Franja

semafór

železniški semafor semáforo m de ferrocarril
cestni prometni semafor luz f del tráfico, semáforo m (de tráfico)
utripajoči semafor semáforo intermitente
voziti skozi križišče ob rdečem semaforju pasarse un semáforo en rojo

semafórico

señales semafóricas semaforni signali
semáforo m semafor

semánji de mercado

semanji dan día m de mercado

séme simiente f ; bot semilla f ; (zrno) grano m ; (živalsko, človeško) semen m , esperma m ; fig (kal, klica) germen m

gorčično seme grano m de mostaza
laneno seme linaza f semilla f de lino
makovo seme semilla f (ali granos m pl) de adormidera
oljno seme semilla oleaginosa
vražje seme engendro m infernal
zmajevo seme (fig) mala ralea f

semejante podoben; enak; tak

nada semejante nič takega (podobnega)
no valen semejantes razones taki razlogi ne veljajo
semejante m podobnost; bližnjik; primera, prispodoba
nuestros semejantes nam enaki, naši bližnji

semestrálen de(l) semestre, semestral

semestralno spričevalo nota f (ali certificado m) semestral

sēmi-pedāneus 3 (sēmi in pedāneus) = sēmipedalis pol čevlja mereč (dolg), polčeveljski, polčeveljen: nec sane positio seminum praealtum cubile substerni desiderat, verum abunde est semipedaneam consitis resolutam vitibus terra[m] subiacere COL.

sēm-is² -issis, m, redko sēmis, indecl. (sēmi in ās)

1.
a) pol asa: CORN. idr., semis quod est semias i. e. ut dimidium assis VARR., de semissibus et trientibus CI., homo non semissis VATINIUS AP. CI. EP. vreden niti beliča, cedit uncia. quid fit? semis H., quod antea semis (= semissibus) aeris ac trientibus in singulos modios dabatur ASC.
b) zlat novec, zlat pénez, nekak polzlat (polzlatnik), pol zlata (pol zlatnika): semisses aureorum LAMP.

2. polovica, pol dvanajstdelne celote
a) panem semissem ponebat supra torum PETR., semis Africae PLIN. polovica (= 6 delov).
b) kot dolžinska mera α) pol orala: COL. idr., bina iugera et semisses agri assignati L. 2,5 orala, proscindere semissem, iterare assem PLIN. β) pol (rimskega) čevlja = 6 palcev = 1/6 m: VEG. idr., duos pedes et semissem COL., sesquipedes in latitudinem, in longitudinem semisses PLIN.
c) pri opravilih s financami α) pri dediščinah 6/12 ali polovica celote: e libertorum defunctorum bonis pro semisse dextans cogeretur SUET. 10/12 namesto 6/12, semissis patrimonii ICTI. β) pri obrestih šest odstotkov (tj. 0,5 % na mesec), semissibus magna copia est CI. za šestodstotne obresti je mogoče dobiti veliko denarja, usurae semissium COL. ali (v apoz.) semisses usurae ICTI. obresti po 6 %, šestodstotne obresti, usura multiplicata semissibus PLIN.

3. pri matematikih (za katere je šestica numerus perfectus popolno število) polovica šestice, trojka, tri: VITR.

semita semitski; judovski

semita m Semit

sēmi-vocālis -e (sēmi in vocālis)

1. polglasen, napol (na pol) ali precej podoben človeškemu glasu: instrumentum rusticum VARR. signum militare VEG. rog ali troba (trobenta).

2. napol (na pol) samoglasniški (vokalen), skoraj samoglasniški (vokalen); subst. sēmivocālēs -ium, f (sc. litterae) polglasniki = zveneči soglasniki (črke, ki se pri izgovarjanju začenjajo s samoglasnikom: F, L, M, N, R, S, X): Q., PRISC.

senát senado m ; (univerzitetni) claustro m (de profesores)

sodni senat sala f
sklep senata decreto m del senado

sencé anat sien f

senčna kost (hueso m) temporal m

senén de(l) heno

seneni nahod catarro m estival, fiebre f de heno
senene vile horca f de heno, horquilla f, (lesene) bieldo m
senena kop(ic)a hacina f (ali montón m) de heno
senene grablje rastro m

senó heno m

kosec sena segador m del heno
kop(ic)a sena hacina f (ali montón m) de heno
košnja sena siega f del heno
kositi seno segar heno
spravljati seno henificar, hacer heno
obračalnica sena tornadera f de heno

sentenciado obsojen

sentenciado m obsojenec

sentido prisrčen, iskren; boleč; otožen; občutljiv, razdražljiv

sentido m čut, smisel, pomen; razsodnost; zavest; pamet; stran, smer; smoter, namen
sentido común zdrava pamet
sentido primitivo prvoten pomen
el sentido del oído (olfato, tacto, gusto, de la vista) sluh (vonj, tip, okus, vid)
sentido de la orientación čut za orientacijo
contrario al sentido nespameten
falto de sentido nesmiseln, nespameten
con sentido po smislu
en este sentido v tem smislu; v tej smeri; v tem pogledu
en sentido recto naravnost naprej
en sentido inverso v obratnem redu
en pleno sentido (ali en el sentido riguroso) de la palabra v polnem (pravem) pomenu besede
carecer de sentido no tener sentido biti nesmiseln, nobenega smisla ne imeti
cuesta un sentido stane ogromno denarja
dar un sentido malo (a) nekaj slabo razlagati, zameriti
dar otro sentido (a) drugače nekaj razlagati, drug smisel dati
perder el sentido zavest izgubiti, omedleti; fig glavo izgubiti
tomar en buen sentido v dobrem smislu sprejeti
los cinco sentidos petero čutov; fig zdrava pamet
en todos los sentidos v vsakem pogledu; povsod, na vse strani
privado (ali falto) de los sentidos onesveščen, v omedlevici

sentimental sentimentalen, čustven, rahločuten

sentimental m sentimentalen človek

sentimentálen sentimental

sentimentalni človek (hombre m) sentimental m

senzácija sensación f ; hecho m sensacional

pohlep po senzacijah sensacionalismo m
povzročiti senzacijo causar (ali hacer ali producir) sensación, fam dar la campanada

senzacíjski sensacionalista

senzacijski list periódico m sensacionalista
senzacijski tisk prensa f sensacionalista