Franja

λόχος, ὁ (gl. λέχος) 1. ležišče, zaseda, skrivališče πυκινός, κοῖλος(o trojanskem konju), ξύλινος o sovražnih ladjah, λόχονδε v zasedo. 2. bivanje v zasedi, prežanje na koga, prekana γέροντος. 3. a) lohos, oddelek pešcev, ki je štel okrog 100 mož, stotnija, bojna vrsta, τὰ ὅπλα τίθεμαι εἰς λόχον postavljam se, stopam v bojno vrsto, ὄρθιοι λόχοι hribovske (strme) stotnije, stotnije (čete) v koloni; b) četa, množica.

λύω [Et. lat. luo, ere, solvo (iz se-luo), stvn. far-liosan = nem. ver-lieren (r iz s), Verlust, -los, lösen. – Obl. pr. in impf. at. ῡ, ep. ῠ, v ostalih časih ῡ pred σ, sicer ῠ; fut. λύσω itd.; ep. impf. λύον, aor. λῦσα, pf. pass. opt. 3 sg. λελῦτο, pl. λελῦντο; aor. med. 3 sg. λύτο, λῦτο, pl. λύντο, aor. pass. 3 pl. λύθεν]. I. act. in pass. 1. a) odvežem ὄνον, ἱμάντα, θώρηκα, ζώνην, πρυμνήσια, ἱστία, razvozlam, zrahljam, izprežem ἵππους ἐξ ὀχέων, ὑφ' ἅρμασιν, ὑπὸ ζυγοῦ; pass. odvežem se, odtrgam se, λελυμένος odvezan, neuklenjen, prost; b) slečem στολάς, odpnem πέπλον; c) izpustim, oprostim, odkupim, χρημάτων za denar, zamenjam (ujetnike), ἀνὴρ ἀντ' ἀνδρὸς λυθείς mož zamenjan za moža; d) odprem κλῇθρα, στόμα (odkrito) govorim; ἀσκόν razvežem; e) popustim ἡνίαν; f) odrešim, osvobodim, oprostim, rešim ἀπὸ τοῦ δεσμοῦ, ποδῶν ἀκμάς, ὄκνου strahu, ἔκ τινος, τινά τινος. 2. a) razvežem, razdružim, od-, razpustim ἀγορήν, ἀγῶνα, τάξιν, στρατιάν, γέφυραν poderem; b) zlomim, oslabim μένος, γυῖα, γούνατα; γυῖα λύθεν udje so omlahnili, σὴ βίη λέλυται tvoja moč je zlomljena; c) razrušim, uničim, poderem ναόν, μεσοτείχιον, πόλιν, κάρηνα, πάλαισμα; prelomim, kršim ὅρκον, νόμον, σπονδάς, popačim ἐντολήν NT, uničim, ovržem γραφήν NT, razdenem ἔργα NT; pass. strohnim, razpadem στοιχεῖα, πάντα NT, σπάρτα; d) odstranim, odpravim, razveljavim νόμους, ἄχος ἀπ' ὀμμάτων odvzamem, poravnam νείκεα, spravim, popravim ὅσ' ἐξήμαρτον, φόνον φόνῳ, ἁμαρτίας; e) olajšam, odvzemam, pomirim, potolažim μελεδήματα θυμοῦ, μοχθήματα, odstranim τὸ βάρος τῆς πημονῆς, ἀπορίαν rešim težavno vprašanje, τὸ τέλος τοῦ βίου dovršim tek življenja. 3. a) koristim, τέλη λύει = λυσιτελεῖ, tudi sam λύει koristno je Ksen. An. 3, 4, 26; b) izvršujem svojo dolžnost, plačujem dolg, izpolnim τὰ τοῦ θεοῦ μαντεῖα. II. med. 1. odvežem kaj sebi, izprežem svoje konje ὑπ' ὄχεσφι, ἱμάντα odvežem svoj pas; τεύχεα snamem (zase) opravo (z ram ubitega sovražnika). 2. odrešim, odkupim si, θυγατέρα svojo hčer, osvobodim si kaj (zase, svoje).

μειράκιον, τό [Et. iz μερjάκιον, idevr. mér-jo-s, lat. marītus, oženjen (marī iz m°rī, mlada žena)], dem. μειρακίσκος, ὁ deček, nežen mladenič (od 14-20 let), mlad mož.

