brd|o srednji spol (-a …) der Hügel; v tkalstvu: das Geschirr; anatomija das Vorgebirge
bȑdo s, mn. br̀da, rod. bŕdā hrib, gora: ići uz brdo iti navkreber; ići niz brdo iti navzdol; obećavati komu zlatna brda; preko devet brda zelo daleč; preko brda i dolina čez hribe in doline
bȑdo s, mn. bȑda, rod. br̂dā: biti na isto brdo tkan biti enak; biti na drugo brdo tkan biti drugega kova mož
bŕdo hill; hillock
bŕda pl highlands pl, uplands pl, mountains pl
bŕdo colline ženski spol , coteau moški spol , côte ženski spol ; (tekstilstvo) peigne moški spol de tisserand
bŕdo1 (-a) n
1. altura, monticello
2. knjiž. colle:
geogr. Goriška Brda Collio
bŕdo2 (-a) n tekst. pettine
bŕdo s brdo: v hribih in -ih; Goriška Brda
bŕdo s brdo, dio, deo razboja za tkanje: oba sta na isto brdo tkana
obojica su jednaki
bŕdo colina f , collado m
nȉz brdo prisl. po hribu, po pobočju navzdol
alcor moški spol grič, brdo, višina
arx arcis, f (arcēre)
1. utrjen vrh, grad, trdnjava: arx oppidi (Thebarum), quae Cadmea nominatur N., minora castella... castelli atque arcis locum obtinebant C., Ianiculum quoque adiectum..., ne quando arx hostium esset L., occupat collem imminentem urbi (Larissam eam arcem vocant) L. V Rimu je arx jugovzhodni vrh Kapitolijskega griča (kjer stoji zdaj cerkev Sta. Maria in Aracelli), pa tudi ves grič z gradom in Kapitolijem vred: vobis (patria) arcem et Capitolium commendat Ci., cum in arce augurium augures acturi essent Ci., ne quis patricius in arce aut in Capitolio habitaret L., arx Romana L., Capitolina L. ali Capitolii T. ali Tarpeia V. ali arces Tarpeiae O. = Kapitolij. Pogosto je arx (= ἄκρα, ἀκρόπολις) nasprotje mestu, ki stoji okoli kakega gradu, grad = višegrad, utrjeno gornje mesto: cum Tarento amisso arcem tamen Livius retinuisset Ci., non est (hoc opus), ut in arce (= na atenski Akropoli) poni possit, quasi illa Minerva Phidiae Ci., arx (Corinthi) inter omnia in immanem altitudinem edita Ci., arcem sacerdotibus... tradunt, reliquum oppidum relinquunt N., potitus est urbis Syracusarum, praeter arcem et insulam adiunctam oppido N.; pesn. met. mesto: Amphion Thebanae conditor arcis H.; v pl. (nam. sg.): beatae arces (= Korint) H., Romanae arces (= Arpi v Apuliji) O., exustae Phocidos arces (= Phocaea) Lucan.; preg.: dixisti me arcem facere e cloaca Ci. iz komarja konja, iz betva žrd, iz miši slona delati.
2. sinekdoha vrh (gore), višava, brežina, brdo, grič, hrib: Roma septem una sibi muro circumdedit arces V., Rhodopeiae, Riphaeae arces V., Iuppiter sacras iaculatus arces H. gore s svetišči, Parnassi constitit arce O., inexpertae arces (= Alpe) Sil.; pren.
a) vrh, poseb. nebeška višava: caeli quibus adnuis arcem V., quae pater ut vidit summa Saturnius arce O., sideream mundi qui temperat arcem O.; v pl. nebo: aetheriae arces O., hac arte Pollux arces attigit igneas H.
b) vrh nasploh, končina, konica: corporis Sen. tr., alta capitis arx Cl., galeae corusca arx Stat.
c) vrhunec, višek: nondum arcem attigit iuris Lucan. vrhunca najvišje oblasti, arx eloquentiae Q., T., celsā mentis ab arce despicis errantes Stat., quae te via... ad summas laudum perduxerit arces Sil.
