уда́ваний (вда́ваний) прикм., zlagán prid., hlínjen prid., navídezen, navídezni prid., narejèn prid.
Blindgänger, der, zlagan naboj (bomba, granata, ki ni eksplodirala)
mentior -īrī -ītus sum (iz mēns, kakor partior iz pars): „izmisliti (izmišlj(ev)ati) si kaj“
I. intr.
1. pesniti, izmišljevati si zgodbe: ita mentitur (sc. Homerus) H.
2. ne držati besede, besede (obljube) ne izpolniti (izpolnjevati), besedo umakniti (umikati): quod promisisti mihi, quod mentita, inimica es Cat., m. honestius Ci., m. alicui Kom., H.; o stvareh: numquam tellus mentita colono Sil.
3. hote ali nehote lagáti (se), zlagati se (naspr. verum dicere): palam Pl., facile et palam Q., aperte Ci., ne ioco quidem m. H., si te mentiri dices verumque dicis, mentiris Ci., m. adversus aliquem Pl. ali apud aliquem Pl., Ci. ali ad aliquem Gell. ali alicui Aug. (z)lagati se komu, pred kom, nalagati koga, mentiri (de) aliquā re, mentiri de aliquā re Ci. idr., m. pro testimonio Gell. krivo pričati, lustro mentitus est Ap. za pet let se je preveč (z)lagal, mentire (= mentiris) motiš se; kot zatrditev: mentior si Ci., Tert. lagal bi, imejte me za lažnivca, če (ne), toda: redargue me, si mentior Ci. ali si mentiar, ultima, quā fallam, sit Venus illa mihi O. če lažem; o stvareh: Q., frons, oculi, vultus persaepe mentiuntur, oratio vero saepissime Ci., fama si non est mentita O., haec signa numquam fere mentientia Ci. nelažna; subst. pt. pr. mentiens -entis, m (= gr. ψευδόμενος) prevara, zmota, sofizem, zmoten, napačen sklep: Ci. —
II. trans.
1. izmisliti (izmišljati) si: gloriam rerum O., eius consilio tantam rem est mentitus S.
2. lažno (po)kazati, napačno (krivo) trditi (zatrjevati), lažno ustiti se, delati se (npr. bolnega), pretvarjati se, hliniti, posne(ma)ti, po krivem si prisvojiti (prisvajati), (pre)slepiti, (pre)mamiti s čim: auspicium L., sacrum, amorem, fugae causam, sani capitis dolores O., somnum Petr., ne quid imprudenter aut ignorantes adfirmemus aut scientes mentiamur Sen. ph., res, quas mentiris O. s katerimi se lažno bahaš, mentimur regnare Iovem Lucan. napačno trdimo, da je Jupiter kralj, ni res, da vlada Jupiter, puerum O. delati se dečka, iuvenem tinctis capillis Mart., se Persei filium ingenti asseveratione L. epit. lažno se izdajati za, regiae stirpis alicuius originem Vell., Iust., centum figuras O.; o stvareh: in quibus nihil umquam immensa et infinita vetustas mentita sit Ci., nec varios discet mentiri lana colores V., sunt etiamnum novicii duo colores e vilissimis: viride est quod Appianum vocatur et chrysocollam mentitur Plin.
3. lažno obljubiti (obljubljati), lažno obetati, lažno napoved(ov)ati, obljubiti in ne držati besede, (pre)varati: noctem Pr., et quaecumque in me fueras mentita fateri Pr., fidem tyrannis Cl.; o stvareh: semel fac illud, mentitur tua quod subinde tussis Mart., spem mentita seges H. — Pt. pf. s pass. pomenom mentītus 3 zlagan, lažen, lažniv, izmišljen, ponarejen, posnet, potvorjen: Pl., Pr., Sen. rh., Q., Stat., Lact., Priami clipeos mentitaque tela adgnoscunt V., mentiti fictique terrores Plin. iun., se mentitis superos celasse figuris O., m. fama, m. nomen O., m. vox Val. Fl., honor Poeta ap. Suet. — Act. soobl. mentiō -īre: Vulg.
Opomba: Star. fut. I mentibitur, mentibimur: Pl.; star. inf. pr. mentirier Pl.
ajeno tuj, drugim pripadajoč; različen, neprimeren; pomanjkljiv; nevešč
ajeno de (la) verdad zlagán, neresničen
estar ajeno de a. nobenih obvestil ne imeti o čem
estar ajeno de sí pozabiti nase; ves iz sebe biti
muy ajeno de hacer a. daleč od tega, da bi kaj napravil
izmišljen (-a, -o) erdichtet, aus der Luft gegriffen, (zlagan) erlogen
izmišljena zgodba die Lügengeschichte
izmišljene strahote množina [Greuelmärchen] Gräuelmärchen množina
naboj1 [ô] moški spol (-a …)
1. za puško, pištolo ipd.: die Patrone, -patrone (eksplozivni Sprengpatrone, slepi Platzpatrone, šibreni Schrotpatrone)
puška na en naboj der Einzellader
puška na več nabojev die Mehrladerwaffe
ležišče naboja das Patronenlager
streljanje z ostrimi naboji das Scharfschießen
puška z uspavalnim nabojem das Narkosegewehr
2. topovski, raketni, razstrelilni: die Ladung, -ladung, der -satz (izstrelilni Ausstoßladung, razstrelilni Sprengladung, Sprengsatz, vžigalni Zündladung, Anfeuerungssatz)
zlagan naboj der Blindgänger
glava z neodvisno vodenimi naboji der Mehrfachsprengkopf
zlagáti se mentir, dire un mensonge, tromper par un mensonge
zlagan mensonger, faux
zlagáti se mentir; faltar a la verdad; inventar
zlagán inventado, falso
to je zlagano eso es (una) mentira; es una patraña
πλαστός 3 1. upodobljen, narejen, napravljen. 2. izmišljen, podvržen, podtaknjen, zlagan.
ψευδής 2 (ψεῦδος) 1. lažniv, lažnivec. 2. izmišljen, zlagan, kriv, neresničen; subst. τὸ ψευδές laž.