Μενέ-λᾱος, ὁ, at. Μενέ-λεως, ω 1. Atrejev sin, Agamemnonov brat, Helenin mož, kralj v Sparti. 2. brat makedonskega kralja Filipa, atenski vojskovodja.

μηλο-φόρος 2 (φέρω) ki nosi jabolka; subst. οἱ μηλοφόροι nosilci jabolk, telesni stražniki perzijskih kraljev; od njih je imelo na sulicah 1000 mož zlata, 9000 pa srebrna jabolka.

μιμνῄσκω [Et. iz μιμνηίσκω, ajol. μιμναίσκω iz menēi-, lat. reminiscitur, aor. men; gl. μαίνομαι. – Obl. fut. μνήσω, dor. ἔμνησα, pass. pf. μέμνημαι, cj. μεμνῶμαι, -ώμεθα, opt. μεμνῄμην, -ῇο, -ῇτο ali μεμνῴμην, -ῷο, -ῷτο, fut. 3 μεμνήσομαι; aor. ἐμνήσθην, fut. μνησθήσομαι, ep. poet. fut. med. μνήσομαι, aor. ἐμνησάμην, iterat. μνησάσκετο; pf. ind. 2 sg. μέμνηαι, μέμνῃ, opt. 3 sg. μεμνέῳτο; ion. pf. imp. 2 sg. μέμνεο, plpf. 3 pl. ἐμεμνέατο]. 1. act. spominjam, opominjam, τινά τινος koga česa. 2. med. in pass. a) spominjam se, mislim na χάρμης, δαιτός, θούριδος ἀλκής mislim na odpor, ἀμφί τινι, περί τινος, ὅτι, Τυδέα, τόδε ἔργον; s pt. in inf.: μέμνημαι ἀκούσας σου spominjam se, da sem te slišal, μεμνήσθω ἀνὴρ ἀγαθὸς εἶναι naj pazi, da bo vrl mož, μέμνησθέ μοι μὴ θορυβεῖν glejte, da mi ne razgrajate; μέμνηντο ἀεὶ ἀλεξέμεναι vedno so mislili odvračati; pf. μέμνημαι (vedno s prez. pom.) spominjam se, imam v spominu, pomnim, pazim ἀφ' οὗ Ἕλληνες μέμνηνται odkar pomnijo Heleni; b) gledam na, skrbim za kaj μεμνέῳτο δρόμου; c) omenjam koga, govorim o kom, sporočam, predlagam τινός, τί, περί, ὑπέρ τινος; τῶν νῦν μοι μνῆσαι to mi sporoči, οὐδ' ἂν ἐμνήσθην ποτέ nikoli bi ne bila tega omenila; d) pass. ἐμνήσθην spomnili so se na me NT.

μόρα, ἡ (μείρομαι) oddelek spartanske pehote, okrog 600 mož, mora.

μῡρι-άρχης, ου, ὁ ion. μῡρί-αρχος, ὁ zapovednik, poveljnik 10.000 mož.

νεό-γαμος 2 (γαμέω) ravnokar poročen, mlad mož, mlada žena.

νυμφίος, ὁ (νύμφη) ženin, zaročenec, mlad mož (soprog) NT.

ὁμ-ευνέτης, ου, ὁ poet., fem. ὁμ-ευνέτις, ιδος, ἡ mož, soprog, žena.

ὁμο-λεχής, ὁ (λέχος) poet. soprog, mož.

ὁ-ποῖος 3, ep. ὀπποῖος, ion. ὁκοῖος (korel. k ποῖος, relat. in v indir. vpraš.) kakšen, kakov, takšen, ki; z ἄν: kakršenkoli, kdorkoli, karkoli, ὁποῖός τις οὖν kakršenkoli, ὁπποῖ' ἄσσα kakšne neki, ὁποῖα ἄττα kakršne pač (neki), ῥήγνυται ὁποία δὴ φλέψ neka žila, ὁποῖόν τί ἐστι z inf.: kaj pomeni; kot adv. stoji Sof. O. R. 915 οὐδ' ὁποῖ' ἀνὴρ ἔννους ne kakor pameten mož.

