Franja

ser* biti

es lo que quiero to ravno hočem
eres tú quien debe saberlo ti moraš to (vendar) vedeti
es según kot se vzame
es a saber, es decir namreč
es que... stvar je ta, da ...
sea como fuere naj bo, kot hoče
no puede ser je nemogoče
esto no es vivir to ni nobeno življenje
él es muy otro on je čisto drug človek, on se je čisto spremenil
catedrático que fué bivši profesor
es alegre, pero está triste on je vesele narave, toda (sedaj) je žalosten
¿a cómo es la fruta? po čem je sadje?
¡es así! tako je!
¡que si lo es! mislim da!
soy con V. (al instante) takoj Vam bom na voljo (če koga prosimo, naj malo počaka)
no es de mi incumbencia to se me ne tiče
¿qué va a ser de él? kaj bo z njim?
soy de Ljubljana sem iz Ljubljane
es de desear želeti je
es de pensar treba je dobro premisliti
el balance es de... saldo znaša
¿qué es de ti? kaj (pa) je s teboj?
no soy yo para ello nisem (sposoben) za to
no es para comerlo ni užitno
no era para menos in je tudi bilo tako
si yo fuera que tú, lo haría če bi (jaz) bil na tvojem mestu, bi to naredil
a no ser así sicer, drugače
a no ser que v kolikor ne
un (sí) es, no es nekaj, nekoliko; tako rekoč, v nekem smislu
sea lo que fuere (ali sea), sea como fuere naj bo, kot hoče; na vsak način
haga V. lo que sea napravite, kar hočete
érase un rey bil je nekoč kralj
serse (pop) biti, postati
sea la luz y la luz se fué bodi luč in luč je bila

sereno moški spol večerna rosa; nočni čuvaj (v Španiji)

¡las doce y sereno! klic španskih nočnih čuvajev
al sereno v nočnem hladu

sí da; seveda, gotovo

sí tal seveda
decir que sí da reči, privoliti
¡sí y no! kot se vzame!
él sí (que) lo hará gotovo bo to naredil
¡eso sí que no! tega pa na noben način ne! tega gotovo ne!
¡esto sí que es bueno! to je pa res dobro!; to ja pa posrečeno!

sicèr de lo contrarío; sí no; otramente

in sicer y eso que, y precisamente; (to se pravi) es decir, o sea, (pri naštevanju) a saber
obleka mi ugaja, a sicer je predraga el traje sí que me gusta, pero es demasiado caro
moram to napraviti, ker sicer ... debo hacerlo, porque sino...
sicer udoben, toda ... cómodo, eso sí, pero...
sicer dolg, a zato zanimiv tan largo como interesante
sicer neprijetno, a učinkovito zdravilo un remedio, repugnante por cierto, pero eficaz
to je novica, in sicer velika es una novedad, y grande

siècle [sjɛklə] masculin stoletje, vek; doba, epoha; religion svet, familier večnost

siècle des lumières doba prosvetljenstva (18. stoletje)
mal masculin du siècle svetobolje
siècle de l'atome atomska doba
cet homme fait honneur à son siècle ta človek dela čast svojemu stoletju
cette coutume date depuis des siècles ta šega, navada je že stoletja stara
la fin, la consommation des siècles konec sveta
il y a des siècles que je t'ai vu (celo) večnost te že nisem videl
être de son siècle biti sodoben

siempre vedno, neprenehoma, neprestano; na vsak način, vsekakor

siempre cuando vedno kadar; če
siempre que če, s pogojem da
siempre y cuando que če (le); kadar koli
(de) una vez para siempre enkrat za vselej, dokončno
a la hora de siempre ob običajni uri, ob istem času
es lo de siempre tako se vedno zgodi; fam to je vedno ista (stara) zgodba

sien, ne [sjɛ̃, ɛn] pronom njegov; njen; svoj

les siens njegovi (njeni) svojci
faire sien osvojiti si, napraviti za svoje
faire des siennes (familier) počenjati neumnosti
y mettre du sien doprinesti svoj delež, pomagati zraven; dodati kaj (v pripovedovanju)

sijáti briller, luire, reluire, resplendir ; (žareti) rayonner, irradier

luna sije il fait clair de lune
sonce sije il fait du soleil, il y a du soleil, le soleil brille

síla (moč) fuerza f ; potencia f ; poder m ; violencia f vehemencia f ; (potreba, nuja, stiska) necesidad f

po sili por fuerza
po sili jesti comer sin apetito
s silo por fuerza, a la fuerza
z oboroženo silo a fuerza de armas
z vso silo, siloma con toda la fuerza, a viva fuerza, fuerza a fuerza
centralne sile (pol) potencias f pl centrales
efektivna sila fuerza efectiva (ali útil)
gonilna sila fuerza motriz
konjska sila (teh) caballo m de vapor (krajšava: CV)
motor s sto konjskimi silami motor m de cien caballos
konjska, živalska sila fuerza de sangre, fuerza animal
z muko in silo con grandes esfuerzos, penosamente, a duras penas
oborožene sile fuerzas f pl armadas
mladostna sila fuerza (ali vigor m) de la juventud
privlačna sila fuerza atractiva
naravne sile fuerzas naturales
surova sila fuerza bruta
s surovo silo a viva fuerza, por la fuerza bruta
prebojna sila fuerza de percusión
sredobežna (sredotežna) sila fuerza centrífuga (centrípeta)
težnostna sila gravitación f
ustvarjalna sila fuerza creadora
višja sila fuerza mayor
vojne sile fuerzas f pl
pomorske sile fuerzas navales
zračne sile fuerzas aéreas
vodna sila fuerza hidráulica, fig hulla f blanca
udarne sile (čete) fuerzas f pl de choque
vzgonska sila (letalstvo) fuerza ascensional
življenjska sila fuerza vital, vitalidad f
parna (vlečna) sila fuerza de vapor (de tracción)
to je pa že od sile! ¡esto es el colmo!
sila (veliko) ljudi un montón de gente
silo delati hacer violencia a, violentar
vse sile napeti za poner todo su empeño en, hacer todo lo posible por, fig mover cielo y tierra
s silo gre vse a la fuerza ahorcan
sila napravi človeka iznajdljivega la necesidad hace maestro
iz sile napraviti vrlino hacer de (la) necesidad virtud, sacar fuerzas de flaqueza
ukloniti se sili ceder a la fuerza
uporabiti silo usar de fuerza
zbrati vse sile (moči) cobrar fuerzas
sila kola lomi la necesidad no conoce leyes, la necesidad carece de ley, vientre ayuno no oye a ninguno (ali no tiene orejas)

