Franja

συμ-παρακομίζω spremljam ob čem; pass. dobivam spremstvo, v spremstvu plovem ob čem, τοῦ συμπαρακομισθῆναι da bi v spremstvu odplule ob obrežju.

συμ-πῑ́πτω 1. zrušim se, podiram se, sesedam se οἰκία, hiram, propadam σῶμα. 2. a) trčim skupaj s kom; udarim se, spoprimem se s kom, napadem koga τινί, πρός τι; b) zlagam se, ujemam se τινί. 3. zgodim se (ob istem času), pripetim se, primerim se τινί, πρὸς τὸ συμπῖπτον po potrebi, kakor potreba nanese; pogosto impers. συμ-πίπτει primeri se, dogodi se, pripeti se, συνέπεσεν ἐς τοῦτο ἀνάγκης prišlo je do te neizogibne (nujne) potrebe. 4. zabredem kam κακοῖς, zapadem čemu τινί, ἔς τι.

συν-αράσσω (aor. ep. συνάραξα) ep. ion. poet. udarjam s čim ob kaj, bijem skupaj, razbijem, razdrobim ναῦς; pass. sem zdrobljen, razbit.

συν-δέω [fut. συνδήσω] zvežem, vklepam, zavezujem, ob(v)ežem ἕλκος; spajam, združujem, τινί s čim; NT συνδεδεμένοι soujetniki.

συν-δοκεῖ μοι impers. tudi meni se tako zdi, tudi moje mnenje je, sem istega mnenja, pritrjujem, συνδοκοῦν ἡμῖν ἅπασιν po skupnem sklepu nas vseh, συνδόξαν πατρί z očetovim dovoljenjem; pass. τὸ τέλος τῶν λόγων πᾶσιν ἔοικε ξυνδεδογμένον εἶναι ob sklepu govora so, kakor se zdi, vsi istega mnenja.

συν-επιβάλλω prihajam ob istem času zraven, dogodim se.

συν-έρχομαι med. 1. grem skupaj s kom. 2. snidem se, shajam se, zbiram se εἴς τι; družim se, ταύτην τὴν στρατείαν ξυνῆλθον to vojno so združeni začeli; pos. a) dogovarjam se, pogajam se τινί, zedinim se; b) trčim skupaj, zadenem skupaj (sovražno), spoprimem se, udarim se; c) združim se (telesno) τὸ σὸν λέχος; d) o denarju: pri-, dohajam; e) zgodim se, dogodim se ob istem času ταῦτα πάντα.

συν-τίθημι [gl. τίθημι; ep. aor. med. 3 sg. σύνθετο, imper. 2 sg. σύνθεο, ion. aor. med. συνεθηκάμην] I. act. in pass. 1. a) postavim, spravim skupaj; skladam, zlagam ὅπλα ἐν τῷ ναῷ; pos. povzamem, posnamem v malo besedah, ὄμνυ συντιθεὶς ἅπαν γένος θεῶν prisezi skratka pri celem rodu bogov, ἐν βραχεῖ συνθεὶς λέγω ob kratkem povem; b) sestavim σκεύη, zložim, združim, zvežem λίθους, πλίνθους, sešijem χιτῶνας; c) pridenem, naredim, delam, gradim τριήρεας; νόμον napravljam načrt zakona; d) sestavim, spišem, opisujem, pripovedujem λόγον, Ἑλληνικά, izmislim αἴνιγμα, ὁ συνθεὶς τάδε ki si je to izmislil, zvijačni podpihovalec; e) γέλων πολύν hkrati se zelo (za)smejem; f) določim ὁ συντεθεὶς χρόνος. 2. preudarjam, premišljam, presojam, primerjam. II. med. 1. sestavljam (pridobivam) sebi δύναμιν, uredim τὰ τῆς πόλεως. 2. zaznavam, (za)pazim, poslušam, čujem, slišim θυμῷ, φρεσίν. 3. dogovorim se, sklenem (s kom pogodbo) τινί, ὁμαιχμίην πρός τινα, φιλίαν; določim νύκτα, obljubim NT; ναῦλον obljubim po (dogovoru) prevoznino; συνθέμενος združen, po dogovoru, ταῦτα συνθέμενοι po tem dogovoru. 4. pritrjujem, dovoljujem.

