Franja

tono moški spol ton, glas, zvok; poudarek; tonska lestvica; pesem, napev; moč; takt, vedenje; stil

bajar el (ali de) tono milejše strune ubrati
el buen tono bonton, lepo vedenje
de gran tono odličen, fin
a este tono na ta način
baile de gran tono gala ples
reunión de tono odlična družba
dar (el) tono (gl) uglasiti; ton dajati
darse tono važnega se delati, bahati se
darse tono de sabio bahati se s svojim znanjem
no es de tono ne spodobi se
estar a tono dobro se počutiti; ugoden biti; prilegati se, prav priti
mudar de tono spremeniti ton
poner a tono na pravo mero nazaj postaviti
poner en (ali a) tono uglasiti (klavir itd.)
ponerse a tono prilagoditi se; priti v (dobro) razpoloženje
subir(se) de tono močnejše strune ubrati

tónovski (-a -o) adj. muz. (tonski) tonico, tonale:
tonovski način modo

tónski¹ (-a -o) adj. tonico, tonale, di toni; del suono:
tonsko zaporedje successione di toni
žarg. rad. tonski mojster sonorista
muz. tonska govorica musica
muz. tonska lestvica gamma, scala
film. tonska kopija (filma) copia sonorizzata
film. tonski film film sonoro
muz. tonski način modo, tono
muz. tonski niz serie
muz. tonski obseg glasbila, pevskega glasu estensione del suono, della voce
film. tonski zapis banda sonora

topicus 3 (gr. τοπικός) krajeven: historia Serv. Od tod

1. Topica -ōrum, n (gr. τοπικά) Tópika, naslov Aristotelovega dela in po njem posnetega Ciceronovega dela, v katerem je podan sistematičen pregled dokazov in stališč, ki naj jih govornik uporablja pri dokazovanju in utemeljevanju, torej logični in retorični nauk o razporeditvi tez, s katerimi se dokazuje kaka trditev: conscribere Topica Aristotelea Ci. ep.

2. topicē -ēs, f (τοπική sc. τέχνη) tópika, umetnost, kako v neki literarni tradiciji poiskati miselne in izrazne obrazce, obče izreke in resnice (gr. τόποι, lat. loci communes) in jih na ustrezen način uporabiti v praksi: Boet.

trance moški spol odločilen, kritičen trenutek; smrtna ura; prisilna prodaja ali dražba

trance apretado kočljiv primer
trance de armas boj, borba
trance mortal smrtni boj, smrtna ura
a todo trance na vsak način, za vsako ceno, naj se zgodi, kar hoče
hallarse en un trance difícil (fig) biti v škripcih

trēno¹ m

1. železn. vlak:
treno viaggiatori, merci potniški, tovorni vlak
treno locale, ordinario, straordinario lokalni, navadni, posebni vlak
treno accelerato pospešeni vlak
treno diretto, direttissimo brzi vlak
treno rapido ekspresni vlak
treno armato, blindato, corazzato voj. oklepni vlak
treno navetta lokalni vlak
treno ospedale sanitetni vlak
cambiare treno prestopiti
prendere il treno iti z vlakom
perdere il treno zamuditi vlak

2. ekst.
treno stradale (autotreno) avto tovornjak

3. voj. tren

4. pren.
treno di vita način življenja:
avere un treno di vita modesto, lussuoso živeti skromno, razkošno

5. pren. zaporedje, vrsta:
treno di gomme avto pnevmatika
treno di ingranaggi strojn. zobniško gonilo
treno di laminazione metal. valjarniška proga

6.
treno anteriore avto prednja prema; zool. sprednji del
treno posteriore avto zadnja prema; zool. zadnji del, zadek

7. voj. lafeta

tróji de trois espèces (ali sortes)

na troji način de trois manières (différentes)

tróji de tres clases

na troji način de tres maneras diferentes

tŕpen passive

tŕpni način gramatika passive voice

tŕpen passif

(gramatikalno) trpni način, trpnik passif moški spol, voix ženski spol passive

tŕpen gram pasivo

trpni način pasivo m, voz f pasiva

tr̂pnī -ā -ō trpni: -o glagolsko stanje lingv. trpni način, pasiv

trpnik samostalnik
jezikoslovje (glagolski način) ▸ ige szenvedő alakja

tutto

A) agg.

1. ves, cel:
tutta l'Italia vsa Italija
tutta Milano ves Milan
a tutt'oggi do danes
tutto a un tratto nenadoma; (v podkrepitev samostalnika)
correre a tutto spiano, essere di un'onestà a tutta prova, piovere a tutt'andare teči nepretrgoma, biti skrajno, dokazano pošten, liti neprenehoma
essere tutt'uno biti isto

2.
tutti e due, tutti e tre oba (obe), vsi trije
una volta per tutte enkrat za vselej
inventarle, pensarle tutte izmisliti si, domisliti si vse mogoče

3. vsak:
sotto tutti gli aspetti v vsakem pogledu
in tutti i casi v vsakem primeru
in tutti i modi na vsak način
tutte le volte che vsakokrat ko

4. ves (v vsakem delu, povsod):
erano tutti contenti bili so prav veseli
è tutto bocca, naso, occhi sama usta, nos, oči so ga
essere tutto casa, famiglia, lavoro biti zelo skrben gospodar, oče, delavec
essere tutto lingua pren. jezik imeti dobro namazan
essere tutt'occhi, orecchi pozorno gledati, poslušati

B) pron. vse:
con tutto che čeprav
in tutto skupaj
in tutto e per tutto popolnoma, povsem
innanzi tutto, prima di tutto predvsem
per tutto dire skratka
tutto sommato eno z drugim
ci si abitua a tutto človek se navadi na vse
essere buono a tutto lotiti se vsakega dela
essere capace di tutto biti vsega zmožen
fare di tutto lotiti se vsakega dela
fare di tutto per na vso moč si prizadevati, da bi (dosegel cilj)
mangiare di tutto biti požrešen, jesti vse
questo è tutto (in) to je vse
tutto bene? je vse v redu?
tutto sta nel važno je, da

C) avv. popolnoma, povsem, docela:
del tutto popolnoma
di tutto tutto popolnoma
tutt'al più kvečjemu
tutt'altro sploh ne, nikakor
tutt'intorno vse naokoli

Č) m invar.

1. vse:
rischiare il tutto per tutto tvegati vse, postaviti vse na kocko

2. celota:
formare un tutto tvoriti celoto

tvóren creative; formative; gramatika active

tvórni način gramatika active voice, active
tvórna sila creative (ali formative) power

tvóren (-rna -o) adj. (ustvarjalen) attivo, creativo:
lingv. tvorni način diatesi attiva
bot. tvorno tkivo tessuto meristematico

tvóren creador; productivo; activo

tvorna moč fuerza f creadora
tvorni način (gram) voz f activa

tvóren -rna -o prid.
1. constructiv
2.
□ lingv. tvorni način diateză activă

tvornik samostalnik
jezikoslovje (glagolski način) ▸ ige cselekvő alakja

úći ûdēm, oni ûdū, údi, údoh úde, ùšao ùšla
1. vstopiti: ući u sobu, u pedesetu godinu
2. priti: ući komu u trag priti komu na sled; ući u običaj preiti v navado
3. poglobiti se: ući dublje u neki problem, u pitanje
4. ući komu u volju prikupiti se komu
5. lada je ušla u pristanište ladja je zapeljala v pristanišče; ušao je đavo u njega šel je hudič vanj; na lak način je ušao u istoriju na lahek način se je zapisal v zgodovino