-
definito agg. določen
-
deputato
A) agg. izbran, izvoljen, določen
B) m (f -ta, -essa)
1. poslanec, poslanka, delegat, deputat:
camera dei deputati poslanska zbornica
2. odposlanec, pooblaščenec
-
designado določen
designado a določen za
-
designate1 [dézignit] pridevnik (as)
označen (for, to)
določen, imenovan, namenjen
-
destinado določen, namenjen
-
determinado določen; odločen; drzen
-
determinát -ă (-i, -e) adj. določen
-
determinate [dité:minit] pridevnik (determinately prislov)
določen; trden, ustaljen; dokončen; odločilen
-
determinativo agg.
1. določilen
2. določen:
articolo determinativo jezik določni člen
-
déterminé, e [-ne] adjectif odločen; trden; določen
homme masculin déterminé odločen človek
-
detto
A) agg.
1. rečen, povedan:
detto fra noi med nami povedano
detto tra parentesi mimogrede povedano
è presto detto lahko je reči
come non detto pustimo stvar pri miru; že prav, kot da tega nisem rekel
detto fatto rečeno storjeno
quel ch'è detto è detto kar sem rekel, sem rekel
2. imenovan:
Paolo Cagliari detto il Veronese Paolo Cagliari, imenovan Veronese
3. določen:
il detto giorno določenega dne
4. omenjen; prej, zgoraj naveden:
detto individuo imenovana oseba
B) m
1. beseda:
stando al suo detto po njegovih besedah
2. duhovit domislek, izrek; (facezia) dovtip:
come dice un antico detto kot pravi starinski izrek
i detti del pievano Arlotto dovtipi župnika Arlotta
-
dispōnō -ere -posuī -positum (decomp.)
1. razpostaviti (razpostavljati), (po)razdeliti ([po]razdeljevati): Ca., Col., Plin., signa ad omnes columnas Ci., enses per herbam V., pocula Bacchi O., haec ubi disposuit O., disponere altaria utroque latere (itineris), lapides crebros intervallis Cu., avos porticibus Iuv., tabernas diversorias per litora et ripas Suet., disponit (sc. homines), qui nuntient Plin. iun.; voj.: disponere praesidia, praesidia custodiasque ad ripas Ligeris, crebris ad Rhodanum dispositis praesidiis C., quod … custodias in muro dispositas videbat C., dispositi equites C., disponere tormenta in muris C., reliquas cohortes castris praesidio C., portis stationes L., vigilias per urbem L.; pren. po določenem načrtu
a) razdeliti: imperii curas T., ministeria principatus in equites Romanos T.
b) ret. porazdeliti: disponere verba ita, ut pictores varietatem colorum Ci., ut sint quasi in ornatu disposita quaedam insignia et lumina Ci.
2. v red postaviti, spraviti, urediti (urejati), razporediti (razporejati), razvrstiti (razvrščati): Homeri libros antea confusos Ci., tellurem quinque in partes Tib., disposita congeries O., male dispositi capilli O. ali bene dispositae comae O. počesani, disponere crinem Iuv., comas Mart., membra in ordinem Sen. tr.; voj. v bojni red postaviti: singuli (milites) ab peritissimo imperatore dispositi N., disposita acies T.; pren.
a) primerno urediti ali uravnati, prirediti: disposita ad honorem studia Ci., consilia in omnem fortunam disposita L., disponere fata sibi Cu., diem (= dnevna opravila) Sen. ph., Plin. iun., otium Plin. iun.
b) ret. urediti, uravnati: ornare, disponere Ci., disponere res Ci. snov umetelno urediti, inventa Q., quaestionum ordinem recte Q.
c) pesn. lepo urejeno snuti, opis(ov)ati, opevati, peti: carmina curā Lucr., moenia Pr., corpora disponens Pr., d. cantūs, modos O.
