-
Vorsatz, der, namen, namera; Recht naklep; Religion trdni sklep; im Buch: predpapir; Elektrizität predpona; predložek; einen Vorsatz fassen skleniti
-
за́дум -у ч., zamísel -sli ž., načŕt -a m., zasnôva -e ž., namèn -éna m., naméra -e ž., naklèp -épa m.
-
за́мір -у ч., namèn -éna m., naméra -e ž.
-
замышлёние n (zast.) namera
-
затея f namera, nakana, naklep, naplet, domislek; zabava;
у неё смешные затеи čudne muhe ima;
без затей preprosto
-
намерение n namera, namen, naklep;
с заранее обдуманным намереием premišljeno, vedoma
-
на́мір -у ч., namèn
-éna m., naméra
-e ž., nakána
-e ž. -
поползновение n skrivna želja, namera
-
преднамеренность f namera, namen
-
предположение n podmena, domneva; načrt, namera; namen;
делать предположения razmišljati o raznih možnostih
-
умысел m namera, namen;
с -слом namenoma;
без -сла nehote
-
animus [ǽniməs] samostalnik
sovraštvo, mržnja
pravno zlobna namera
to have (ali feel, show) (an) animus against s.o. biti komu sovražen
-
īnsidiae -ārum, f (īnsidēre) (zasedanje kakega kraja, da se z njega napada sovražnika; prim. gr. ἐνέδρα) le meton.
1. zaseda
a) (kot kraj): milites in insidiis collocare C. ali disponere L., insidias intrare C., subito ex insidiis consurgere C., ex insidiis invadere S., signa in insidiis ponere Ci., in insidias deductus occiditur Iust., insidiis opportunus T., i. fallaces Val. Fl., occultae Amm., subire insidias Suet., insidiarum ignarus Cu., in insidias praecipitare L.
b) (kot četa) = vojaki v zasedi, vojaki prežalci (prežači, prežarji): primos impetus insidiarum sustinere Hirt., donec insidiae coorirentur T.
c) abstr.: locus ad insidias aptus Ci., qui ex praedonum insidiis profugissent Ci.; tako poseb.: insidias locare L. = collocare C. = instruere L. = ponere Ci. = struere, facere Ci. = dare Pl.
2. metaf. zalezovanje, zasledovanje, podjamstvo, zvijača, prevara, prelest, izdajstvo, naplet, hudoben naklep, zl(obn)a namera: Plato in maximis insidiis versatus est Ci., si vita nostra in aliquas insidias incidisset Ci., insidias alicui comparare Ci., ali moliri Ci., V. ali machinari Ci., Lact. zalezovati koga, multae insidiae sunt bonis Acc. ap. Ci., pecori lupus insidias meditatur V. naklepa, insidiarum expers Sen. ph., insidiarum adversus aliquem conscius Suet.; s subjektnim gen.: cui occultae matris insidiae nocent Ci.; pesn.: insidiae noctis V. varljiva noč, maris Val. Fl., aetatis Q.; z objektnim gen.: ex mediis mortis insidiis … conservata vita Ci. na umor naravnano načrtno zalezovanje, streženje po življenju, insidias caedis sibi deposcere Ci. tajno izvršitev umora; pogosto adverbialno s per = na zvijačen (lokav) način, zvijačno, lokavo: C., Cu., Iust., Suet., huc Tertia illa perducta per insidias Ci.; tako tudi abl.: insidiis circumventus N., Ci., insidiis rem gerere Q., perire Suet., petere Cu., ambire Amm. in ex insidiis: Pl., Ci., S., Suet., Q.
