Franja

Zadetki iskanja

  • abrispen osipati se, osuti se
  • dēfluō -ere -flūxī (—)

    I.

    1. (dol) teči, odteči (odtekati): Mel., Amm., defluit incerto lapidosus murmure rivus O., a celeritate, quā defluit, Tigri (= puščica) nomen est inditum Cu. Kod? per arbores non defluunt imbres Plin., amnis praeter coloniam defluens Plin. Od kod? z abl.: flumen Durda Tauro monte defluens S. fr., defluit saxis humor H., mella frondibus defluunt Mel.; s praep.: sudor a capite et a fronte defluens Ci., sanguis, qui defluit a renibus Plin., flamma (ognjeni tok) ex Aetna monte defluxit L., Tanais amnis ex Ripaeis montibus defluens Plin., arbores, ex quibus mel defluit Plin., defluens ex eo (fonte) rivus Lact. Kam? Rhenus … in plura defluit partes C., amnes clari in oceanum defluunt Plin., si quando in scrotum sanguis defluxit Cels., aes ipsum in catinos defluit, scoria extra fornaces Plin., potes defluit ad pulmonem Gell.; occ. (dol) plavati, (dol) pluti: dolia medio amni defluxerunt L., nuces fusae ab Romanis castris medio amni ad Casilinum defluxerunt L., cum paucis navigiis secundo amni d. L., fluvio cum forte secundo deflueret (cervus) V., aries … secundo defluit amni V., classis defluit Cu., defluxit ad insulam Cu., d. Ostiam Tiberi Suet.

    2. pren.
    a) (dol) polzeti, zdrsniti, spustiti (spuščati) se, odpasti (odpadati), osuti se, osipati se: iam ipsae defluebant coronae Ci., ne quid in terram defluat Ci., gleba, cum regis capiti incĭdisset, resoluta defluxit Cu., flores … defluunt Hyg., folium eius non defluet, non defluet folium ex eo Vulg.; (poseb. o konjenikih): tota cohors … relictis ad terram defluxit equis V. je hitro skočila s konjev; (predvsem o ranjencih): moribundus Romanus … ad terram defluxit L., frenisque manu moriente remissis in latus a dextro paulatim defluit armo O., haec agentem anima deficit corpusque ex equo defluxit in terram Cu.; occ. α) (o obleki) dol spustiti (spuščati) se, dol viseti: Macr., pedes vestis defluxit ad imos V., rusticius tonso toga defluit H. visi nemarno (dol), toda: mirumque fuit neque defluxisse eas (praetextas) neque … Plin. da niso niti padle (nekateri pišejo diffluxisse), tunica … non ante deponitur … , quam … carie in pannulos defluxerit defrustata Amm. β) (o laseh) (s)polzeti, izpasti (izpadati): tristi medicamine tactae defluxere commae O., alicui pili defluunt, capillum defluere prohibet Plin., vel affluit capillago vel defluit Tert., toda: defluentem leniter flectens comam Prud. dol se spuščajoče γ) (politično) odpasti, izneveriti se: ex novem tribunis … unus me absente defluxit Ci.
    b) (v podobah, posnetih po reki) priteči (pritekati), izvirati, privreti, prihajati, priti kam, k čemu: hoc totum (orationis genus) e sophistarum fontibus defluxit Ci., philosophorum ingenia Socratico ore defluentia Vell., ipsum illud primum, a quo defluit secundum Arn., unde haec in terras nisi ab superis defluere potuerunt? Ci., necesse est, si quid redundarit de quaestu, ad illum defluxisse Ci. da je prišlo njemu v dobro, multa merces tibi defluat aequo ab Iove H., d. a necessariis artificiis ad elegantiora Ci. polagoma priti, ab amicitiis perfectorum hominum … ad leves amicitias defluxit oratio Ci. v teku govora smo prešli (zašli).

    — II.

    1. odteči, poteči: rusticus exspectat, dum defluat amnis H., dum hiberni defluxere torrentes Sen. ph.

    2. pren.
    a) izginiti, miniti, nehati se: ubi salutatio defluxit, litteris me involvo Ci. ep., antequam tenerae sucus defluat praedae (dat.) H., sic horridus ille defluxit numerus Saturnius H., nullus defluat inde color Tib., ignavus defluxit corpore somnus Tib., celerrime is odor … defluit Plin., eorum pinguedo sic defluxit Cael.
    b) izpasti iz glave, uiti iz spomina, pozabiti (pozabljati) se: id tibi ne vacuo defluat ex animo Pr., merita cito defluunt Sen. ph.
  • izpahováti -újem
    I. izostavljati, izbacivati: izpahovati polglasnike
    II. izpahovati se osipati se: mozolji se mu izpahujejo
  • izpúščati i spúščati -am
    I.
    1. puštati, ispuštati
    2. propuštati
    3. izbstavljati: črke pri pisanju
    II. izpuščati se izasipati se, osipati se, izbijati
  • nadeln osipati se; X nadelt Xu odpadajo iglice
  • posípati -am i -pljem
    I. posipati: posipati cesto s peskom, s soljo; posipati potico s sladkorjem; posipati se s pudrom; posipati se s pepelom
    pokajati se, kajati se
    II. posipati se osipati se, odronjavati: zemlja se posipa
  • osipávati (-am) imperf. glej osipati | osipavati
  • osu|ti (-jem) osipati agronomija in vrtnarstvo rastlino: anhäufeln, behäufeln
    osuti se die Blätter verlieren
    cvet: abblühen; izpuščaj: ausbrechen