siniestro levi; narobe; poln nesreče; grozljiv

siniestro m nesreča, katastrofa
a diestro y siniestro (fig) vse križem, vsevprek; na slepo srečo, tjavdan

siróta huérfano m , -na f

sirota brez očeta (matere) huérfano de padre (de madre)
popolna sirota huérfano de padre y madre
vojna sirota huérfano de guerra
ostati sirota quedar huérfano

sít harto ; (naveličan) cansado

biti sit haber comido bastante
najesti se do sitega comer hasta la saciedad, saciarse; hartarse
biti sit česa estar harto de a/c, fig estar cansado (ali hastiado) de a/c
tega sem že do grla sit estoy de ello hasta la coronilla (ali hasta los topes)
da bo volk sit in koza cela para salvar cabra y col

skúhati cocer ; (jedi) cocinar, hacer la comida ; (vodo, mleko) hacer hervir

skuhati se cocer, (voda, mleko) hervir
oni so si to skuhali, oni naj to tudi pojedó (fig) ellos se lo guisan, y ellos se lo coman

skúp, skúpaj ensemble, réuni, l'un avec l'autre; de compagnie, de concert; en tout, au total

vsi skup tous ensemble
skup s čim y compris, inclus(ivement), à l'inclusion de
biti za skup aller bien ensemble, (dva) faire la paire
skup potovati voyager ensemble (ali en compagnie)

skúpnost comunidad f ; colectividad f

Evropska Skupnost za premog in jeklo Comunidad f Europea del Carbón y del Acero (CECA)
interesna skupnost comunidad de intereses
premoženjska skupnost comunidad f de bienes
Evropska gospodarska Skupnost Comunidad Europea Económica (CEE)
Evropska Skupnost za jedrsko energijo (Evratom) Comunidad Europea de Energía Atómica

slána gelée blanche, givre moški spol

slana je padla il y a de la gelée blanche (ali du givre)
slana je napravila veliko škodo la gelée a causé de grands dégâts

smejáti se reír; reírse

smejati se čemu, komu reírse de a/c, de alg
glasno, na vse grlo smejati se reír a carcajadas
skrivaj smejati se reír a socapa, reír para sus adentros, reírse a solas, reírse por lo bajo
od srca smejati se reír a boca llena
smejati se v solzah llorar de risa
do solz smejati se reír llorando
smejati se komu v obraz fam reírse en las barbas (ali en las narices) de alg
moram se (temu) smejati me da risa
nima se za kaj smejati tampoco él está sobre un lecho de rosas
Vi se lahko smejete (ironično) puede usted reírse
vsi so se smejali njegovim šalam todos reían (con) sus chistos
kdor se zadnji smeje, se najslajše smeje al freír será el reír, y al pagar será el llorar; quien ríe último, ríe mejor

smétana créme ženski spol

kisla smetana créme aigre
stepena smetana créme fouettée, créme Chantilly
posneti smetano écrémer (le lait), figurativno prendre ce qu'il y a de meilleur, écumer, familiarno faire son beurre
smetana družbe (figurativno) la créme (ali la fine ffeur, le gratin, l'élite) de la société
kava s smetano café moški spol créme

smétana crema f ; nata f

tolčena smetana crema (ali nata) batida
smetana družbe (fig) la crema de la sociedad, la (flor y) nata
kanglica za smetano jarrita f para crema

smŕt mort ženski spol , trépas moški spol, pravno décès moški spol

v primeru smrti en cas de mort (ali de décès)
do smrti à mort, à outrance
za življenje in smrt à la vie et à la mort
na smrt žalosten mortellement affligé
bela smrt la mort blanche
črna smrt la peste
junaška (naravna, nasilna, navidezna, prezgodnja, zaradi nesreče) smrt mort héroîque (naturelle, violente, apparente, prématurée, accidentelle)
nagla smrt mort subite (ali soudaine)
oznanilo o smrti avis moški spol, mortuaire, lettre ženski spol de faire-part (ali faire-part moški spol) de décès, annonce ženski spol nécrologique (ali de décès)
slutnja bližnje smrti pressentiment moški spol d'une mort prochaine
na smrt bolan malade à mourir (ali à la mort)
smrti zapisan voué à la mort, marqué par la mort
boriti se s smrtjo lutter avec la mort, être à l'agonie, agoniser
gre za življenje ali smrt il y va de la vie
do smrti mučiti koga tourmenter quelqu'un à mort
na smrt obsoditi condamner à mort
rešiti koga smrti sauver la vie à quelqu'un
do smrti se zgarati se tuer à la besogne (ali au travail), s'échiner
viseti med življenjem in smrtjo être entre la vie et la mort
smrt tiranu! mort au tyran!
smrt fašizmu, svoboda narodu! mort au fascisme, liberté au peuple!