Franja

Zadetki iskanja

  • strombus -ī, m (tuj. στρομβός) strómb, vrsta zavitega polža: strombi in aceto putrefacti lethargicos excitant odore Plin., strombi quoque carnes tritae et in mulsi III heminis pari modo aquae aut, si febres sint, ex aqua mulsa datae proficiunt Plin., delphini adipe linamenta inlita accensa excitant volva strangulata oppressas, item strombi in aceto putrefacti Plin.
  • super-mandō -ere (super in mandere) nato (potem) žvečiti: qui puram dedere, raphanos supermandi ex mulso aceto iubent, ut ad vomitiones revocent Plin.
  • suspendiōsus 3 (suspendium) obešenjski: adprehensusque pes alter e posterioribus suspendiosa fame necat Plin.; subst. suspendiōsus -ī, m (suspendium) kdor se je (sam) obesil, obešenec, obešenjak: Dig., tunc primum turpe habitum est mortem sibi consciscere et Varro ait, suspendiosis, quibus iusta fieri ius non sit, suspensis oscillis Varr. ap. Serv., cardinibus ostiorum aceto adfusis lutum fronti inlitum capitis dolorem sedare, item laqueum suspendiosi circumdatum temporibus Plin.
  • syntēcticus 3 (tuj. συντηκτικός) jetičen, sušičen, hirajoč, usihajoč, starejše sehničen: ex aceto his (sc. datur), qui coagulum lactis sorbuerint, praecordiorum vitiis syntecticis Plin., sanguis et syntecticis prodest, iocurque comitialibus morbis Plin., nam ut in Arcadia bubulum biberent phthisici, syntectici, cachectae, diximus in ratione herbarum Plin.; o živalih: P. Veg.
  • tingō (tinguō) -ere, tīnxī, tinctum (prim. gr. τέγγω, stvnem. thunkōn, dunkōn = nem. tunken)

    1. namočiti (namakati), (o)škropiti, poškropiti, (o)močiti (omakati), (na)vlažiti, ovlažiti (ovlaževati), pomočiti (pomakati), v kako tekočino potopiti (potapljati), s kako tekočino napojiti (napajati), prepojiti (prepajati), (po)rositi, (na)mazati, premazati (premazovati), (na)maziliti: Lydia Pactoli tingit arata liquor Pr., ara lacrimis O., Pallade (z oljem) membra O., pedes Plin., tela venenis Plin., hostili caede manum O., fontem medicamine tingere O. zastrupiti, pavimentum mero H., sanguine tincta humus O., tunica sanguine tincta Ci., victima pontificum securim cervice tinget H.; namočiti, pomočiti; na vprašanje kam?
    a) z abl.: Mart., Iust. idr., stridentia tingunt aera lacu V. sršeče (cvrčeče) železo namakajo v vodo, kalijo v vodi, aequore tingui V., O. = zaiti, zahajati (o zvezdah).
    b) s praep. in z abl.: in undis vestigia tingit O., faces in amne O., in amne comas Pr., spongia in aceto tincta Cels.; pesn. (o zahajajočih zvezdah): Phoebus in aequore tinguit equos O.; metaf. prepojiti (prepajati), napojiti (napajati), preplaviti (preplavljati), navda(ja)ti, napolniti (napolnjevati): vis aurea flumen tinxit O. zlatotvorna moč je prepojila reko, orator tinctus litteris Ci., Laelia patris elegantiā tincta Ci. obdarjena, verba sensu tincta Q., libellos sale Romano tingere Mart.

    2. occ. (pre)barvati, (o)barvati, pobarvati, (po)mazati, premazati (premazovati): poma puniceo colore O., cutem Mart. lepotičiti, lanae bis tinctae murice H., nihil nisi conchylio tinctum Ci., comam O., coma … viridi cortice tincta nucis Tib., nummos Ulp. (Dig.), tinguntur sole populi Plin., caeruleum ali hysginum tingere Plin. modro barvati, purpuram tingere Plin.; pesn.: tinxerat ora rubor O. rdečica je oblila, tinctus violā pallor amantium H. z rdečico obarvana bledica zaljubljencev, loca lumine tingere Lucr. razsvetljevati, globus candenti lumine tinctus Lucr. razsvetljeno. Od tod

    1. subst. pt. pr. tingentēs -ium, m barvarji: tingentium officinae Plin.

    2. subst. pt. pf. tincta -ōrum, n barvano, pisano: tincta absint Ci.

    3. krstiti: solā se paenitentiā tinguere, venturum mox, qui tingueret in spiritu et igni It. ap. Tert., tinctus est ab Ioanne prophetā in Iordane flumine Lact.
  • tordȳlon (tordȳlion) -ī, n (gr. τόρδυλον, τορδύλιον) bot. seme divje kumine (konjske kumine) (seselis), po drugih cirmetovo (starejše orjašično) seme, seme rastl. navadni cirmet ali veliki cirmet (starejše orjašica; Tordylium officinale ali maximum Linn.): adicitur tordylon — est autem hoc semen ex seseli — et, si vehementior lethargus premat, cruribus aut etiam capiti inlinitur cum fico ex aceto Plin., tordylon alii semen silis esse dixerunt, alii herbam per se, quam et syreon vocaverunt Plin.
  • vínski (-a -o) adj.

    1. del, di vino; dei vini; vinifero, vinicolo:
    vinski kis aceto di vino
    vinska klet cantina vinicola
    vinski trgovec commerciante di vino
    gost. vinska karta lista dei vini
    vinski sejem fiera del vino
    pog. vinska kapljica vino
    vinski bratec compagno di bisboccia

    2. pren. (vinjen) brillo, alticcio; ubriaco
    FRAZEOLOŠKA/TERMINOLOŠKA RABA:
    vinska cesta strada del vino
    kem. vinska kislina acido tartarico
    bot. vinska rutica ruta (Ruta graveolens)
    bot. vinska trta vite (Vitis vinifera)
    biol. vinske kvasovke saccaromiceti del vino
    zool. vinske mušice drosofilidi (sing. -e) (Drosophila)
    vinski cvet fioretta
    hist. vinski davek imbottato
    zool. vinski drozg sassello (Turdus musicus)
    vinski kamen tartaro, gromma
    vinski trgovec vinaio
    bot. vinski žajbelj sclarea (Salvia sclarea)
    agr. vinsko cedilo cola