Franja

hectowatt [ɛktɔwat] masculin hektovat

hectowatt-heure hektovatna ura

hòd (hóda) m (hoja) cammino; andatura; vet. andatura lenta;
zibati se v hodu avere un'andatura dondolante, andar dondoloni
do vrha gore je ura hoda la vetta è a un'ora di cammino
strojn. hod bata corsa del pistone
strojn. mrtvi hod marcia in folle

hoda:
pet/deset minut hoda fünf/zehn Gehminuten, fünf/zehn Minuten Gehzeit
ura hoda eine Wegstunde

honoráren (-rna -o) adj. a tempo indeterminato, a ore, saltuario; straordinario:
honorarna ura ora straordinaria
honorarna zaposlitev lavoro saltuario

hud² (-a, -o) mraz, vročina, veter, bolečina, dvom, krvavitev: stark; bolezen, nepokorščina, nevihta, poškodba, pretres možganov, rana, sneženje, šok, tatvina, vihar, vlom, žalitev, pravo kazniva dejanja: schwer; izkušnja, mraz, razočaranje, obžalovanje, kesanje: bitter; pravo malomarnost, nehvaležnost: grob; potreba: dringend; napaka, razlika: gravierend; sovraštvo, negativna čustva: tief; pes: bissig; figurativno (močno, zelo) sehr; Schwer- (bolnik der Schwerkranke), Erz- (sovražnik der Erzfeind)
huda kri böses Blut (zbujati hudo kri böses Blut machen)
huda ura das Gewitter, figurativno das Donnerwetter
huda kršitev predpisov der Skandal (Umweltskandal)
živalstvo, zoologija huda gniloba die Faulbrut
huda lakota großer Hunger, der Bärenhunger, Heißhunger
huda preizkušnja die Zerreißprobe
hudi časi schlechte Zeiten množina, figurativno eine Durststrecke
zaloga za hude čase der Notvorrat

húd bad; evil; (čas, doba) hard; (rana) bad, (občutljiva) sore; (jezen) angry; ZDA sore, mad

húda bolezen serious illness
húda bolečina great pain
húdi časi hard times pl
húd kašelj a bad cough
húd mraz a very severe frost
húd veter sharp wind
húda vročica (mrzlica) a virulent fever
húda vročina intense heat
húda ura thunderstorm
nič húdega sluteč unsuspecting
ta je pa že prehuda! this is outrageous!
delati húdo kri figurativno to create ill-feeling
nič húdega ti ne delam I do you no harm
nič húdega ne mislim (nočem) I don't mean any harm
nič húdega ni v tem there is no harm in it
ne bom ti naredil nič húdega I shall not hurt you
ona ima húd jezik she has a wicked (ali spiteful, malevolent) tongue
nič húdega ne nameravati (misliti) to mean no harm
nič húdega ne vidim v tem I don't see anything bad in it
biti húd na koga to be angry with someone, to be cross with someone, to be furious (ali mad) with someone
húd je name ZDA he is mad with me, VB he is angry with me
v najhujšem primeru at the worst; in the worst case
če pride do najhujšega if the worst comes to the worst
če bi se zgodilo najhujše if it comes to the worst
najhujše še pride the worst is yet to come
húdo (prislov) badly
toliko hujše! all the worse!; so much the worse
vedno hujše worse and worse
bodi pripravljen na najhujše! be prepared for the worst!
húdo se motiš there you are greatly mistaken
húdo mi je, da (ker) ne morem priti I feel sorry that I cannot come
ni tako húdo, kot je videti (figurativno) his bark is worse than his bite
húdo je z njim he is badly off, he is in a bad way, he is unwell
húdo (trda) je za denar money is scarce
saj ni tako húdo! it is not so bad (as you think)
mnogo húdega prestati (figurativno) to go through hell, to have a rough time

húd pridevnik méchant, mauvais; grave, sévère, rigoureux, dur; fâché

hudi časi temps moški spol množine difficiles (ali durs)
huda ura (neurje) orage moški spol, tempête ženski spol, bourrasque ženski spol, tourmente ženski spol
huda zima hiver moški spol rigoureux (ali rude, inclément)
hud biti na koga être fâché contre quelqu'un, en vouloir à quelqu'un
nič hudega cela ne fait rien
zelo hudo mal, très, fort
hudo je bolan il est gravement malade
hudo mi je, da ne … je suis désolé (ali fâché) de ne pas …
hudo je za denar l'argent manque (ali fait défaut), il y a pénurie d'argent

húd (-a -o)

A) adj.

