humilis -e, adv. humiliter (humus) ki je blizu tal, pritlehen, od tod
I.
1. nizek: arbusculae, caveae Varr., arbores et vites et quae sunt humiliora Ci., munitio humilior C., h. casae V., Petr., h. Italia V. ravno italsko obrežje, arcus, postes O., Myconos O. ali Ferentum H. nizko ležeči (stoječi), ara, volatus Val. Fl., positio Col., humili statu vitis Col., alii humiles parvique, alii … proceres et corpore ingentes Mel., solum humillimum Iust.; predik.: quam (turrim) humilem parvamque fecerunt C., quae (avis) … humilis volat V. pri tleh, humilius rami arborum servandi sunt Pall.; subst. neutr. pl.: ballistae in humiliora ex supernis valentes Amm. ki so od zgoraj navzdol delovale; adv. pren.: eadem enim facta aut tolluntur altissime aut humillime deprimuntur Plin. ep.
2. occ.
a) nizek = majhen: staturā fuit humili et corpore exiguo N., h. Cleonae O. majčkene, neminem adeo humilem esse, ut umeri eius non possent Macedonis verticem aequare Cu., corpusculum h. Sen. ph., brevi atque humili corpore homines Gell.
b) nizek = plitev, ne globok: fossa V., T., radix insulae Plin. iun. —
II. metaf.
1. po rojstvu, položaju, dostojanstvu idr. nizek, na nizki stopnji (stoječ), nizkega rodu (družbenega sloja), preprost, uboren: quis umquam adparitor tam humilis, tam abiectus? Ci., humilibus parentibus natus Ci., ut nemo tam humilis esset, cui non ad eum aditus pateret N., ex humili loco ad summam dignitatem pervenire C. od nizkega položaja, humili fortuna ortus L. ali humili loco natus Val. Max. nizkega rodu, humillimo loco natus Aur., humillimae sortis homo L. epit., humillimus de plebe L., humilis plebs, stirps O., humiles manus O. suženjske roke, humiles nati Ph., h. ordo Cu., humilem te fateris et servum Petr., humillimus cliens, humillimo cuique credulus T., altis humilibusque iuxta acceptus Amm.; subst. humilis -is, m človek nizkega rodu, preprost (neizobražen) človek, prostak: H., Q. idr., tudi v komp. humilior: Q.
2.
a) glede na ugled, veljavo, moč, oblast, imetje neznaten, neimeniten, neugleden, nepomemben, nemočen, slab: civitas ignobilis atque humilis C., aliquem multo humiliorem redigere C. koga dokaj ponižati, quos et quam humiles accepisset C. kakšne in kako ponižane je bil našel, tanta erat magnificentia apud opulentiores, cupiditas apud humiliores Hirt., principes civitatis dignitate pari, fortunā humiliores N., potentioresque humiliores possessionibus expellunt Hirt., ex humili potens princeps H., humiles (naspr. praepotentes) Val. Max.
b) glede na zasluge in notranje vrline neimeniten, neznamenit: homines humiles (naspr. amplissimi viri) Balbus et Oppius in Ci. ep., cum (homines) multis rebus humiliores et infirmiores sint Ci.
3.
a) o pesniku glede na obdelavo snovi vsakdanji, navaden: alter humilis, alter difficilis Q.
b) o govoru plitek, brez vznesenosti (zanosa): oratio h. et abiecta, demissus atque h. sermo Ci., humillimum genus dicendi Aug.; subst. neutr. pl.: sublimia humilibus miscere Q.
4. (o stvareh ali pojmih) nizek, nizkoten, neplemenit, vsakdanji: ars, verbum Ci., res h. atque contempta Ci., humilem … ortum amicitiae relinquunt Ci., humili sepultura cremari Ci. ob ubornem pogrebu, vestitus h. N., curae humiles et sordidae Plin. iun. nizkotne in zaničljive skrbi (vsakdanjega življenja); subst. neutr. pl.: vitabimus et sordida et humilia Q. nizkotnih (neplemenitih) izrazov.
5. po duhu, po duhovnem razpoloženju
a) nizkega mišljenja, nizkoten, podel, hlapčevski, potuhnjen, prihuljen: animus Ci., Lucr., nemo est tam humilis, qui se aut non posse adipisci aut adeptum putet Ci., nihil humile cogitare Ci., non humilis mulier H., neque nos simus tam humiles, ut, quae laudamus, inutilia credamus Q., Vitellius humilis T. podli, assentator humillimus Vell., humiliter sentire Ci. ali servire L.
b) pobit, malodušen, malosrčen, obupan: humili animo ferre Ci., (consulum) mentes humiles angustae Ci.
c) podvrgljiv, pohleven, ponižen: ut res se dant, ita magni et humiles sumus Ter., animo demisso atque humili Ci., orare humili et supplici oratione Ci., ille humilis suplexque oculos dextramque … protendens V., non ego dedignor supplex humilisque precari O., tuis humiles advolvimur aris Pr., virtus humilis et magna Sen., h. voces Sen. tr., in humiles demissa preces Cl.
č) bojazljiv, tresljiv, strahopeten: pavor V., metus Cl., audacter territas, humiliter placas Corn.
Zadetki iskanja
- imāguncula -ae, f (demin. imāgō) podobica, majhen portret: nactus puerilem imagunculam eius aeream veterem Suet., puellaris i. Suet. (po drugih: icuncula).
- imbriculus -ī, m (demin. imbrex) majhen žlebak: Isid.
- impalpable [-pabl] adjectif neotipljiv; familier zelo majhen, drobcen
- imperceptible [-tibl] adjectif nezaznaven; neopazen, neznaten, silno majhen
- inconspicuous [inkənspíkjuəs] pridevnik (inconspicuously prislov)
neopazen, nepomemben
botanika majhen zelen (cvet) - īnfantīlis -e (īnfāns)
1. otroški, otročji: Aug., Hier., vestis Ulp. (Dig.), blandimenta Iust.
2. mlad, še majhen: uterus Ap. - īnfantulus -ī, m (demin. k īnfāns) majhen otrok, otročiček: Ap., Hier.
- ínfimo najnižji, zelo nizek, zelo majhen
a precios ínfimos za smešno ceno - infinitesimal [infinitésiməl] pridevnik (infinitesimally prislov)
infinitezimalen, neskončno majhen
infinitesimal calculus infinitezimalni račun - infinitésimal, e, aux [-tezimal, mo] adjectif neskončno majhen
calcul masculin infinitésimal infinitezimalni račun
dose féminin infinitésimale d'un médicament izredno majhna količina zdravila - infinitesimale agg.
1. neskončno majhen
2. mat. infinitezimalen:
calcolo infinitesimale infinitezimalni račun - infinitēsimo
A) m neskončno majhna količina
B) agg. neskončno majhen - inlet1 [ínlet] samostalnik
vhod, vstop, dostop (tudi anatomija)
elektrika dovod; odprtina (cevi); majhen zaliv, rokav (morski), vhod v pristanišče; vložek - interstizio m (pl. -zi) intersticija, skrajno majhen vmesni prostor, presledek; reža
- jag2 [džæg] samostalnik
narečno majhen tovor
ameriško, sleng popivanje, pijanost
narečno krpa
to have a jag on imeti ga pod kapo
crying jag pijanska žalost - járčić m jarček, majhen jarek
- jàružica ž jarček, majhen jarek
- jàzić m majhen jez
- Jeep, jeep [džip] masculin majhen vojaški avto, džip