συν-τρῑ́βω 1. act. a) drgnem kaj ob čem (kaj); starem, zdrobim, (po)lomim NT, zlomim, razbijem ναῦς; b) pokončam, pokazim. 2. pass. zlomim se, razbijem se ναῦς, συντετριμμένοι σκέλη καὶ πλευράς z zlomljenimi, razbitimi nogami …, συντετριμμένος τὴν καρδίαν potrt v srcu NT.

σῴζω [fut. σώσω, aor. ἔσωσα, pf. σέσωκα, pass. pf. σέσω(σ)μαι, aor. ἐσώθην, fut. σωθήσομαι, adi. verb. σωστέον; ep. poet. σαόω, aor. ἐσάωσα, aor. pass. 3 pl. ἐσάωθεν; σάωμι: imp. σάω, impf. 3 sg. σάω; σόω: cj. 2 sg. σόῃς; σώω: pt. σώοντες, impf. iter. σώεσκον] 1. act. a) tešujem, ohranjujem koga nepoškodovanega ali pri življenju τινά, sploh: obranjujem, (ob)varujem, odrešim, zveličam, ozdravim, pomagam; pos. shranjujem, spravljam, varujem; srečno pripeljem do cilja ali domov; b) izpolnjujem, držim νόμους; c) obdržim zase, skrijem, zamolčim. 2. pass. in med. a) rešim si življenje, rešim se, odnesem pete, ohranim se, zveličam se; b) vrnem se zdrav domov, varujem se; τὸ ἄπραγμον οὐ σῴζεται ne more obstati; c) ohranim si v spominu, zapomnim si kaj τί.

Τάναγρα, ion. -γρη, ἡ mesto v Bojotiji ob Azopu; preb. ὁ Ταναγραῖος in Ταναγρικός. – adi. Ταναγρικός 3.

τανύω ep. [Et. lat. tenuis, slov. tenek, nem. dünn. – Obl. fut. ep. τανύω, aor. ep. τάνυσ(σ)α, pf. pass. τετάνυσμαι, plpf. 3 sg. τετάνυστο, aor. pass. 3 pl. ep. τάνυσθεν; vzpor. obl. τάνυται, praes. pass. 3 sg. od τάνυμι] 1. act. a) raztegujem, nategujem, napenjam, ravnam, vodim, podim βοείην, ἵππους; b) razgrinjam, razprostiram ἶριν; c) mečem (treščim) ob tla ἐπὶ γαίῃ, κληῖδα zapahnem, τράπεζαν, ἔγχος postavljam, μάχην, ἔριδα vnemam. 2. med. napenjam si τόξον, iztegnem se, zleknem se διὰ μήλων, hitim, drevim ἵπποι. 3. pass. razprostiram se νῆσος; napenjam se, postanem poln γναθμοί, vijem se ἡμερίς, sem razprostrt (položen) τάπης, ἠλακάτη.

ταρῑχήιαι, Ταρῑχήιαι, αἱ pri-, naprava za sušenje rib in kraj ob izlivu Nila.

