Franja

pupíla anat pupila f ; fam niña f del ojo

razširjenje (zoženje) pupile dilatación f (contracción f) de la pupila

pústen de carnaval; carnavalesco

pustni kostim vestido m de carnaval, traje m de máscara
pustna šala broma f de carnaval
pustni torek (martes m de) carnaval m
pustna burka carnavalada f

púščanje

puščanje krvi sangría f

púškin del fusil

puškina cev cañon m del fusil
puškino kopito culata f (del fusil)
udarec s puškinim kopitom culatazo m

pylône [pilon] masculin, architecture stolpast steber, pilon

pylône pour l'antenne de télévision steber za televizijsko anteno
pylône de forage vrtalen stolp
pylône métallique pour conduites kovinski steber za vod visoke napetosti
pylône (de T. S. F.) radijski stolp
pylônes électriques le long de la voie de chemin de fer električni piloni (stebri) ob železniški progi

quīndecim-virī -ōrum in -ûm, m (ixpt., pisano tudi quīndecim virī) kvindecímviri (kvindecimvíri), petnajsteri možje, petnajsterica (mož), petnajsteričniki, petnajsterično poverjeništvo za opravljanje kakega uradnega posla v Rimu

1. quindecim vir sacris faciundis Ap., Gell. (okrajšano XVviri S. F.) ali quindecimviri sacrorum Aug.; tudi samo quindecimviri T., Plin., Suet. petnajsterica (mož za opravljanje daritev), eden izmed treh velikih svečeniških kolegijev ali zborov (pontifices, augures in XVviri), ki je nadzoroval Sibiline knjige in ob nevarnosti iz njih razbiral potrebna spravna dejanja. Sprva sta to nalogo opravljala le dva svečenika (duoviri), po l. 367 deset (decemviri), od Sule dalje petnajst svečenikov; ti so skrbeli tudi za bogoslužje Velike matere (Magna Mater) ter potrjevali in posvečevali njene svečenike, ki so zato sami sebe imenovali sacerdotes quindecemvirales: Canīnius Gallus quindecimvirûm T. eden izmed … ; ločeno: quindecim Diana preces virorum curet H. Po tvorbi sg. quīndecimvir -ī, m kvindecímvir (kvindecimvír), petnajsteričnik, član petnajsterice: T.

2. quindecimviri agris dandis kvindecímviri (kvindecimvíri) za razdelitev zemljišč: Plin.

rába uso m ; aplicación f

v rabi en uso
za takojšnjo rabo pronto para usarse
za vsakdanjo rabo para uso diario
navodilo za rabo modo m de empleo; instrucciones f pl para el uso, para uso interno (za notranjo ozir. externo za zunanjo rabo)
za nobeno rabo ne biti no servir para nada
biti iz rabe estar fuera de uso, no usarse ya, ser anticuado
priti iz rabe caer en desuso
priti v rabo comenzar a ser empleado, generalizarse (el uso)
za poljubno (vsako) rabo para todos los usos

rabanillo moški spol

rabanillo (picante) redkvica
rabaniza f redkveno seme

rábelj verdugo m ; (uradno) ejecutor m de la justicia

rabljeva sekira (meč) hacha f del verdugo

ráca ánade m/f ; pato m

divja raca ánade silvestre; fig (laž) bulo m, (časopisna) serpiente f de mar
raca na vodi ¡caray!, ¡caramba!

