Franja

spagliare¹

A) v. tr. (pres. spaglio) vzeti, jemati iz (embalirne) slame

B) v. intr. pog. jesti na tuj račun

C) ➞ spagliarsi v. rifl. (pres. mi spaglio) zgubljati slamo

spampanare

A) v. tr. (pres. spampano)

1. agr. osmukati trtne liste

2. absol. nareč. bahati se, ustiti se

B) ➞ spampanarsi v. rifl. (pres. mi spampano) agr. zgubiti, zgubljati liste (trta, vrtnica)

spanciare

A) v. intr. (pres. spancio)

1. udariti s trebuhom, pasti na trebuh (pri skoku v vodo)

2. aero zgubljati višino; strmo padati; udariti s trupom (ob tla)

B) ➞ spanciarsi v. rifl. (pres. mi spancio)

1.
spanciarsi dalle risa pokati od smeha

2. gubati se

spazientire, spazientirsi v. intr., v. rifl. (pres. /mi/ spazientisco) zgubiti, zgubljati potrpljenje

stempiarsi v. rifl. (pres. mi stēmpio) zgubiti, zgubljati lase (na sencih)

stingere^*

A) v. tr. (pres. stingo) razbarvati, zblediti

B) ➞ stingere, stingersi v. intr., v. rifl. (pres. /mi/ stingo) zbledeti; zgubljati barvo

пропадать, пропасть zgubljati se, zgubiti se, izginjati, izginiti; umreti;
п. даром iti v izgubo; biti zaman, iti po zlu;
без вести пропавший (voj.) pogrešan;
пиши пропило zgubljeno je;
пропади пропадом! k vragu!, vrag naj ga vzame!

робеть biti boječ, plašiti se, bati se, zgubljati pogum;
не робейте, друзья! prijatelji, pogum!

arzigōgolo m

1. razglabljanje, sanjarjenje, fantaziranje; dlakocepstvo:
perdersi in arzigogoli zgubljati se v fantazijah, zaiti v fantaziranje

2. pretanjena domislica

booty [bú:ti] samostalnik
plen

to play booty namerno zgubljati

chimēra f

1. mitol. himera

2. pren. fantazija, blodnja, utopija, himera:
inseguire assurde chimere, perdersi in assurde chimere zgubljati se v nesmiselnih blodnjah, fantazijah

futilità f ničevost, nepomembnost, praznost, jalovost, plehkost, nesmiselnost:
perdere tempo in futilità zgubljati čas za ničevosti

maggio m

1. maj:
bella come una rosa di maggio lepa kot majska roža (deklica)
fare il maggio relig. opravljati majske pobožnosti
maggio francese polit. leto 1968 (v Franciji)
aspettare che venga maggio pren. čakati na maj, zgubljati čas
il maggio della vita pren. mladost

2. majske kulturne prireditve (zlasti v Toskani)

3.
pallone di maggio bot. brogovita, kozja pogačica, kalinje, kalinovje (Viburnum opulus)

much³ [mač] samostalnik
mnogo, velika stvar, nekaj posebnega

nothing much nič posebnega
it did not come to much ni bilo prida
to think (ali make) much of s.o. zelo koga ceniti
he is not much of a dancer ni kaj prida plesalec
to do too much of a good thing pretiravati v čem
so much; ali that much (samo) toliko
not to say much for ne zgubljati besed za kaj
much will have more kolikor več imaš, toliko več želiš

sottigliezza f

1. tenkost

2. pren. bistroumnost, ostroumnost, prefinjenost, pretanjenost

3.
sottigliezze pl. dlakocepstvo, pikolovstvo, pedantnost:
perdersi in sottigliezze zgubljati se v dlakocepstvu

tēmpo m

1. čas (absolutno):
col tempo sčasoma
in progresso di tempo knjižno s časom
senza tempo večno
dar tempo al tempo pustiti času čas
perdere la nozione del tempo izgubiti občutek za čas

2. čas (astronomski):
tempo medio dell'Europa centrale srednjeevropski čas
tempo universale, tempo di Greenwich greenwiški čas
l'orologio indica, segna il tempo ura kaže čas

3. čas (del):
da tempo že precej časa, zdavnaj
di tempo in tempo od časa do časa, občasno, vsake toliko
per molto, per poco tempo dolgo, za kratek čas
poco tempo prima, poco tempo dopo malo pred, malo za
tutto il tempo ves čas, stalno