3. pren.
a) grad = bran, zaklon, pribežališče, zavetišče: templum illud fuit te consule arx civium perditorum, receptaculum veterum Catilinae militum Ci., hic locus (= forum) est... unus, quo perfugiant: hic portus, haec arx, haec ara sociorum Ci., cis Iberum castra Romana esse, arcem tutam perfugiumque novas volentibus res L.; met.: munite communem arcem bonorum, obstruite perfugium improborum Ci., ipsam arcem finitimorum, Campanos, adorti L., consulatum superesse plebeis: eam esse arcem libertatis, id columen L., tribunicium auxilium et provocatio, duae arces libertatis L.
b) branik, branišče, glavna orožarna, glavna opora, poglavitno mesto, središče: arcem regni Zamam statuit oppugnare S., ad caput arcemque regni Pergamum ducit oppugnandum L. glavni branik, quod Gentius eam (Scodram) sibi ceperat velut regni totius arcem L., quae visa species... arcem eam (= Capitolium) imperii atque caput rerum portendebat L., ubi Hannibal sit, ibi caput atque arcem totius belli esse L., arcem Stoicorum defendis Ci. glavni branik = glavno dokazilo, num potui magis in arcem illius causae invadere? Ci. ep. v glavno postojanko nasprotne stranke.
c) vladarjeva palača, prestolno mesto, prestolnica, stolica: intus Bizye arx regum Thraciae Plin., iniqua ex arce dominatio Tert. palačno vladarstvo; od tod poglavitno mesto, stolica vladarstva, zlasti samovladarstva (tiranije): arcem Syracusis, quam munierat Dionysius ad urbem obsidendam, a fundamentis disiecit; cetera tyrannidis propugnacula demolitus est N., in arce an domi Q.; met. vladarstvo, tiranija, prestol: cupidi arcium Sen. tr., evertit arces respectus honesti Lucan.
bȉlo s
1. med. utrip: labavo bilo; veliko bilo žila odvodnica; pipati kome bilo; osjećati političko bilo svoga vremena
2. bitje: slušam bilo ure, časovnika, sata
3. ropotača, raglja (namesto zvona v pravosl. manastiru)
4. gorski sklop, grmada: širok i zaobljen planinski vijenac zove se bilo
5. brdo, del statev
colline [kɔlin] féminin grič, brdo, hribček, gorica; (poétique)
la double colline Parnas
collis -is, abl. sg. -e, redk. (Lucr.) -ī, m (prim. celsus) brdo, grič, holm, hrib, vzpetina: peragravi vallīs Agrigentinorum atque collīs Ci., c. inops parvusque L., arduus ascensu L., domum habuit in colle Quirinali N., c. Dianae Mart. Aventinski grič, colles supini V., Vulg., vitiferi Plin. vinske gorice, montani colles Plin. brda na gorovju; pl. tudi = gorovje: Sil., Pyrenaei colles Amm.
comb1 [koum] samostalnik
glavnik; greben; satovje
tehnično brdo, gradaše
to cut s.o.'s comb pristriči komu peruti
to set up one's comb napihovati, šopiriti se, domišljati si
élévation [-vasjɔ̃] féminin dvig, dviganje; zvišanje; religion povzdigovanje; višina, vzpetina, brdo, grič; zgraditev (hiše); figuré vzvišenost
élévation d'un nombre à la seconde, à la troisième puissance kvadriranje, kubiranje števila
élévation des normes, des prix, de température zvišanje norm, cen, temperature
élévation du taux de l'intérêt zvišanje obrestne mere
élévation du niveau de vie dvig življenjske ravni
Geschirr, das, (-s, -e) posoda, posodje; (Pferdegeschirr) oprava, konjska oprema; (Gespann) zaprega; Weberei: brdo; Technik oprema; sich (tüchtig) ins Geschirr legen truditi se