Franja

Zadetki iskanja

  • char [šar] masculin, vieilli voz

    char amphibie amfibijski tank
    char d'assaut, de combat, de rupture (militaire) tank
    faux char de combat lažni, nepristen, simuliran tank
    char à banc voz s klopjo za prevoz oseb
    char à bœufs voz z volovsko vprego
    char blindé oklepni voz
    char à foin voz za seno
    char funèbre, de deuil mrliški voz
    char de fleurs du carnaval karnevalski cvetlični voz
    char de reconnaissance (militaire) izvidniško vozilo
    à l'abri des chars zavarovan pred tanki
    tirer le char de l'ornière (figuré) vleči voz iz blata
  • chariot [šarjo] masculin (tovorni) voz; voz na pisalnem stroju; voziček

    le grand chariot Veliki voz (ozvezdje)
    chariot à ridelles lojtrski voz
    chariot roulant tekalni voz ali žerjav
  • coche moški spol kočija, voz, železniški voz, avto

    coche de alquiler fijakar; taksi
    coche de ambulancia bolniški (rešilni) avto
    coche de un caballo enovprežen voz
    coche cama(s) spalni vagon
    coche correo poštni vagon
    coche directo direktni vagon
    coche fúnebre mrliški voz
    coche jardinera (odprta) prikolica (cestne) železnice
    coche ómnibus omnibus
    coche parado balkon, s katerega gledamo javne sprevode
    coche de posta (Am) poštni voz
    coche de punto, coche de plaza fijakar, kočija; taksi
    coche remolcador prikolica
    coche restorán, coche restaurant jedilni vagon
    coche simón fijakar; taksi
    coche de sitio (Am) fijakar; taksi
    ir en coche peljati se s kočijo (z avtom)
  • curriculum -ī, n (currere)

    I. act.

    1. abstr.
    a) tek, dir: celeri curriculo Pl., Varr. ap. Non.; sicer le pri kom. v abl. curriculo = tekoma, hitro, v diru: ut apud portum te conspexi, curriculo occepi sequi Pl., abi ad litus curriculo Pl., curriculo percurrere Ter.
    b) klas. le occ. α) tekmovalni tek, dirka (s konjem ali vozom), konjska (vozna) dirka: Pl., Ter., Varr. ap. Non., quod sine curriculo et sine certatione corporum fiat Ci., curricula equorum L., vix unius horae tempus utrumque curriculum complebat L.; tudi posamezni krog, obtek (pri tekmi): ovum, quod ludis circensibus novissimi curriculi finem facit quadrigis Varr., curricula numerare L., curricula ludorum circensium sollemnia septem esse Gell. β) (o nebesnih telesih) obtek, obhod, krožna pot, krožno gibanje kroženje: solis et lunae Ci. ap. Non., curriculum numquam sedare Ci. poet., medio noctis abactae curriculo V., c. lunae, lunare Gell.

    2. met. konkr.
    a) voz: Mettium Fufetium equis ad curriculum ex utraque parte deligatum distraxit Varr. ap. Non.
    b) occ. α) dirkalni voz: in curriculum quadrigarum incurrere Ci., insistere curriculo quadrigarum T., sunt, quos curriculo pulverem Olympicum collegisse iuvat H., c. biiuge famosorum equorum Suet.; pren.: nec procul a metis curriculo gravis est facta ruina meo O. β) bojni voz: turbati equi … in amnem praecipitavere curricula Cu. —

    II. pass. tekališče, dirkališče: qui (Milo Crotoniates) cum iam senex esset athletasque se exercentes in curriculo videret, … Ci.; pogosto pren. tekališče = poprišče, pot: in artis curriculum descendere Corn., hae sunt exercitationes ingenii, haec curricula mentis Ci., deflexit iam aliquantum de spatio curriculoque consuetudo maiorum Ci. s poti in s tira, c. industriae, petitionis Ci., quartum curriculum publicis epulis optinuere a divo Iulio Plin., c. laudis Q.; poseb. (življenjski) tek (tok), pot življenja, tek časa, let: Prud., exiguum vitae curriculum natura circumscripsit, immensum gloriae Ci., honeste curriculum vivendi a natura datum conficere Ci., me ex constituto spatio defensionis in semihorae curriculum coëgisti Ci., versari in suo vetere curriculo Col., semihorae curriculo Gell., Amm.
  • currus -ūs, m (currere)

