Franja

σκέπτομαι d. m. [Et. sor. σκοπέω, po metatezi iz kor. spek', lat. -spex (n. pr. au-spex), σκοπός, specio, speculum, nem. spahen, Späher. – Obl. fut. σκέψομαι, aor. ἐσκεψάμην, pf. ἔσκεμμαι tudi s pas. pom.] 1. a) gledam (okrog sebe), ogledujem, opazujem ῥοῖζον, (po)gledam koga ἔς τινα, μετά τινα; b) o-, zapazim, spoznam ἔκ τινος, motrim, gledam τινά, τί. 2. opazujem položaj, preiskujem, preudarjam, premišljam, pregledujem, pretresam, izmislim τύχην, πρὸς ἐμαυτόν pri sebi, s sledečim αἴ κεν, εἰ, ἐάν, πότερον … ἡ itd.; ἐσκεμμένος ἥκω pridem s premišljenim predlogom, ἐσκεμμένα λέγω govorim, kar sem dobro preudaril (premišljeno). 3. skrbim za kaj, oziram se na kaj τί, τὸ δίκαιον.

Σκιλλοῦς, οῦντος, ὁ vas pri Olimpiji.

σκόλιον (σκολιόν), τό pesem, peta pri obedu, napitnica.

Σκολοπόεις, εντος, ὁ mesto pri Mikali.

σκοπέω (σκοπός) [at. samo praes. in impf., ostali časi od σκέπτομαι] I. act. 1. gledam, ogledujem (se), uvidim, opazujem, prežim, motrim. 2. nameravam, gledam, mislim na kaj, skrbim za, oziram se, pazim na kaj. 3. preudarjam, premišljam, πρὸς ἐμαυτόν pri sebi premišljam; σκοπέω ἐμαυτόν, μή varujem se NT; σκόπει, μή glej, da ne boš, varuj se τί, τινά. II. med. 1. premišljujem zase (pri sebi), preudarjam περί τινος. 2. vprašam, izprašujem, povprašujem εἰ. 3. = act.

Σκυλάκη, ἡ mesto na Propontidi pri Kiziku.

Σκῶλος, ὁ 1. mesto v južni Bojotiji. 2. kraj v Makedoniji pri Olintu.

σμῖλαξ, ακος, ἡ slak (bršljanu podobna rastlina z belim cvetjem; rabila se je pri vencih).

σπέρχω [Et. iz sper-g'h-, kor. sp(h)er, napetost. – Obl. aor. pass. ἐσπέρχθην, ep. ion. 3 pl. opt. pr. pass. σπερχοίατο]. 1. act. pritiskam, gonim, tiram, podim. 2. intr. pass. a) hitro se premikam, hitim, (pri)drevim, (pri)vihram, ἐρετμοῖς hitro veslam; b) jezim (srdim) se nad kom τινί; pt. σπερχόμενος, σπερχθείς nagel, hiter, srdit.

σπονδή, ἡ 1. izliv pitne daritve, pas. čistega vina ali tudi mleka in olja, pitna daritev. 2. pl. s pitno daritvijo slovesno sklenjena zveza (pogodba, premirje, mir), σπονδὰς ποιοῦμαι izlivam pitno daritev komu na čast, sklepam pogodbo (zavezo), σπονδὰς ἐληλυθέναι da je pogodba potekla, εἰσέρχομαι εἰς τὰς σπονδάς pristopim k zavezi, ἐν ταῖς σπονδαῖς εἰμι sem v zavezi, ἐν ταῖς σπονδαῖς za časa pogodbe (premirja), πιστεύω τινὶ σπονδάς zaupam komu pri sklepanju pogodbe. 3. pogodbena listina εἴρηται ἐν ταῖς σπονδαῖς.

στέμμα, ατος, τό (στέφω) 1. obveza. 2. volneni trak, ki so ga imeli pri daritvi okrog glave svečeniki in daritvene živali. 3. venec. 4. z volnenim trakom ovita oljkova vejica tistih, ki so prosili varstva.

