the knife from his hand
izvíti se iz to disengage oneself from
iz trte izvit dokaz a far-fetched argument
izvíti si roko to sprain one's wrist, to dislocate one's arm
spretno se izvíti iz zadrege to get oneself out of a predicament very neatly

izvléči to draw out; to pull (to drag, to tug) out; to extract (iz from); to get out; (zob) to extract

izvléči mrežo iz vode to haul the net in
izvléči iz žepa to pull out of one's pocket
izvléči z žrebom to draw lots
nisem mogel izvléči besede iz njega I could not get a word out of him
izvléči koga iz težave to extricate someone from a difficulty
izvléči se to extricate oneself, to disentangle oneself
izvléči se (iz bolezni) to pull through
izvléči se iz škripcev to get out of a scrape
se bo že znal kako izvléči iz tega he'll manage to wriggle out of it

izvóljen (-a -o) adj. eletto:
bibl. izvoljeno ljudstvo il popolo eletto, gli Ebrei
bibl. veliko je poklicanih, a malo izvoljenih molti sono i chiamati, pochi gli eletti

izvzémši prep. star. knjiž. (razen, samo ne) tranne (che), fuorché, eccetto, eccezion fatta (per);
ne izvzemši (vključno, vštevši) senza eccezione
nisem je videl v družbi, izvzemši v gledališču non l'ho mai vista in compagnia tranne che a teatro
kadijo vsi, ne izvzemši najmlajše fumano tutti, compresi i giovanissimi

izžaréti (-ím) | izžarévati (-am) perf., imperf.

1. spegnersi (brace)

2. (oddajati toploto, sevati) emanare, irraggiare (calore, onde)

3. pren. (kazati, izražati) irradiare:
z vsem bitjem izžarevati srečo irradiare felicità da tutti i pori

4. med. diffondersi, irradiarsi

izžírati (-am) | izžréti (-žrèm) imperf., perf. rodere, corrodere:
črvi izžirajo les i tarli rodono il legno
rja izžira železo la ruggine corrode il ferro
molji izžirajo blago le tarme rodono la stoffa

izživéti (-ím) | izžívljati (-am)

A) perf., imperf. knjiž.

1. sfogare; vivere, sperimentare:
izživeti sanje vivere i (propri) sogni

2. (pokazati, izraziti) esprimere, manifestare

B) izživéti se (-ím se), izžívljati se (-am se) perf., imperf. refl.

1. sfogarsi; stuprare, violentare:
pazniki so se izživljali nad jetnicami i carcerieri violentavano le deportate

2. (izčrpati se, oslabeti) esaurirsi:
njegova pesniška žila se je izživela il suo estro poetico si è esaurito