č) za kaj uravnati, nameniti, pripraviti: si surculo et segetibus … fundus est dispositus Col.
d) α) odrediti (odrejati), ukreniti (ukrepati), poskrbeti, določiti (določati): hoc, haec, non quicquam Amm.; z odvisnim vprašanjem: Ulp. (Dig.), Amm.; s finalnim stavkom: Dig., Amm.; z ACI: Amm.; dispositi (namenjeni) z inf.: Amm. β) nameniti se, skleniti, zavzeti se, vzeti si kaj za pravilo (načelo); z inf.: Amm. γ) nameravati, v mislih imeti; z inf.: Macr., Pall., Vop., Amm. — Od tod adj. pt. pf. dispositus 3, adv. -ē
1.
a) dobro, lepo urejen: mens Col., vita hominum Plin. iun., quo neque formosius est quicquam neque dispositius Sen. ph., in dispositissima domo Boet.; subst. neutr.: ex disposito Sen. ph. v redu; adv.: disposite istum accusare Ci. s pravo razporeditvijo, disposite exponere Vitr., disposite dicere Q., tam disposite mundus effectus est Lact.; superl. dispositissimē Sid.
b) pren. (o govorniku) vir dispositus Plin. iun. mož uglajenega govora.
2. določen, odrejen; subst. neutr.: ex disposito Macr. kakor je bilo določeno, po določitvi.
Opomba: Sinkop. pt. pf. disposta (neutr. pl.): Lucr.
-
distinctive [distíŋktiv] pridevnik (distinctively prislov)
razločen, razločevalen; poseben, značilen; nevsakdanji; določen
-
distinguō -ere -stīnxī -stinctum (prim. īnstīgō), „z barvami razločiti“, od tod
1. raznoliko (po)barvati, (po)pisati, pestro (po)slikati, (po)risati: iam tibi lividos (proleptični atrib.) distinguet autumnus racemos H. ti bo raznoliko pomodrila, nigram medio frontem distinctus ab albo O. z belo liso sredi črnega čela, auro album d. Cu. pretkati.
2. raznoliko (o)krasiti, (o)lepšati, (o)zaljšati, (na)kititi, obložiti s čim: pocula ex auro, quae gemmis erant distincta clarissimis Ci., distincta gemmis fulgentibus pocula Lact., litora distincta tectis et urbibus Ci., via illa nostra castris Threiciis distincta Ci., gladius, cuius vagina gemmis distinguitur Sen. ph., planitiem eius crebris distinguentibus rivis Cu. poživljajo, d. vestem clavo Sil., parietes lapide Suet., silva … palmeto et opobalsameto distinguitur Iust., distincta radiis corona Fl. žarni venec; pren.
a) (o govoru): d. orationem Ci., L., id non debet esse fusum aequabiliter per omnem orationem, sed ita distinctum, ut … Ci. ampak mora biti tako razporejeno, da …
b) kaj premenja(va)ti, spremeniti (spreminjati), nekaj spremembe da(ja)ti čemu: ut … voluptas distingui possit Ci., d. historiam varietate locorum Ci., ab quibus utrisque variatur aliquid, distinguitur Ci. ki oba (pesnik in glasbenik) nekaj spreminjata in premenjavata (= glasovno vrsto in časovno mero), hoc carmen (pesništvo) … , quod apte quantaslibet occupationes curasque distinguit Plin., d. cenam comoedis, graviora opera lusibus Plin. iun., epulas ludo Sil.
3. odločiti (odločevati), ločiti, oddeliti (oddeljevati), deliti: onus inclusum (zemljo) eodem numero O., vites semitis decumanisque Col.; occ. lase na prečo počesati: crinem doctā manu Sen. tr., capillum Ap., cedo acum crinibus distinguendis Tert., caput (= capillum) acu d. Cl.
4. pren. razločiti (razločevati), razlikovati, ločiti: Sil., Suet., Amm., servos Ci., crimina Ci., T., artificem ab inscio, Granium a Cassio, vera a falsis Ci., vero d. falsum H., d. oratorum genera aetatibus Ci., voces in partes Ci., distingui intervallis Ci., fetus suos non distinguunt ferae Sen. ph., simiarum genera caudis inter se distinguuntur Plin., d. genera causarum Q., dies ordine Iuv., ut discretus labor fortes ignavosque distingueret T.; z odvisnim vprašanjem: quid inter naturam et rationem intersit, non distinguitur Ci.; v absolutnem abl.: non distincto, suā an alienā manu T. ne da bi se bilo razločilo; occ.
a) gram. z ločili ločiti: versum Q., exemplaria Suet.
b) konč(ev)ati: contationem (= cunctationem) Ap.
c) dognati, poravnati, razsoditi (razsojati): causas Lamp., Cod. I., iurgia Amm. — Od tod adj. pt. pf. distinctus 3, adv. -ē
1. raznoliko (po)barvan, pester, barvit, pisan: distinctae floribus herbae, retia maculis distincta O.