1. severo, rigoroso

2. adirato, arrabbiato:
biti hud na koga essere in collera, essere adirato con qcn., avercela con qcn.

3. ostile

4. furioso, rabbioso (cane)

5. cattivo; malvagio:
sin je bil hujši kot oče il figlio era peggio del padre
hudo dejanje azione malvagia, cattiva

6. (ki prinaša trpljenje, težave) cattivo, brutto:
hude novice brutte notizie
hudi časi brutti tempi
huda ura temporale

7. (ki se pojavlja v močni obliki) grande, forte, terribile; pren. appassionato, incallito; incorreggibile:
hud mraz freddo terribile
huda lakota, revščina, krivica grande carestia, povertà, ingiustizia
huda bolečina forte dolore
hud kašelj forte tosse
hud bolnik malato grave
hud klanec forte, ripida salita
pren. hud lovec cacciatore appassionato
hud pijanec bevitore incorreggibile
FRAZEOLOŠKA/TERMINOLOŠKA RABA:
hud udarec terribile colpo
pren. biti hud na denar essere avido di denaro
delati hudo kri far cattivo sangue
biti (česa) prav za hudo silo essercene quanto basta, dovrebbe bastare
čeb. huda gniloba covata a sacco

B) húdi (-a -o) m, f, n pog.
huda je za delo è difficile trovar lavoro
pren. huda mu prede è alle strette, non sa a che santo votarsi
povedati komu precej hudih strapazzare, rimbrottare qcn. ben bene
umreti od samega hudega morire di crepacuore, per l'indigenza, per grandi sofferenze
pren. imeti dosti hudega nad seboj avere gravi colpe sulla coscienza
prizadeti komu mnogo hudega fare molto male a qcn.
ne jemati česa za hudo non prendersela a male per qcs.
nič hudega sluteč senza l'ombra d'un sospetto

húd (jezen) irritado, enojado; malo ; (nevoljen) enfadado (na con) , disgustado

hud je name está disgustado conmigo
ste jezni name? ¿está usted enfadado conmigo?
hud prehlad resfriado m muy fuerte
huda napaka un grave error
hude posledice malas consecuencias f pl
hudi časi tiempos m pl duros
huda ura tormenta f
hudó mi je estoy desolado
imeti hudo slutnjo tener un mal presentimiento

idéja idea; notion; thought; fancy

fiksna idéja fixed idea, obsession
to je njegova fiksna idéja it is an obsession with him
imeti fiksno idéjo (figurativno) to have a bee in one's bonnet
baviti se z idéjo to foster (ali cherish) an idea
okoristiti se z idéjami koga drugega to suck someone's brains
kakšna idéj! what an idea
kje je dobil idéjo za svoj roman? where did he get the idea for his novel?
nimam najmanjše idéje koliko je ura I have not the faintest idea (ali notion) what time it is
ta idéja se mi je porodila this idea occurred to me, this thought entered my mind
prevzet z neko idéjo engrossed (ali taken) with an idea
poln idéj full of ideas

indiētro

A) avv.

1. nazaj:
avanti e indietro naprej in nazaj
l'orologio è indietro, va indietro ura zaostaja
dare indietro qcs. kaj vrniti, vračati
tirarsi indietro pren. umakniti, umikati se (obveznostim)
essere, rimanere indietro in qcs. v čem zaostajati
essere indietro pren. malo razumeti
fare macchina indietro pren. sneti besedo, umakniti se

2.
all'indietro nazaj; v obratno smer:
cadere all'indietro pasti vznak

B) inter. nazaj!