    1. voz: in currum inscendere Pl., conscendere currum Lucr., Cu. idr., escendere in currum Ci., naspr. descendere e curru Suet.; c. auratus Ci., biiugus Lucr., quadriiugus V., Plin. iun., arcuatus L., curru sublimis L. = curru eminens Cu., equi currusque V., currum agitare V. ali agere O., Cu., Proteus, magnum qui piscibus aequor et iuncto bipedum curru metitur equorum (= et iunctorum bipedum curru … equorum) V. z vozom, vpreženim v dvonoge konje, katerih telo se končuje v ribje, duabus admotis quadrigis in currus earum distentum inligat Mettium L., tu gravi curru quaties Olympum H. (o Jupitru), c. Solis H. idr. pesniki, c. atrorum equorum (sc. Plutonis) O.; pesn. pl. (o enem vozu): ut spolia, ut currus … conspexit V., equi rapiunt ad litora currus V., dum … currus Aurora diurnos (evocet) O. sončni voz, movet an gelidos Latonia currus Val. Fl., biiuges currus Ap. (o Venerinem vozu); sinekdoha vprega, zaprega = vprežni konji: neque audit currus habenas V., curru (gl. opombo) dat lora secundo V., infrenant alii currus V., exercentur equis domitantque in pulvere currus V.

    2. occ.
    a) dvokolesni bojni voz, dvokolesnik: ita collocare currus, ut … C., se in currus citissime recipere C., fertur equis curruque haeret resupinus inani V., suum currum in fugam vertere Cu., c. falcatus Cu. ali (pesn.) c. falcifer Lucr. ali c. ferreus Martis Cl. bojni voz s srpi ali kosami (ob straneh), quaedam nationes et curru proeliantur T.; pesn. pl. (o enem bojnem vozu): ausus Pelidae pretium sibi poscere currus V., iam galeam Pallas et aegida currusque et rabiem parat H.
    b) dirkalni voz: c. quadrigarum Ci., ruunt effusi carcere currus V., insistere currui Plin. iun. (o dirkaču).
    c) zmagoslavni voz: Vell., Lucan., Iuv., Stat. idr., virgo illa Vestalis Claudia, quae patrem complexa triumphantem ab inimico tribuno plebei de curru detraxi passa non est Ci., cum de foro in Capitolium currus flectere incipiunt (sc. qui triumphant) Ci., cum eris curru in Capitolium invectus Ci., invehi curru equis albis iuncto urbem L., ducere ali-quem ante currum L. = aliquem vinctum ante currum agere Sen. ph., io triumphe, tu moraris aureos currus … ? H., cuius (ianuae) inaurati celebrarunt limina currus Pr., prosequar et currus utroque ab litore ovantes Pr., currus quinque liberis onustus T., curru urbem ingredi ali Romam eo curru, quo Augustus olim triumphaverat, introire Suet., currum (sc. triumphantis) prosequentes Suet., praecedere alicuius currum Eutr.; met. zmagoslavje, triumf: Plin. (V, 5 [5], 36), cuius (Pauli) currum rex … Perses honestavit Ci., patientia cunctos haec superat currus Sil., digna res lauro, digna curru senatui visa est Fl.
    č) kolo pri plugu, v pl. plužni voz, plužnice: stivaque, quae currus a tergo torqueat imos V.
    d) plovilo, ladja: ipsa levi fecit volitantem flamine currum, pinea coniungens inflexae texta carinae Cat.