-
intríngulis moški spol skrivna namera; zmešnjava, zmeda
éste es el intríngulis za tem grmom tiči zajec
-
tenor [ténə]
1. samostalnik
vsebina, smisel, pomen, ténor (listine, uredbe); smer, tok, tek
pravno resnična, prava namera
glasba vodilna melodija večglasne skladbe
figurativno vodilni ton ali misel
ekonomija trajanje menice
glasba tenor voice
tenór, tenorist; viola, brač
tenor bell največji in (po tonu) najnižji zvon (pri angleškem pritrkavanju)
tenor octave glasba mala oktava
2.
peti tenor
-
velléité [veleite] féminin trenutna, slabotna volja; zahotenje, bežna namera
être sujet à des velléités biti podvržen trenutnim željam, biti muhast
avoir des velléités de travail imeti namene za delo (ki pa se ne uresničijo)
-
big1 [big] pridevnik
velik; važen; odrasel; plemenit; bahav; poln; noseča
ameriško izvrsten, odličen; glasen, domišljav
Big Ben veliki zvon na parlamentu v Londonu
a big bug (ali pot, gun, noise, wig, shot) visoka "živina"
the big drink (ali pond) velika luža (tj. Atlantski ocean)
big gate dvoriščna, vhodna vrata
to get (ali grow) too big for one's shoes (ali boots) postati domišljav
ameriško, sleng big house ječa, kaznilnica
the big idea namera, nakana
big top cirkuška kupola, cirkus
big look samozavestnost
ameriško, botanika big tree sekvoja
big with child noseča
the big toe palec na nogi
big words bahave besede
ameriško, sleng big wheel domišljavec; visoka "živina"
-
cōgitō1 -āre -āvī -ātum (iz *coagitō = mecum agitō)
1. misliti, premisliti, razmisliti (razmišljati), preudariti (preudarjati): cui vivere est cogitare Ci., duas res non modo agere, sed ne cogitando quidem explicare quisquam potest Ci., qui (vîr)... cum cogitasset, facere auderet N., si vere cogitare volumus Ci. če stvar prav premislimo (kot vrivek), c. acutissime Ci., callide N.; preg.: non animo, sed auribus cogitant Ap. Kot dopolnilo nastopa
a) α) neodvisni govor: Pl., Ter., Ca. fr., coepi egomet mecum sic cogitare: „hem, nos homunculi indignamur...“ Sulpicius in Ci. ep. β) odvisni govor: sic cogitabam, cum contra dicturus esset Hortensius,... fore uti... timore prolaberer Ci.
b) določilo s praep.: ne Clodius quidem de insidiis cogitavit Ci. ni mislil na..., nihil posse de diis immortalibus cogitare Ci. o bogovih; toda: consul de re publica cogitans Ci. misleč na državo = v skrbi za državo, de salute, non de victoria c. Ci.; ad haec igitur cogita, vel potius excogita Ci., quod ad perniciem suam fuerat cogitatum N., non minus pro adversa parte quam pro mea cogitabam Q.
c) acc., in to α) acc. personae = misliti na koga: te, M. Scaure, equidem video,... non cogito solum Ci., et maiores et posteros cogitate T., si principem cogitares Plin. iun.; v pass.: non praesens tantum, sed etiam cogitatus Sen. ph. če se le misli nanj; toda v pomenu misliti si koga, predstavljati si koga: tamquam Catonem tantum cogitasset T., matrem, patrem, propinquos cogitasti Ps.-Q., Regulum cogita Plin. iun. β) acc. rei: V., H. idr., semper secum pericula, damna, uxoris mortem c. Ter., haec si Accius cogitasset Ci., erat amentis, cum aciem videres, pacem cogitare Ci. na mir misliti; v pass.: diu omnibus cogitatis Cu. ko je bilo vse dobro premišljeno.
č) z ACI: homines ea sibi accidere posse non cogitant Ci., cogitemus denique corpus esse mortale Ci.; elipt.: quoniam fieret dimicandi potestas, ut saepe cogitavissent (sc. dimicandi potestatem fieri) C.
d) odvisno vprašanje: cogita, qui sis, quo loco sis Ci. pomisli, iudicis est cogitare, quid lex et religio cogat Ci., quemadmodum uti victoriā deberent, cogitabant C., fac cogites, in quanta calamitate sis S.
e) finalni stavek: Cu., cogitabat, ut exercitum incolumem reduceret Ci. je mislil na to, da bi privedel..., cogitans, ut haberet, qua aufugeret N., ne quam occasionem rei bene gerendae dimitteret, cogitabat C.