4. čas (predviden za kaj):
per tempo hitro, kmalu
tempo un mese v enem mesecu
tempi brevi, lunghi kratek, dolg rok (za izvedbo načrta)
tempo di cottura čas kuhanja
tempo di ionizzazione kem., fiz. ionizacijska doba
tempo di lavorazione izdelavni čas
tempo reale inform. resnični čas
tempo supplementare tehn. dodatni čas
interruttore a tempo tehn. časovno stikalo
acquistare, guadagnare tempo dobiti na času
non c'è tempo da perdere treba je pohiteti
perdere tempo izgubljati čas
prendere tempo obotavljati se
senza por tempo in mezzo brez odlašanja

5. glasba ritem; tempo; takt; doba:
tempo primo prvotni tempo
tempo di valzer ritem valčka
tempo adagio, allegro, andante, largo adagio, allegro, andante, largo
battere, segnare il tempo udarjati takt
tempo debole nenaglašena doba
tempo forte naglašena doba

6. glasba stavek:
i tempi di una sinfonia stavki simfonije

7. avto takt:
motore a due, a quattro tempi dvotaktni, štiritaktni motor

8. šport čas; polčas:
tempi supplementari podaljšek (tekme)
chiudere il primo tempo in parità končati prvi polčas neodločeno
ottenere, realizzare un buon tempo doseči dober čas (atlet)

9. del (predstave)

10. čas (v kronološkem zaporedju):
a quel tempo takrat
ai nostri tempi v naših časih; ko smo bili mi mladi
al tempo che Berta filava šalj. v starih dobrih časih
al tempo dei tempi v davnih, davnih časih
al tempo degli Etruschi, di Napoleone za časa Etruščanov, Napoleona
in ogni tempo vedno, stalno
il nostro tempo dandanašnji
il tempo presente, futuro sedanjost, prihodnost
tempi bui, difficili mračna, težka leta
adeguarsi ai tempi, andare coi tempi iti s časom
aver fatto il proprio tempo biti ob moč, ugled, biti zastarel
essere figlio del proprio tempo biti otrok svojega časa
coi tempi che corrono v teh (težkih) časih

11. čas, doba:
tempo di caccia čas lova
tempo della semina čas setve

12. čas (za neko dejavnost):
tempo dello studio, del riposo čas za učenje, za počitek
tempo definito, pieno nepopolni, polni delovni čas
tempo pieno šol. celodnevni pouk
ammazzare, ingannare il tempo ubijati, preganjati čas
buttare via, sprecare il tempo zapravljati čas
buttare via tempo e quattrini lotevati se česa negotovega, tveganega
darsi al bel tempo zabavati se
fare buon uso del proprio tempo dobro izrabiti čas
è tempo perso, è tutto tempo perso zaman se trudiš, ves trud je zaman
non perdere tempo ne zgubljati časa, odločno, pravočasno ukrepati

13. jezik čas:
tempo presente, passato, futuro sedanji, pretekli, prihodnji čas
avverbio di tempo časovni prislov
complemento di tempo prislovno določilo časa

14. (določen) čas:
a tempo debito o pravem času
anzi tempo knjižno, prima del tempo predčasno
tempo utile zadnji rok
in tempo utile pravočasno

15. čas (poosebljeno):
le ingiurie del tempo zob časa
il tempo fugge čas beži
il tempo è medico; il tempo guarisce tutti i mali čas vse pozdravi
il tempo è galantuomo, il tempo fa giustizia da solo čas vse poravna

16. vreme:
tempo bello, brutto lepo, grdo vreme
tempo da cani, da lupi pasje vreme, hud mraz
previsioni del tempo vremenska napoved
tempo permettendo če bo vreme primerno
fare il bello e il brutto tempo pren. vedriti in oblačiti
lascia il tempo che trova (ukrep, poseg) jalov, brezuspešen
parlare del tempo, parlare del bello e del cattivo tempo čenčati, govoriti tjavdan
sentire il tempo biti občutljiv za vreme
PREGOVORI: chi ha tempo non aspetti tempo preg. kar lahko storiš danes, ne odlašaj na jutri
il tempo è moneta preg. čas je denar
col tempo e con la paglia maturano le nespole preg. pustiti času čas

terreno² m

1. zemlja, zemljišče, teren, površina; zazidalna površina:
terreno di bonifica meliorirano zemljišče
terreno boschivo gozdna površina
preparare il terreno pripraviti zemljišče; pren. pripraviti teren
tastare il terreno pren. sondirati teren

2. bojišče:
acquistare, guadagnare terreno pren. napredovati
disputare il terreno pren. odločno se boriti za kaj
incontrarsi in terreno neutro pren. prizadevati si za, iskati kompromis
restare sul terreno pasti na bojišču
scendere sul terreno spopasti se

3. tla:
terreno minato minsko polje; pren. zahrbtna, nevarna tema
sentirsi mancare il terreno sotto i piedi pren. zgubiti, zgubljati tla pod nogami

4.
terreno di gioco šport igrišče