Franja

bránje lectura f

(parlament) v prvem, drugem branju en primera, segunda lectura

inkompeténten incompetent

sodišče je izjavilo, da je inkompeténtno za obravnavanje primera the court declared itself incompetent to try the case

instánca instancia f

odločiti v prvi (zadnji) instanci juzgar (ali resolver) en primera (última) instancia

kámen piedra f ; med cálculo m

žlahten kamen piedra preciosa
kamen modrih piedra filosofal
kamen na kamnu piedra sobre piedra
trd kot kamen (fig) duro como una piedra
brusni kamen piedra de afilar (ali de amolar)
preskusni (temeljni, vogelni) kamen piedra de toque (fundamental, angular)
mlinski kamen piedra de molino, muela f
ledvični (žolčni) kamen (med) cálculo m renal (biliar)
sečni kamen (v mehurju) cálculo urinario (ali vesical)
umetni kamen piedra artificial (ali sintética)
vinski kamen tártaro m
zobni kamen sarro m dentario
drag kamen piedra fina
miljni kamen piedra miliar
gradbeni kamen piedra de construcción
kamen spotike piedra de escándalo
kamen se mi odvali s srca se me quita un gran peso de encima
rajši kamen tolčem antes prefiero sacar piedras del río
položiti temeljni kamen poner (ali colocar) la primera piedra
ne pustiti kamna na kamnu no dejar piedra sobre piedra

korektúra corrección f ; (tisk) corrección f de pruebas

opraviti korekturo corregir las pruebas
prva korektura galerada f, primera prueba f
druga korektura segunda prueba f, contraprueba
za tisk pripravljena korektura prueba f corregida para imprimir

kupíti comprar; adquirir

kupiti kaj od koga comprar a/c a alg
kupiti na debelo (na drobno) comprar al por mayor (al por menor)
kupiti na kredit (na račun) comprar a crédito (a cuenta)
kupiti vse vprek comprar en bloque
kupiti iz prve roke comprar de primera mano
kupil sem si klobuk (me) he comprado un sombrero
kupiti pri tvrdki X. comprar en la casa X.
kupiti za gotovino (na obroke, dragó, poceni) comprar al contado (a plazos, caro, barato)
kupiti mačka v vreči (fig) comprar a/c en el arca cerrada, comprar a ciegas
kupiti za kos kruha (fig) comprar por un pedazo de pan

máša misa f

črna maša misa de requiem (ali de difuntos)
nova maša primera misa
péta (tiha) maša misa cantada (rezada)
vélika maša misa mayor (ali solemne)
biti pri maši oír misa
brati mašo decir (ali celebrar) la misa

nastópen

nastopni govor discurso m inaugural
nastopni obisk primera visita f (tudi diplomatski); A visita f de llegada

nóčen nocturno; de (la) noche

v poznih nočnih urah a las altas horas de la noche
v prvih nočnih urah a primera noche
nočno delo (služba, posada, čuvaj) trabajo m (servicio m, equipo m, vigilante m) nocturno
nočni marš (tarifa) marcha f (tarifa f) nocturna
nočna čepica gorra f de dormir
nočna luč, svetilka lamparilla f
nočna izdaja (časopisa) edición f de la noche
nočna krema crema f de noche
nočna mizica (straža) mesita f (guardia f) de noche
nočna (posteljna) posoda orinal m, fam perico m
nočni turnus turno m de la noche
nočna sestra (med) enfermera f de guardia

obísk visita f

kratek obisk (fig) fam visita f de médico
obisk na domu (zdravnika itd.) visita a domicilio
vljudnosten (poslovilen, sožalen, uraden) obisk visita de cortesía (de despedida, de duelo ali de condolencia ali de pésames, oficial); (gostilne itd.) frecuentación f
dan obiskov día m de visita, (pri ženskah) día m de recibo
biti na obisku estar de visita
napraviti obisk hacer una visita a
vrniti obisk pagar (ali devolver) la visita a alg; (šole) asistencia f; (kraja) visita f
prvi, nastopni obisk primera visita, A visita de llegada

osebek samostalnik
1. pogosto v množini, biologija (organizem) ▸ egyedEvolucijo omogoča velika raznolikost med osebki iste vrste. ▸ Az evolúciót az egyazon fajhoz tartozó egyedek közötti nagyfokú változatosság teszi lehetővé.
Brez hrane lahko odrasel osebek preživi tudi eno leto. ▸ Egy felnőtt egyed akár egy évig is életben maradhat táplálék nélkül.

2. lahko izraža negativen odnos (oseba) ▸ alak [samo za moške] ▸ szerzetČe ti morda ne zaupajo, se potrudi in razkrij, da si zaupanja vreden osebek. ▸ Ha esetleg nem bíznak benned, tegyél erőfeszítéseket annak kimutatására, hogy megbízható alak vagy.
Domneval bi, da tak osebek nima dokončane niti osnovne šole, v javnosti pa nastopa, kot da bi imel v žepu najmanj tri fakultete. ▸ Feltételezem, hogy az ilyen alak még az általános iskolát sem végezte el, miközben a nyilvánosság előtt úgy viselkedik, mintha legalább három diplomája volna.