ὄρθιος 3 in 2 (ὀρθός) 1. navkreber ali v breg, strm ὁδός, pokoncu postavljen, pokoncu stoječ, navpičen γέρρα; ὥστε πάντας ὀρθίας στῆσαι τριχάς tako da so vsem stopili lasje pokoncu; τὸ ὄρθιον breg, strm vrh, pobočje, πρὸς ὄρθιον εἶμι (ἄγω) grem (peljem) navkreber, v breg, κατὰ τοῦ ὄρθίου strmo navzdol. 2. (ki gre) naravnost, τὰ ὄρθια τὰ ἐς τὴν μεσόγαιαν φέροντα ravna črta v sredino dežele. 3. o glasu: visok, tenek, glasen, čist νόμος, κηρύγματα, κωκύματα. – adv. ὄρθια glasno ἤυσε. 4. v vojaškem govoru; ὄρθιοι λόχοι podolgaste napadalne stotnije, v katerih sta stala 2 moža drug poleg drugega in 50 mož drug za drugim ali 4 možje drug poleg drugega in 25 mož drug za drugim, προσβάλλω ὀρθίοις λόχοις napadem s podolgastimi stotnijami, λόχους ὀρθίους ποιῶ, ἄγω(oppos. φάλαγξ bojni red s širokim čelom).

ὀρχηδόν adv. (ὄρχος) po vrsti, mož za možem, vsi brez izjeme (lat. viritim).

οὐρ-ᾱγός, ὁ (οὐρά, ἡγέομαι) vodja zadnje čete, zadnji mož krdela.

οὗτος, αὕτη, τοῦτο [Et. iz ὁ + υ + το-. – Obl. gen. τούτου, ταύτης itd.; ion. gen. pl. fem. τουτέων]. pron. demonstr. 1. ta, ta, to, ta tukaj, kaže navadno na sedanje, navzoče, včasih na prejšnje, redkeje na sledeče; οὗτος ὁ ἀνήρ ali ὁ ἀνὴρ οὗτος ta mož tukaj (tam), οὗτος ἐγώ = tukaj sem, ταῦτα ἀποκρινάμενος εἶπον τάδε. Posebno stoji za osebo: οὗτος ti tukaj, τίς οὗτος kdo si? včasih se nanaša τοῦτο in ταῦτα na fem. ali masc. v sg. ali pl. οἶνόν τε καὶ σῖτον μελίνης, τοῦτο γὰρ ἦν πλεῖστον. 2. καὶ οὗτος in ta, in sicer, tudi ta, καὶ ταῦτα in to, in sicer. 3. οὗτος, ὅς tisti (oni), kateri. 4. oni znani, slavni, zloglasni ὁ πάντ' ἄναλκις οὗτος, οἱ τὰς τελετὰς ἡμῖν οὗτοι, καταστήσαντες, τούτους τοὺς πολυτελεῖς χιτῶνας, τούτους τοὺς συκοφάντας (one zloglasne). 5. pogosto se prevaja s: tukaj, tam, πολλὰ ὁρῶ ταῦτα (tam) πρόβατα, ξένοι οὗτοι (tukaj) ἕτοιμοι, ἀναλίσκειν. 6. adv. a) τοῦτο, ταῦτα tako, zato, zaradi tega, αὐτὸ τοῦτο ravno zaradi tega; τοῦτο μὲν … τοῦτο δέ sedaj … sedaj, nekaj … nekaj, deloma … deloma; b) ἐκ τούτου nato, ἐκ τούτων iz tega, od tega časa, nato, zato; c) εἰς τοῦτο do sedaj, tako daleč (τινός v čem), κατὰ τοῦτο na tem mestu, zato, tako, διὰ ταῦτα zato, μετὰ ταῦτα nato, πρὸς ταῦτα nato, ἐν τούτῳ medtem, v tem trenutku, ταύτῃ tu, na tem mestu, na ta način, οἱ ταύτῃ ljudje v tem kraju, τὰ ταύτῃ ti kraji.

παρα-κοίτης, ου, ὁ (κοίτη) ep. mož, soprog.

πάρ-ευνος 2 (εὐνή) pri kom ležeč, mož, žena.

πεμπάδ-αρχος, ὁ (ἄρχω) poveljnik petih mož.