calcare2
A) m apnenec
B) agg. apnenast:
pietra calcare apnenasta kamenina
calcinita ženski spol apnenec
calcite [kǽlsait] samostalnik
mineralogija kalcit, apnenec
calcspar [kǽlkspa:] samostalnik
mineralogija kalcit, apnenec
caliza ženski spol apnenec
calx2, calcis, f, redkeje m (sor. z gr. χάλιξ gramoz)
I.
1. apnenec, žgani apnenec, apno (živo in gašeno): calx viva Vitr., c. extincta ali restincta Vitr., c. arenatus Ca., Vitr., calcem coquere Vitr. kuhati, žgati, in eam insulam materiam, calcem, caementa convexit Ci., caementa calce durata L.
2. met. z apnom ali s kredo označeni konec dirkališča, cilj, konec dirkališča (naspr. carceres pregrada, od katere se je začela dirka), nav. preg.: quasi decurso spatio ad carceres a calce revocari Ci., quibuscum e carceribus emissus sit, cum iisdem, ut dicitur, ad calcem pervenire Ci., nunc video calcem Ci., extra calcem, ut dicitur, procurrebat Amm., in clausula et calce Q. ali in calce epistulae, sermonis Hier. na koncu.
— II. kamen: calces per deminutionem appellantur calculi Fest.; occ. igralni kamen, kamenček: alveolus et calces Luc. ap. Prisc., calcem ciere Pl. vleči (v tem pomenu le masc.). — Poznejša soobl. calcēs -is, f: Ven.
castine [kastin] féminin apnenec (ki se doda železni rudi za lažje taljenje)
chalk-stone [čɔ́:kstoun] samostalnik
arhaično apnenec
medicina protinaste odebeline na sklepih in tkivu
dégraveler [degravle] verbe transitif odstraniti pesek, apnenec (iz cevi)
freestone [frí:stoun] samostalnik
drobnozrnat peščenjak, apnenec (ki se da lahko obdelovati)
Kalk, der, (-/e/s, -e) apno (ungelöschter živo, gelöschter gašeno); (Kalkstein) apnenec; Medizin kalcij
krȅčnjāk m, krȅčnīk m min. apnenec
lambourde [lɑ̃burd] féminin oporni tram; (mehek) apnenec; vejica s popki (sadnega drevesa, hruške ali jablane)
lime-stone [láimstoun] samostalnik
geologija apnenec
silex -icis, m, redko (le pri V., O., Ap. in Amm.) f (disimilacija iz *scilec-s, *scilex; prim. stvnem. chisilinc, chisil prodnik)
1. trd kamen, krêmen, kreménec, kremenják, prodnik, granit, bazalt: silex seu lapis durus ordinarius Vitr., lapide silice Pl., lapides silices Ca., ut privos lapides silices privasque verbenas secum ferrent L., porcum saxo silice percussit L., in saxis silicibus Vitr., certo in loco silicem caedere Ci., clivum Capitolium silice sternere (tlakovati, potlakati) L., vias sternendas silice in urbe L., pars torquent silices O., est autem, ut mea quoque fert opinio, vineis amicus etiam silex Col., vides … praeacutas … silices Ap., silici scintillam excudit V. iz kresilnika (kresila), uti (sc. calx) de silice coquatur Vitr. iz lave, excisae rupes durissimi silicis Suet.; meton. s kremenci tlakovana cesta, kremenit (kremenast, kremenov, bazalten) tlak: silicem pedibus quae conterit atrum Iuv. stopa po črnem tlaku, per subversas silices Amm.; pren. (o trdosrčnosti): nec in tenero stat tibi corde silex Tib., dicam silices pectus habere tuum O., moturaque duros verba queror silices O. ki bi omečile (omehčale) trd kamen.
2. apnenec: Vitr., terrena silices fornace soluti O., (sc. calx) ad utrumque damnatur ex silice Plin.
3. pesn. meton. skala, pečina: silices cum findat gelus Afr. ap. Non., stabat acuta silex praecisis undique saxis V., veteris vestigia poenae quam quondam silici restrictus membra catenā persolvit Cat., unde queant validi silices … creari Lucr., iuventus duris silicum lassata metallis Lucan., nudus silex Sen. tr. gola, Lycius Phrygiusque silex Stat.; pren. (o negibljivosti, negibnosti): nec magis incepto voltum sermone movetur, quam si dura silex aut stet Marpesia cautes V.
vapnénac -nca m, vàpnenac -ēnca m apnenec: kristalasti vapnenac
вапня́к -у́ ч., apnénec -nca m.
известняк m apnenec (geol.)