prae-parcus 3 (prae in parcus) zelo varčen, zelo skop: Isid., cum sensere eximi mella, avide vorantes, cetero praeparcae (sc. apes, naspr. prodigae atque edaces) Plin., animus Plin.
tenāx -ācis, adv. -iter (tenēre)
1. trdno držeč, trdno oklepajoč, trpežen, trden, zmožen držanja, starejše dŕžen, držéčen: Ap., Amm., Aug. idr., vincla tenacia O., V., complexus O., pondere tenacior navis (trdna ladja, ki se ne ziblje) L., prensat tenaci forcipe ferrum V., dens tenax ancorae V., tenaces (lepljiv) cerae V., gramen tenax H. gosta, hedera Cat., lappa O., loca tenacia caeno T. ovirajoči, zamudo povzročajoči; tako tudi: tenacissimum sabulum Cu., pressisse tenaciter angues O., tenaciter vincire Macr., tenacius apprehendere Val. Max.; z gen.: asperitate etiam vestium tenaci Plin., cutis tenacior capilli Plin.
2. metaf.
a) (denar) skupaj (na kupu) držeč = skóp (skòp), skopuški, škrt(av), stiskaški, stiskàv: restricti et tenaces Ci., pater parcus et tenax Ci., tenaxne pater est eius? Ph., da cupidum, avidum, tenacem, iam tibi eum liberalem dabo L.; z in z abl.: in largiendo tenax Lact.; pesn. o podzemlju: regnum, umbrae Sen. tr.
b) (trdno) držeč se česa, vztrajen, stanoviten, trden: passu stare tenaci O. trdno stati, tenax fortuna O., longa tenaxque fides O., tenaciter urgere O., tenacissime dissimulare Ap.; z objektnim gen.: genus quaesiti tenax O., tenaciores auri et argenti Suet., fama ficti pravique tenax V., tenax propositi vir H. zavzet, vztrajen, tenax veri Pers., sui iuris Col., iustitiae Iuv., iusti Eutr., amicitiarum Vell., animus parum tenax recti Sen. ph., tenax disciplinae suae Cu.; occ.: fata tenacia O. trajen, memoria tenax Q. trden (= dober) spomin, quo tenaciores armorum essent Suet. da bi tem bolj skušali obdržati orožje, ne sit ad extremum ira Caesaris tenax O., equus tenax L. trmast, morbi tenaces Suet. trdovratne, nimis tenax es Pl.
tri-parcus 3 (ter in parcus) trikrat skop = zelo skop, zelo stisnjen, preskop: triparcos homines vetulos avidos ar[i]dos bene admordere, qui salinum servo obsignant cum sale Pl.
angustiae -ārum, f, redko sg. angustia -ae, f (angustus)
1.
a) krajevno: ožina, ozkost, tesnost, stisnjenost: medium spatium per angustiam scissum S. fr., loci angustia Plin., erat enim (Corinthus) posita in angustiis atque in faucibus Graeciae Ci., angustiae fretorum Ci., maris N., itineris C., Cu., itinerum Ci., T., viarum L., loci S., locorum N., Cu., tabellarum Q.; abs. = soteska ali pl. soteske: C., L. idr., Italia coacta in angustias S. ap. Serv. ozko stisnjena; pren.: angustia conclusae orationis Ci. ozke meje govora, me ex hoc, ut ita dicam, campo aequitatis ad istas verborum angustias... revocas Ci. z odprtih poljan... v zavite ožine..., quantis ex angustiis oratorem educere ausus es Ci. z ozkega območja, epistolaris angustia Hier. skop obseg.
b) pren. časovno: kratkost, kratek čas: angustiae temporis Ci., L., hae angustiae, quas natura nobis ad vivendum dedit Ci., angustia temporis Ap., Eccl.
2. pren.
a) pomanjkanje, nepremožnost, revnost, siromašnost, ubožnost, skope moči: angustiae pecuniae Ci. ep., aerarii, rei familiaris Ci., rei frumentariae C., stipendii, fortunae T., paupertas et angustia rerum T., paternas ei angustias esse T. da je po očetu reven, ex meis angustiis sustento illius tenuitatem Ci. filius in Ci. ep. ob svojih skopih močeh, sive in affluentia rerum sive in angustia Aug.; angustiae spiritūs Ci. ali samo ang. Plin. Val. težko dihanje, angustiae urinae Plin. zaprta voda.
b) zadrega sila, potreba, nuja, težave: in angustias adduci Ci., in tot rerum angustiis Ci., cum in his angustiis res esset C., inclusus angustiis iuris L., angustiae petitionis Ci. za potegovanje za službo neugodne razmere, verebantur angustias Ci. zadrege zaradi potrebnega števila glasov.
c) nespametnost, neumnost, ozkosrčnost: (hoc) non capiunt angustiae pectoris tui Ci., cuius animus tantis angustiis invidiae continentur Corn.
īn-frequens -entis
1. redkokdaj (malokdaj) navzoč, prihajajoč, redek: parcus deorum cultor et infrequens H. skop in ne kaj priden častilec bogov, sum Romae infr. Ci. ep., lector Plauti Gell., vocabulum, usus Gell. nenavaden, neraben, redek; z gen.: infr. rei militaris Corn. nepriden (redkokdaj) v voj. službi; pren.: infr. militia Pl. nepridna služba (pri ljubici).
2. maloštevilen, ne v velikem številu (navzoč): copiae infrequentiores, quod multi... defecerant C., hostes infrequentes L., agmen L., senatus C. maloštevilen senat = slabo obiskana seja senata, nesklepčna seja senata, multitudo Iust.
3. redko obljuden, redko naseljen, slabo obiskan: qua infrequentissima urbis sunt L. najbolj zapuščeni deli mesta, infr. causa Ci. sodna razprava, pri kateri je malo poslušalcev, neobiskana, nepomembna; z abl. ne obilujoč s čim: signa infrequentia armatis L. slabo z oboroženci obdani prapori = maloštevilni oddelki, pars urbis infrequens aedificiis L. kjer je le malo hiš, alvi paucitate plebis infrequentes Col.
4. metaf. nevešč česa: vocum Latinarum Gell.