2. occ. izmisliti (izmišlj[ev]ati) si, umisliti (umišljati) si, izumiti (izumljati): hoc tam callide Iuppiter cogitavit Ci., aliud agendum ac cogitandum, quo modo resistatur patribus L., c. aliquid ad perniciem N., cogitavi plura quam reliquerat Ph.
3. meniti = v mislih imeti, namerjati, nameravati, kaniti, snovati; z acc. rei: nihil cogitant nisi caedes, nisi incendia Ci., c. aut mortem aut fugam Ci., latēre arbitrabantur, quae cogitarent Ci. njihove namere, quae cogitas N. tvoja namera, sunt, qui mecum rem pulcherrimam cogitaverunt Cu., tantum nefas in aliquem c. Cu., si qua aut cogitarentur gravius adversus se aut dicerentur Suet.; pesn.: quid cogitet humidus Auster V. kaj (zlega) snuje; v pass.: tanto scelere non modo perfecto, sed etiam cogitato Ci.; z de: c. de parricidio, de interitu Ci., magis de reliqua fuga quam de castrorum defensione C.; o poosebljenem neživem subjektu: cum spiritus coepit de exitu cogitare Sen. ph.; večinoma z inf.: exheredare pater filium cogitabat Ci., qui nocere alteri cogitat Ci., cogitabat enim... omnium partes corripere atque complecti N., ex fumo dare lucem cogitat H.; pri Ci. je včasih (toda le v pismih) izpuščen inf. ire, iter facere, proficisci ali esse: etiam M. Lepidus cras cogitabat, in Cumanum statim cogito, inde ad Taurum cogitabam, eo die cogitabam in Anagnino, postero autem in Tusculano.
4. v zvezi z adv. biti kake misli, biti kakega mišljenja, kako misliti, v dobrem pomenu = prijazen, naklonjen ali prijatelj biti komu, v slabem pomenu = sovražen (sovražnik) biti komu: male cogitantes Ca., Karthagini..., cui male iam diu cogitanti bellum... denuntio Ci., ut... facile animadverterem male eum de me cogitare Caelius in Ci. ep., si humaniter et sapienter et amabiliter in me cogitare vis Antonius in Ci. ep., si quid amice de Romanis cogitabis N. — Od tod pt. pf. cōgitātus 3, adv. -ē
1. (dobro) premišljen, preudarjen: cogitata ratio Ci., verbum scriptum, meditatum, cogitatum Ci., res multum et diu cogitatae Ci., cogitate verba facere Pl. preudarno, accurate cogitateque scribere Ci.
2. namišljen, nameravan, namerjan: consulto et cogitata fiat iniuria Ci., cogitati furores Ci. Od tod subst. cōgitātum -ī, n mišljeno =
1. misel: quo neque acutius ullius imperatoris cogitatum neque celerius factum usquam legimus N. ostroumnejše misli; večinoma v pl.: cogitata proloqui Ter. ali eloqui Ci., cogitata sapientium Ci., optime cogitata Vell.
2. (le v pl.) namere, nakane, zamisli: cogitata perficere Ci. ali patefacere N.
-
irremovibile agg. pren. ki se ne da odvrniti; trden; trmast, vztrajen:
proposito irremovibile trdna namera
-
izvršíti to execute; to perform, to carry out (ali through), to carry into effect; to accomplish, to fulfil; to achieve; to make up; to effect, to effectuate, to bring about, to consummate; to contrive; to complete
dobesedno izvršíti to fulfil to the letter
izvršíti plačilo to effect payment
izvršíti ukaz koga to comply with someone's order
izvršíti se to occur; to take place; to take effect; (želja, upanje, namera) to come true; to be fulfilled