Franja

σεαυτοῦ, ῆς, skrč. σαυτοῦ, τῆς, ion. σεωυτοῦ (samo gen., dat. in acc. sg.) pron. reflex. 2 osebe (ti) sebe (samega); pl. ὑμῶν αὐτῶν itd.; οἱ σεαυτοῦ tvoji.

σεβάζομαι [aor. ep. σεβάσσατο, NT ἐσεβάσθην] sem komu v strahu, bojim se, spoštujem, častim τί NT.

σεμνομῡθέω (σεμνός, μῦθος) poet. vzneseno (slovesno) govorim; τί σεμνομυθεῖς čemu pridigaš?

σημαίνω [fut. σημανῶ, aor. ἐσήμηνα, (-μᾱνα), pf. σεσήμαγκα, pass. pf. σεσήμασμαι, 3 sg. -ανται, inf. -άνθαι, pt. -ασμένος, aor. ἐσημάνθην, fut. σημανθήσομαι; med. fut. σημανοῦμαι, aor. ἐσημηνάμην; ep. fut. act. σημανέω, aor. σήμηνα] I. act. 1. zaznamenujem, označujem, zapečatim; πλῆθος obračam pozornost na. 2. a) dam znamenje, da se kaj izvrši, dam geslo, povelje (v vojni), dogovorim se s kom po znamenju, τὸ πολεμικόν dajem (s trobento) znamenje, ἀνακώρησιν za umik, impers. σημαίνει zatrobi se; b) sploh: dam povelje, zapovedujem, velim, ukazujem, sem komu gospodar (poveljnik) τινί, τινός (ep.), ἐπί τινι, z inf.; c) kažem, razglašam τί; d) o bogovih: dajem, pošiljam usodno znamenje, naznanjam prihodnost; o stvari: pomenjam. 3. a) javljam, naznanjam, sporočam (da se je kaj zgodilo) πρός τινα; s pt. Κρέοντα προσστείχοντα da se Kreon bliža; b) tolmačim, razlagam; c) dokazujem. II. med. 1. označujem kaj za svoje (za sebe), (za)pečatim si, dam si zapečatiti. 2. spoznavam iz znamenj, sklepam, domnevam.

σῑγάω [fut. σιγήσομαι] 1. intr. molčim, sem tih, ne govorim; aor. umolknem NT. 2. trans. zamolčim τί NT.

σῑ́νομαι, ion. σινέομαι [Et. iz σιν-jο-, idevr. twi-n-. – Obl. impf. iter. ep. σινέσκοντο, ion. impf. 3 pl. ἐσινέατο, aor. ἐσίναντο]. 1. delam (prizadevam) škodo, poškodujem, škodujem s čim τινί. 2. ranim, pustošim; uplenim, ugrabim komu kaj τινά τι.

σῑτέομαι d. p. (σῖτος) [impf. iter. ep. σιτέσκοντο] hranim se, jem, uživam τινί, τί.

σκεπάω [3 pl. praes. ep. σκεπόωσι] krijem, pokrivam; odvračam od česa, varujem, branim pred kom τί τινος, ščitim.

σκέπτομαι d. m. [Et. sor. σκοπέω, po metatezi iz kor. spek', lat. -spex (n. pr. au-spex), σκοπός, specio, speculum, nem. spahen, Späher. – Obl. fut. σκέψομαι, aor. ἐσκεψάμην, pf. ἔσκεμμαι tudi s pas. pom.] 1. a) gledam (okrog sebe), ogledujem, opazujem ῥοῖζον, (po)gledam koga ἔς τινα, μετά τινα; b) o-, zapazim, spoznam ἔκ τινος, motrim, gledam τινά, τί. 2. opazujem položaj, preiskujem, preudarjam, premišljam, pregledujem, pretresam, izmislim τύχην, πρὸς ἐμαυτόν pri sebi, s sledečim αἴ κεν, εἰ, ἐάν, πότερον … ἡ itd.; ἐσκεμμένος ἥκω pridem s premišljenim predlogom, ἐσκεμμένα λέγω govorim, kar sem dobro preudaril (premišljeno). 3. skrbim za kaj, oziram se na kaj τί, τὸ δίκαιον.