indiquer [-ke] verbe transitif na-, o-značiti, (po)kazati; naznaniti; dati spoznati ali sklepati; določiti

indiquer du doigt quelqu'un, quelque chose s prstom (po)kazati na koga, na kaj
ma montre indique deux heures et demie moja ura kaže pol treh
indiquer l'heure du départ določiti uro odhoda
tout indique que ... vse kaže, da ...
le peintre a indiqué un paysage d'automne slikar je nakazal (skiciral) jesensko pokrajino
indiquer une rue pokazati (povedati za, napotiti v) ulico
cela indique une grande intelligence to kaže (dokazuje, odkriva) veliko inteligenco

interdiction [ɛ̃tɛrdiksjɔ̃] féminin prepoved; prepoved izvrševanja službe (poklica), suspendiranje; postavitev pod skrbstvo

interdiction d'atterrissage (aéronautique) prepoved pristajanja
interdiction de commerce prepoved trgovanja
interdiction correctionnelle, interdiction des droits civiques, civils et de famille odvzem političnih, državljanskih in družinskih pravic
interdiction de construction, d'emploi, d'exportation, d'un journal, de séjour prepoved gradnje, zaposlitve, izvoza, izhajanja časopisa, bivanja (v kakem kraju)
interdiction de stationner prepoved parkiranja
interdiction de survoler (aéronautique) prepoved preletavanja, letenja nad
fonctionnaire masculin, prêtre masculin frappé d'interdiction suspendiran uradnik, duhovnik
heure féminin d'interdiction policijska ura
tir masculin d'interdiction (militaire) zaporni ogenj
demander l'interdiction d'un prodigue zahtevati postavitev pod skrbstvo za zapravljivca
frapper d'interdiction postaviti pod skrbstvo

inter-mittō -ere -mīsī -missum

1. vmes da(ja)ti, dejati (devati), položiti (polagati), postaviti (postavljati); pass. vmes ležati: trabes paribus intermissae spatiis C., valle intermissa C. ker je bila vmes dolina; occ. vmes prazno (nezasedeno) pustiti (puščati); pass. vmes prazen ali odprt biti, ležati: planities intermissa (= brez) collibus C., loca custodibus intermissa L., mediocribus spatiis (passibus CCCC) intermissis C., per intermissa moenia urbem intrarunt L. skozi vrzeli v zidu, pars oppidi a flumine intermissa C., quā erat opus intermissum C., intermissa munimenta L., nunc continua nunc intermissa tecta villarum Plin. iun. nepretrgane … na samem stoječe, perexiguo intermisso spatio C.

2. metaf.
a) (delo, … ) začasno ustaviti (omittere = popolnoma ustaviti), (p)opustiti ((p)opuščati), prekiniti (prekinjati), preneha(va)ti: proelium, iter C., laborem C., O., dilectum C., studia Ci., ludos Suet., ludorum solemnia L., cultum agrorum L., rerum curam T., ob iustitium solita munia T., paulisper otium Plin. iun., hoc intermisi, quoad non licuit Ci., verba intermissa O. pretrgane, ludi intermissi Ci., L., forensibus negotiis intermissis Ci., iurisdictis intermittitur Ci., hoc solum vectigal aliis intermissis non conquiescit Ci., libertas intermissa Ci. ki so se ji začasno odpovedali, intermissa bella H., bellum saepius intermissum Suet., intermissus tamdiu mos Plin. iun., magistratum intermittere C. začasno ne postaviti, suspendirati; z inf.: opustiti (opuščati), nehati: non intermittebas donum adferre Ci., non intermittit caelum nitescere Ci., obsides dare intermiserant C., i. alicui litteras mittere Ci., non ille intermisit adfirmare se sine morā venire Ci.; za zanikanim glag. quin: hoc opus numquam intermittendum est, quin (ne da bi) omnibus instauretur annis Col.; med. in intr. popustiti (popuščati), odneha(va)ti, poneha(va)ti, preneha(va)ti, poleči (polegati), tudi polegati se, preneh(ov)ati: mediā circiter nocte vento intermisso C. je nastalo brezvetrje, paulum intermissā flammā C., quā (parte) flumen intermittit C. kjer preneha (= ne teče), (in canendo) nihil intermittere Ci., non intermittunt hostes C. prihajajo enakomerno, neprenehoma, brez prestanka, proelia non intermittunt Hirt. se nadaljujejo, trajajo neprenehoma naprej, aves intermittentes (v presledkih, prenehoma) bibunt Plin., febris intermittit Cels. ima presledke, prenehuje (= je mrzlica), tertiana, quae ex toto intermittit Cels., si (vitia eius) non desinent, intermittent Sen. ph.; z acc. časovnega raztezanja: ut reliquum tempus (preostali čas) a labore intermitteretur C. se preneha z delom.
b) čas zamuditi (zamujati), izgubiti (izgubljati), pustiti (puščati), da preteče, ne porabiti (porabljati) ga, ne zapraviti (zapravljati) ga: dies intermissus saepe perturbat omnia Ci., ter intermissa die Ci., intermissa nocte C., puncto temporis, brevi tempore, triduo, spatio intermisso Ci., C., paucis mensibus intermissis Cu., ne quem diem intermitterem, has dedi litteras Ci., nulla pars noctis ad laborem intermittitur C. vsaka nočna ura se porabi nepretrgoma za delo; za zanikanim glag. quin: nullum tempus intermiserunt, quin legatos mitterent C., neque ullum fere diem intermittebat, quin quid in quoque esset animi ac virtutis suorum perspiceret C., numquam unum intermittit diem, quin semper veniat T.