račún cálculo m ; (blagovni) factura f ; (hotelski, v restavraciji) cuenta f

na račun a cuenta
na račun koga por cuenta de alg
na tuj račun por cuenta ajena
neplačan račun cuenta pendiente
pretirano visok račun cuenta abusiva
skupen račun cuenta común
okrogel račun cuenta redonda
neporavnani računi cuentas atrasadas
imetnik tekočega računa cuentacorrentista m
tekoči račun cuenta corriente
odprt račun cuenta abierta
predložitev računa presentación f de una factura
dajanje, polaganje računov rendición f de cuentas
zaključek računa cierre m (ali balance m ali saldo m) de una cuenta
pregled, revizija računov revisión f de cuentas
na Vaš račun in riziko por su cuenta y riesgo
račun je v redu la cuenta está bien
dajati račun(e) rendir cuenta(s)
z njim imam še račun (z njim bova še orala) tenemos que echar un párrafo (ali un parrafito) aparte
izstaviti račun hacer una cuenta, extender una factura
kvitirati račun firmar el recibí
obremeniti, zapisati na račun koga poner (ali cargar) en la cuenta de alg
to gre na moj račun eso corre de (ali por) mi cuenta
plačati (poravnati) račun pagar (saldar) una cuenta
pregledati račun revisar una cuenta
prekrižati komu račune desbaratar (echar a rodar) los planes de alg
prevzeti na svoj račun tomar por su cuenta
priti na svoj račun hallar su cuenta en (a/c); ver satisfechos sus deseos
zmotiti se v računih equivocarse en sus cálculos; no salirle a alg la cuenta
živeti na račun koga drugega vivir a cuenta de otro
točni računi ohranijo dobre prijatelje cuentas claras honran caras; las cuentas claras hacen buenos amigos
delati račun brez krčmarja hacer la cuenta sin la huéspeda; no contar con la huéspeda

račúnski de cálculo; de cuenta

računski izvleček (znesek) extracto m (importe m) de cuenta
računska naloga problema m de aritmética
računska pomota error m de cálculo
s pridržkom računske pomote salvo error de cálculo
računska operacija operación f de cálculo
računska postavka asiento m

rádar radar m , rádar m

(daljinsko) upravljan z radarjem (tele)dirigido por radar
opremljenje z radarjem dotación f con radar

rádarski de radar

radarske naprave instalación f de radar
radarska postaja estación f de radar
radarski žarek rayo m de radar

rádij¹ kem radio m , rádium m

zdravljenje z radijem radiumterapia f, radioterapia f

rádijev

radijevo obsevanje radiación f de rádium

rádijski de radio

radijski amater radio-aficionado m, radio-experimentador m
radijski aparat aparato m de radio, radiorreceptor m; (s ploščami) radiorreceptor con tocadiscos, radiófono m
radijski električar radioelectricista m
radijski oddajnik radioemisora f, (ilegalen) radioemisora f clandestina
radijska oddajna postaja estación f emisora de radiotelegrafía
radijski program programa m de emisiones radiofónicas
radijska pristojbina cuota f de radio
radijski klub radioclub m
radijske pritikline accesorios m pl de radio(telefonía)
radijski poslušalec, -lka radioescucha m/f, radioyente m/f
radijski koncert concierto m radiado
radijska slušna igra pieza f radiofónica, radioteatro m
radijsko naznanilo, sporočilo noticia f radiada (ali radiodifundida)
radijski prenos radiotransmisión f
radijski sprejem recepción f radiofónica
radijska reklama publicidad f radiada
radijski sprejemnik radiorreceptor m
radijski tečaj curso m radio
trgovina z radijskimi aparati tienda f de aparatos de radio
radijski tehnik radiotécnico m
radijska tehnika radiotécnica f
radijski telegram radio(tele)grama m
radijska telefonija (telegrafija) radiotelefonía f (radiotelegrafía f)

ráhel (mehek) blando; suave; ligero; tierno ; (kruh) esponjoso; suelto ; (zemlja) movedizo; delicado; fino

rahel dvom ligera duda f
rahel sum vaga sospecha f
rahlo zdravje salud f delicada
rahel veter viento m suave
z rahlim korakom con paso quedo
z rahlim glasom en voz baja
imeti rahlo spanje tener el sueño ligero

rájski paradisíaco; del paraíso

rajska ptica ave f del paraíso

ràk zool cangrejo m ; astr Cáncer m ; med cáncer m

rak samotar (zool) ermitaño m
rak na želodcu (med) cáncer del estómago
borba proti raku lucha f contra el cáncer
lov na rake pesca del cangrejo
rake loviti pescar cangrejos
pojdi rakom žvižgat! ¡vete al diablo!
njegovo premoženje je šlo rakom žvižgat su fortuna se la ha llevado la trampa
postati rdeč kot kuhan rak ponerse colorado como un tomate