Franja

kreníti (-em) perf.

1. mettersi in cammino, in marcia; incamminarsi; avviarsi, partire:
vlak je krenil s postaje il treno partì dalla stazione
kreniti na pot avviarsi, mettersi in cammino
kreniti od brega salpare, partire
kreniti v boj muovere all'attacco
pren. kreniti z mrtve točke muoversi da un punto morto

2. deviare, svoltare, prendere; divagare:
kreniti na desno, na levo, v desno, v levo svoltare a destra, a sinistra
pren. kreniti s poti deviare (dalla retta via)
kreniti vstran divagare

krȅpa ž (it. crepare) pog. bolezen, pri kateri otekajo notranji organi in ki je zelo smrtna: ja cenim da popadiji onolika trbušina nije sva od sala, krila se tu krepa, dalak ili vodena bolest

Kriegsbeschädigtenfürsorge, die, družbena skrb za vojne invalide in borce

krȉlast -a -o ekspr. bel po prsih, trebuhu in rebrih: krilast konj; -o goveče

krílast (-a -o) adj. alato, in forma di ala

krìlāš -áša m
1. krilat konj: krilaš konj Pegaz
2. mitol. krilatec, angel
3. zgod. ladja na Donavi
4. ekspr. konj, vol, oven, petelin bel po prsih in trebuhu
5. mn. krilaši zool. izumrli kuščarji, Pterodactyli

krílonja m ekspr. po prsih in trebuhu bel vol

kristálno adv. in modo cristallino:
pren. kristalno čist cristallino

krítično adv. in modo critico

krivúljasto adv. in modo curvo; sinuosamente

krìžār -ára m
1. mn. križarji, udeleženci križarskih vojn v 11. do 13. st.
2. mn. križarji, ki so v 13. do 15. st. v imenu krščanstva iztrebljali baltske Slovane, Pruse in Litavce
3. član raznih katoliških klerikalnih organizacij

križáriti (-im) imperf. navt.

1. andare, navigare in crociera; navigare; pren. girovagare, vagabondare

2. andare in crociera, pattugliare

3. navigare controvento

križáriti -im nedov. a merge în croazieră

krížati (-am)

A) imperf., perf.

1. crocifiggere, mettere in croce

2. rel. segnare con la croce

3. incrociare:
pren. križati komu načrte, račune mettere il bastone fra le ruote a, intralciare i progetti di qcn.

4. incrociare (le braccia, le spade)

5. biol. incrociare, ibridare

B) krížati se (-am se) imperf. perf. refl.

1. contrastare, collidere, scontrarsi

2. incrociare, incrociarsi:
ceste se križajo le strade si incrociano

krížem

A) adv.

1. (navzkriž) per traverso; in croce:
roke križem držati incrociare le braccia
križem gledati (škiliti) guardare guercio; guardare di sottecchi

2. alla rinfusa;
govorili, vpili so vsi križem parlavano, urlavano tutti indistintamente
pog. držati roke križem starsene con le mani in panciolle
vse gre križem tutto va per traverso

B) krížem prep. (po):
hoditi križem mesta andare, girare per la città

krížen (-žna -o) adj.

1. in croce, a croce:
križni ročaj meča impugnatura a croce della spada
križno okno grata

2. contrastante, discordante:
križni ukazi ordini contrastanti
FRAZEOLOŠKA/TERMINOLOŠKA RABA:
anat. križna kost (križnica) osso sacro
um. križna roža fiorone
kor. križni korak passo incrociato
arhit. križni obok volta a crociera
obrt. križni vbod punto a croce
voj. križni ogenj fuoco incrociato
obrt. križno dleto scalpello a croce
navt. križno jadro randa di mezzana
jur. križno zasliševanje interrogatorio incrociato; controinterrogatorio

krìžīšte s
1. križišče, križpot, križpotje
2. arhit. križišče, pri bazilikalnih cerkvah prostor, kjer se križata ladji, longitudinalna in transept

krížno adv. a croce, in croce

kŕkati kr̂kām ekspr. žreti, nezmerno jesti in piti: on krka po okrugu guščiće i prasce; po šest piva krka svaki dan; dan na dan krkati prasetinu

kr̀mčija ž krmčija, knjiga predpisov in pravil za pravosl. cerkev in njeno sodstvo