Franja

ἀξιο-θέᾱτος 2, ion. -θέητος (θεάομαι) pogleda vreden, znamenit, lep.

ἀξιό-λογος 2 vreden, da se omeni, znaten, znamenit, ugleden. – adv. -λόγως prav, pošteno.

ἀξιο-μνημόνευτος 2 (μνημονεύω) spomina vreden, znamenit.

ἀξιό-σκεπτος 2 (σκέπτομαι) vreden, da se premisli, uvažuje, ozira vreden, znamenit.

ἀξιό-χρεως 2, ion. ἀξιόχρεος 2, n. pl. -χρεα ki zadostuje potrebi; tako velik (dober, važen) kakor je potreba; zadosten, primeren, vreden, sposoben, vrl, polnoveljaven, tehten, utemeljen πρόφασις, verodostojen μάρτυς; πόλις, δύναμις znamenit, znaten, precejšen.

βαρύς, εῖα, ύ [Et. iz g^wr̥us, lat. gravis in brutus (osk.-umbrijska oblika) iz g^wrū-] 1. težek, tehten, znamenit, ugleden. 2. o glasu: nizek, zamolkel, silen, močen, glasen, krepek. 3. poguben, pust, nadležen, težaven, obtežen, neokreten νόσῳ, γήρᾳ, neprijeten, skeleč, žalostilen. 4. o kraju: nezdrav. 5. o osebah: a) težko oborožen; b) trd, strog; c) nevaren. – adv. βαρέα, βαρύ, βαρέως težko, nerad, glasno, βαρέως φέρω τι nekaj mi teži srce, sem v stiski (v skrbeh), nejevoljen sem; β. ἀκούω težko (nejevoljno) poslušam.

βλεπτός 3 poet. vreden, da se pogleda, znamenit.

γνώριμος 2 in 3 (γνῶναι) 1. (po)znan, očiten, sprijaznjen, ugleden, znamenit, odličen; subst. ὁ znanec, prijatelj; οἱ odličniki, imenitniki, plemenitaši. 2. poznaten, umljiv.

ἐλ-λόγιμος 2 znaten, znamenit, imeniten, slaven, ugleden, ἐπί τινι zaradi česa.

εὐ-μεγέθης 2 (μέγεθος) zelo velik ποταμός, važen, znamenit μαρτυρία.

ἡγέομαι [Et. kor. sāg, lat. sagio, ire, sagax, ācis, nem. suchen (got. sōkjan). – Obl. fut. ἡγήσομαι, aor. ἡγησάμην, pf. ἥγημαι, ion. 3 pl. ἡγέαται, adi. verb. ἡγητέον]. 1. a) vodim, sem vodnik, sem kažipot, grem pred kom τινὶ ἐπί τι, ἐς τεῖχος, ἄστεα, πόλιν, τινὶ τὴν ὁδὸν ἐς ali samo ὁδόν kažem pot; b) hodim naprej, korakam prvi (na čelu) τινί, τινὶ ὀρχηθμοῖο vodim na ples, zaigram (k plesu), χοροῦ začenjam ples, (tudi z dat.) τινὶ κερδοσύνῃ začnem z zvijačo, οἱ ἡγούμενοι, τὸ ἡγούμενον prve čete, predvoj, prednja straža; c) sem vodja, načelnik, poveljujem, zapovedujem, vladam τινός, vodim ἡ γλῶσσα πάντα, imam hegemonijo Plut. Arist. 24, οἱ ἡγούμενοι voditelji, vladarji; ἐν τοῖς ἀδελφοῖς sem znamenit med brati NT. 2. menim, mislim, smatram za kaj τινὰ ἐχθρόν, acc. c. inf., θεούς verujem na (v), παρ' οὐδέν prav nič ne cenim, περὶ πολλοῦ (πλείστου) zelo (najbolj) cenim.

θέα, ion. θέη, ἡ [Et. iz θᾱϝᾱ, kor. dhāu] 1. gledanje, ogledovanje, razgledovanje, opazovanje, pogled, prizor, ἐπὶ θέαν τινός ἦλθον prišel sem, da vidim koga; pt. θηεύμενος, θέας ἄξιος vreden, da se pogleda, znamenit; θέα γίγνεται prizor se nudi. 2. sedež v gledališču; pl. θέαι gledališčne igre, predstave.

ἱκανός 3 [Et. od ἵκω] 1. zadosten, dovolj(en), zadosti velik, močen, obilen, ἱκανοί dovolj ljudi, zadostno število, NT τὸ ἱκανὸν ποιῶ zadostim, ustrežem, τὸ ἱκανὸν λαμβάνω dobim zadoščenje, zadosti se mi, ἱκανόν dosti dolgo, ἐξ ἱκανοῦ že davno, πλέον, πόρρω τοῦ ἱκανοῦ več kakor dovolj, preveč, črez mero. 2. sposoben, spreten, primeren, pripraven, zmožen, pooblaščen, vreden NT. 3. precej(šnji), imeniten, ugleden, silen, zanesljiv, znamenit, mogočen, ἱκανός εἰμι morem. – adv. ἱκανῶς dovolj, zadosti; ἔχω ἱκανῶς imam zadosti, zadostujem, sem lahko zadovoljen, τοῦ βάθους sem dovolj globok; πρός τινα kos sem komu.

λόγιμος 3 in 2 ion. vpliven, veljaven, znamenit, ugleden, imeniten.

μέρ-μερος 2 ep. 1. znamenit. 2. grozen, strašen, poguben μέρμερα ῥέζων.