it¹ [it]

1. osebni zaimek
ono, to (v slovenščini se navadno ne prevaja)

it writes well (svinčnik itd.) dobro piše
it is John John je
it is soldiers (to) so vojaki
Oh, it was you ah, ti si bil

2.
subjekt brezosebnih glagolov in konstrukcij

it rains dežuje
it is cold mrzlo je
it seems videti je
it says in the letter v pismu piše
what time is it? koliko je ura?
how is it with your promise? kako pa kaj s tvojo obljubo?
it is 6 miles to je šest milj do

3.
poudarjena oblika

it is to him that you should turn nanj bi se moral obrniti

4.
za predlogi

at it pri tem
by it s tem
for it za to
in it v tem
of it od tega, iz tega
to it k temu, na tem

5.
nedoločni objekt

confound it! da bi ga vrag pocitral
to fight it boriti se
to go it spustiti se v kaj, lotiti se česa
to foot it iti peš, plesati
to cab it peljati se s taksijem
to lord it igrati gospoda
to run for it teči po kaj, teči na varno, teči na vlak itd.
to keep at it naprej kaj delati
we have had a fine time of it odlično smo se zabavali
I take it that domnevam, da
there is nothing for it but to obey moramo pač ubogati
little was left of it od tega je malo ostalo

6. povratni
sebe, se, sebi, si, s seboj (za predlogi)

the war brought with it vojna je prinesla s seboj

íti (grém)

A) imperf., perf.

1. andare:
gosi so šle druga za drugo le oche andavano una dietro l'altra
iti z letalom, z vlakom andare in aereo, col treno
iti k fizerju, k zdravniku andare dal barbiere, dal medico

2. pog. (premikajoč se pojavljati se iz česa ali kje) andare, venire:
iz dimnika gre dim dal camino viene il fumo
iz rane gre kri dalla ferita viene sangue

3. pog. (teči, delovati) andare, funzionare:
ura gre naprej, nazaj l'orologio va avanti, indietro

4. (biti speljan, voditi) andare; portare:
stopnice gredo v klet le scale portano in cantina

5. impers. (izraža bližnji nastop stanja, kot ga nakazuje določilo) avvicinarsi; essere a momenti:
šlo je na jesen in se je že ohladilo si avvicinava l'autunno e si sentiva il freddo

6. (s prislovnimi določili izraža obstajanje dejanja, kot ga nakazuje določilo) andare, procedere:
z zdravljenjem gre počasi la terapia procede lentamente

7. (biti dostopen, razumljiv) andare:
matematika mu ne gre la matematica non gli va, gli è incomprensibile

8. pog. (biti določen komu, pripadati) andare:
določen delež gre podjetju una parte va all'azienda

9. pog. (miniti, minevati) passare:
leto je šlo ko blisk l'anno è passato come un lampo

10. pog. (porabiti, potrošiti se) andare:
na sto kilometrov gre deset litrov bencina per cento chilometri vanno (si consumano) dieci litri di benzina

11. impers. andarne:
gre za življenje in smrt ne va della vita o della morte
gre mu za čast ne va del suo onore

12. impers. (izraža istost, opredelitev) trattarsi: tu ni šlo za nesrečo, pač pa za malomarnost non si è trattato di infortunio bensì di negligenza