Στεντορίς, ίδος, ἡ λίμνη jezero v Trakiji pri izlivu reke Hebra.

στήκω (trdno) stojim, vztrajam pri čem, prav ravnam, ne grešim NT.

στομόω (στόμα) 1. ion. zavežem (zamašim) usta. 2. poet. a) (pri)ostrim; b) pripravim (za napad), jeklim, utrjujem, krepim.

στόρνῡμι, στρώννῡμι NT στρωννύω [Et. lat. sterno, ere, stravi; slov. (pro)strem, -streti, (pro)stor, strm, nem. streuen. – Obl. fut. στορῶ in στρώσω, aor. ἐστόρεσα, ἔστρωσα, pass. pf. ἔστρωμαι, plpf. ἔστρωτο, aor. ἐστρώθην, ep. aor. στόρεσα]. 1. a) razgrinjam, razprostiram, razširjam, nastiljam, pri-, napravljam, postiljam λέχος, δέμνια, κλίνην; ἀνθρακιήν razgrinjam žerjavico; b) pokrivam, pogrinjam τί τινι, ὁδόν naredim, izravnam, posipljem (μυρσίνῃσιν), potlakam. 2. pren. a) potolažim, pomirim πόντον, ὀργήν; pass. κῦμα ἔστρωτο valovje se je bilo poleglo; b) φρόνημα ponižam.

στράτιος 3 (στρατός) ion. ki spada k vojski, bojevit, Ζεὺς στράτιος Zevs vojne sile, narodni bog pri Karcih.

στρεβλόω [Et. sor. στρέφω] vrtim, obračam, sučem, pri-, zavijam NT; mučim, trpinčim, πόδα uravnam izvinjeno nogo.

συγ-γίγνομαι d. m., ion. συγγῑ́νομαι 1. shajam se, družim se, bivam, občujem s kom, prebivam pri kom τινί; pos. a) pomagam komu τινί; b) sem učitelj koga, učim koga, sem učenec koga, učim se od koga τινί, ὁ συγγιγνόμενος učenec; c) razgovarjam se s kom o čem τινὶ περί τινος. 2. telesno se združim s kom, živim s kom v zakonu τινί, ἐπὶ γάμῳ τινί oženim se s kom.

συγ-γιγνώσκω, ion. συγγῑνώσκω I. act. 1. a) sem istega mnenja s kom, soglašam, skladam se, strinjam se s kom τινί, μετά τινος, τί v čem, μετὰ πολλῶν τὴν ἁμαρτίαν ξυνέγνωσαν z mnogimi so dobili isto krivo mnenje (so zabredli v isto zmoto); b) priznavam, spoznavam, izprevidim, pripuščam, kaj τί, vdajam se τινί, s pt., inf., acc. c. inf., παθόντες ἂν ξυγγνοῖμεν ἡμαρτηκότες kadar umrjem, bom spoznala, da sem grešila. 2. vem kaj s kom vred, čutim, zavedam se, svest sem si, s pt.: συγγιγνώσκω ἐμαυτῷ ἡμαρτηκώς zavedam se, da sem grešil, συγγιγνώσκομεν αὐτοῖσι ἡμῖν οὐ ποιήσασι ὀρθῶς da nismo prav ravnali. 3. odpuščam, prizanašam τινί τι, τινί τινος. II. med. 1. priznavam (o sebi) inf., acc. c. inf., οὐκέτι εἶναι δυνατός da ne more več. 2. = act. priznavam, pri-, dopuščam, vdajam se, soglašam, συγγιγνωσκόμενος odjenljiv. 3. odpuščam, potrpim, prizanašam, τινί kaj.

συγγνώμων 2 (συγ-γιγνώσκω) 1. a) ki odpušča, prizanaša, popustljiv, obziren, τινί nasproti komu, τινός zaradi česa; b) ki pri-, dopusti, συγγνώμονές ἐστε κολάζεσθαι dopustite (dovolite), da se kaznujejo. 2. kar se da odpustiti, odpustljiv, dovoljen σύγγνωμόν τι γίγνεται καὶ πρὸς θεοῦ.