mensonger, ère [-sɔ̃že, ɛr] adjectif lažniv; zlagán; neresničen; goljufiv, razočarujoč
carac-tère masculin mensonger lažnivost
menteur, euse [mɑ̃tœr, öz] adjectif lažniv; varljiv; neresničen; masculin, féminin lažnivec, -vka; slepar, -rka; féminin, populaire jezik
mentido zlagán, izmišljen, lažniv; hlinjen, varljiv
amor mentido hlinjena ljubezen
mentior -īrī -ītus sum (iz mēns, kakor partior iz pars): „izmisliti (izmišlj(ev)ati) si kaj“
I. intr.
1. pesniti, izmišljevati si zgodbe: ita mentitur (sc. Homerus) H.
2. ne držati besede, besede (obljube) ne izpolniti (izpolnjevati), besedo umakniti (umikati): quod promisisti mihi, quod mentita, inimica es Cat., m. honestius Ci., m. alicui Kom., H.; o stvareh: numquam tellus mentita colono Sil.
3. hote ali nehote lagáti (se), zlagati se (naspr. verum dicere): palam Pl., facile et palam Q., aperte Ci., ne ioco quidem m. H., si te mentiri dices verumque dicis, mentiris Ci., m. adversus aliquem Pl. ali apud aliquem Pl., Ci. ali ad aliquem Gell. ali alicui Aug. (z)lagati se komu, pred kom, nalagati koga, mentiri (de) aliquā re, mentiri de aliquā re Ci. idr., m. pro testimonio Gell. krivo pričati, lustro mentitus est Ap. za pet let se je preveč (z)lagal, mentire (= mentiris) motiš se; kot zatrditev: mentior si Ci., Tert. lagal bi, imejte me za lažnivca, če (ne), toda: redargue me, si mentior Ci. ali si mentiar, ultima, quā fallam, sit Venus illa mihi O. če lažem; o stvareh: Q., frons, oculi, vultus persaepe mentiuntur, oratio vero saepissime Ci., fama si non est mentita O., haec signa numquam fere mentientia Ci. nelažna; subst. pt. pr. mentiens -entis, m (= gr. ψευδόμενος) prevara, zmota, sofizem, zmoten, napačen sklep: Ci. —
II. trans.
1. izmisliti (izmišljati) si: gloriam rerum O., eius consilio tantam rem est mentitus S.
2. lažno (po)kazati, napačno (krivo) trditi (zatrjevati), lažno ustiti se, delati se (npr. bolnega), pretvarjati se, hliniti, posne(ma)ti, po krivem si prisvojiti (prisvajati), (pre)slepiti, (pre)mamiti s čim: auspicium L., sacrum, amorem, fugae causam, sani capitis dolores O., somnum Petr., ne quid imprudenter aut ignorantes adfirmemus aut scientes mentiamur Sen. ph., res, quas mentiris O. s katerimi se lažno bahaš, mentimur regnare Iovem Lucan. napačno trdimo, da je Jupiter kralj, ni res, da vlada Jupiter, puerum O. delati se dečka, iuvenem tinctis capillis Mart., se Persei filium ingenti asseveratione L. epit. lažno se izdajati za, regiae stirpis alicuius originem Vell., Iust., centum figuras O.; o stvareh: in quibus nihil umquam immensa et infinita vetustas mentita sit Ci., nec varios discet mentiri lana colores V., sunt etiamnum novicii duo colores e vilissimis: viride est quod Appianum vocatur et chrysocollam mentitur Plin.
3. lažno obljubiti (obljubljati), lažno obetati, lažno napoved(ov)ati, obljubiti in ne držati besede, (pre)varati: noctem Pr., et quaecumque in me fueras mentita fateri Pr., fidem tyrannis Cl.; o stvareh: semel fac illud, mentitur tua quod subinde tussis Mart., spem mentita seges H. — Pt. pf. s pass. pomenom mentītus 3 zlagan, lažen, lažniv, izmišljen, ponarejen, posnet, potvorjen: Pl., Pr., Sen. rh., Q., Stat., Lact., Priami clipeos mentitaque tela adgnoscunt V., mentiti fictique terrores Plin. iun., se mentitis superos celasse figuris O., m. fama, m. nomen O., m. vox Val. Fl., honor Poeta ap. Suet. — Act. soobl. mentiō -īre: Vulg.
Opomba: Star. fut. I mentibitur, mentibimur: Pl.; star. inf. pr. mentirier Pl.
mentiroso lažniv, varljiv; zmoten, napačen
mentiroso m lažnivec
mentitore
A) agg. (f -trice) lažniv; lažen
B) m (f -trice) lažnivec, lažnivka
mincinós -oásă (-óşi, -oáse)
I. adj. lažniv
II. m/f lažnivec (-vka)
per-iūriōsus 3 (periūrium) krivoprisežen, verolomen, prisegolomen, lažniv, lažen: procaciores estis vos, sed illi, periuriosi Pl.
periūrus 3 (iz periurāre; prim. per iura fallere)
1. krivoprisežen, verolomen, prisegolomen, kot subst. krivoprisežnik, verolomnež, prisegolomec: O., Cat., Sil., Stat., leno periurissimus Ci., Priami domus periura H., quid interest inter periurum et mendacem? Ci.
2. metaf. lažen, lažniv: periuri arte Sinonis V., p. homo, periurissime hominum Pl.
Opomba: Pogosto najdemo inačici pēiūrus in pēiiūrus: nil est … peiiurius Pl.
prètvōran -rna -o hinavski, lažniv; stvari se -o prikazuju
simular [símjulə]
1. samostalnik
simulant, -inja
2. pridevnik
simuliran, hlinjen, nepristen, lažniv
šàren -èna -èno, dol. šàrenī -ā -ō
1. pisan: -o cvijeće; šaren ćilim
2. šekast, brezast, marogast: šaren konj
3. nezvest: šaren muž, -a žena
4. neiskren, lažniv: iz razgovora se vidi da je čovjek
5. -o kolo zadnji, sklepni ples ženina in neveste na svatovščini; -o jaje pisanka, pisanica, pirh
6. barven: -i metali, -e kovine; -o staklo
7. -i jelen zool. evropski damjak, Dama dama; -a drhtulja zool. marogasta drhtulja, električni skat; gledati kao tele u -a vrata; -a posla sumljiv opravek, sumljiva zadeva
trumped-up [trʌ́mptəp] pridevnik
izmišljen, iz trte izvit, lažniv
two-tongued [tú:tʌŋd] pridevnik
dvojezičen; lažniv, varljiv, goljufiv, hinavski
untruthful [ʌntrú:ɵful] pridevnik (untruthfully prislov)
neresničen, lažen, lažniv, neiskren
vāni-dicus 3 (vānus in dīcere) praznobeseden, prazno govoreč, lažniv, čvekav, bahav, hvalisav: eo mihi magis lubet cum probis potius quam cum inprobis vivere vanidicis Pl., ut erat vanidicus et amenti propior Amm.
vāni-loquus 3 (vānus in loquī)
1. praznobeseden, prazno govoreč, lažniv: Pl., Vulg., Ambr.
2. bahav, bahaški, širokoust(en), hvalisav: Sil., Aus.; kot subst. bahač, čvekač, kvasač, blebetač, blebetalo, širokoustnež, hvalisavec, nečimrnež: L.