2. raznoliko okrašen, ozaljšan, uravnan: urbs delubris distincta, Cynosura stellis distincta, caelum astris distinctum Ci., vitae genus distinctum Plin. iun.
3. raznolik, mnogovrsten: illa (Macedonum) phalanx … unius generis, Romana acies distinctior L.
4. strogo ločen, določen (-čna -čno): d. gradus dignitatis Ci., distincta genera esse delictorum Ci.; (o govoru) razločen, jasen in določen, natančen: sermo Q., apte, distincte, ornate dicere Ci., distincte scribere Ci., cum in eo (libro) distinctius (natančneje) dictum sit, disperse (le tu in tam) autem de confirmatione Ci., distinctius in Graeco reperias ϑεοσέβειαν Aug.; pren. (o govorniku) jasen in določen = jasno in določno govoreč: in utroque genere et creber et distinctus Cato Ci., utroque (sc. C. Graccho et Crasso) distinctior … Cicero T.
5. po času različen, časovno oddaljen: Hesiodus circa CXX annos distinctus ab Homeri aetate Vell.
-
enunciative [inʌ́nšiətiv] pridevnik (enunciatively prislov)
jasen, določen
-
exigō -ere -ēgī -āctum (ex in agere)
I.
1. izgnati (izganjati), odgnati (odganjati), pregnati (preganjati), spoditi: exigere omnes foras Pl., uxorem Pl., Ter., Suet., odsloviti, zavreči, hiberno tempore non prius pastum (na pašo) exigere, quam pruina evanuit Varr., Tarquinius exactus est Ci., post reges exactos Ci., exactos tyrannos … bibit aure vulgus H., hoc initium fuit exactorum N., lupos fames exegit V. je ven pognala, exactus furiis suis O., exigere elephantos ultra aciem Cu. Od kod? z abl.: indigne exigor patriā innocens Naev. fr., campo exiguntur quadrigae L., eum domo exegerunt L.; s praep.: virum ab se Pl., capellas a grege Varr., reges ex civitate Ci., hostem e campo L., cervam e montibus L., e stratis corpus Stat. vskočiti s … Pren.: labore lassitudo est exigunda ex corpore Pl., vestimentis exigere frigus atque horrorem Lucr., exigere curas H., non vis exiget otium H., ne bo pregnala (motila) miru, agrorum exigere fructūs L. izvažati, merces Col. prodajati, aliquem vitā exigere Sen. ph. usmrtiti; pesn.: Hebrus exigit aquas O. izliva svoje vodovje v morje.
2. occ.
a) igralca ali igro žvižgaje ali cepetaje z odra pregnati, izžvižgati, izcepetati, v pass. tudi = propasti: spectandae an exigendae sint vobis prius Ter., partim sum earum exactus Ter.
b) (o rastlinah) pognati (poganjati): radices Cels., latum folium, duplices uvas, brevem materiam Col.
c) (kako orožje) pognati (poriniti) v kaj, skozi kaj, zamahniti s čim v kaj, prebosti kaj: ensem per costas, ensem per medium iuvenem V., ferrum per ilia V., O., ferrum per viscera Lucan., gladium per viscera Fl., exactus viribus (s silo) ensis O., exigere tela in aliquem Sen. ph., manum Q., illum exigit hasta Val. Fl.; pren. (pri)siliti k čemu: exigi in poenas Stat.
II.
1. izterjati, poterjati, pobirati, preje(ma)ti, s silo nabaviti (nabavljati), zahtevati: frumentum, numerum tritici, nomina sua, nummos, pecunias a civitatibus pro frumento, quaternos denarios in singulas vini amphoras portorii nomine, vectigalia Ci., tributa Ci. ep., in nautis remigibusque exigendis Ci. pri nasilnem odvzemu, exigere acerbissime pecunias imperatas, obsides ab Apolloniatibus, equitum peditumque certum numerum a civitatibus C., aes H., vigilias vicatim L., talenta Cu.; z dvojnim acc.: unum quemque iuxta vires exegit tam argentum quam aurum Vulg.; v pass. z acc. rei: exigor portorium Caecil. fr. carina se zahteva od mene, sese pecunias maximas exactos esse Q. Metell. Num. ap. Gell.
