parēns2 -entis, f, m (parere = gīgnere)
1. f roditeljica, rodnica, mati: parens Idaea O. ali parens Idaea deûm V. = Cybele, Tegeaea ali Euandri O. = Carmenta, principum coniuges ac parentes T. soproge in matere.
2. m roditelj, rodnik, oče: Enn. ap. Non., T., parens tuus, Torquate Ci., mortem offerre parenti Ci., solitae parentis (= Iovis) laudes H., parens liberorum an orbus Q., uterque parens O. oba roditelja, oba starša, oče in mati; occ.
a) prednik, ded, praded, praoče, očak: Tros V. praoče Trojancev, parentis (praočeta) Pilumni Turnus valle sedebat V. (prim.: Pilumnus illi (sc. Turno) quartus pater (= abavus prapraded) V. in: Dauno possem incolumem (sc. Turnum) servare parenti (praoče) V., victor Abantiades patrios cum coniuge muros intrat et inmeriti vindex ultorque parentis (deda) adgreditur Proetum O.
b) bratranec: parens et ipse Tarquinii Eutr. (o Brutu).
3. parentēs -um in -ium, m roditelji, starši (naspr. liberī): Pl., H., T. idr., parentes cum liberis C., liberi parentes suos orabant Ci., pietas in parentes Ci., rusticis parentibus natus Macr. sin kmečkih staršev; occ.
a) stari = ded in babica, praded in prababica, praočetje, predniki (prim. gr. πατέρες): Icti., si ad pueros pertinebit, de liberis suis cogitent, si ad senes, de patribus aut parentibus Ci., veterum decora parentum V., more parentum V. (prim. more maiorum).
b) svojci, sorodniki, bratranci: Fl., Lamp., solent rei capitis adhibere vobis parentes, duos fratres ego nuper amisi Cu. — Parens in parentes tudi o živalih in rastl.: Varr., Plin., Stat., Cels.
4. metaf. m in f oče, mati = začetnik (začetnica), ustanovitelj(ica), utemeljitelj(ica), vzročnik (vzročnica), povzročitelj(ica), iznajditelj(ica), izumitelj(ica); o stvareh = vir, vzrok: Plin., operum, philosophiae Ci., curvae lyrae H. iznajditelj, izumitelj, neque enim te fugit laudandarum artium omnium procreatricem quandam et quasi parentem eam quam φιλοσοφίαν Graeci vocant ab hominibus doctissimis iudicari Ci., earum rerum parens est sapientia Ci.; tudi = hranitelj, ohranjevalec, vzdrževalec, dobrotnik (poseb. kot častni priimek): patriae T., legionum Stat., conservatorem urbis, quem parentem esse dixerunt Ci. ep.; occ. materinsko (matično) mesto, materinska (matična) dežela: certare pio certamine cuiuslibet bonae artis ac virtutis ausi sumus cum parentibus quaeque civitas et conditoribus suis L., Sidon Thebarum Boeotiarum parens Plin., cum ita contra matrem suam ac parentem urbem consurgeret Fl.
Opomba: Parēns pomeni očeta in mater kot roditelja, starša, torej v naravnem razmerju, pater, mater pa bolj v nravnem, socialnem in državljanskem razmerju.
Zadetki iskanja
- primo moški spol bratranec; domače tepec, prismoda
primo hermano, primo carnal rodni bratranec
primo segundo bratranec v drugem kolenu
es su primo hermano čisto je podoben (stvar)
me cogió de primo (fig) prevaral me je, opeharil me je
hacer el primo iti na limanice, dati se za nos voditi - rȍđāk m
1. sorodnik
2. sorodnik po materi, bratranec, sin materinega brata ali sestre - sobrīnus -ī, m (iz *su̯esrīnos, sor. s soror [iz *su̯esōr]; prim. sl. sestrin, lit. sesrynai bratranci, striniči) bratranec, sestrìč, strínič (strinìč), séstrnič, séstrnik, sestrânec, sestrânič: Ter., Dig., Tert., P. F. idr.; k temu fem. sobrīna -ae, f sestríčna, brátranka (bratránka), sestrán(k)a, strníčna: T., Dig., factum: quod [ego] aegre tuli: nam mihi sobrina Ampsigura tua mater fuit Pl.; sobrini sunt ex duabus sororibus, consobrini ex fratre et sorore Don., consobrini et sobrini Ci. prvi in drugi bratranci (sestriči).
- stríčević m bratranec, stričev sin
- tȅčić m bratranec, tetin sin, tetic
- tío moški spol stric, ujec; ljudsko boter; bratranec; ljudsko Čudak, tip; domače grobijan; Argentina star črnec
tío abuelo stari stric
tío segundo (tercero) stric v drugem (tretjem) kolenu
tío vivo vrtiljak
en casa del tío (pop) v zastavljalnici
es un tío comiendo (fam) je hud jedec - ȗjčević m ujčevič, ujčev sin, bratranec
- văr véri m bratranec
- verişór -oáră (-óri, -oáre) m/f bratranec (sestrična)
- Vetter, der, (-s, -n) bratranec
- двоюродный брат bratranec;
двоюроная сестра sestrična - кузен m bratranec
- кузе́н -а ч., brátranec -nca m.
- biscugino m (f -na) mali, mrzli bratranec, sestrična
- brȁtinac -īnca m bratranec po očetovem bratu
- cousiner [kuzine] verbe transitif bratranec reči (quelqu'un komu)
cousiner avec quelqu'un ravnati s kom kot z bratrancem, familiarno ga obiskovati; verbe intransitif dobro se razumeti; živeti na tuj račun, biti prisklednik - četvrtòbratučed m bratranec v četrtem kolenu
- petobrȁtučeda m, petorobrȁtučed m bratranec v petem kolenu
- second-cousin [sékəndkʌzn] samostalnik
bratranec (sestrična) v drugem kolenu