Franja

πατήρ, ὁ [Et. idevr. petér-, lat. pater, Ju-piter, nem. Vater (stvn. fater); sor. lat. patruus, očetov brat, nem. Vetter. – Obl. πατρός, πατρί, πατέρα, πάτερ, πατέρες, πατέρων, πατράσι, πατέρας, ep. gen. πατέρος, dat. πατέρι, gen. pl. πατρῶν]. 1. oče, praded, prednik, začetnik rodu. 2. ustanovitelj, stvarnik, začetnik.

ἀλλό-κοτος 2 1. drugačen, različen τινός. 2. nenavaden, čuden, nenaraven πρᾶγμα; nadležen, zoprn, sovražen πατήρ.

Ἀπατούρια, τά [Et. ἀ cop. + πατήρ; primeri ὁμοπάτορες] apaturije, velik atensko-jonski praznik; tedaj so se otroci vpisovali v svoje "bratovščine" (φρατρίαι).

εὐ-πατέρεια, ἡ (πατήρ) ep. poet. hči plemenitega očeta, plemenita; αὐλή dvor plemenitega očeta.

οἴ, podvojen οἰοῖ izraz bolesti in začudenja: joj, oj, o, gorje! οἴμοι gorje mi; z nom. οἲ 'γὼ τάλαινα, οἴμοι τάλας, z voc. οἴμοι πάτερ, včasih tudi v gen. οἴμοι ταλαίνης, οἴμοι γέλωτος.

ὁμο-πάτριος 2 (πατήρ) (od) istega očeta.

ὄ-πατρος 2 (ὀ proth. + πατήρ) ep. istega očeta sin, brat po očetu.

πατριά, ἡ, ion. -ιή (πατήρ) 1. a) rod, pleme, pokolenje; b) narod, oddelek naroda, stan. 2. družina, rodovina NT.

πατρικός 3 (πατήρ) očeten, očetov(ski), od očeta podedovan, prirojen, rodovinski, deden βασιλεῖαι.

πάτριος 3 in 2 (πατήρ) 1. očeten, očetov(ski), po očetu podedovan. 2. domač, domovinski, deden, običajen, τὸ πάτριον starodavna ustava (kakor so jo imeli predniki), πάτριόν ἐστι stara navada (običaj) je, κατὰ τὸ πάτριον po domačem običaju.

πατρόθεν adv. (πατήρ) od očeta sem, po očetu ὀνομάζω; ἀναγράφομαι πατρόθεν ἐν στήλῃ imenujem se na stebru po očetu, t. j. z dostavkom očetovega imena.

τέ enkl. členica [Et. iz gwe, lat. -que, ne-que] 1. veznik: in; veže navadno stavke, pa tudi posamezne pojme; τέ … τέ in τέ … καί i … i, deloma … deloma, ne le … ampak tudi, kakor … tako ὃς Χρύσην ἀμφιβέβηκας Κίλλαν τε ζαθέην Τενέδοιό τε ἶφι ἀνάσσεις, πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε, δύσετο τ' ἠέλιος σκιόωντό τε πᾶσαι ἀγυιαί, αὐτός τε ἔδησα καὶ παρὼν ἐκλύσομαι; οὔτε (μήτε) … τέ sicer ne … pač pa (lat. neque … et). 2. v epskem jeziku pristopa τε (indefinitum) k relativom, relativnim členicam in veznikom, da tesneje veže stavke: ὅς τε, γάρ τε, δέ τε, ἐπεί τε itd.; navadno se v tej zvezi ne prevaja.