    Opomba: Dat. sg. currū, sinkop. gen. pl. currūm: V.
  • Fuder, die, (-, -n) voz, tovor (mera); figurativ cel voz, na kupe
  • Fuhre, die, (Wagen) voz (tudi kot količina); (Fahrt) vožnja
  • Fuhrwerk, das, vprežno vozilo, voz (s konjsko vprego)
  • gêslo lema m ; divisa f ; (vojaško) consigna f ; (v slovarju) voz f guía ; (volilno) lema m , divisa f
  • glás voz f (pl voces) ; (pri volitvah) voto m

    na ves glas a voz en cuello (ali en grito)
    glas ljudstva voz del pueblo
    glas vesti voz de la conciencia
    odločilen glas voto m decisivo
    posvetovalni glas voz consultiva, voz sin voto
    sprejet z večino glasov aprobado por mayoría de votos
    srebrn glas voz argentina
    enakost glasov igualdad de votos
    neveljaven glas voto nulo, voto en blanco
    oddani glasovi número m de votos
    s 5 glasovi večine con una mayoría de cinco votos, por cinco votos de mayoría
    z 20 glasovi proti 15, z 10 vzdržanimi glasovi por veinte votos contra quince, con diez abstenciones
    10 glasov (oddanih) za koga, proti komu diez votos (emitidos) a favor, en contra de alg
    števec glasov escrutador m
    na dobrem (slabem) glasu bien (mal) reputado
    biti na dobrem glasu gozar de buena reputación
    biti na najboljšem glasu tener la mejor reputación
    dobiti 10 glasov obtener diez votos
    dobiti večino oddanih glasov obtener mayoría de votos
    oddati svoj glas (pri volitvah) depositar el voto, votar
    oddati glas za, proti votar por, contra
    péti prvi glas llevar la voz cantante
    povzdigniti (svoj) glas alzar (ali levantar) la voz
    (pre)šteti glasove contar los votos, hacer el escrutinio
    spraviti koga na slab glas poner mala voz a alg
    glas mu je zastal se le anudó la voz
    zbrati glasove recoger los votos
  • horse-box [hɔ́:sbɔks] samostalnik
    voz, vagon, prostor na ladji za prevoz konj
  • hurdle1 [hə:dl] samostalnik
    zapreka, ovira; fašina, butara protja, pleter, zasilen plot
    zgodovina voz, v katerem so vozili obsojence na morišče

    šport the hurdles tek čez ovire
  • iugum -ī, n (k iungō; prim. gr. ζυγόν = got. juk, sl. igo)

    I.

    1. jarem, igo (na vratu vprežene živine): nos quibusdam bestiis iuga imponimus Ci., iuga tauris solvere V., demere H., iugum asinarium Cat., crebra iactatione cervicum iugum excusserant Cu.; o konjih: equi iugum quatere coeperant Cu., equi colla iugo eripiunt O., frena fert iugo (equus) V., demere iuga equis O.; o drugih živalih: tigres iugum collo trahentes H., leones iugo subdere Plin.

    2. metaf. jarem = dolžnost: subtrahis effracto tu quoque colla iugo? O., ferre iugum pariter dolosi amici H. ki več nočejo nositi istega jarma; occ.
    a) zakonski jarem: nondum subacta ferre iugum valet cervice H., Venus diductos iugo cogit aëneo H., alicui iugum imponere O., iugum ferre Pl., paulatim sub iuga colla dare Tib., eripere turpi colla iugo H.
    b) suženjski jarem: iugum Macedonum deiecere Cu., fortunae iugum pati Cu., cuius a cervicibus iugum servile deiecerant Ci., servitutis iugum depellere Ci., iugum accipere L., Samnitium iugum subire T., alicuius ferre iugum H., iugum exuere L., iugo se exuere L., servitiis grave iugum demere L., aliena arva iugo premere V. „podjarmiti“, recipere imperii iugum Vell., iugum excutere Plin. iun.
    c) jarem, narejen iz treh sulic v podobi Π, skozi katerega so morali iti premagani sovražniki v znak suženjstva: legionibus nostris sub iugum missis Ci., tudi sub iugo mittere, emittere L. izpod jarma spustiti, sub iugo abire L. biti spuščen izpod jarma; pren.: calamitates terroresque mortalium sub iugum mittere Sen. ph. premagati.