13. impers. (izraža nedopustnost česa) non andare + participio:
tega ne gre podcenjevati la cosa non va sottovalutata

14. impers. (moči, zmoči) farcela:
poskušal je vstati, pa ni šlo tentò di alzarsi ma non ce la fece

15. pog. (z nedoločnikom poudarja dejanje, ki ga izraža nedoločnik) andare:
vse stori zate, kar zmore, ti pa mu greš nagajati lui fa per te quel che può e tu vai a fargli dispetti
šole še ni končala, dela še nima, ona pa gre in se poroči non ha ancora finito gli studi, non ha ancora trovato un lavoro e lei va a sposarsi
FRAZEOLOŠKA/TERMINOLOŠKA RABA:
pren. prišlo je vse, kar leze in gre venne tantissima gente
pog. kako že gre tista pesem? come va, come fa quella canzone?
pren. stvari gredo svojo pot le cose vanno normalmente
pren. priznati komu mesto, ki mu gre riconoscere a uno il ruolo che gli spetta
pog. staviti grem, da boš spet zamudil scommetto che farai ancora tardi
pren. iti stvarem do jedra andare fino in fondo a qcs.
pog. plašč mu gre (sega)
do kolen il cappotto gli arriva alle ginocchia
pren. iti do zadnjih meja tentare l'impossibile (costi quel che costi)
pren. iti do živega toccare nel vivo, pungere sul vivo
iti hitro od rok (delo) procedere bene, senza intoppi (lavoro)
iti (molče) čez kaj, preko česa lasciar perdere, andare
iti (komu) s poti non intralciare qcn.
iti (komu) z luči non fare ombra a qcn.
pren. iti h koncu essere moribondo, al lumicino
pog. pren. iti k hudiču andare in malora
iti na bolje (zdravje) migliorare
iti na dno (potopiti se) andare a fondo, affondare
iti na drobno andare in frantumi (vetro, stoviglie)
iti na dvoje spaccarsi in due (ciocco)
pog. pren. iti na jetra, na živce mangiare il fegato, dare ai nervi
iti (komu) na jok (biti hudo prizadet) venire (a qcn.) da piangere
iti (komu) na led, na limanice lasciarsi abbindolare, imbrogliare da qcn.
pren. iti na magistrat, na matični urad, pred oltar sposarsi
žarg. rib. iti najbolj na muho abboccare la mosca
pren. iti na nož venire ai ferri corti
pren. iti (komu) na otročje rimbambire
pren. iti (komu) na roke dare una mano a qcn., sostenere qcn.
evf. iti nastran andare al gabinetto, fare i propri bisogni
evf. iti po gobe, v krtovo deželo, na drugi svet andare all'altro mondo, tirare le cuoia
pren. iti na ulice scendere in piazza
pog. pren. iti pod ključ finire in gattabuia
pog. bolniku gre vse podenj il malato è incontinente, se la fa addosso
pren. iti pod nož farsi operare
pren. iti skozi ušesa straziare le orecchie (fischio, urlo)
iti v cvet fiorire, andare in fiore (lattuga)
iti v klasje fiorire, accestire (spiga) pren. andare bene, prosperare (affari)
pren. ne iti v glavo non andare in testa
iti v denar vendersi bene
pren. iti v korak s časom stare al passo coi tempi
evf. iti v leta invecchiare
škoda gre v milijone i danni si calcolano a milioni
iti v noge, v glavo (pijača) dare alla testa
pren. iti v nos sentirsi offeso, saltare (a uno) la mosca al naso
pren. iti vase rientrare in se
iti v škodo (komu) averne, soffrirne danno
iti v zrak saltare in aria
iti z modo seguire la moda, vestirsi alla moda
evf. iti s kom amoreggiare, flirtare con
iti za pogrebom andare al funerale
pren. iti dol (sonce) tramontare
pog. iti gor (podražiti se) rincarare
žarg., šol. iti naprej andare avanti (con la materia), superare la classe
pren. iti narazen separarsi, divorziare
pren. iti navzdol andare in rovina, declinare
iti pokonci (lasje) rizzarsi (capelli)
pren. iti predaleč s čim esagerare in qcs.
pog. iti skupaj (blago) restringersi
ekon. iti v breme essere, andare a carico
voj. iti v strelce avanzare in ordine sparso
pren. iti kot namazano andare liscio come l'olio
iti se solit andare a farsi friggere
igre iti ven z adutom attaccare con l'atout
impers. tako ne gre, ne bo šlo così non va
impers. tesno mi gre za čas, s časom ho pochissimo tempo a disposizione
impers. trda mu gre za denar è a corto di denaro
PREGOVORI:
v tretje gre rado non c'è due senza tre
prvi dobiček ne gre v mošnjiček una rondine non fa primavera