σκευάζω (σκεῦος) [fut. σκευάσω, ion. pf. pass. 3 pl. ἐσκευάδαται, plpf. ἐσκευάδατο] 1. act. a) pripravljam, izgotavljam, prirejam, narejam τί τινι, θηρία; b) pre-, oskrbim s potrebnim (orožjem), opravljam, oborožim, krasim, oblačim τινά τινι. 2. med. a) pripravljam, prirejam zase; b) zasnujem, izmišljam, povzročam προδοσίαν, πόλεμον.

σκήπτω [fut. σκήψω, aor. ἔσκηψα, pf. ἔσκηφα, pass. pf. ἔσκημμαι, med. fut. σκήψομαι, aor. ἐσκηψάμην] I. act. 1. a) trans. opiram, naslanjam, podpiram; b) mečem (ščuvam) na koga βέλος, ἀλάστορα εἴς τινα; c) izgovarjam se. 2. intr. udarim, planem na koga, vderem. II. med. 1. opiram se, naslanjam se na τινί. 2. izgovarjam se τί, τὸ μὴ εἰδέναι češ, da ne vem, trdim kaj, opravičujem se πρός τινα, izgovarjam se na τινί.

σκῆψις, εως, ἡ (σκήπτω) izgovor, pretveza, razlog, vzrok, σκῆψιν ποιῶ izgovarjam se, σκῆψιν ποιοῦμαί τι jemljem kaj za izgovor, φόνον σκῆψις obdolžitev, σκῆψιν δείκνυμι, sklicujem se na kaj, σκῆψιν φέρω τινί opravičujem koga.

σκοπέω (σκοπός) [at. samo praes. in impf., ostali časi od σκέπτομαι] I. act. 1. gledam, ogledujem (se), uvidim, opazujem, prežim, motrim. 2. nameravam, gledam, mislim na kaj, skrbim za, oziram se, pazim na kaj. 3. preudarjam, premišljam, πρὸς ἐμαυτόν pri sebi premišljam; σκοπέω ἐμαυτόν, μή varujem se NT; σκόπει, μή glej, da ne boš, varuj se τί, τινά. II. med. 1. premišljujem zase (pri sebi), preudarjam περί τινος. 2. vprašam, izprašujem, povprašujem εἰ. 3. = act.

σκοπιάζω (σκοπιά) ogledujem okrog, prežim, stražim, iz-, zapazim, zasledim τινά, τί.

σκότος, ὁ σκότος, ους, τό [Et. nem. Schatten, (stvn. scato, got. skadus)] 1. tema, mrak, ὑπὸ σκότου κατέχω τι skrivam kaj a) noč; b) slepota; c) podzemlje; d) tema smrti; e) nezavest, omotica, omedlevica. 2. pren. a) zaslepljenost, zmedenost; b) skrivnost, skrivališče, nejasnost.

σκυλεύω (σκῦλον) vzamem ubitemu sovražniku bojno opravo, (o)plenim, (o)ropam, ugrabim τὶ ἀπό τινος.

σμάω [Et. kor. smēi, otirati. – Obl. skrč. σμῇς, ῇ, ῆν itd., ion. σμᾶται]. 1. act. otiram, brišem. 2. med. a) otiram si, brišem si τί; b) namažem se, mazilim se, τί, τινί s čim.

σοφίζω (σοφός) [aor. ἐσόφισα, pass. pf. σεσόφισμαι, aor. ἐσοφίσθην, plpf. 3 ἐσεσόφιστο] 1. act. (iz)modrim, spametujem, (po)učim koga NT. 2. med. a) sem pameten ali moder, σοφιζόμεσθα τοῖσιν δαίμοσιν οὐδέν nasproti bogovom je naša modrost ničeva; b) pametno si izmišljam, modro uredim (naredim) τινί τι; modrujem, pametno preudarjam. 3. pass. δεῖ σοφισθῆναι, ὅπως treba je pametno izmisliti (izmodrovati), kako, σεσοφισμένος izmišljen NT.

σπαθάω 1. zapravljam, razsipavam, trošim χρήματα. 2. začenjam, snujem τί.

σπαράσσω, at. -ττω in med. [Et. podaljš. kor. sperēg-, od s(ph)er(e)-, razklati, razdrobiti. – Obl. aor. ἐσπάραξα, aor. pass. ἐσπαράχθην]. 1. doli vlečem, vlačim, (raz)trgam, (raz)mesarim τὶ ἀπό τινος. 2. dražim, mučim, grdim.