tú in tam i tú in tám v. tu
acólo adv.
1. tam
□ a fi acolo biti tam
□ a veni de acolo priti od tam
2. tja
□ a merge acolo iti tja
acullá tam, tja; onstran
acá y acullá tu pa tam
allá tam, tja, onstran, onkraj; tedaj, nekdaj
muy allá zelo oddaljen
no está muy allá con su amigo ne razume se posebno s svojim prijateljem
pasar más allá prekoračiti mero
se fué allá in že ga ni bilo več (je odšel)
¡allá vos! to je Vaša stvar!
¿quién va allá? (voj) kdo je?
¡allá voy! takoj pridem! že grem!
allí tu, tam; sem(kaj); tja(kaj); tedaj
desde allí od tu
hasta allí do tja
ci2
A) pron. nam, nas
B) pron.
1. na to, o tem:
non ci ho fatto caso nisem pazil na to, nisem bil na to pozoren
ci posso contare? ali lahko računam na to?
2. pleon.
in queste cose non ci capisco nulla na te zadeve se nič ne razumem
ai tuoi figli non ci pensi ti ne misliš na svoje otroke!
C) avv.
1. tu, sem; tam, tja:
sono stato un mese a Roma e mi ci sono trovato bene bil sem mesec dni v Rimu in sem se lepo imel
2. (z glagolom essere)
nella stanza c'è una stufa v sobi je peč
3. tod, od tod:
per questa strada non ci passa anima viva po tej cesti ne gre živa duša
4.
ci vuole potrebno je
ci corre je razlika
io ci sto pren. strinjam se, jaz sem za to
non ci vede, sente bene ne vidi, ne sliši dobro
colassù avv. knjižno tam, tja gori
cólo adv.
1. tam
2.
□ când colo medtem ko
costà avv. tu, tam; sem, tja
da1
1. Adverb lokal: tam, tamkaj, (hier) tu, tukaj, (hin) tja, tjakaj; von da odtod; sieh da! glej, glej!; Wer da? Stoj!; Ihr da! Hej, vi!; da und dort tuintam, semtertja; da hast du ... na, tu imaš ...
2. Adverb temporal tedaj, potem; von da an odtlej, poslej
díncolo adv. tam, onkraj, onstran
dort tam; von dort aus od tam; wer dort? kdo je?
dortzulande tam, pri njih
eā, adv. abl. sg. fem. zaimka is
a) (sc. viā, parte) ondi, tam, tod: quod eā non posse introrumpere videbantur C., eā evadere S., eāque Numidae cuncti irrupere S., comperit transitum eā non esse L.; korelativno: ut eā elephantus ire posset, quā antea unus homo vix poterat repere N. tam … kjer, tod … koder.
b) eā (sc. causā) zaradi tega, zato: Pl.
ende tam
por ende torej, zato, potemtakem
eō1 (adv. abl. zaimka id)
I. abl. causae zato, zaradi tega: eo vereor Ci., eo custodias hostium fallebant L., eo natus sum S.; s kavzalnim stavkom: plausus eo praetermissus, quia … Ci., hoc eo per te agebatur, quod … Ci., non eo dico, quia … Q.; s finalnim stavkom: eo dico, ne … Pl., non eo dico, quo … Ci., hoc eo facit, ut ille abesset Ci.; tudi: non eo haec dico, quin faciam Pl.
— II. pri komp. kot abl. mensurae tem bolj, tem več, poseb.: quō — eō čim — tem: eo facilius facere potes Pl., obtestor vos atque eo magis, si adventicia pecunia petitur Ci., eo setius N.; quo studiosius absconditur, eo magis enitet Ci., eo gravior est dolor, quo culpa maior Ci. ep., unde eo plus opis auferret, quo minus adtulisset gratiae Ci.; prim.: eō — quantum L.
— III.
1. abl. loci tam, ondi: eo fuit Ci., eo loci Ci., cum tu eo quinque legiones haberes Ci.; pren.: res erat eo iam loci, ut … Ci. prišlo je že do tega.
2. pri glagolih premikanja: tja, tjakaj: eo venire Ter., eo transferre apes Varr., eo postquam ventum est Ci., eone pirata penetravit? Ci., eo mihi nuntium miserunt Ci., eo se recipere C., eo imponere milites C., eo mittere N.; prim.: hoc eo valebat N. je merilo tja.
3. (časovno) tako dolgo: usque eo non moleste tulit, donec … Ci., bibitur usque eo, dum … Ci., ferrum usque eo retinuit, quoad nuntiatum est N.
4. tako daleč, dotlej: Col., Suet., eo redeunt fortunae meae Ter., eo rem iam adducam Ci., res eo est deducta N., usque eo despicere, ut … N., eo prorumpit hominum cupiditas Ci., eo enim usque progreditur, ut … Ci., atque ille eo processit, ut nihil gloriosum aestumet S.; z gen.: Q., Plin. iun., Fl., Iust., eo miseriarum venturus eram S., eo consuetudinis res est adducta L., eo rerum ventum erat Cu.
5. k temu (še): eo accessit studium doctrinae Ci., eo accedebat, quod … Ci.