    3. metaf. vprega: immissis iugis lora concussere aurigae V.; od tod meton. voz: Sil.; sploh dvojica, par: impiorum Ci. (Antonij in Dolabela), aquilarum Plin. —

    II. jarem = prečnica, ki veže dve stvari

    1. tkalsko vratilo, navoj: tela iugo vincta est O.

    2. igo na ojesu: iugum (plaustri, temonis) Cu., L., Varr., Iust.

    3. Tehtnica ali Polnočnica (ozvezdje): Sen. tr., Romam, in iugo cum esset luna, natam esse dicebat Ci.

    4. veslaška klop, brv: animas, quae per iuga longa sedebant, deturbat V.

    5. jarem, (gorsko) sleme, (gorski) greben: mons factus Atlas; iuga sunt umeri, caput cacumen O., summum iugum montis C., omnes eius iugi colles C., iugo circummissus in verticem collis evasit L., iugum Alpium L. alpsko pogorje = Alpe, iuga Tauri L., Pyrenaei iuga S., continentia iuga L., nive perenni (večnim) obruta iuga Cu., dorsum esse eius iugi aequum Ci., ut mutato itinere iugis Octogesam perveniret C., in immensis qua tumet Ida iugis O.; sinekdoha vrh, gora: in quibus es venata iugis? O., bacchata iugis Naxos V.
  • iūnctūra -ae, f (iungere)

    I. zveza, in sicer

    1. konkr.: genuum O. sklep, iuncturas verticis ictu rupit O. šive, digitos ligat iunctura O. plavalna kožica, tignorum C. sklep, laterum iuncturae V. zaklep(nica) pri pasu, iuncturae quam longissimae Vitr., omnis iunctura in putri aedificio diducitur Sen. ph., navis iuncturis aquam excludentibus spissa Sen. ph., hoc genus iuncturae maxime probatum est Col., ut humor teneat iuncturas Plin.

    2. abstr.: generis O. sorodstvo, tantum series iuncturaque pollet H. zveza besed, besedni red, dixeris egregie, notum si callida verbum reddiderit iunctura novum H., in omni compositione tria sunt necessaria, ordo, iunctura, numerus Q. —

    II.

    1. vprega(nje): boum Col.

    2. meton.
    a) = gr. ζευκτής jermen pri jarmu: argentea Ulp.
    b) voz (vprežni): carruca cum iuncturā legata Paul.
  • izràz expresión f ; (obraza) expresión f de la cara, fisonomía f ; (beseda) palabra f , término m , voz f , vocablo m

    strokovni, lovski izraz término técnico, cinegético
    zastarel izraz arcaísmo m
    izraz sožalja expresión de pésame (ali de condolencia)
    prinesti do izraza expresar, manifestar
    priti do izraza manifestarse
  • iztóčnica voz f guía
  • kȁr m, kâr m, mest. na kàru, na káru, mn. kȁrovi in kàrovi (it. carro) dial. voz: otac ode po kar da bi prevezao mošt u grad; Đukan upregne konje u kar
  • Karren2, der, figurativ voz, den Karren in den Dreck fahren/aus dem Karren ziehen zapeljati voz v blato/potegniti voz iz blata; vor den Karren spannen vpreči v voz; an den Karren fahren jemanden ostro kritizirati koga, ostro ukrepati proti komu; unter den Karren kommen priti pod kolesa
  • kȍla kôlā s mn.
    1. voz: kola sa lotrama lojtrski voz; mrtvačka kola
    2. voz, vagon: željeznička, spavaća, službena, salonska kola; kola za ručavanje, jedilni voz
    3. voz, avto: sportska, trkaća, sanitetska, policijska kola
    4. tank: borna kola blindirana, izvidačka kola
    5. putovati na -ima potovati na vozu; putovati -ima potovati z vozom; izgrditi koga na pasja kola hudo ozmerjati koga; upreći koga u tuda kola
    6. Velika, Mala kola astr. veliki, mali voz
  • kolèsnica ž ekspr. voz: na -i zračnoj bog Perun se vozi