Franja

Zadetki iskanja

  • assideō (adsideō) -ēre -sēdī -sessum (ad in sedēre)

    1. poleg sedeti, pri (ob) kom ali čem sedeti; abs.: intellegens dicendi existimator non adsidens et attente audiens Ci.; s praep.: fabri ferarii, qui apud carbones adsident Pl.; z dat.: Sthenius est, is qui nobis adsidet, Thermitanus Ci., inquietis adsidens praecordiis H., adsidebat ei altera ex neptibus Cu.; pren.: parcus... nimiumque severus assidet insano H. sedi (je) precej blizu... = je precej podoben.

    2. occ.
    a) sedeti pri kom kot obiskovalec, tolažnik, pomočnik, svetovalec: α) tolažeč sedeti pri kom, (v nesreči, stiski) kot tolažnik (tolažnica) ali pomočnik (pomočnica) ob strani stati komu, tolažiti koga: morte propositā cum lacrimans in carcere mater noctes diesque adsideret Ci., adsidet una soror Pr., ut agere non potueris, assidere noluisti Q. β) pri bolniku ob postelji sedeti, streči mu, (o)kopati ga; abs.: si... alius casus lecto te affixit, habes, qui adsideat H., adsidentes curantesque eadem vi morbi repleti L., consensu nobilium adulescentium, qui ibi adsidebant L., adsidente amantissima uxore T.; z dat.: ads. aegro collegae L., ass. aegrae O., aegro Sen. ph., aegrotantibus Sen. rh., ads. morienti Cu., ass. Iuniae Virgini Plin. iun., ads. valetudini (v bolezni) T.; pesn.: adsidens inplumibus pullis avis H. goječa... mladiče; redkeje z acc.: ass. parentem aegrotum, pedes Ap. γ) (pred sodiščem) komu v pomoč biti, pomoči (pomagati) kot svetujoč prijatelj: qui (principes civitatum)... huius repentino periculo commoti huic adsident Ci., cum (Cn. Pompeius)... P. Lentulo consuli... frequens adsideret Ci.; kot sodni prisednik prisedati, prisostvovati; abs.: Suet., Icti., rarus in tribunali Caesaris Piso et, si quando adsideret, atrox T.; z dat.: iudiciis adsidebat in cornu tribunalis T., ass. legibus Icti. δ) pren.: assidet inde Iovi (Maiestas) O. prisostvuje, mu je tovarišica, huic (philosophiae) ass. Sen. ph. vdati se, ass. gubernaculis Plin. iun. sedeti ob državnem krmilu, totā vitā litteris ass. Plin. iun. z vedami se ukvarjati.
    b) pred kakim krajem bivati, muditi se, ustanjen biti, šotoriti, taboriti; abs.: sed adsidendo diutius artiorem annonam... faciebant L., ne inrisus... isdem castris (abl., v istem taboru) adsideret T.; s praep.: adsederint prope moenia Romana L.; z dat.: ads. intactis muris L., sepultae urbis ruinis T., populis ferocissimis T. pri... narodih, na ozemlju narodov; redkeje z acc.: moenia urbis adsidens T.; pren. α) obsesti (obsedati), obleči (oblegati); z dat.: Gracchus adsidens... Casilino L., moenibus adsidet hostis Ps.-V. (Cir.); v pass.: ne segniter adsideri uni urbi videretur Cu.; z acc.: Val. Fl., Gell., muros adsidet hostis V., adsidendo castellum T.; v pass.: Amisumque adsideri sine proeliis audiebat S. ap. Prisc., assessos Capuae muros Sil. β) pred čim na straži biti (stati), pri (ob) čem stražiti: ads. theatro, ludis T.
  • sōlācium -iī, n (sōlārī)

    1. tolažilo, tolažba, uteha, tešilo, lajšalo: Pl., Lucr., Plin. iun., Stat. idr., vacare culpā magnum est solacium Ci. ep., parenti suo magno solacio in laboribus fuit Ci., luctum alicuius nullo solacio levare posse Ci., hoc est mihi solacio C., solacium morti invenire L., aliqua solacia invenire aegro animo L., alicui solacia dicere O. govoriti komu tolažilne besede, tolažiti koga, tu (sc. Musa) solacia praebes O.

    2. occ.
    a) tolažba = pomagalo, pripomoček, pomožno sredstvo, lajšalo, pomoč, zavetje, zatočišče, pribežališče: solacium annonae Ci., haec studia adversis rebus perfugium ac solacium praebent Ci., solacia servitutis Ci., solacium exitii quaerunt Ci., solacia luctūs exigua ingentis V., inlustrium domuum adversa … solacio affecit D. Silanus Iuniae familiae redditus T. je olajšal, solacium populo campum Martium patefecit T.
    b) povrnitev škode, odškodovanje, odškodnina, povračilo, povrnitev, zadostilo, zadoščenje, nadomestilo, nadomestek, odškodba, odmerilo, odmena: Val. Max.,. Iust., cineri filii sui solacium reportare ex tua calamitate Ci., tumulo solacia posco O., ne sine solacio ageret T., mihi non ultione nec solaciis opus est T., recolere aliquem honoribus in solacium T., nimius honos in solacium cessit T., suprema humandi solacia Amm. opravila, storila, storitve; kot jur. t.t. odškodnina: certum solacium constitutum est Dig., solitum solacium domino praestare Dig.
    c) nega, negovanje, oskrba, vzdrževanje, preživljanje, prehranitev, prežitek: Ulp. (Dig.).

    3. meton. tolažba = tolažnik, tolažnica: dicta, duri solacia casūs V., aves, solacia ruris O., Pierides solacia frigida O.

    Opomba: V rokopisih in nekaterih izdajah najdemo tudi (nepravilno) obl. sōlātium.
  • consolador tolažilen, pomirjevalen

    consolador m tolažnik
  • Job [džɔb] samostalnik
    Job

    patience of Job velika potrpežljivost
    that would try the patience of Job to bi privedlo vsakega do obupa
    Job's comforter slab tolažnik
    Job's news žalostna novica
    Job's post glasnik nesreče
    botanika Job's tears Jobove solze, mehiška koruzna trava
  • Jób (ime) Job

    Jobov sel (slab tolažnik) Job's comforter
  • levāmen -inis, n (lĕvāre) pesn. beseda = (o)lajšalo, tolažba, uteha, tešilo, tolažilo: quod si esset aliquod levamen, id esset in te uno Ci. ep., dulce viatori lasso in sudore levamen Cat., tu, Paulle, meum post fata levamen Pr.; z objektnim gen.: (sc. Anchises) omnis curae casusque levamen V. (meton.) tolažnik, eius mali l. L.
  • tolažílka (-e) f glej tolažnik | tolažnica
  • παρ-άγορος 2 dor. = παρ-ήγορος tolažeč, tolažnik.
  • παράκλητος 2 (παρα-καλέω) prizvan, poklican; subst. ὁ pomočnik, tolažnik, priprošnjik, zavetnik NT.
  • παρ-ήγορος gl. παράγορος ki tolaži, tolažnik.