τάσσω, at. -ττω [Et. kor. ταγ razposta-viti, urediti. – Obl. fut. τάξω, aor. ἔταξα, pf. τέταχα, pass. pf. τέταγμαι, aor. ἐτάχθην, fut. ταχθήσομαι, fut. 3 τετάξομαι, med. fut. τάξομαι, aor. ἐταξάμην, ion. at. 3 pl. pf. pass. τετάχαται, plpf. ἐτετάχατο]. I. act. 1. a) urejam, postavljam (na določeno mesto), χωρίς postavljam vsaksebi (narazen), ἐναντίον nasproti postavim, obrnem proti komu; pos. postavim (čete) v bojni red στρατιήν, ὁπλίτας, εἰς μάχην na boj pripravljene čete; κήρυκας ἄλλους ἄλλῃ τάξας odpravil je tega tja, drugega drugam; τινὰ ἐπί τινα: α.) postavim koga proti komu; β.) postavim črez (nad) koga ἐπὶ τοὺς ἱππέας; ἐμαυτὸν ἐπί τι služim komu za kaj, ἐν πᾶσιν ἐμαυτὸν ἔταξα prevzel sem vsa mesta (sam), ὁ ἀγαθὸς φίλος ἑαυτὸν πρὸς πᾶν τάττει se ponudi za vse, pomaga v vsaki potrebi; b) uvrščam (štejem) koga med kaj τινὰ εἰς τὴν τάξιν, τινὰ εἰς δουλείαν prištevam k sužnjem; c) postavim koga za kaj ἄρχοντας. 2. odredim, ukrenem, določim, zapovem, ukažem, πόλις γὰρ ἡμῖν ἅ με χρὴ τάσσειν ἐρεῖ kaj naj ukažem, ὁ νόμος τάττει; πολλοῦ ἀργυρίου določim (obljubim) veliko nagrado v denarju; φόρον τινί naložim davek (dan); z inf. ἔταξε μισθὸν παρέχειν da morajo dajati plačo. II. pass. 1. postavijo me, sem postavljen εἴς τι; pf. stojim, zavzemam mesto, τῇ οὐδεὶς ἐτέτακτο φύλακος kjer ni stala nobena straža, τάττομαι τάξιν odkaže se mi mesto, οὐδένα κόσμον ταχθέντες brez reda; ἐς τὸ ὄρος ἐτάχθησαν postavljeni so bili na goro; πεζῇ ali ἐς πεζὸν τάττομαι služim pri pehoti, παρά τι ob čem, ἀμφί (περί) τι pri čem, blizu česa, ἐπί (κατά) τινα τέταγμαι stojim nasproti komu, ἐφ' ἑπτὰ πύλαις pri vratih, μετά τινα za kom, μετά τινος, σύν τινι sem poleg koga, sem njegov zaveznik, τὸ ἄπραγμον μὴ μετὰ τοῦ δραστηρίου τεταγμένον ako ni združena z odločnostjo; πρὸς τὴν συμμαχίαν τάττομαι pristopim k zvezi; τεταγμένος urejen, v bojni vrsti, v red postavljen. 2. zapove (ukaže, naroči) se mi, dobim povelje, določi se kaj τάττομαι ἐπί τινι, ἐπί τι; z inf. zapove se mi, da naj kaj naredim, τὸ ταχθέν nalog, ukrep, zapoved, τεταγμένος odrejen, zapovedan, določen ὥρα, ἡμέρα, χώρα; θυσία redna (določena) daritev; ἡ ταχθεῖσα ἕδρα odkazano mesto, ἐν τῷ τεταγμένῳ na določenem mestu; φόρος ταχθείς naloženi davek, οἱ ἐπὶ τούτοις τεταγμένοι νόμοι za to dane postave. III. med. 1. postavljam se (v bojni red), stopim na odkazano mesto; postavljam svoje čete (ladje). 2. a) postavljam sebi (za sebe), določam, naročam (sebi v prid) τί; b) dogovorim se (glede česa), privolim v kaj, φόρον (glede plačevanja davkov), ἐς τὴν δωρεήν, δῶρα, χρήματα, ἀργύριον zavežem se, da bom plačal; c) določim (po lastni razsodnosti) ζημίην; d) ταξάμενος ἀποδίδωμι (od)plačujem v določenih obrokih.

τείχισις, εως, ἡ (τειχίζω) postavljanje zidu, (ob)zidanje, zgradba trdnjave, zid, obzidje, obkop, obleganje.

τῆμος ep. τημόσδε adv. [Et. iz kaz. zaimka to in -μός (prim. ἧμος)] ob tem času, ob tej uri, v onem času, tedaj, nato, potem.

τηνίκα poet., τηνικάδε, adv. τηνικαῦτα 1. tedaj, tisti trenotek, potem. 2. ob tem času, tako zgodaj.

Τιβαρηνοί, οἱ skitski narod ob Pontu.

Τρίκ(κ)η, ἡ mesto ob Peneju v Tesaliji.

Τρῑτο-γένεια, Τριτο-γενής ἡ Atenin pridevek (ker je bila rojena ob bojotskem potoku Tritonu).