B) íti se (grém se) imperf. refl.

1. (z namenilnikom, s tožilnikom pomeni opravljati kako igro) giocare:
iti se kartat giocare a carte
iti se slepe miši giocare a mosca cieca
iti se ravbarje in žandarje giocare a nascondino
iti se mance giocare a rimpiattino; pren. fare il doppio gioco

2. (izraža negativno stališče do dejavnosti, kot jo nakazuje določilo) pretendere:
iti se znanstvenika pretendere di essere uno scienziato
kaj se pa greste! che diavolo fate, combinate!
FRAZEOLOŠKA/TERMINOLOŠKA RABA:
pren. ne iti se slepih miši parlarsi chiaro, mettere le carte in tavola
pog. ne gre se mi še domov non mi va di andare già a casa

íz from, out of; of, by, through, for, because of

iz angleščine from (the) English
iz ambicije for (ali because of) ambition
iz dneva v dan from day to day
iz glave (na pamet) by heart, from memory, extempore, off-hand
iz ljubezni for love
iz ljubezni do for love of
iz mode out of fashion
narejen iz made of (ali from)
iz (notranjosti) hiše from within the house
iz leta v leto year by year
iz prepričanja by conviction
iz izkustva from experience
iz radovednosti out of curiosity
iz tega razloga for this reason
iz skoposti through (ali because of) avarice
iz sovraštva through hatred
iz strahu for fear (pred... of...)
iz usmiljenja out of pity
iz vljudnosti through politeness
iz dobrega vira from a good source
biti ves iz sebe od jeze to be beside oneself with anger
je tvoja ura iz zlatá? is yours a gold watch?
ima hčer iz prvega zakona he has a daughter by his first marriage
piti iz kozarca to drink out of a glass
priti iz Zagreba to come from Zagreb
prevesti iz slovenščine v angleščino to translate from Slovene (ZDA Slovenian) into English
razvideti iz to see by
ni si upal iz hiše he did not dare venture out of the house

iztêči to run out (ali away); to flow out (ali away); to leak out; to be discharged; to stop running

iztêči se to elapse, to glide away; to come to an end; to turn out; (zapasti) to become (ali to fall) due, to reach its term; (ura) to run down; (rok) to run out, to expire; (končati se) to terminate, to go by, to pass away
čas se je iztekel time is up
drugače se iztêči to prove otherwise
polici se je rok veljavnosti iztekel the policy has lapsed
vino je izteklo iz soda skozi razpoko the wine has leaked out of the cask through a crack
ura se je iztekla the watch had run down
vse se bo dobro izteklo it will all turn (ali come) out right (in the end)
zadeva se je dobro, v redu iztekla the affair turned out all right

iztêči couler de, s'écouler de

izteči se se vider, se terminer, finir; (menica) échoir, arriver à échéance; (rok, pogodba) expirer; (ura) s'arrêter (peu à peu); (viza) se périmer, être périmé

iztêči (-têčem) | iztékati (-am)

A) perf., imperf. scolare; fuoriuscire

B) iztêči se (-têčem se) | iztékati se (-am se) perf., imperf. refl.

1. passare, scadere; finire:
rok za izplačilo se je iztekel il termine di pagamento è scaduto

2. (končati, končavati se) finire, andare a finire, concludersi:
vesel sem, da se je tako izteklo sono contento che sia finita così
filmski trak se je iztekel la pellicola è finita
ura se je iztekla l'orologio è scarico
pren. njegove ure so se iztekle la sua vicenda terrena si è conclusa
račun se izteče il conto torna
med. oko se je izteklo è fuoriuscito l'umor vitreo