2. occ. zahtevati, da se kaj pogodbi primerno opravi, od tod
a) (uradno o cenzorjih) nadzorovati: sarta tecta L. stavbno stanje (poslopij), viam tensarum Ci., aedes privatas velut publicum opus L., opus Col.; pesn.: ipsa, quod hae faciunt, opus exigit O.
b) meriti, izmeriti, odmeriti, premeriti (premerjati), umeriti (umerjati), preteht(ov)ati, preisk(ov)ati: ad perpendiculum columnas Ci., aliquid mensurā, materiam ad regulam et libellam Plin., pondus margaritarum suā manu Suet.; pren. meriti, preteht(ov)ati, presoditi (presojati): ad summam veritatem legitimum ius Caelius in Ci. ep., nolite ad (po z loc.) vestra instituta exigere ea, quae Lacedaemone fiunt L., exigere opus ad vires suas, humanos ritus ad caelestia O.
3. pren.
a) zahtevati, siliti k čemu: a teste veritatem exigunt Ci. zahtevajo, exspectabo ea, quae polliceris, neque exigam Ci., exigere promissum ab aliquo, a se mercedem caritatis suae Ci., duplices ab aliquo mercedes Q., officia a suis, a singulis ius iurandum Cu., rationem Val. Max., Sen. ph. idr., ab aliquo rationem alienae culpae Sen. rh., disciplinam severissime Suet.; o kazni (ki se je sprva le plačevala, in sicer z živino ali denarjem): antiquo memores de vulnere poenas exigit alma Venus O. Venera zahteva nespravljivo kazen za … = kaznuje za … , tako tudi: exigere a violatoribus gravia piacula L. hudo jih kaznovati, supplicium de aliquo Fl. kazen izvršiti na kom, ab aliquo exigere ultionem necati infantis Iust. maščevati se komu zaradi … ; pesn. z dat.: huic poenam exigit ira deae O. ga kaznuje, exigerem nostrae qualia damna notae? O. V pass. z acc. rei: intellegeres, quod multo minora exigaris ab eo Vulg. da te dokaj manj kaznuje, ferus sacrae viae vastator poenas exactus est vastationis suae Cass. je bil kaznovan za … , je pretrpel kazen za … — Skladi (glag. v pomenu zahtevati): s finalnim stavkom: hanc a te operam exigo, ut me audias Ci., si tamen, ut referam breviter mala iuncta pudori, exigis O., ille haud amplius, quam ut duo ex tribus filiis secum militarent, exegit Cu., cum exigis a quoquam, ne peieret Iuv., nihil … a comitibus exegerat quam ne potestas cuiquam capitis sui fieret Suet.; z ACI: Suet., Paul. (Dig.); v pass. z NCI: ubi exigitur argentarius rationes edere Ulp. (Dig.); o stvareh, večinoma abs.: ubi res vigiliam exigeret Vell. ko bi bilo treba budnosti, prout res exigit Plin. nanese, si ita res familiaris (gospodarstvo) exigat T., si quid res exigeret Vell.
b) occ. povprašujoč zvedeti, izvedeti, izprašati kaj: facta alicuius O., exacta refero V. kar sem izvedel, rei causam exigere Cu., exactum et a Titidio Labeone, … cur … ultionem legis omisisset T.; prim.: rationem saporum exigere H. proučiti.
III.
1. (do konca) dognati, dovršiti, izvršiti, (do)končati: exegi monumentum H., exacta carmina H., iamque opus exegi, quod … O., his demum exactis V., exactus tenui pumice versus eat Pr. skrbno opiljen, suo cultu ad magnificentiam exacto Cu., commentarii ita exacti Q.
2. mimo česa iti, mimo česa priti, kaj preiti, prehoditi (prehajati), prevoziti (prevažati), za seboj pustiti (puščati) kaj: cum primus equis exegit anhelis Phoebus Athon Val. Fl., exigere hibernum mare Plin.
3. pren.
a) (dobe) preteči (pretekati), dokončati: mediam dies exegerat horam O., Iuppiter … spatiis exegit quattuor annum O. je leto v štiri dobe dokončal, Phoebe, qui aestivos spatiosius exigis ignes Pr. = ki delaš dolge poletne dneve; v pass. = izteči se, poteči, preteči, miniti: tertiā vigiliā exacta, temporibus exactis Ci., aestas prope exacta erat C., ante exactam hiemem C. pred koncem zime, iam aestatem exactam esse S., aestatibus tribus exactis V. po preteku treh poletij, annuus exactis completur mensibus orbis V., dies exactus erat O.; occ. prebiti, preživeti: aerumnam Pl. prestajati, malam aetatem Pl., exactā aetate mori Ci. v visoki starosti, zelo prileten, exacta sua aetate S. ko se je bližal smrti, exigere aevum Lucr., V., O., vitam Ca. fr., Luc. fr., Ter., S., Vitr., Val. Max., Petr., Sen. ph., ut tecum annos exigat omnīs V., exacto tempore vita cedat H., eodem anno Q. Fabius Maximus moritur exactae aetatis L., ali exacta aetate feminae T. v visoki starosti, exigere senectutem Val. Max., noctem Petr., triginta dies in exspectatione mortis Sen. ph., diem supremum noctemque T., exacto per scelera die T., exigere ullum tempus iucundius Plin. iun., exactā pueritiā Iust.