ὀνομαστός 3, ion. οὐνομαστός 3 (adi. verb. od ὀνομάζω) 1. kar se sme imenovati, omeniti, izrekljiv, οὐκ ὀνομαστός kar se ne more ali ne sme imenovati, neizrekljiv, lat. infandus. 2. sloveč, na glasu, znamenit, slaven, ἐπί τινι zaradi česa.

περίβλεπτος 2 ugleden, slaven, znamenit, spoštovan, občudovan.

σεμνο-λόγος 2 (λέγω) ki vzneseno (slovesno) govori, znamenit govornlk (Dem. 18. 132 ironično).

τὶς, τὶ enkl. pron. indef. [gen. τινός, του, dat. τινί, τῳ, neutr. pl. τινά, ἄττα; ep. ion. gen. τεο, τευ, ion. dat. τεῳ, neutr. pl. ἄσσα, gen. pl. τέων, dat. τέοισι.] 1. nekdo, neki, nekak, nekateri, nekaj (včasih se ne prevaja; lat. quidam) θεός τις, θεῶν τις, ἤ τις ἢ οὐδείς skoraj nobeden, οὔ τις nikdo. 2. a) ta in oni, marsikdo, marsikateri ὧδε δέ τις εἴπεσκε, τὶς ἄλλος marsikateri drugi; pl. marsikateri, nekateri; b) vsakdo εὖ μέν τις δόρυ θηξάσθω, τοῦτό τις φρονῶν ἴστω. 3. pri adi., adv., num. in pron. daje besedam splošen pomen: a) docela, izredno, zares, precej, ἐγγύς τι precej blizu, δεινή τις δύναμις izredno velika moč, θαυμαστή τις ἀνδρεία admirabilis quaedam virtus; πολύ τι prav mnogo, οὐ πάνυ τι ne ravno posebno; b) nekako, nekam, v nekem oziru, takorekoč, φαίης κε ζάκοτόν τέ τιν' ἔμμεναι rekel bi, da je takorekoč (pravi) pustež, βλάξ τις nekako neumen; c) nekoliko, le (malo), nekaj, εἶς δέ τις ἀρχὸς ἔστω le eden, ὀλίγοι τινές le malo (njih), οὐ γάρ τινα πολλὸν χρόνον ne ravno dolgo, ἦ ῥά τί μοι κεχολώσεαι ali se boš kaj jezil, παροξῦναί τι (nekoliko) αὐτούς, ἐμπειρότερός τι nekoliko bolj izveden, μᾶλλόν τι nekoliko več, καί τι καὶ ὑποψίᾳ nekoliko tudi zaradi suma; d) morda, približno, pač: οἴει τι, ἧσσόν τι τοῦτο εἶναι αἰσχρόν meniš morda, da je to nekoliko manj grdo? τρεῖς τινες približno trije, ἐνιαυτόν τινα približno eno leto, πολλός τις ἔκειτο kot orjak je ležal; πόσοι τινές koliko (njih) pač, ἕκαστός τις vsak, πᾶς τις vsak posamezen, vsakteri. 4. pregnantno: (= aliquid) važen, znamenit, οἴονταί τι εἶναι ὄντες οὐδενὸς ἄξιοι, σεμνύνονται ὥς τι ὄντες, λέγω τι povem kaj važnega (imenitnega, resničnega), imam prav, πάσχω τι pretrpim nekaj hudega.

φανερός 3 in 2 (φαίνω) 1. a) viden, očiten, svetel, jasen, razločen; b) javen, pred očmi vseh, znan, οὐσία nepremično premoženje; τὴν ψῆφον φανερὰν διαφέρω javno glasujem, φανερὸν ποιῶ τινα razglasim NT. 2. odličen, ugleden, znamenit, slaven πάντων φανερώτατος ἐγένετο, φανεραὶ πόλεις, φανερὸν μηδὲν κατεργάζεσθαι. 3. s pt. ἐπισπεύδων φανερὸς ἦν očitno je (bilo, da je) delal z vnemo na to, ἐπιβουλεύων φανερός ἐστι očitno je, da zalezuje, θύων φανερὸς ἦν znano je bilo, da je daroval; tudi s ὅτι in ὅπως: φανεροὶ γιγνόμενοι, ὅτι ποιοῦσιν; ὅσα μὴ φανερὸς ἦν, ὅπως ἐγίγνωσκεν o čemer ni bilo znano, kako je mislil. 4. subst. τὸ φανερόν kar je očitno, vidno, plan, javnost, odlično mesto; navadno v zvezi s predlogi: ἐκ τοῦ φανεροῦ (ἀφίσταμαι) iz javnosti, izpred oči ἀποφεύγω; ἐν τῷ φανερῷ εἰμι, παρέχω ἐμαυτόν javno se pokažem (nastopim); ἐς τὸ φανερόν na plan, v javnost, pred oči vseh τὸν σῖτον φέρω, ἀποδύντες vpričo vseh, αἱ ἐς τὸ φανερὸν λεγόμεναι αἰτίαι javno povedani razlogi, ἐς τὸ φανερὸν ἔρχομαι pridem na svetlo, razglasim se NT, ἐς τὸ φανερὸν ἄγω spravim na svetlo, razglasim, ἐς τὸ φανερὸν καθίστημί τινα postavim koga na odlično mesto; ἐπὶ φανεροῖς ξυνήλθομεν sešli smo se v mnenju, da je vse jasno. 5. adv. φανερῶς javno, očitno, odkrito, vpričo vseh, razločno.