3. jezikoslovje (stavčni člen) ▸ alanyStavek ima lahko samo en osebek. ▸ Egy mondatban csak egy alany lehet.
Kot vidimo iz tega primera, osebek stoji na koncu stavka. ▸ Ahogy ebből a példából láthatjuk, az alany a mondat végén áll.
Povezane iztočnice: sestavljeni osebek, slovnični osebek

peljáti conducir

peljati se s kolesom ir en bicicleta
peljati se z avtobusom, z vlakom ir en autobús, en tren
peljati se v 1. razredu viajar en primera clase
z dvigalom se peljati gor (dol) subir (bajar) en el ascensor

poglèd mirada f

pogled naokrog panorama m; (razgled) vista f
bežen pogled ojeada f, vistazo m
mračen pogled mirada f hosca (ali sombría)
predirljiv pogled mirada penetrante
prikrit, skriven pogled mirada furtiva
zli pogled aojamiento m, aojo m, mirada f maligna
na prvi pogled a primera vista
predreti koga s pogledom (fig) matar a alg con la mirada, fam lanzar a alg una mirada asesina
usmeriti (zapičiti) pogled v poner la mirada (clavar la vista) en
vreči pogled na koga lanzar (ali echar) a alg una mirada

poláganje colocación f

polaganje cevi za kanalizacijo canalización f
polaganje temelja fundación f
polaganje temeljnega kamna colocación de la primera piedra
polaganje računov rendición f de cuentas

položíti poner; colocar; meter (v en) ; (napeljavo) instalar ; (vod) tender

položiti na zemljo poner en tierra
položiti v posteljo acostar en la cama
položiti temeljni kamen poner la primera piedra
položiti pasianso (igro) hacer un solitario
položiti na sonce poner al sol
položiti komu kaj v usta (fig) sugerir a/c a alg
položiti komu kaj na srce recomendar encarecidamente a/c a alg
položiti volneno odejo preko česa extender una manta sobre a/c

pomóč ayuda f ; auxilio m ; socorro m ; asistencia f ; apoyo m

na pomoč! ¡socorro!; ¡auxilio!; ¡a mí!
s pomočjo koga con la ayuda de alg
z božjo pomočjo con la ayuda de Dios
brez tuje pomoči sin ayuda de nadie
denarna pomoč ayuda económica
medsebojna pomoč ayuda mutua, socorro mutuo
prva pomoč socorro de urgencia
postaja prve pomoči caseta f de socorro
kriki, klici na pomoč gritos m pl (ali voces f pl) de socorro
zdravniška pomoč asistencia médica
iti (priteči) komu na pomoč ir (acudir) en socorro a alg
prositi (koga) za pomoč pedir socorro (ali auxilio) a alg; pedir ayuda a alg
klicati na pomoč llamar en ayuda
nuditi komu pomoč socorrer (ali auxiliar) a alg, prestar ayuda (ali auxilio) a alg, asistir a alg
prva pomoč (na cesti) primeros auxilios m pl (en carretera)
nudíti prvo pomoč komu prestar a alg los primeros auxilios, (pri ranjencih) curar de primera intención, hacer la prima cura (ali la cura de urgencia)
ti si mi v lepo pomoč! (ironično) ¡bonita ayuda tengo en tí!

precedénčen precedent

precedénčen primer a precedent; test case
brez precedénčnega primera without precedent

predvídeti (-im) | predvidévati (-am) perf., imperf.

1. vedere, antivedere, prevedere, presagire, indovinare, aspettare, aspettarsi:
predvideti nesrečo presagire una disgrazia
predvidevati povečanje inflacije prevedere una crescita dell'inflazione
ker predvidevamo in previsione di

2. (vnaprej določiti, upoštevati) prevedere, preventivare:
predvidevati gradnjo nove šole preventivare la costruzione della nuova scuola

3. prevedere, calcolare:
do srečanja satelitov je prišlo prej, kot so predvidevali l'incontro dei satelliti è avvenuto prima del previsto

4. jur. (določiti, določati) prevedere, contemplare, considerare:
zakon takega primera ne predvideva il caso non è contemplato dalla legge
zakon predvideva stroge kazni la legge prevede punizioni severe

prílika (priložnost) ocasión f ; (parabola) parábola f

ob priliki (= ob) con ocasión de
ob tej priliki en esta ocasión
ob prvi priliki en (ali a) la primera ocasión
imeti priliko tener ocasión (de)
izkoristiti priliko aprovechar la ocasión
pograbiti, popasti priliko asir (ali coger ali tomar) la ocasión por los cabellos (ali por la melena)
zamuditi priliko perder la ocasión
če se ponudi prilika si se presenta la ocasión
prilika naredi tatu la ocasión hace al ladrón

prilóžnost glej prilika

pri prvi priložnosti en la primera ocasión (que se presente), en la primera oportunidad