b) določiti (določati), odrediti (odrejati), ukreniti (ukrepati), skleniti (sklepati), posvetovati se, dogovoriti (dogovarjati) se glede česa, pogajati se za kaj, preudarjati kaj, premišljati kaj: non satis exactum, quid agam Ci., ali nec satis exactum est, corpus an umbra forem O. še ni določeno (dognano, gotovo), non habet exactum, quid agat O. ne ve natančno, de his rebus ut exigeret cum eo Plancius in Ci. ep., tempus secum ipsa modumque (moriendi) exigit V., talia exigentīs … hostes oppressere L. sklepajoče, talia secum exigere O., quo (die) de his coram exigere possimus Plin. iun. — Od tod adj. pt. pf. exāctus 3, adv. -ē, dovršen = natančen, točen, določen, popoln, skrben: difficile est, quot ceciderint, exacto numero affirmare L., exacta fides O., acies falcis Plin., frugalitas Sen. ph., cura exactior Suet., nil exactius … est Mart., exactissimus cultus caerimoniarum Val. Max., exactissimum ingenium Sen. rh., vir exactissimus Plin. iun., exactissima diligentia Front., exacte perorare Sid., exactius disserere Gell., exactissime pascere Sid.; z gen. (v čem): morum fabraene exactior artis O.
-
explicit [iksplísit] pridevnik (explicitly prislov)
izréčen, jasen, nedvoumen, določen
-
explícito izrecen, jasen, določen
-
express3 [iksprés] pridevnik
hiter, ekspresen; določen, nameren; jasen
-
exprimō -ere -pressī -pressum (ex in premere)
I.
1. iztisniti (iztiskati), iztlačiti, izgnesti, izže(ma)ti, ože(ma)ti: lacrimulam oculos terendo Ter., nubium conflictu ardor expressus Ci., expressus salsus de corpore sudor Lucr., liquor exprimitur per densa foramina O., Venus madidas exprimit imbre comas O., sucus ex sesama expressus Cu., suco expresso semini Plin., exprimere spongiam Cels., nasum Mart. usekniti se, sucina solis radiis expressa T., (Epicharis) vinclo fasciae … spiritum expressit T. si je sapo „iztisnila“ = se je obesila; occ.
a) kvišku pognati (poganjati), (po)vzdigniti, zvišati: quantum has (turres) cotidianus agger (nasipavanje) expresserat C., Appias expressis aëra pulsat aquis O. brizga vodo v zrak, exprimere aquam in altum Plin., ali in altitudinem summi clivi Vitr., si vertices isti terrena ex humili in altum exprimere possent Sen. ph.
b) besede krepko iz grla iztiskati = (jasno) izgovoriti (izgovarjati): nolo exprimi litteras putidius Ci., septimo anno lingua sermonem exprimit Q., exprimere verba ore libero Q., quamquam soni verba non exprimunt Q.
2. pren. iz koga kaj izsiliti (izsiljevati), prisiliti (prisiljevati), iz koga kaj izvleči, spraviti, komu kaj izsiliti: exprimere pecuniam Ci., Suet., nummos ab aliquo blanditiis Ci. izmamiti, nihil ab egentibus, laudem ab invitis, ab eis tantum exprimi frumentum, nihil dolore expressum, dictum per dolorem expressum, decretum officio expressum Ci., quam (legem) … ex natura ipsa … expressimus Ci., cur tu in iudicio exprimis, quod non fit in campo? Ci., exprimere vocem C., eam coronam amor, non vis expresserat N., utilitas expressit nomina rerum Lucr., deditio necessitate expressa L., exprimere alicui confessionem L., Sen. ph., Suet., exprimere laetitiam Auct. b. Alx., veritatem Cu., tantum ab aliquo, quantum concupierat Sen. rh., risum magis quam gemitum Plin. iun.; s finalnim stavkom: expressi, ut conficere se tabulas negaret Ci., expressit tandem, ut … operam polliceretur Cu.
— II.
1. kiparsko upodobiti (upodabljati): expressa in cera imago Pl., faber … ungues exprimet H., expressi vultus per ahenea signa H., exprimere simulacra ex auro Cu., litteras Cu. po vosku pisati, imaginem hominis gypso e facie ipsa Plin., arma casus tuos expressa Val. Fl. ki so na njem tvoje nezgode upodobljene, tako tudi: ara casus suos in marmore expressa T.; pesn.: pictura concubitus varios Venerisque figuras exprimens O; ret.: cuius (athletae) lacertos exercitatio expressit Q. je napravila v oči bijoče, veste … singulos artus exprimente T.
2. pren.
a) posnemajoč upodobiti (upodabljati), posne(ma)ti: oratorem imitando effingere atque exprimere Ci., exprimere alicuius vitam et consuetudinem Ci., expressa imago vitae Ci., N., liberalitate vitam patris expresserat filius Ci., virtutum nostrarum effigies expressa Ci., in Maeandri persona esse expressam speciem civitatis Ci., vitia imitatione ex aliquo expressa Ci., litterae lituraeque omnes adsimulatae et expressae Ci., exprimere solitos incessus vultumque sonumque loquendi O., incessum alicuius Sen. ph.; occ. α) preložiti (prelagati), prevesti (prevajati): verbum de verbo Ter., ali verbum e verbo Ci. dobesedno, fabellas Latinas ad verbum (dobesedno) a Graecis expressas non inviti legunt Ci., κατάληψις verbum verbo exprimentes comprehensionem dicemus Ci., ut Latine uno verbo exprimi non possit Ci., si modo id exprimere Latine potuero Ci., aliquid aemulari Latine et exprimere Plin. iun. β) (z besedami) izraziti (izražati), razločno (jasno) določiti (določati): haec verba non satis exprimunt fideicommissum Dig.
b) izraziti (izražati) = (p)opis(ov)ati, pripovedovati, povedati, natančno razložiti (razlagati), predočiti (predočevati): exprimere atque effingere verbis corporis cuiusquam formam Corn., mores alicuius oratione Ci., dicendo sensa exprimere posse Ci., exprimere intimos sensus civitatis Ci., omnīs hominis libidines, stupra, adulteria delicatissimis versibus expressit Ci., Charybdim poëtae exprimunt Ci., in Platonis libris omnibus fere Socrates exprimitur Ci., multas nobis imagines fortissimorum virorum expressas scriptores Graeci et Latini reliquerunt Ci., Mithridaticum bellum magnum atque difficile totum ab hoc expressum est Ci., aeque efficaciter odium fraternum hac sententia exprimere Sen. rh. — Skladi: z odvisnim vprašanjem: qui … dicat diligenter oportere exprimi, quae vis subiecta sit vocibus Ci., quam fuerit eventus exitiabilis, vix verbis exprimi potest Vell., exprimere non possum, quanto sim gaudio affectus Plin. iun.; z ACI (v zvezi z glag. dicere): nemo … superiorum non modo expresserat, sed ne dixerat quidem posse hominem nihil opinari Ci. (Tusc. disp. I, 26, 65) — Od tod adj. pt. pf. expressus 3, adv. -ē,
1. krepko (iz grla) iztisnjen, razločen: litterae neque expressae neque oppressae Ci. niti razločne niti pogoltnjene, verba expressa, sermo expressior Q., expressior loquacitas Plin., ut ea (R littera) a nullo expressius efferretur Val. Max.
2. izrazit, razvit: species deorum, quae habeat … nihil expressi Ci., corpora … lacertis expressa sunt Q. mišičasta, omnibus membris expressus infans Q.
3. pren. izrazit, jasen, nazoren, natančen, določen, razločen: iustitiae expressa effigies, expressa sceleris vestigia, non expressa signa, sed adumbrata virtutum Ci., haec profecto vides, quanto expressiora … futura sint Ci., expresse conscripta ponere oportet exempla Corn., quid ad exemplar antiquitatis expressius? Plin. iun., expresse dicere Plin. iun., quod ipsum expressius hoc versu Hesiodus significavit Col., ut expressius dicam ali dicatur Aug., expressius continere Cod. I.